Berat Kandili hakkında bilgilendirici yazımıza başlamadan önce kandil gecesi nedir, neden kutlanır gibi akıllarda genel olarak oluşan soru işaretlerine kısaca yanıt vermek istiyoruz. Bu konu hakkında yaptığımız araştırmalar farklı görüşlerin olduğunu gösterse de, genel olarak kabul görmüş yargıya göre; kandil Müslümanlar arasında çok eski çağlardan bu yana dergahlarda ve mescitlerde aydınlatma aracı olarak kullanılmış, kısmen de ruhani değerler katılmıştır.
İslam dininde kutlanan ve sayıları beş tane olan kutsal gecelere de bu nedenle kandil gecesi adı verilmiştir. Dinimizce kabul görmüş ve kutsal sayılan bu mübarek gecelerin yıl dönümüne rastlayan günler kandil gecesi olarak ifade edilir. Bunlar; Kadir Gecesi (Ramazan ayının 27. Gecesi), Mevlit Kandili (Rebiülevvel ayının 12. gecesi), Regaip Kandili (Recep ayının ilk Cuma gecesi), Miraç Kandili (Recep ayının 27. gecesi) ve Beraat Kandili (Şaban ayının 15. gecesi) olmak üzere beş tanedir. Bir bu makalemizde sizlere Berat Kandili hakkında bilinmesi gerekenleri paylaşacağız.
[renkbox baslik="Mezhep Nedir? Kaça Ayrılır? Nasıl Ortaya Çıkmıştır?" link="https://bilgihanem.com/mezhep-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/04/mezhep-nedir-nasil-ortaya-cikmistir.jpg" renk="yesil" yenisekme="evet"][/renkbox]
Şaban ayının 15. gecesine denk gelen gün Berat Kandili, Kadir Gecesi'nden sonra gelen en değerli günlerden biridir. Bazı kaynaklarda Berat Kandili için Rahmet Gecesi ifadesinin kullanıldığını da görmekteyiz. Bu rahmet gecesinde Allah’ın kullarının beratını bu gece hazırladığı bilinmektedir. O sene içinde yapılacak ameller, ölüm tarihi ve rızık gibi insanların tahmin edemeyeceği konular Allah tarafından önceden inşa edilmektedir.
Berat Kandili Nedir?
Mübarek aylardan biri olan Şaban ayına denk gelen Berat Kandili, bu ayın 15. gecesinde (14. günü 15. güne bağlayan gece) hatırlanmaktadır. Berat Arapçada temize çıkma, bir zorluktan kurtulma anlamına gelir.
Bereketli ve günahlardan arınma için bir fırsat olan bu gece Peygamber Efendimiz’in (SAV) hadislerinde de önemle vurgulanmıştır. Ayrıca Kadir Gecesi’nde parça parça indirilmeye başlanan Kuran-ı Kerim ayetleri, bu mübarek gecede dünya semasına toplu halde indirilmiştir. Buna inzal adı verilmektedir. Kandil olarak Müslümanlar tarafından karşılanılan bu gece, insanların önlerinde yaşayacakları bir sene içindeki olacakların Allah tarafından yazıldığı gecedir.
Kulların bilmesi mümkün olmayan şeyleri Allah’ın bilmesi ve bunu kayıtlara geçmesi Berat gecesinde olmaktadır. O günü ibadetle geçiren kişilerin dualarının kabul olacağı ve günahlarının af olacağı pek çok ayet ve hadiste açıkça belirtilmiştir.
Hz. Muhammed (SAV)'in de bu gecede çokça dua ve af dilediği bilinmektedir. Bu nedenle Berat Kandili'nde kulların Allah’a daha yakın olmaları adına, dünya işlerini bir kenara bırakmış vaziyette yaradanlarına tam bir teslimiyet içinde olmaları gerekiyor. Günahların af olması ve duaların kabulü için bu şekilde bir teslimiyet oldukça önemlidir.
Berat gecesinde yıl içinde doğacak bebeklerin ve ölecek kişilerin akıbeti belli olmaktadır. Hz. Muhammed (SAV) Berat Gecesi ile ilgili olarak;
“Beş gece vardır ki, onlarda yapılan dualar kabul olur. Bunlar; Recep ayının ilk gecesi, Şaban ayının on beşinci gecesi, Cuma ve Bayram geceleridir”.
"Kim bayram gecesini ve Şâban ayının on beşinci (Berat) gecesini ibadetle ihya ederse, kalplerin öldüğü günde o kişinin kalbi ölmez" buyurmuştur.
Berat Kandili Ne Zaman Kutlanır?
Mübarek üç ayların ilki olan Şaban ayının 15. gecesine denk gelen Berat Kandili, Müslümanlar için ibadet ederek değerlendirilmesi gereken önemli gecelerden biridir. Hz. Peygamber'in (SAV) de bu gecede çokça ibadet ettiği ve ümmetine de ibadet etmeleri yönünde tavsiyelerde bulunduğu çeşitli hadislerde yer almaktadır.
Önemli günlerin hatırlanması ve ibadetle geçirilmesi için belirli aralıklarla kutlanan kandiller, Müslümanların faydalı amel gerçekleştirebilmeleri için oldukça önemlidir. Ayrıca Müslümanların iletişimini kuvvetlendiren günler olması özelliği ile de telefonla ya da mesajla insanlar birbirlerinin kandillerini kutlamaktadır.
Berat Kandili'nin Önemi Nedir?
Berat Kandili'nin önemi bazı kaynaklarda borçlunun alacaklısına borcunu ödeyip borcundan nasıl kurtuluyorsa, Allah da Berat gecesinde kullarına o şekilde berat etmektedir şeklinde örneklendirilmiştir. Berat gecesinde hikmeti bol olan bütün işlerin ayrımına varmak mümkündür.
Ayrıca Berat Kandili'nde yapılan amellerin karşılığı Allah katında oldukça değerlidir ve karşılığını kuluna fazlasıyla vermektedir. Bu gecede Allah tüm tövbe kapılarını sonuna kadar açmakta ve bütün duaların kabul olunacağına dair bilgiler vermektedir.
Berat Kandili gecesinde Hz. Muhammed (SAV)’in de şefaatini kazanmak için bol bol salavat getirmek gerekmektedir. Çünkü Berat gecesinde Allah, Hz. Muhammed (SAV)’in şefaat yetkisini sonuna kadar aralamıştır. Berat Kandili'ni önemli kılan diğer bir ayrıntı ise, geçmiş günahların affı söz konusu olurken, dua ile de geleceğin en güzel şekilde Allah tarafından şekillendirilmesi mümkündür.
Allah-u Teala’nın bu gecede (şirk koşanlar hariç) tüm kullanın dualarını ve tövbelerini kabul ettiği belirtilir. Bu kutsal gecede el açılıp edilen dualar kabul edilir. Bazı hadislerde Allah’ın affının dışında tutulan durumlar arasında; cana kıyanlar, kul hakkı yiyenler, akraba ile bağlarını kesenler, anne – babaya saygı duymayıp asilik edenler ve sürekli içki içenler gösterilmiştir.
Berat Kandili'nde Hangi İbadetler Yapılır?
Bu gecede ibadet kalıplarına dayanmadan kişinin elinden geldiğince ibadet etmesi tavsiye edilir. Bol bol Kuran-ı Kerim okunması ve kaza namazlarının kılınması tavsiye edilmektedir. Ayrıca yoksul ve yetimlerin bu gecede unutulmaması, elden geldiğinde yardımda bulunulması öğütlenmektedir.
Berat Kandili gecesinde kılınması rivayet edilen 100 rekât namaz tavsiye edilse de, bu gece için farz bir namaz olmaması nedeniyle 100 rekât namazı kılmakta zorlananların yapabilecekleri ibadetleri yapmaları daha hayırlıdır.
Kandil geceleri Müslümanların dünya işlerinden sıyrılıp ahirete yönelmeleri gerektiğini hatırlatan en değerli günlerdir. Bu kutsal gecede yoksullara yardım edilmeli, bol bol namaz kılınmalı, eş-dost, akraba aranarak hatırlanmalı, hayattan göç edip gitmiş olanlar için de dua edilip, kabirleri ziyaret edilmelidir.
[renkbox baslik="Abdest Nedir? Nasıl Alınır? Abdestin Sünnetleri ve Farzları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/abdest-nedir-nasil-alinir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/03/abdest-konusu-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="gri" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Peygamber Efendimiz (SAV)'in, Berat Kandili için söylediği şöyle bir hadis bulunmaktadır; "Şaban ayının on beşinci gecesi olduğu zaman, gecesinde ibadete kalkın. Ve o gecenin gündüzünde (kandilden sonraki gün) oruç tutunuz. Çünkü o gece güneş batınca Allah-u Teâlâ o andan fecir oluncaya kadar: 'Benden mağfiret dileyen yok mu, onu mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu, onu rızıklandırayım. (Bir belâ ile) müptelâ olan yok mu, ona kurtuluş vereyim' buyurur".
Berat Kandili'nin faziletleri şunlardır;
- İslam aleminin en hayırlı gecelerinden biridir.
- Kur'an-ı Kerim'in Levh-i Mahfûz'dan dünya semasına toptan indirildiği gecedir.
- Söz konusu yıl içerisinde doğacak her çocuk, bu gece deftere geçirilir.
- Yine o yıl içerisinde ölecek kişilerin isimleri belirlenir.
- Herkesin amelleri Allah-ü Teala’ya arz edilir.
- Herkesin rızkı belirlenir.
- Tüm hikmetli işlerim ayrımına başlanmıştır.
- İlahi rahmet bu kutsal gecede tüm alemi kuşatmaktadır.
- Allah’ın en affedici ve bağışlayıcı olduğu gece olarak belirtilir.
- Yapılan ibadetlerden kazanılan sevaplar, normal zamanlara göre kat kat fazladır.
- Bu gecede Peygamber Efendimiz'e (SAV) tam şefaat (dünyada işlenen bazı günahların âhirette cezalandırılmasından vazgeçilmesi için talepte bulunmak, aracı olmak ve bunun için dua etmek) yetkisi verilmiştir. Peygamber Efendimiz (SAV) şefaat etmek ile ilgili olarak; “Her peygamberin (mutlaka kabul edileceği vaad edilen) bir duası vardır. Bütün peygamberler o dualarını bu dünyada yaptılar. Ben ise duamı kıyamet günü ümmetime şefâat etmek için sakladım. Bu şefaatim inşaallah ümmetimden, Allah’a hiçbir şeyi şirk koşmadan vefat edenlere fayda verecektir.” (Müslim, Îmân, 338. Krş. Buhârî, Daavât, 1; Tevhid, 31; Müslim, İman, 86) buyurmuştur.
