Adnan Menderes Kimdir? Hayatı Hakkında Bilgi

İstiklal Madalyası sahibi Türk siyaset adamı Adnan Menderes, aynı zamanda bir süre Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yapmıştır. Siyasi yaşamı dolu dolu geçen Adnan Menderes, hazin bir sonla ülkesine görevinin bedelini ödemiştir.

Serbest Cumhuriyet Fırkası ile siyasete adım atan devlet adamı; vatansever, naif, zeki ve çalışkan bir yapıya sahiptir. Çocukluğundan itibaren en iyi yerlere gelmeyi, vatanı için elinden geleni yapmayı düstur edinmiş olan Adnan Menderes, siyasi yaşamı boyunca sağlam, azimli ve sağlıklı adımlar atmıştır.

[renkbox baslik="Rauf Denktaş Kimdir? Hayatı ve Eserleri" link="https://bilgihanem.com/rauf-denktas-kimdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/05/rauf-denktas-hayati-hakkinda-bilgi-960x560.jpg" renk="siyah" yenisekme="evet"][/renkbox]

Bir süre askeri eğitim aldıktan sonra subay olan fakat çalışamayan daha sonra hukuk fakültesi mezunu olarak kendini geliştiren Adnan Menderes, siyasi yaşamı boyunca kendine bir şeyler katmayı amaçlamıştır. Serbest Cumhuriyet Fırkası, Cumhuriyet Halk Partisi ve Demokrat Parti olmak üzere 3 büyük partide yer alan Menderes, her birinde elinden gelen gayreti göstermiş cumhuriyete yakışır milletvekili olmanın örneğini göstermiştir.

Adnan Menderes Kimdir?

1950 ile 1960 yılları arası Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olan Adnan Menderes, 3 büyük siyasi partide yer almış devlet adamlarından biridir. Cumhuriyet Halk Partisi’nden Aydın milletvekili olan Menderes, verdiği Dörtlü Takrir ile partiden ihraç edilmiştir.

Celal Bayar, Mehmed Fuad Köprülü ve Refik Koraltan ile yeni bir parti kuran Adnan Menderes, Demokrat Parti adını verdikleri bu siyasi oluşumla birlikte iktidara gelmiştir. Kısa sürede hızla yükselişe geçen partinin ilk adımı gereksiz masraf olduğu gerekçesiyle devlet otomobillerini elden çıkarmak olmuştur. Bu ve benzeri pek çok radikal kararla halkın takdirini kazanan Adnan Menderes çok kısa sürede sevilen siyaset adamlarından biridir.

Adnan Menderes’in Hayatı

Nüfus kağıdında İzmir olarak belirtilse de aslen Aydın doğumlu olan Adnan Menderes 1899 yılında dünyaya gelmiştir. Varlıklı ve toprak ağası bir ailenin oğlu olan siyasetçi, İbrahim Ethem Bey ve Tevfika Hanım’ın oğullarıdır. Tek kız kardeşi olan Melike’yi küçük yaşta kaybeden Menderes, yalnız başına büyütülmüştür. Henüz 1. Dünya Savaşı başlamadan futbolla yakından ilgili olan Menderes, Karşıyaka’da ve Altay’da futbol oynamıştır.

İzmir Amerikan Koleji’nden mezun olan Adnan Menderes, bir süre yedek subaylık eğitimi alsa da hastalık nedeniyle görevde bulunamamıştır. Rahatsızlığı sonrasında Kurtuluş Savaşı’nda yer alan Menderes burada İstiklal Madalyası almıştır.

1930 yılından sonra bir süre Serbest Cumhuriyet Fırkası’nda bir süre Cumhuriyet Halk Partisi’nde görev alan Menderes, Demokrat Parti kurucularındandır. Partinin kuruluşundan sonra başbakanlık görevine getirilen Adnan Menderes, birçok kez suikastla burun buruna gelmiştir.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin 27 Mayıs 1960'ta ülke yönetimine el koyması sonucu tutuklandı. Yüksek Adalet Divanı'nda, Anayasayı ihlal ve çeşitli suçlardan dolayı yapılan yargılama sonunda açılan tüm davalarında suçlu bulunarak idam cezasına çarptırıldı. 17 Eylül 1961'de idam cezası İmranlı'da gerçekleştirildi. 17 Eylül 1990'da naaşı devlet töreni ile İmranlı'dan alınarak İstanbul Vatan Caddesi'nde yaptırılan anıt mezara taşınmıştır.

Adnan Menderes’in Özel Hayatı

1929 yılında Berlin Menderes ile dünya evine giren Adnan Menderes, bu evliliğinden üç çocuk sahibi olmuştur. Büyük oğlu Yüksel Menderes de Adnan Menderes gibi siyasi yaşamında başarılı olmuş, Adalet Partisi Aydın milletvekilliği yapmıştır. Ne yazık ki başarılı hayatına 8 Mart 1972 yılında intihar ederek son vermiştir.

Adnan Menderes’in ortanca oğlu Mutlu Menderes de bir süre siyasetle yakından ilgilenmiş fakat 1 Mart 1978 tarihinde geçirdiği trafik kazası sonucu hayata gözlerini yummuştur. En küçük erkek çocuk olan Aydın Menderes, uzun yıllar siyasetin içinde olmuş, geçirdiği trafik kazası nedeniyle 15 yıl felçli kalmış 2011 yılında hayata gözlerini yummuştur.

Adnan Menderes'in Günlüğü

Adnan Menderes’in basılması amacıyla kendi eliyle kaleme aldığı herhangi bir yapıtı bulunmamaktadır fakat onun yerine gün be gün yazdığı günlüğü pek çok esere kaynaklık etmektedir. Kendi hayatı ve bugüne dek yazdığı günlükleri, notları bir araya getirildiğinde hayata bakış açısı, ülkesi hakkındaki fikirleri tespit edilebilmektedir. Bu açıdan kendi kalemiyle ele aldığı günlüğü Adnan Menderes’in yazdığı en kaliteli eserdir.

Adnan Menderes ve Serbest Cumhuriyet Fırkası

Askeri eğitimini tamamladıktan sonra hukuk fakültesine geçen Adnan Menderes Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuştur. Hukukçu olmasının yanı sıra 1930 yılında Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın bir kısmını organize eden Menderes bu süreçte siyasette yavaş yavaş adını duyurmaya başlamıştır.

[renkbox baslik="Osman Gökçek Kimdir? Hayatı Hakkında Bilgi" link="https://bilgihanem.com/osman-gokcek-kimdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/11/osman-gokcek-kimdir-hayati-hakkinda-bilgi-960x560.jpg" renk="mavi" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Çok partili sisteme geçişin ikinci denemesi olan parti, temel prensipleri ile Adnan Menderes’e ters gelmeye başlamıştır. Yabancı sermayenin desteklenmesi, devletin müdahalelerinin reddedilmesi gibi pek çok sorun Adnan Menderes tarafından eleştirilmiştir. Bu ve benzeri sebepler doğrultusunda Menderes, partiden ihraç edilmiştir. Menderes için ilk siyasi parti denemesi olan Serbest Cumhuriyet Fırkası yerini Cumhuriyet Halk Partisi’ne bırakmıştır.

Adnan Menderes ve Cumhuriyet Halk Partisi

Serbest Cumhuriyet Fırkası’ndan uzaklaştırıldıktan sonra Cumhuriyet Halk Partisi’ne geçiş yapan Adnan Menderes, 1931 yılında yapılan seçimlerde Aydın milletvekili seçilmiştir. Atatürk’ün ölümünün ardından partinin başına geçen İsmet İnönü ile fikirleri devamlı çatışan Menderes, üç kişi ile beraber Dörtlü Takrir verince partiden ihraç edilmiştir. Dörtlü Takrir ve parti içi sorunlara neden olduğu gerekçesiyle partiden uzaklaştırılması kararı alınmıştır.

Adnan Menderes ve Demokrat Parti

Celal Bayar, Mehmet Fuad Köprülü ve Refik Koraltan ile beraber Demokrat Parti’yi kuran Adnan Menderes, 14 Mayıs 1950 yılında yapılan seçimlerle iktidara gelmiştir. Meclis başkanı olarak Refik Koraltan, cumhurbaşkanı olarak Celal Bayar, başbakan olarak da Adnan Menderes belirlenmiştir. Yeni hükumet 22 Mayıs’ta hazır şekilde göreve başlamıştır. Paralara Atatürk’ün resminin bastırılması, ezanın yeniden Arapça okunması gibi pek çok düzenleme ile hükumet faaliyete geçmiştir.