Aft Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi

Aft küçük gibi görünse de şiddetli ağrılara sebep olan ve sürekli çıktığı durumlarda ciddiye alınması gereken bir sağlık sorunudur. Kısaca ağız içinde görülen ağrılı ülser, yara ve pamukçuk olarak tanımlanan aft bazı kişilerde farklı sebeplere bağlı olarak sık sık çıkmaktadır. Daha erken yaşlarda ve kadınlarda daha sık görüldüğü tespit edilen bu sorun, ileri ki yaşlarda kendini daha az göstermektedir. Halk arasında tuzlu su ile gargara yapmak veya karbonat sürmek gibi birçok tedavi yöntemi olsa da uzmanlar bu yolların çok da sağlıklı olmadığını her defasında vurgulamaktadır.

Mukozal hasar olarak tanımlanan aft, ağız içi yaralarıdır. Ağızda, dil, diş eti, dudak ve yanaklarda meydana gelmektedir. Bir tane yara olabileceği gibi birden fazla yara da oluşabilir. Yenilen besinden suyun sıcaklığına kadar hassasiyet gerektiren bir rahatsızlıktır. Minör, major ve herpetiform olmak üzere üç çeşitten oluşmaktadır. Yemek yemekten su içmeye kadar hatta tükürük salgısını kontrol edememeye kadar pek çok sorun yaratmaktadır. Hemen hemen toplumun %25'lik diliminde rastlanan aft, kadınlarda daha çok görülmektedir.

[renkbox baslik="Çıban Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi" link="https://bilgihanem.com/ciban-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/01/ciban-nedir-nedenleri-belirtileri-korunma-yollari-tedavisi.jpg" renk="pembe" yenisekme="evet"][/renkbox]

Kadınlardan sonra en çok ergenlerde görüldüğü tespit edilmiştir. Ağız içi yaraların pek çok sebebi bulunmaktadır. Oluşan yaranın sebebini doğru tespit edebilmek önemlidir. Çünkü uygulanan yanlış tedavi, yaranın genişlemesine, kalıcı olmasına neden olabilir. Kendiliğinden iyileşen aftlar olduğu gibi doktor müdahalesi gerektiren yaralar da bulunmaktadır. Her ne sebepten olursa olsun beklemeye gerek olmaksızın ilaç kullanmanız, rahatsızlığı kolay atlatmanızı sağlayacaktır.

Aft (Ağız Yarası) Nedir?

Ağızda farklı sebeplerden meydana gelen yaralara aft veya aftöz ülser adı verilir. Yaralar daha çok dudak içlerinde, damaklarda, dil altında ve yanaklarda ortaya çıkmaktadır. Bu bölgeler, ağız içinde en hassas olan bölgelerdir. Bu nedenle yara oluştuğunda yediğiniz ya da içtiğiniz sıcak besin, canınızı iki katı yakar. Hatta dil altında meydana gelenler çok ağrı verici olabilir.

Yara, zamanla iyileşebileceği gibi ilerlemesi durumunda yutkunmaya engel olacaktır. Yediğiniz besinin ağzınızda dolaşmasına ya da tükürük salgınızı kontrol etmenize kadar sorun yaratacaktır. Aft ve uçuk, dil ülseri denilen hastalığın içerisinde yer almaktadır. Genellikle yuvarlak bir oluşumdur. Ortası beyaz çukurumsu, etrafı ise çerçeve şeklinde kızarık bir vaziyettedir.

Aft Nedenleri Nelerdir?

Meydana gelmesinin birden fazla sebebi bulunmaktadır. Uzmanlar aft adı verilen ağız yaralarına sebep olan faktörleri sayabiliyor. Fakat saydığımız bu etkenlerin bir tanesinin olması oluşmasına yol açabildiği gibi hepsinin varlığı söz konusu olduğunda dahi meydana gelmediği durumlar olabiliyor. Bu nedenle kişiden kişiye değişiklik gösterdiğini söylemek doğru bir yaklaşım olacaktır. Aftın oluşmasına yol açan en önemli sebepler şunlardır;

• Bunlardan ilki vitamin ve mineral eksikliğidir. Vücudunuzda B12 vitamini, çinko ve demir eksikliği varsa aft oluşması kaçınılmazdır.
• Bağışıklık sisteminin zayıf olması tüm hastalıkların en önemli nedenleri arasında yer almaktadır. Vücut için gerekli olan vitaminlerin yeterince alınamaması hastalıklarla mücadele gücünü azaltır. Bu neden sağlıklı beslenmek en önemli korunma yolları arasında gösterilmektedir.
• Çok sıcak yiyecek veya içeceklerle, yanak içini veya dudağı yanlışlıkla ısırmak kısacası fiziksel travmalar da ağızda yaraların oluşmasına yol açabilir. Diş teli takan veya protez diş kullanan kişilerin ağız içleri de tahriş olabileceğinden aft oluşması için uygun ortamın doğmasına sebep olacaktır.
• Ağız içi yaraları bir diğer nedeni, ağız bakım ürünleridir. Özellikle gargaralar, ağzınızın tahriş olmasına ya da alerjik reaksiyon göstermesine sebep olabilir. Aft oluşmasına engel olmak için gargara ya da diş macununun sodium lauryl sulfate içerip içermediğini bilmelisiniz.
• Bayanlarda daha sık görülmesinin temel nedeni hormonsal değişikliklerdir. Özellikle adet sürecinde yaraların çok sık görüldüğünü bilmelisiniz.
• Stres, pek çok hastalığa kaynaklık yaptığı gibi ağız yaralarına da zemin hazırlamaktadır. Devamlı gergin ve endişeli olan vücut, tepkisini bu şekilde ortaya koyabilir.
• Helikobacter Pylori adından bakteri ağız içerisinde, aft ve benzeri yaraların oluşmasına neden olur. H. pylori bakterisi dünyanın en yaygın enfeksiyonu arasında yer almakta ve birçok hastalığa sebep olmaktadır. Mide ve bağırsaklarda birikebilen bu bakteri, çoğunlukla ülsere yol açar. Ancak bu durum tedavi edilmezse daha da ilerler ve kanser olarak daha tehlikeli bir durumun doğmasına sebep olabilir. Bu nedenle ağızda meydana gelen yaralar günlerce sürüp geçmediğinde her ihtimale karşı bir doktora görünmekte fayda bulunmaktadır.
• Çölyak hastalığı, glütensiz beslenmeyi gerektirdiği için bağırsaklarda sorunlara yol açabilir. Bu da bazı gerekli olan vitamin ve minerallerin vücut tarafından emilmesine engel olarak ağızda yaraların meydana gelmesini sağlar.
• Ülseratif kolit, kolon ve rektumun iç çeperinde meydana gelip kronikleşirse aftlara yol açabilir.
• Behçet hastalığının semptomlarının en başında ağızda, gözlerde ve genital bölgede meydana gelen yaralar gelmektedir. Bu nedenle behçet hastalığının varlığı da aft sebepleri arasında sayılabilmektedir.

Aft Belirtileri Nelerdir?

Özellikle yumuşak epitel hücrelerde meydana gelen ağız içi yaralar, birçok kişinin yaşam standardını düşürmektedir. Beslenmekten su içmeye kadar ağız yoluyla yapılan pek çok şeyi engellemesi, aftın bir an önce çözülmesini zorunlu kılmaktadır. İlk olarak kızarıklık ve kaşıntı şeklinde kendini hissettirir. Sonrasında beyaz, içi çukur halkalar meydana gelir.

Arkasından bu beyazlıklar, kırmızı renk alır. Zaman içerisinde büyüyen ve genişleyen halkalar, koyu kırmızı hale gelir. İlk belirtilerin ardından hafif su toplamış şeklinde görünse de aslında öyle değildir. Yalnızca biraz beyaz olduğu için öyle hissettirecektir. Belirtiler sonrasında ağrı ve yanma meydana gelebilir.

Gençlerde daha sık görülen bu durum kişinin hayatını olumsuz şekilde etkilemektedir. Dudak, dil ve yanak içlerinde meydana gelen bu yaralar gülmeyi hatta konuşmayı bile zorlaştırmaktadır. Toplumda her beş kişiden birinde görülen ağız aftları oldukça yaygın bir sağlık problemidir. Kadınlarda erkeklere kıyasla daha sık görüldüğü tespit edilmiştir.

Her yaşta meydana gelebildiği gibi gençler ihtiyarlara oranla daha çok rastlanan yaş grubudur. Genellikle tek bir gözenek şeklinde oluşurlar. Fakat bazı kişilerde daha küçük noktacıklar halinde sayısı birden fazla olabilmektedir. Yaraların büyüklüğü ise 1-10 mm arasında değişmektedir. Bazı kişilerde tabiri caizse ayda yılda bir görüldüğü gibi bazı kişilerde ayda birkaç kez görüldüğü tespit edilmiştir. Bu kişiler durumu ciddiye almaları ve mutlaka doktora görünmeleri önerilmektedir.

Aft Oluşması Nasıl Önlenir?

Aftı önlemeye çalışmak aslında bir nevi tedavi uygulamaktır. Eğer ağzınızda sürekli aft çıkan biriyseniz, aşağıda sıraladığımız uygulamaları yaptıktan sonra, kesinlikle azalma olduğunu gözlemleyeceksiniz.

• Afttan korunmanın ilk kuralı, asitli ve aşırı sıcak gıdalardan uzak kalmaktır. Asitli ve sıcak besinler, ağzı tahriş ederek yara oluşmasına sebep olur.
• Ağzınızda yara oluşmasına engel olmak isterseniz her gün su ve karbonattan oluşan gargara ile ağız içini temiz tutmalısınız. Karbonatın faydaları için tıklayın.
• Korunmanın bir diğer yolu tuz ile bakım yapmaktır. 1 çay kaşığı tuzu, yarım çay bardağı su içine atarak karıştırın. Arkasından pamuk yardımıyla ağzınıza tampon yapın. Yara henüz oluşmadan sönecektir.

Aft Nasıl Tedavi Edilir?

Aft için herhangi bir tedavi uygulanmasa dahi kendi kendine yaklaşık 10-12 günde iyileşebilmektedir. Bu süre içinde geçmiyorsa ya da kendini sık sık tekrarlıyorsa bu durum, farklı bir hastalığın habercisi olabilir. Muhakkak doktora gösterilmelidir. Tedavi, genellikle altta yatan sebebin çözülmesiyle sağlanır.

[renkbox baslik="Sedef Hastalığı Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi" link="https://bilgihanem.com/sedef-hastaligi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/12/sedef-hastaligi-nedir-nedenleri-belirtileri-korunma-yollari-ve-tedavisi.jpg" renk="mavi" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Eğer vitamin eksikliğinden ortaya çıkıyorsa bu eksiklik giderilir, acı ve ekşi kullanımından kaynaklanıyorsa bu besinler bıraktırılır. Doktorlar, bu süreçte tedavi için su ve karbonattan oluşan kremleri önermektedir.