Akrepler Hakkında Bilgi; Akrep Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Vücut ağırlığı bakımından küçük olmasına rağmen hayvanlar aleminin en korkulan türlerinden biridir akrepler. Zararlı ve zehirli hayvanlardan bir tanesi olan akrep eklembacaklı familyasından bir hayvandır. Genel olarak sıcağı ve nemi seven hayvanın vücudunun tamamı sert bir tabaka ile koruma altındadır. Kırık kuyruk uçlarında zehir barındıran bir iğnesi vardır ve kendilerini tehlikede hissettikleri anda bu iğneyi korunma kalkanı olarak kullanırlar.

Akrepler genel olarak sıcaklığın yüksek olduğu yerlerde ve daha çok deniz kıyılarında görülür. Özellikle sahillerde kum tarafından kamufle edildiklerinden görülmeleri imkânsızlaşabilir. Çoğu akrep soktuğu anda öldürücü bir etki yaratırken, bir kısmı da felç edecek kadar zehri bünyenize enjekte eder.

[renkbox baslik="Tavşanlar Hakkında Bilgi; Tavşan Nedir? Özellikleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/tavsanlar-hakkinda-bilgi/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/10/tavsanlar-hakkinda-bilgi.jpg" renk="yesil" yenisekme="evet"][/renkbox]

Akrep sokması oldukça tehlikeli bir durumdur. Bu yüzden böyle bir durumla karşılaştığınız anda en kısa süre içerisinde bir sağlık kuruluşundan yardım almanız gerekir. Her türün kendine özgü bir zehri bulunmaktadır. Dolayısıyla hepsinin etkileri de farklılık gösterir. Akrepler kendilerine yuva olarak yarıkları ya da ağaç kovuklarını seçerler.

Akrep Nedir?

Akrep (Scorpiones) sıcağı ve nemi oldukça seven, zehirli iğnesi bulunan zararlı bir hayvandır. Zehrinin şiddeti rengine daha doğrusu türüne göre değişir. Koyu renkli akreplerin zehrinin daha fazla öldürücü olduğunu söylemek mümkündür.

Toprak altlarında, ağaç kovuklarında, taş çatlaklarında kısaca her yerde karşınıza çıkabilecek olan akrepler genel olarak tek başlarına yaşarlar. Yalnızca soğuğun çok etkili olduğu ve karın yerde kalma süresinin uzun olduğu yerlerde yaşamayan akreplere dünyanın birçok yerinde rastlamak mümkündür. Akreplerin yaşadıkları yerlerin de zehrinin şiddetine etki ettiği söylenebilir.

Vücutlar baş (prosoma), karın (mezosoma) ve kuyruk (metasoma) olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır. Bu bölgelerin genel olarak özelliklerinden ve hangi uzuvları içerdiğinden kısaca bahsedelim;

• Prosoma: Ağız ve pedipalps adı verilen pençeler baş bölümünde bulunur. Bu yapılar bacak olarak kabul edilmez. Ucunda  chelae adı verilen yapılan olduğu pedipalpler tutma ve yakalama vazifesi görür.
• Mezosoma: Yedi bölümden oluşan karın kısmında 4 çift pençe bulunmaktadır. Aynı zamanda solunum ve üreme gibi organlar da karın bölümünde yer almaktadır.
• Metasoma: Kuyruk kısmında avını sokmaya yarayan telson adındaki zehirli yapı yer alır ve 5 ek bölümden oluşmaktadır.

Akreplerin Özellikleri Nelerdir?

En çok bilinen özelliği kuşkusuz ki insanı öldürebilecek dozda zehre sahip olmasıdır. Dünya üzerinde 650 kadar akrep türünün yaşadığı bilinmektedir. Nemli ve karanlık bölgeleri seven etçil canlılardır.

Bu canlıları gündüzleri pek göremeyiz. Avlarını gece arayan akrepler, 1-2 yıl arasında açlığa direnebilecek kadar dayanıklı hayvanlardır. Genel olarak özelliklerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:

• Yeryüzünün en zehirli canlıları olan akreplerin kendine has birçok özelliği bulunmaktadır.
• Nemi ve aşırı sıcağı seven akrepler, eklembacaklı familyasının bir üyesidir.
• Kendilerini korumak için kuyruklarında bulunan zehirli bir iğneleri vardır.
• Akrepler zehirli hayvanlardır. Çoğu soktuğu anda bir su aygırını bile öldürebilecek kadar zehri bünyesinde barındırır.
• Akrepler yalnız yaşar, yuvalarında toplu halde yaşayan akrep görmeniz neredeyse imkânsızdır.
• Akrepler toprak altlarında dahi yaşayabilirler. Daha çok kaya diplerinde görülürler.
• Yürürken kuyruğunu kaldıran ve düz yüzeylere tırmanamayan akrebin nemli bölgelerde yaşamasına rağmen ıslak ve kaygan zeminlerde çok fazla yürüyemediği görülür.
• Güneşin olduğu öğle saatlerinde akreplere pek rastlanmaz. Çünkü güneş akreplerin derilerini kurutmaktadır. Akrepler daha çok geceleri avlanmak ve beslenmek için ortaya çıkarlar.
• Gözlerini gecenin de etkisiyle gerektiği gibi kullanamayan akreplerin avlarını titreşimlerinden tanıdığı bilinmektedir.
• Başlarının iki yanında bulunan kıskaçları ile avlarını tutup ağzına getiren akrepler kıskaçlarını elleri gibi kullanırlar. Bu kıskaçlar üzerinde duyu özelliği gören kıllar yer almaktadır.
• Avını ağzının önüne getirdiğinde buradaki zehir çengeliyle öldürür ve yemeye başlar.

Akrep Sokmasının Belirtileri Nelerdir?

Akrebin türüne ve zehrine göre o kişideki belirtiler de değişkenlik gösterir. Yeryüzünün en zehirli canlıları arasında ilk sırada yer alan akrepler insanlarda çok şiddetli alerjiye sebep olabilir, hücreleri öldürür ve kalp krizi geçirmesine yol açabilmektedir.

Genellikle kumsal alanlarda veya ormanlık bölgelerde rastlantı sonucu insanları sokan akrepler çok kuvvetli zehre sahiptir. Türüne göre 15 dakika ile 2 saat arasında belirti veren akrep sokmasında ilk olarak; şiddetli ağrı, vücut ısısında yükseklik ve yanma hissi meydana gelir.

Sokulan bölgede çok şiddetli karıncalanma ve uyuşmanın yanında morarma ve şişme gibi belirtiler de göze çarpmaktadır. İstemsiz kas hareketleri görülür. Zehir vücuda yayılmaya başladıkça belirtilerin şiddeti de artacaktır.

Kişide baş dönmesi, ağrı, kusma, titreme, sayıklama, terleme, huzursuzluk, nefes darlığı, bulanık görme gibi belirtiler meydana gelir. Birçok kişide ağızdan köpük gelmesi durumun ciddiyetini ortaya koyarken, şiddetli zehirlerde komaya girme durumu bile görülmektedir.

Kişinin kalp atışı hızlanır ve düzensizleşir, sinir hali başka gösterir, nefes darlığı meydana gelir, Yutma güçlüğü oluşur, yine kontrolsüz bir şekilde göz, baş ve boyun hareketleri meydana gelir. Tansiyon yükselebilir - düşebilir, vücut ter atmaya başlar ve zehri alan bölgede kramplar görülür.

Akrep Sokmalarına Karşı Ne Yapılmalı?

Akrep oldukça tehlikeli bir hayvandır. Kendini korumak için kuyruğunda bulunan zehirli iğnesini kullanır. Her yerde yaşama olanağı bulan akrebin yuvasını belirlemek oldukça zordur. Çünkü tek başına yaşar ve sizden gizlenebilecek kadar da hızlı hareket eder.

Bu yüzden bir akrebi bulmak onlardan kurtulduğunuz anlamına gelmez. Akrepler yaşadıkları bölgelere göre büyüklük gösterirler. Eğer bir ormanlıkta ya da ekvatorda yaşamıyorsanız karşılaşacağınız akrepler çok da büyük olmayacaktır. Siz fark edene kadar sizi sokabilecek olan akrebin zehirli bir iğneye sahip olduğunu unutmamanız gerekir.

Herhangi bir akrep sokmasında ya da böyle bir şüphede hemen en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekmektedir. Eğer böyle bir imkânınız yoksa yapabileceğiniz en doğru hareket size iğnesini batırdığı yerdeki pis kanı dışarı çıkarmak olacaktır ki bu oldukça zor bir iştir.

Akreplerin küçüklüğü zehrinin öldürücü olmadığı ya da olmayacağı anlamına gelmemelidir. Akreplerin zehrinin belirlenmesinde farklı ölçütler vardır. Bazen minik bir akrebin bile oldukça öldürücü olduğu görülmüştür.

Akrep sokması durumunda öncelikle zehre maruz kalan kişi yatar pozisyona getirilmeli ve akrebin soktuğu bölge sabit tutulmalıdır. Daha sonra hangi bölgeyi soktuysa onun biraz üzerinden organ bağlanarak kan akışı kesilmeye çalışılmalıdır. Eğer kolunuzda bir yeri ısırdıysa, özellikle kalp damarlarına giden kan akışını engellemek amacıyla, yaralı bölge kalp seviyesinin altından bağlanmalı ve aşağı doğru tutulmalıdır.

Bu durum takdir edeceğiniz gibi kol, parmak veya bacaklar için geçerlidir. Bu bölgelerde meydana gelen akrep sokmasında çok kolay bir şekilde ilgili alan kalın bir ip, lastik veya kurdela yardımıyla bağlanabilir.

Sokulan bölgenin bağlanmasıyla zehrin vücuda yayılması bir miktar azaltılmış olunur. Daha sonra bu bölgeye soğuk uygulama yapılır. Bir buz yardımıyla zehri alan bölgenin soğutulması sağlandıktan sonra zehrin iyice emilerek vücuttan çıkarılması sağlanır.

[renkbox baslik="Aksolotllar Hakkında Bilgi; Aksolotl Nedir? Özellikleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/aksolotl-hakkinda-bilgi/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/09/aksolotl-hakkinda-bilgi.jpg" renk="pembe" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Bu anlattığımız elbette ki ilk yardım işlemleridir. Saydığımız bu işlemleri yaptıktan sonra hiç vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna giderek zehrin vücuttan tamamen arındırılması sağlanmalıdır.

Akrebin Bilimsel Sınıflandırması

Üst Alem: Eukaryota (Ökaryotlar)
Alem: Animalia (Hayvanlar)
Alt Alem: Eumetazoa (Gerçek Dokulular)
Şube: Arthropoda (Eklem Bacaklılar)
Alt Şube: Chelicerata (Keliserliler)
Sınıf: Arachnida (Örümceğimsiler)
Takım: Scorpiones
Familya: Scorpionidae