Borsa Nedir? Nasıl Çalışır? Nasıl İşlem Yapılır?

Birikimlerini değerlendirmek ve biraz daha artırmak isteyen yatırımcılar için borsa cazibesini her zaman korumuştur. Başarılı yatırımcıları küçük kayıplar yaşasa bile genelde kazançlarının fazla olduğu ve buna karşılık bilinçsiz yatırımcıların kaybettiği bir piyasadır borsa. Eğer elinizde değerlendirmek istediğiniz birikmiş bir paranız varsa, altın veya döviz almak gibi sıradan yatırım araçlarından daha farklı yatırımlar yapmak istiyorsanız, borsa piyasasına yavaş yavaş adım atmanızın zamanı gelmiş demektir. Bu yazı borsa nedir öğrenmek isteyenler için hazırlanmıştır.

Ancak başlamadan şunu belirtmeliyiz ki, borsa kompleks bir yapıya sahiptir ve ilk seferde anlaşılması güç olabilir. Yine biz elimizden geldiğince basit bir şekilde anlatmaya gayret edeceğiz. Borsa piyasasında bir yer edinmek, buradan kazanç sağlamak ve başarılı olmak hiç de kolay değildir. Bunun için bilmeniz gereken kurallar, öğrenmeniz gereken birçok ayrıntı bulunmaktadır. Ancak anlattıklarım sizi ürkütmesin, sadece borsanın bir oyun ve hızlı kazanç kapısı olarak görünmesinin hata olacağını belirtmek istedik.

[renkbox baslik="Borsa Nereden ve Nasıl Öğrenilir?
" link="https://bilgihanem.com/borsa-nereden-ve-nasil-ogrenilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2014/12/borsa-nereden-ogrenilir.jpg" renk="mavi" yenisekme="evet"][/renkbox]

Borsa öyle bir piyasadır ki yaptığınız mantıklı yatırımlarla bir anda ciddi gelirler sağlayabildiğiniz gibi, en ufak bir hatanız veya gözden kaçırdığınız ayrıntı sizi büyük kayıplara uğratacaktır. Bu yüzden kazanmanın kurallarını bilmeden önce kaybetmenize neden olacak şeyleri bilmenizde fayda vardır.

Borsa Nedir?

Ticarete konu olan malların ve kıymetli evrakların alım – satım işlemlerinin bir aracı vasıtasıyla gerçekleştiği kurumsal piyasalara borsa denmektedir. Bu tanım, borsayı bilmeyen kişiler için pek açıklayıcı olmayabilir. Bu nedenle tanımı biraz açalım ve alınıp – satılan enstrümanlardan başlayalım. Ticarete konu olan mallara emtia denir. Altın, gümüş, petrol, buğday pamuk gibi yatırım araçları, emtiaları oluşturur. Borsada bu emtiaları, fiziki olmayan şekillerde kolayca alıp satabilirsiniz. Emtiaları ister spot piyasada ister vadeli işlem piyasasında alıp satabilirsiniz.

Kıymetli evraklara ise hisse senedi, bono, tahvil gibi kağıtlardır. Borsada yapılan işlemlerin büyük çoğunluğu hisse senetleri ile yapılmaktadır. Ülke borsasında işlem gören bir hisse senedi, değer kazanmadan önce satın alınır ve değeri arttığında para kazandırmaktadır. İşte borsa tüm bu enstrümanların alım – satımının yapılabileceği bir yerdir. Bu işlemleri bir aracı kurum vasıtası olduğu sürece yapabilirsiniz.

Farklı kurallara göre işlem yapılan borsada, birikimlerinizi değerlendirebilmek için kendinize bir aracı kurum seçmelisiniz. Daha sonra kendinize en uygun portföyü oluşturmalı ve bu yatırım araçlarını takip etmelisiniz. Fiyatlar düşükken satın almalı ve fiyatlar yükseldiğinde de satışı gerçekleştirmelisiniz. Borsa, tamamen bu temeller üzerine kuruludur.

Borsa Nasıl Çalışır?

Borsada yapılan ve gerçekleşen işlemler, arz – talep dengesine göre yapılmaktadır. Yani borsadan bir hisse senedi almak istiyorsanız, sizin bu talebinizi karşılayan başka bir emir olmalıdır. Yani siz almak isterken, satmayı düşünen yatırımcılar da olmalıdır. Aynı zamanda borsada birikimlerinizi değerlendirmenizi sağlayan sistemin çalışmasını da çözmelisiniz.

Bir hisse senedi satın alacağınızı varsayarsak; fiyatlar düşükken alım, yüksekken satış gerçekleştirilmektedir. Bu konuda başarılı olmak içinse, mutlaka piyasa takibi yapılmalıdır. Borsanın çalışma sistemi içerisinde yer alan en önemli konular, farklı yatırım araçlarından oluşan bir portföy ve fiyatlarda yaşanan dalgalanmalardır. Bu noktada başarılı olmaya çalışmalısınız. Ayrıca borsada işlem yapmak istiyorsanız, mutlaka piyasa hakkında bilgi edinmeli ve belli bir deneyim kazanmalısınız.

Borsada Nasıl İşlem Yaplır?

Borsada yatırımlara başlayabilmek için mutlaka kendinize bir aracı kurum seçmelisiniz. Bu aracı kurumlar, SPK’nın resmi web sitesi üzerinden ulaşabilirsiniz. Aracı kurumunuzu belirledikten sonra piyasalardaki fiyat hareketlerini izleyerek kendinize bir portföy oluşturmalısınız. Emtialar, dövizler ve hisse senetlerinden oluşan bir portföy oluşturabilirsiniz. Bu seçimleri yaparken, daha önceden bir yatırım aracı seçmeli ve fiyat hareketlerini izlemelisiniz.

[renkbox baslik="Borsa Nasıl Oynanır?
" link="https://bilgihanem.com/borsa-nasil-oynanir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2014/12/internetten-borsa-nasil-oynanir.jpg" renk="yesil" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Aracı kurumu seçip, kategorilere yazı geldikten sonra piyasayı izlemeye devam etmelisiniz. Fiyatlarda göreceğiniz en küçük bir dalgalanma bile kazanmanızı sağlayabilir. İnternet üzerinden yapabileceğiniz bu işlemleri, akıllı telefonlarınızdan yapma imkanınız da bulunmaktadır. Bu sayede portföyünüzü sürekli olarak kontrol edebilir ve risklerde uzak durabilirsiniz.

Portföyünüzde yer alan yatırım araçlarını hem piyasa takibi hem de teknik analizler yaparak belirleyebilirsiniz. Aynı zamanda fiyatlarda meydana gelen değişimlere göre portföyünüzü revize etmeniz de mümkündür. Vereceğiniz emirlerle birlikte işlemlerinizi en doğru şekilde yaparsınız. Elbette bunun için borsa eğitimleri almanızda yarar vardır. Borsada nasıl işlem yaparım sorusunu soran kişilere verilecek en kısa cevap bu şekildedir.

Şirketlerin Borsaya Kabul Edilmesi

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin pek çoğunda ulusal borsalar vardır. O ülkede faaliyet gösteren şirketlerin, isterlerse şirket bilançolarını, sermaye yapısını denetleyici mekanizmaya sunmaları ve kabul edilirlerse talep toplama ve başlangıç fiyat aralığı ile ilk işlemlerin açılması işlemidir. SPK Türkiye’nin denetleyici mekanizmasıdır. Bazı gazetelerdeki reklamlarda şirketimizin talep toplama aralığı şu tarihler arasındadır gibi cümleler görüyorsanız, BIST’e yeni eklenecek bir şirkete bakıyorsunuz demektir. Şirket hisselerinin borsadaki fiyatının değerlenmesi, sermaye olarak büyümelerini sağlayacaktır. 1 TL fiyatından ilk açılış fiyatı olan bir firmanın 3 TL’ye gelen hisse rakamlarından dolayı bir miktar hisse satışına gitmesi, nakit ihtiyacını karşılayabilir. Elbette bu bir örnek ve asıl detay hisseleri neyin hareket ettirdiğini anlamakta yatıyor.

Borsanın Çalışma Prensibi Nasıldır?

Kredili ya da yatırım hesabınızdaki nakit paranızı kullanarak bir hisse almak ve satmak istiyorsanız alış veya satış rakamı üzerinden işlem yapmanız gerekir. Alış fiyatına yazılan emir beklemeye alınır ve diğer yatırımcıların satış işlemi açması beklenir. Elbette bu bir sıra ve zaman meselesidir. Anlık olarak hemen almak istiyorsanız satış fiyatını kullanmanız gerekir. Hemen satmak için ise alış rakamları üzerinden talimat vermelisiniz. Belirtmekte fayda görüyoruz. Derinliği az (alış-satış kademelerinde lot (hacim) miktarları az) olan hisseler sert şekilde yukarı aşağı hareketler yapabilir.

Borsa İstanbul derinlik lisansı alarak bekleyen emirleri canlı takip etmek yerinde olacaktır. Alış kademesindeki bekleyen emirler tükenirse, fiyat bir alt kademeye inecektir. Örneğin 1.00 alış rakamında 400.000 lot bekleyen emir var ve bir süre sonra bu rakam büyüklüğünde satış işlemi gelirse 0.99 alış ve 1.00 satış fiyatlarını hemen görmeniz gerekir. 0.99’da alış emir yoksa 0.98 alış ve 1.00 satış rakamları görülebilir. Fiyat kademesinde boşluk olduğunda en yakın emir nerede ise rakamlar hemen o noktalara çekilecektir. Bunu bir Garan hissesinde görmeniz son derece zordur çünkü derinliği oldukça doygun olduğunu ekleyelim

Borsa İşlemlerine Nasıl Başlarım?

Öncelikle yatırımcı olmanızı sağlayacak olan aşamadan kısaca bahsedelim. En az 18 yaşında olmanız, BIST ile işlem yapmanıza olanak tanıyacak bir banka yada aracı kuruma kayıtlı olmanız, gerekli evrakları doldurarak başvurunuzu tamamlamanız gerekir. Kabul sürecinde sorun çıkmaması durumunda, yatırım hesabınıza paranızı yatırırsınız ve işlemleri yapmaya başlayabilirsiniz. Forex üzerinden yabancı şirketlere ait hisse senetlerini alıp satmak kaldıracın etkisi ve hesabınızın genelde 1 günde açılabilecek yapıda olması nedeni ile hızlı başlamak için daha ideal olabilir.

İşlem Yapmak İçin Taktikler Var mıdır?

Borsadaki senetleri takip ediyor ve taktik arıyorsanız başarı oranlarını karşılaştırmanız gerekir. Örneğin MACD indikatörünü ele alalım. Haftalık, günlük grafiklerde al, günlükte sat sinyali varsa şunu arayabilirsiniz. 4 saatlik ya da saatlik grafiklere bakarak al sinyalinin gelmesini beklemek yararınıza olabilir. Çünkü ana trend (günlük ve haftalık MACD grafikleri) al yönünde ise sizin bu trendin bir noktasından (küçük zaman dilimlerinde gelen sinyaller ile) trene binmek için uygun şartlar aramanız gerekir. 4 saatliğe göre alış yaptınız ve 1 ya da yarım saatlik macd gözlemlemek erken çıkış fırsatı için uygun olabilir. Zira haftalık ya da aylık sinyalleri beklerseniz zararınız ya da kar miktarınız aşırı olabilir.

Anlattıklarımız bir taktik olup başarı oranını hesaplamanız için özellikle borsa sanal hesabı oluşturarak denemeler yapmanız gerekir. Aklınızda farklı fikirler varsa gerçek paranız ile asla işlemlere başlamamalısınız. Verimliliğini ölçmek, karlılık oranları, ne gibi risklerin, zarar kayıplarının olabileceğini öğrenmek için testleri sanal bakiye üzerinden yapmaya başlamanızı özellikle vurgulamak istiyoruz.