15. yüzyıldan beri ticari faaliyetlere konu olan borsalar, birikimlerinizi değerlendirmeniz için iyi olanaklar sunar. Her şeyden önce devlet kontrolündedir ve denetlenen bir piyasadır. Bu nedenle güvenli bir şekilde işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz. Buna karşın dikkat etmeniz gereken bazı konular vardır ve bunlar karlılık durumunu doğrudan etkilemektedir.
Borsanın sıfır riskli bir yer olduğunu söylersek yanlış olur. Çünkü paranın söz konusu olduğu her ortamda risk vardır. Borsada da herkes para kazanma savaşı vermektedir. Bu nedenle borsada bazı riskler söz konusudur. Ama bu riskleri engellemek sizin elinizdedir. Eğer bilinçli bir şekilde işlemlerinizi gerçekleştirirseniz herhangi bir sorunla karşılaşmadan para kazanabilirsiniz.
[renkbox baslik="Borsaya Yeni Başlayanlar İçin Tavsiyeler" link="https://bilgihanem.com/borsa-tavsiyeleri/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/01/yeni-baslayanlara-borsa-onerileri.jpg" renk="turuncumavi" yenisekme="evet"][/renkbox]
Birikimlerini borsada değerlendirmek isteyen ama riskler nedeniyle çekinen kişiler için bilinmesi gerekenlere bu yazıda yer verdik. Eğer siz de borsanın ne gibi riskleri olduğunu merak ediyorsanız aşağıdaki bilgilere mutlaka göz atın. Korunmak için neler yapmanız gerektiğini öğrenin ve doğru bilgilerle işlem yapmaya başlayın. Şimdi kazanmak için neler yapabileceğinize ve risklerinizi nasıl önleyebileceğinize bakalım.
Borsa Riskleri Nelerdir?
Borsa hakkında duyduğunuz en genel bilgilerden birisi, kaybeden kişilerin yaşadıklarıdır. Ama düşündüğünüz gibi borsada herkes kaybetmez. Kaybedenler borsanın riskli yapısıyla nasıl başa çıkılacağını bilmeyenlerdir. Bir hevesle birikimlerini yatıran, kazanmanın verdiği hırsla işlemlerini yapan fakat piyasa hakkında hiçbir fikri olmayanlar kaybetmeye mahkumdurlar.
Yatırımı için kendileri bir şey yapmamış, sağdan soldan duyduğu tüyolarla işlemlerini gerçekleştirmişlerdir. Durum böyle olunca herhangi bir olumsuz durumda, pozisyonlarına nasıl müdahale edeceklerini bilemezler. Sonuç ise maalesef kayıptır.
Bu sonuçlara ulaşan yatırımcılar, piyasanın gerekliliklerini yapmamışlardır. Fakat bu durumlar sizi korkutmamalı. Çünkü siz paranızın kıymetini biliyorsanız ve riskleri nasıl önleyeceğinizin arayışına giriyorsanız, kazanmak için ilk adımı gerçekleştiriyorsunuz demektir. Yani bilinçli yatırımcı olarak hareket ediyorsunuzdur. Piyasa içerisinde bilinçli olmak çok önemlidir. Bu sebepten siz kaybetme yolunda değil, kazanma yolunda ilerlersiniz.
Riskleri önlemenin ilk aşaması bu risklerin neler olduğunu bilmektir. Çünkü karşılaşacağınız durumları bilmeden, nasıl önlem alacağınızı da bilemezsiniz. Ben yatırım piyasalarında bulunan riskleri iki gruba ayırıyorum. Birincisi işlem riski, ikincisi fiyat riski. Bu grubun altında da diğer riskler şekil alıyor. O zaman öncelikli olarak borsanın riskleri hakkında bilgi verelim. Sonrasında nasıl önleyebileceğinize bakarız.
Borsada ‘İşlem Riski’
Bir işe başlarken bunun nasıl yapılacağını bilmez ve gelişigüzel yaparsanız, sonucu da gelişigüzel olur. Borsa için de aynı şey geçerlidir. Borsada nasıl işlemler yapacağınızı bilmez ve birikimlerinizi rastgele oluşturursanız, kaybetmemeniz mümkün değildir. Çünkü hatalı ya da eksik işlem oluşturursunuz. Sonucunda da kayıplarla karşılaşırsınız.
Sanal ortamda yatırım yapmak sizi yanıltmasın. Borsayı oyun olarak görmemelisiniz. Çünkü bir oyun değildir. Kumar hiç değildir. Bu yüzden oyunlarda ya da kumarda olduğu gibi işinizi şansa bırakmamalısınız. Birikimlerinizi değerlendirdiğinizi unutmamalı ve ticaret yaptığınızın farkına varmalısınız. Sonucunda da ticaretin gerektirdiği ciddiyete ve özene sahip olmalısınız.
Borsada ‘Fiyat Riski’
Yatırım piyasalarında işlemler fiyatlar üzerinden işler. İnternet üzerinden yaptığınız işlemlerde, fiziki olarak elinize bir mal ya da kâğıt geçmez. Borsada işlem yapmak için aracılar ile anlaşır ve açtırdığınız hesaplara birikimlerinizi yatırırsınız. Paralarınız ile de piyasada oluşan fiyatlar üzerinden işlemlerinizi yaparsınız.
Borsaya para yatırma konusunda tereddütleriniz varsa sizi buraya alalım. Borsada oluşan fiyatlar katılımcılar tarafından belirlenir. Yani arz ile talebin karşılaşmasıyla oluşur. Bu sebeple sürekli değişkenlik gösterir. Bu değişkenliğin sebeplerini bilmeniz önemlidir.
Fiyat riski dediğimiz kavram, borsada dalgalanan fiyatlardır. Yani ne yönde olunacağını ve bunların etkilenmesine sebep olanları bilmek gerekir. Bu durum da yatırımcıların nelerden etkileneceğini bilmekten geçer. Dünya genelinde oluşan her şey yatırımcıları etkiler ve yatırımcılar da bunlar karşısında bazı tepkiler verir.
Borsada karşılaşabileceğiniz başlıca fiyat risklerini; faiz oranı riski, enflasyon riski, piyasa riski, şirketlerin oluşturduğu riskler, makro ve mikro düzeyde oluşan olayların riskleri olarak sıralayabiliriz. Riskler konusunda bilgi verdiğimize göre artık nasıl önleyebileceğinize bakabiliriz.
Borsada Riskleri Önlemek için Ne Yapılmalı?
Piyasada oluşan risklerin önlenmesi demek yatırımlarınızda büyük oranda başarılı olacağınızı gösterir. Çünkü önlemler alırken, aslında piyasanın bütün gerekliliklerini yapmış olursunuz. Burada önemli olan bu riskleri önlemedeki başarınız yani verdiğiniz önemdir.
Eğer yapmanız gerekenleri tam ve eksiksiz şekliyle gerçekleştirirseniz, borsada kaybedenlerin değil zengin olanların yanında bulunursunuz. Şimdi buyrun neler yapabileceğinize birlikte bakalım.
Eğitim Almalısınız
Eğitim almak işlem riskini sıfırlamanın tek yoludur. Borsayı iyi bilmeli ve işlemlerinizde hata yapmamalısınız. Bunun çözümü ise piyasanın eğitimlerini almaktır. Günümüzde bilgiye ulaşmanın kolaylığı, sizin eğitimlerinizi tamamlamanıza hızlı bir şekilde yardımcı olur.
Her yatırımcıya uygun eğitim seçeneklerinden kendinize göre olanı seçerek, piyasa hakkında bilgilerinizi tamamlayabilirsiniz. Böylelikle borsayı tanır ve işlemlerinizi nasıl yapabileceğinizi öğrenirsiniz. Pozisyonlarınızı oluştururken kullanacağınız yöntemler hakkında bilgi alırsınız.
Yatırım Araçlarını Tanımalısınız
Fiyat riskinin bir kısmını yok etmenin yoludur. Piyasada yatırım yapacağınız araçların nelerden etkilendiğini bilmelisiniz. Pariteler, emtialar, kıymetli evraklar ve endeksler hakkında bilginiz olmalıdır. Böylelikle oluşacak fiyatlarda nelerin etkili olduğunu bilir ve analiz yöntemlerini daha rahat uygularsınız. Tüm bunları etkin ve doğru yaparsanız, ulaştığınız sonuçlar sizi yanıltmaz. Başarı yolunda ilerlersiniz.
Yatırım Grubu Oluşturmalısınız
Birikimlerinizi bir tane aracın üzerinde değerlendirmek yerine birçok aracın üzerinde değerlendirmeniz, fiyat risklerini dağıtmanın yoludur. Şöyle düşünün; bütün paranızı altına yatırdınız. Altının fiyatlarında olan düşme ya da yükselme riski %50’dir. Yani ya düşecektir ya da yükselecektir. Bu durumda siz ya kazanacaksınız ya da kaybedeceksiniz.
Bunun yerine üç farklı yatırım aracında aynı tutarda işlem yapsanız, her birinin yükselme ya da düşme durumu farklıdır. Böylelikle altın düşerken diğer araçlar yükselebilir. Siz altından kaybettiğinizi diğerlerinden kazanabilirsiniz. Durum böyle olunca kendinize bir grup yani portföy oluşturmanız önemlidir.
Stratejiler Belirlemelisiniz
Giriş bölümümüzde belirtmiştim. İşlemlerinizi tüyolarla yaptığınızda, müdahale şansınız yoktur. Oluşacak tüm sonuçlar şansınıza kalmıştır. İşte bunun olmaması için mutlaka pozisyonlarınızı kendiniz oluşturmalısınız.
Araştırmalar yaparak ve analiz yöntemlerini uygulayarak, belirlediğiniz fiyatlar üzerinde işlemlerinizi gerçekleştirmelisiniz. Her bir araç üzerinde planlama yapmalı ve stratejiler oluşturmalısınız. Bunlar üzerinde hareket etmeniz ve müdahalelerinizi stratejileriniz doğrultusunda gerçekleştirmeniz, sizi başarıya taşıyacaktır.
Başkalarının Dediklerine Aldırış Etmemelisiniz
Borsada yapılan en büyük hatalardan birisi, başkalarının dediklerine göre pozisyon oluşturmaktır. Şöyle düşünün; hiç tanımadığınız bir kişiye borç verir misiniz? Vermezsiniz değil mi, borsada da kimse kimseye strateji vermeyecektir. Bu nedenle başkalarının size dediklerine aldırış etmeden işlemlerinizi gerçekleştirmelisiniz.
Eğer borsada birileri size "şunu al" tarzında bir öneride bulunuyorsa, kesinlikle ona itibar etmemelisiniz. Sizi muhtemelen kötü bir durumun içine çekmek istiyor olabilir. Öyle olmasa bile o kişinin yatırımlara bakışı ile sizinki birbirinden farklıdır. Bu nedenle onda işe yarayan bilgi, sizde yaramayacaktır.
Psikolojinizi Borsaya Hazırlayın
Borsa riskleriyle baş etmenin en iyi yollardan birisi, sizin psikolojinizden geçer. Ne kadar kendinden emin bir şekilde işlem yaparsanız, o kadar başarılı sonuçlar elde edersiniz. Eğer şüphe ettiğiniz bir duruma karşın işlem yapıyorsanız muhtemelen risklerin kucağına düşer ve kaybedersiniz.
Heyecanlı, panik, sabırsız ve aceleci bir psikolojiye sahipseniz önce kendinizi bu konularda geliştirmelisiniz. Yaptığınız işe tam anlamıyla odaklanmalı ve istikrarlı olmalısınız. Başkalarının gittiği yön sizi endişelendirmemeli ve siz kendi yolunuzdan eminseniz yön değiştirmeden devam etmelisiniz.
Piyasanın Size Sunduklarını Avantaja Çevirmelisiniz
Borsada bulunan türev piyasalar, yatırımcıların fiyat risklerinden korunması için bir fırsattır. Future, forward, opsiyon ve swap sözleşmelerini kullanarak işlemlerinizi yapabilirsiniz. Bunlar gelecekte oluşabilecek fiyatlardan korunmanızı sağlar. Gelecekte gerçekleşmesini beklediğiniz fiyatlar sizin için avantajlı değil ise bugünden ilerisi için sözleşmeler yaparsınız. Böylelikle kendinizi fiyatlar yönünden garantiye alırsınız.
[renkbox baslik="Borsada İşlemlerimizi Güvenle Gerçekleştirebilir miyiz?" link="https://bilgihanem.com/borsada-islemlerimizi-guvenle-gerceklestirebilir-miyiz/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/06/islemlerimizi-borsada-guvenle-gerceklestirebilir-miyiz.jpg" renk="sari" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Diğer bir seçenek olarak da emir türleri karşınıza çıkar. Aracı kurumların platformlarında işlemlerinizi gerçekleştirirken, pozisyonlarınız üzerinde kullanabileceğiniz çeşitli emirler vardır. Bu emirler sizin fiyatları yönlendirmenize yardımcı olur. Bu durum ise risklerinizi kendiniz belirlediğiniz anlamına gelir. Bu yüzden emir türlerini öğrenmeniz ve pozisyonlarınızda kullanmanız, yatırım uzmanları tarafından önerilir.
Hayatınızın her alanında olduğu gibi borsa piyasasında da yatırımlarınızı yaparken risk vardır. Önemli olan bu riskler hakkında bilgi sahibi olmanız ve önleyebilmenizdir. Yukarıda bu risklerden ve nasıl önleneceğinden bahsettim. Siz, bilinçsiz yatırımcı gibi davranmayıp bunları dikkate almalısınız. Her adımı doğru ve tam şekliyle öğrenirseniz eğer, borsada birikimlerinizi değerlendirme konusunda başarılı olursunuz. Deneyimleriniz arttıkça, kazançlarınız da artar ve borsanın kazanan grubunda yerinizi alırsınız.
Borsa hem kazandıran hem de çok riskli bir piyasa gerçekten.
her sektörde olduğu gibi borsada da çok risk var, hepsini bir arada anlatan daha kapsamlı bir yazı görmemiştim şimdiye kadar, süpersiniz.