2050 yılında dünya ekonomisinin kaderini belirleyecek bölgelerden biri olacağı tahmin edilen Brezilya, zengin doğal kaynakları ile dikkat çeken bir ülkedir. Aynı zamanda turizm ve sanayi sektörleri ile de dünyanın önemli ülkelerinden birisidir. Petrol rezervlerinin bulunmuş olması ise ülkenin gelecekte petrol devi ülkeler arasında üst sıralara yerleşmesine neden olabilir. Üstelik tüm bunlar sadece birkaç yıl önce yaşanan büyük ekonomik krizlere rağmen gerçekleşebilir.
Resmi adı Brezilya Federal Cumhuriyeti olan ülke, Güney Amerika'da yer alır ve ABD'den sonra kıtanın en kalabalık ülkesidir. Doğal güzellikleri ve muhteşem ekosistemi ile Amazon Ormanları'nı bünyesinde barındırır. Yaklaşık 4 milyona yakın bitki ve hayvan türü ile biyoçeşitlilik konusunda benzersiz bir ülke olması, Brezilya'nın dünyanın en önemli yerlerinden biri olmasını sağlıyor. Aynı zamanda sambası, futbolu ve ünlü plajları ile dünyanın en renkli ülkelerinden birisidir.
[renkbox baslik="Birleşik Arap Emirlikleri Para Birimi: Dirhem Hakkında Bilgiler" link="https://bilgihanem.com/birlesik-arap-emirlikleri-para-birimi-dirhem/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/03/birlesik-arap-emirlikleri-para-birimi-dirhem-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="yesil" yenisekme="evet"][/renkbox]
Brezilya'nın başkenti Brasilia'dır. En büyük şehri, Sao Paulo'dur ve en ünlülerinden birisi Rio de Janerio'dur. Para birimi ise Brezilya reali olarak alınır ve 24 yıllık bir tarihi bulunur. Latin Amerika'nın en büyük ekonomisine sahipken, dünya sıralamasında sekizincidir. Brezilya, en hızlı gelişmekte olan ülkeleri ifade etmek için kullanılan BRIC Ülkeleri arasında yer alır ve B harfi Brezilya'yı temsil eder. Karma ekonomisi ise önümüzdeki 20 yıl içerisinde dünyanın en büyük 5. ekonomisi olacağı düşünülmektedir.
Brezilya Para Birimi Nedir?
Kötü zamanlar geçiren ekonomisine rağmen ayağa kalkmayı başaran Brezilya'nın para birimi realdir. "Brezilya'nın mucizesi" olarak adlandırılır ve 3 haneli enflasyonla mücadele kapsamında yürürlüğe girmiştir. Uluslararası kısaltması BRL şeklindedir ve sembolü R$ olarak belirlenmiştir. Brezilya Merkez Bankası tarafından dağıtımı ve basımı kontrol edilir.
21 Nisan 1500 tarihinde Portekizli kaşifler tarafından yanlışlıkla keşfedilen Brezilya, ilk başta Portekiz'e aittir. Ardından İspanya'nın el koyması ile İspanyollar hakimiyeti ele geçirirler. Elbette bu değerli ülke için iki taraf arasında sayısız savaş gerçekleşir ve sürekli hakimiyet el değiştirir. Bu nedenle de Brezilya, uzun süreli sömürge bir devlet olarak varlık gösterir. Ardından da federal bir cumhuriyetle yönetilmeye başlanır.
Brezilya'nın turizm ve tarım sektöründe oldukça güçlü bir ülke olması, Latin Amerika'nın en büyük ekonomisi olmasını sağlamaktadır. Ayrıca dünyanın 8. büyük ekonomisidir ve en hızlı büyüyen gelişmekte olan ülkeler listesindedir. Alım gücü paritesi bakımından incelendiğinde ise dünyanın 7. ekonomisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu konudaki en büyük etken ise karma bir ekonomiye sahip olmasıdır. Ek olarak ülke ekonomisi, yer altı ve üstü zenginliklere, ihracata, katma değerli mal üretimine dayalıdır.
Dünyanın en renkli ülkelerinden birisi olan Brezilya'da Rio Karnavalı en ünlü etkinliktir. Tüm dünyadan ziyaretiler, Rio de Janerio şehrinde düzenlenen bu etkinliğe gelir ve bu durum Brezilya ekonomisine büyük bir değer katmaktadır. 4 gün boyunca sınırsız bir eğlence etkinliği olan karnavala ek olarak 3 film festivali de ev sahipliği yapar. Tüm bu aktivite ve eğlenceler, ülke ekonomisi ile para biriminin öne çıkmasını sağlamaktadır.
Real Nedir? Brezilya Reali Hakkında Bilgi
Real, Brezilya'nın resmi para birimidir ve ülkenin hiper enflasyonla mücadele etmesi temeline dayandırılarak ortaya çıkmıştır. Portekizce "Real brasileiro" olarak adlandırılır ve 1 real 100 centovoya eşittir. Dünyanın en kötü ekonomisi arasında sayılan Brezilya'nın, bugün ticarete yön veren küresel oyunculardan birisi olması da reale geçiş ile mümkün olmuştur. 1 Temmuz 1994 yılında alınan kararla Brezilya reali tedavüle girmiştir.
Brezilya realine geçiş aşamasının mimarlarının başında Brezilya Kalkınma Bankası Eski Genel Müdürü Edmar Bacha yer almaktadır. 1994 yılına kadar IMF'ye olan aşırı borçlanma ve hiper enflasyon nedeniyle batmış durumda olan Brezilya, adım adım düzlüğe çıkarılmıştır. Bugün ise devler liginde yer alması, Real Planı ile mümkün olmuştur. Plan neticesinde ekonomik istikrarın temeli oluşturulmuştur.
Real Planı kapsamında ilk başta para birimi, 1 unidade real de valor (URV) isimli dolaşımda olmayan bir para birimine eşit olacak şekilde tanımlandı. URV'nin ise 2750 cruzeiro real değerinde olduğu tanımlandı. Yapılan reform sonucunda ülke tarihindeki tüm para birimi değişiklikleri birleştirildi. Ayrıca real, Brezilya'nın orijinal réis'inin 2,75 * 1018 (2,75 kentilyon) değeriyle ortaya çıkmış oldu.
Brezilya'nın eski devlet başkanı olan Fernando Henrique Cardoso'nun maliye bakanı olarak görev yaptığı 1993 yılında projesi yapılan plan, eski para birimi cruzeirodan sıfırları atmak yerine yeni bir para birimine geçişi öngörmüştür. Planın başarısı ise kısa sürede kanıtlanmıştır. Mesela 1994 yılının ilk yarısında üç haneli rakamlarla ifade edilen enflasyon oranı, Temmuz ayında gerçekleşen geçişle birlikte ikinci yarıda yüzde 18,6'ya gerilemiştir.
Yaygın kullanılan Brezilya reali banknot ve madeni paraları:
- 2 real
- 5 real
- 10 real
- 20 real
- 50 real
- 100 real
- 5 centavo
- 10 centavo
- 25 centavo
- 50 centavo
Brezilya realinin tedavüle girmesinden kısa bir süre sonra büyük sermaye girişleri yaşanmıştır ve buna bağlı olarak Amerikan doları karşısında beklenmedik bir değer kazandığı görülmüştür. 1994 – 1995 yıllarında gördüğü en yüksek değer ise 1,20 dolardır. Ardından 1996 – 1998 döneminde Brezilya Merkez Bankası tarafından sıkı bir şekilde para politikaları uygulanmaya başlanmıştır.
En Çok İşlem Gören Brezilya Reali Pariteleri
Küresel ticarette önemli bir yere sahip olan Brezilya'nın para birimi, ilişkilerin yürütüldüğü ülkelerin yerel traderları tarafından sıkı bir şekilde takip edilmektedir. Ülkenin geleneksel pazarı bulunan Amerika kıtası ve Avrupa Birliği ülkeleri ise ticari ilişkilerde ilk sırada gelmektedir. Afrika, Orta Doğu, Doğu Avrupa ve Asya pazarlarına ihracat gerçekleştirmektedir. Bu nedenle ticaret hacminin yüksek olduğu ülkelerin para birimlerine karşı Brezilya realinin değeri takip edilmektedir.
Amerikan Doları – Brezilya Reali Paritesi (USD/BRL)
Amerikan dolarının, real karşısındaki değeri USD/BRL paritesi ile gösterilmektedir. Brezilya reali, karşıt konumdadır ve parite ile ters orantılı bir ilişkisi vardır. Amerikan doları ise doğru orantılıdır ve değer kazanmasıyla parite yükselişe geçmektedir.
USD/BRL paritesinin 5 yıllık fiyat değişimine baktığımız zaman; en yüksek seviyenin 23 Eylül 2015 tarihinde 1 dolar – 4,1745 real eşitliği ile kaydedildiğini görüyoruz. En düşük seviye ise 13 Nisan 2013 tarihinde 1 dolar – 1,9640 real eşitliği ile kaydedilmiştir. Paritenin, en yüksek seviyenin görüldüğü 23 Eylül 2015 tarihinden sonra 1 dolar 3,5 real bandının altında hareket etmeye başladığı görülmektedir.
Euro – Brezilya Reali Paritesi (EUR/BRL)
Euro'nun, Brezilya reali karşısındaki değeri EUR/BRL paritesi ile belirlenmektedir. Paritede, Euro baz dövizdir ve doğru orantılı bir hareket söz konusudur. Brezilya reali ise karşıt dövizdir ve ters orantılı hareket etmektedir.
EUR/BRL paritesinin 5 yıllık fiyat değişimine göz attığımız zaman, 2015 yılının Ocak – Eylül döneminde hızlı bir yükseliş kaydettiği görülmektedir. 2015 Eylül döneminden sonra 2017'nin Şubat ayına kadar düşüş gerçekleşmiştir. En yüksek seviye, 23 Eylül 2015 tarihinde 1 Euro – 4,6712 real eşitliği ile görülmüştür. En düşük seviye ise 5 Nisan 2013 tarihinde 1 Euro – 2,5662 real eşitliği ile kaydedilmiştir.
Türk Lirası – Brezilya Reali Paritesi (TRY/BRL)
Türk lirasının, Brezilya reali karşısındaki değeri TRY/BRL paritesi ile ölçülmektedir. Türk lirası, parite ile doğru orantılı hareket etmektedir ve baz konumdadır. Real ise parite ile ters orantılı hareket eder ve karşıt dövizdir.
TRY/BRL paritesinin 1 yıllık fiyat değişimine baktığımız zaman, düşüş trendi gözlemlenmektedir. En yüksek seviyeler 2017 yılının Mayıs – Temmuz döneminde kaydedilmiştir ve ardından düşüş gerçekleşmiştir. Paritenin 1 yıllık grafikte kaydettiği en yüksek seviye, 25 Haziran 2017 tarihinde 1 TL – 0,9539 real eşitliği olmuştur. En düşük seviye ise 28 Kasım 2017 tarihinde 1 TL – 0,8103 real eşitliği ile kaydedilmiştir.
Kısaca Brezilya Ekonomisi Hakkında Bilgiler
Brezilya'nın hizmet sektörü ağırlıklı bir ekonomisi bulunmasına karşın; telekomünikasyon, bankacılık, enerji, ticaret ve bilgi işlem sektörlerinde de öne çıkmaktadır. Aynı zamanda tarım sektörü ülkede oldukça önemlidir. Ayrıca kahve, soya, şekerkamışı, kakao, pirinç, mısır, portakal, pamuk gibi ürünler Brezilya'dan dünyaya yayılmaktadır.
Brezilya'nın 2050 yılında dünya ekonomisinin kaderini belirleyecek ekonomilerden birisine sahip olması öngörülmektedir. Bunun en önemli nedeni ise yeni keşfedilen petrol rezervleridir ve ülkenin petrol devi olmasının beklenmesidir. Yaşanan krizlere rağmen hızlı bir toparlanma kaydeden ülkenin, tedarikçi ülke konumunda olması ve zengin doğal kaynaklarının bulunması da en büyük avantajlarından birisidir.
Latin Amerika ve Karayipler bölgesinin en büyük ülkesi olan Brezilya, ürün çeşitliliği anlamında şanslıdır. Ülkede yetişen tarım ürünleri, canlı hayvan türleri, ağaç ürünleri, deri ve ayakkabı, mineral ve metal ürünleri gibi dünya çapında karşılaştırmalı üstünlük sağlamaktadır. 90'lı yıllarda gerçekleşen liberalizasyon çabalarının sonucunda, otomotiv sanayi ve altyapı modernizasyonundaki özelleştirmeler ülkenin gelişmesinde büyük rol oynamış, doğrudan yabancı yatırımlar ile kalkınma sağlanmıştır.
Ülkede yapılan çalışmalar sayesinde 20 milyonu aşkın vatandaşın yoksul kategorisinden çıkması ve yaklaşık 30 milyon kişinin orta sınıfa dahil olması, ekonominin olumlu yönde gelişmesini sağlamıştır. Ayrıca 2005 yılı sonunda IMF'ye olan borcunu tamamen ve vaktinden önce ödemeyi başaran Lula Hükümeti, 2009 yılında IMF'ye kaynak aktaran ilk Brezilya Hükümeti olmuştur.
Kısa sürede büyük gelişme kaydeden Brezilya'nın GSYİH oranı IMF verilerine göre; 2017 yılında 2.080.916 milyon dolar olarak hesaplanmıştır. Kişi başına milli gelir ise 10.020 dolar olarak ölçülmüştür.
Kısaca Brezilya'nın Ticari İlişkileri
Brezilya, tarım ürünleri kapsamında tedarikçi ülkedir ve dünyanın hemen her kıtasına ürün ihraç etmektedir. Amerika kıtası ve Avrupa Birliği ülkelerine, Afrika, Orta Doğu ve Körfez, Doğu Avrupa, Asya gibi her pazara girmiştir. Brezilya'nın ihracatta sergilediği başarısı, ihraç mallarını çeşitlendirmesine ve geleneksel pazarlar dışında kalan pazarlara açılmasına bağlanmaktadır.
[renkbox baslik="Rusya Para Birimi: Ruble Hakkında Bilgiler" link="https://bilgihanem.com/rusya-para-birimi-ruble/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/02/rusya-para-birimi-ruble-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="turuncu" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Tarım ürünlerinin yanı sıra; uçak, otomotiv, demir, kimyasallar, makine, ayakkabı, kağıt, elektrik ve elektronik ürünleri de önemli ihraç kalemlerini oluşturmaktadır. Başlıca ihraç ürünlerine bakıldığı zaman, geniş bir ürün çeşitliliği hemen dikkat çekmektedir. Önemli ticaret ortakları ise Çin, ABD, Hollanda, Arjantin, Japonya ve Şili'dir. Bu ülkelerin ihracattaki payı yüzde 49 civarındadır.
Brezilya'nın ithalatındaki ağırlıklı ürünler ise petrol yağları, kara taşıtları için aksam ve parçalar, mobil telefonlar, elektronik devreler, taşkömürü, ilaçlar, ham petrol, binek otomobiller, serum ve aşılar, kimyasal gübreler, haşarat öldürücü, dezenfekte ediciler, doğal gaz, kamyon, kamyonet şeklindedir.
Türkiye ile ikili ilişkilerde ise 2017 yılında ihracat 385 milyon dolar civarında gerçekleşirken, ithalat 2,5 milyon dolar civarında olmuştur. 2017 yılına ait ticaret hacmi ise 2,9 milyar dolar olarak belirlenmiştir. İhracatımız; kamyon, minibüs, otomotiv yedek parça, demir – çelik ürünleri, sondaj platformları, çimento, kuru kayısı, fındık, gübre, tütün iplik, araba lastiği, mobilya aksamı, araba koltuğu, maya, kuru incir, mermer ve traverten şeklindedir. İthalatımız ise demir cevheri, soya fasulyesi, soya yağı, pamuk, kurtarma gemisi, buğday, odun hamuru, kahve, greyder, buldozer, kontrplak, kompresör, polipropilen, polietilen, kağıt, deri ve ayakkabı gibi ürünlerden oluşmaktadır.
Gerçekten önümüzdeki yıllarda ABD dolarını geçip dünyanın para birimi olacka mı acaba?