Cemre kelimesi, Arapça kökenli bir kelimedir. Sözlük anlamı kor yani ateştir. Mina Vadisi’nde Arafat’tan gelen hacıların attıkları taşlarla oluşan yığınlar için de cemre ismi kullanılır. Halk arasında cemre, sıcaklığın artışı olarak bilinir. Cemre kelimesinin bir hikayesi vardır. Arap kökenli insanlar, havalar ısındığı zaman yüksek yerlere taşınırlar, kış geldiğinde ise; düzlük yerlerde yaşamayı tercih ederlermiş. Düzlük yerde, ortaya büyük bir çadır yapılır ve bu çadırda hep birlikte yaşanırmış.
Çadırın dışında, küçükbaş hayvanlar ve develer daire şeklinde yerleştirilirmiş. Kış geldiği zaman, bir kişi kendileri ve hayvanlar için üç ateş yakar, havaların ısınmasıyla, bu ateşleri birer hafta arayla söndürürlermiş. Böylece cemre halk dilinde havaların ısınması olarak adlandırılmıştır. Halk arasında cemrelere, Cemile Kadın denildiği de görülmüştür.
[renkbox baslik="Baraj Nedir? Barajlar Nasıl Yapılır? Çeşitleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/baraj-nedir-nasil-yapilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/02/baraj-nedir-nasil-yapilir-cesitleri-nelerdir.jpg" renk="yesil" yenisekme="evet"][/renkbox]
Eskiden kabul edilen yıl kavramı günümüzdekinden son derece farklıdır. Geçmiş yıllarda, Kasım 180 gün ve Hızır 185 gün olarak ikiye ayrılmıştır. Kasım ayının kendi içerisinde 2’ye ayrılan parçası ise; cemre ile belirlenirdi.
Cemre Düşmesi Nedir?
Cemre, ilkbaharın başlamasıyla yedişer gün arayla önce hava sonra su ve toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık artışıdır. Halk arasında baharın müjdecisi olarak nitelendirilir. Cemre düşmesiyle birlikte havalar belirli derecelerde artış gösterir. Bu artış her zaman aynı oranda değildir.
Cemre Düşmesi Nasıl Gerçekleşir?
Bulutsuz, açık bir havada atmosferin alt tabakasından geçen güneş ışınları, yeryüzü tarafından yutulur. Bu nedenle de yeryüzü ısınır, yüzeydeki hava ısındıkça yüksekteki havanın yoğunluğu daha az hale gelir. Isınan hava yükselerek daha çok soğur, soğuk olan hava ise; çöker. Yükselmekte olan hava, genişleyip, soğurken su buharı, bulut damlacıkları haline gelerek yoğunlaşır, değişen ısıdan dolayı havanın ısınmasını sağlar. Bu sırada Dünya ise karbondioksit ve su buharı tarafından yutulup ışıkları tekrar yayar. Gazların yoğun oluşu, dünya yeryüzünde daha az olduğu için yutma işleminin büyük bir bölümü, yüzeye yakın olarak bulunan katmanlarda gerçekleşmektedir. Dolayısıyla atmosferin alt kısmında bulunan tabakaları aşağıdan yukarı doğru ısıtılmış olur. Meteorolojik bakımdan ısınma, sırayla toprak, hava ve su şeklinde gerçekleşir. Cemreler arasında sıcaklıkta düzenli artışlar yaşanmayabilir, bu doğal bir olaydır. Cemre düşmesini değerli yapan ise, kültürel bir değer taşıması olarak kabul edilir.
Türk tarihi incelediği zaman cemre düşmesinin, gerçekten çok büyük bir öneme sahip olduğu görülür. Göçebe yaşamın, bu durumun temel sebebi olduğu düşünülmektedir. Cemre düşmesi ile beraber, insanların büyük bir sevinç içinde oldukları, sosyal sorunların azaldığı ve insanların daha pozitif oldukları bilinmektedir. Küresel ısınmanın etkileri, dünyamız için her geçen gün daha da şiddetlendiği için cemre düşme tarihlerinde kimi zaman havaların ısınmadığı görülür. Bu durum ise; tamamen doğanın dengesiz bir hal almasından kaynaklanır. Cemrenin düşmesi gereken zamanlarda bazı yerlerde ciddi kar yağışları, soğuk havalar görülebilir. Bu durum da cemre düşmesi olayının inandırıcılığını geçen her gün kaybetmesine neden olmaktadır.
Cemre olayına benzer bir olay ABD’deki Ocak Erimesi olarak gösterilebilir. Amerikan Meteorological Society’nin tabirine göre; bu meteorolojik olayın belli bir zamanda veya bu zamana yakın tarihlerde oluştuğu açıklanmıştır. Ocak Isınması ABD’nin kuzey doğusunda ocak ayının son haftalarında her yıl tekrar eden bir olaydır.
Cemre Ne Zaman Düşer?
Halk arasında yaygın olarak baharın gelişini müjdeleyen, sıcaklığın artmasını sağlayan cemre düşmesi, üç kez meydana gelir. Birinci cemre 19-20 şubat tarihleri arasında havaya, ikinci cemre 26-27 şubat tarihleri arasında suya, üçüncü cemre ise 5-6 mart tarihleri arasında toprağa düşer. Her cemre düşüşünde, hava bir miktar daha ısınır. Ancak sanıldığı gibi Güneş ışınları atmosferi yukarıdan aşağı doğrudan ısıtmaz. Yer yüzeyi, güneş ışınları tutarak önce kendini daha sonra ise; atmosferi ısıtır.
