Ceviz insan sağlığına sayısız faydalarıyla bilinen, her yaştan kişinin severek tükettiği bir besindir. Özellikle beyin ve kalp sağlığı için sağladığı faydalar dikkat çekmektedir. Bu nedenle uzmanlar her gün 4-5 adet ceviz yenmesini önermektedirler. Her gün önerilen miktarda ceviz yemeyi alışkanlık haline getirdiğinizde, farkında olmadan birçok hastalığın oluşma ihtimalini de yok etmiş olacaksınız. Araştırmacılara göre cilt de dahil olmak üzere, bütün olarak tüketilen cevizin pek çok faydası bulunmaktadır.
Cevizde bulunan fenollerin yaklaşık %90'ının ana fenolik asitler, taninler ve flavonoidler de dahil olmak üzere deride bulunduğu bilinmektedir. Deri için en faydalı olan kısım yaş cevizin dış kısmında bulunan beyaz zardır ve acı olsa dahi tüketilmesi son derece faydalıdır. Cevizde bulunan E vitamini özellikle erkeklerin kardiyovasküler sağlığı üzerinde olumlu etki yapıyor.
[renkbox baslik="Badem Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/badem-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/08/badem-nedir-cesitleri-ozellikleri-faydalari.png" renk="kahve" yenisekme="evet"][/renkbox]
Yapılan çalışmalarda, içinde barındırdığı gamma-tokoferol form sayesinde kalp problemlerinden önemli ölçüde koruma sağladığı ortaya çıkmıştır. Ne yazık ki çoğu insan cevizin faydalarını henüz keşfetmemiştir. Yakın tarihli bir araştırmada, yetişkinlerin (19-50 yaş arası) sadece %5.5'inin ceviz tükettiği tespit edilmiştir. Oysaki günde yalnızca 1 avuç ceviz tüketenler, tüketmeyenlere göre; 260 miligram potasyum, 73 miligram kalsiyum, 95 miligram magnezyum, 3,7 miligram E vitamini ve 157 miligram sodyumu fazladan almaktadırlar.
Ceviz Nedir?
Cevizgiller (Juglandaceae) familyasından olan ceviz ağacı yaklaşık 25 metreye kadar yükselebilir. Ekonomik açıdan en çok kar elde edilen ceviz türü olan J.Regia ağacı Asya'ya özgü bir türdür. Cevizler genellikle yaz sezonunda ve özellikle Ağustos-Eylül aylarında yeterli olgunluğa erişirler. Bu sırada kalın yeşil gövde; açık kahverengi, sert kabuklu cevizi ortaya çıkarmak için çatlamaya başlar.
Her ceviz, yaklaşık 10-15 g ağırlığında, orta boy bir limondan biraz daha küçük, kabaca küresel şekle ve iki ayrı beyin lobuna benzer yenebilir çekirdeğe sahiptir. Cevizlerin tüketilen kısmı çekirdekleridir. Yapısal olarak ceviz çekirdeği, düzgün olmayan, beyaz açık renkli bir zarla kaplıdır. Ceviz çekirdeklerinden özütlenen yağ, tıpta bazik ya da taşıyıcı yağ olarak, aromaterapide kullanılmaktadır.
Ceviz Çeşitleri Nelerdir?
Yaklaşık 15 ceviz türü bulunmaktadır. Cevizlerin en yaygın iki ana türü, tohumları için yetiştirilmektedir ve bu cevizler ticari anlamda en çok gelir sağlanan ürünlerdir. İngiliz cevizi olarak adlandırılan J. Regia cevizleri normalde Pers kökenli cevizlerdir.
İkinci önemli tür olan siyah cevizler ise Kuzey Amerika'ya özgüdür. Siyah ceviz oldukça tatlıdır, ancak sert kabuğu ve yetersiz gövde özelliklerinden dolayı ticari olarak J.Regia kadar başarılı değildir. İngiliz cevizine dair pek çok melez tür ticari amaçla geliştirilmiştir.
Diğer türler arasında; J. California (siyah cevizin geliştirilmiş bir türü), J. Cinerea ve Arizona cevizi bulunmaktadır. Fransa'ya özgü olan Franguatte cevizi de son yıllarda eskisi kadar fazla üretilmiyor olmasına rağmen en popüler türlerden bir tanesidir. Arjantin cevizi, Brezilya cevizi, Kaliforniya cevizi, Peru cevizi, Meksika cevizi ve And Dağları cevizi de bilinen diğer ceviz çeşitleridir.
Cevizin Özellikleri Nelerdir?
Ceviz kışın yapraklarını döken bir ağaç türüdür. Mayıs ayında çiçeklenmeye başlayan ceviz ağaçları, 25 metreye kadar uzayabilirler. Bizim yediğimiz kabuklu kısmın çevresinde, bir de yeşil kabul oluşur. O yeşil kabuk daha sonra kuruyup dökülmeye başlar. Eylül ayında ise olgunlaşır ve toplama zamanı gelmiş demektir.
Cevizin diyet listelerinde sıklıkla görülmesinin en temel nedeni, yağ miktarındaki düzenleyici etkisindir. Ceviz yüksek yağlı bir besin olmasına rağmen iyi kolesterolü dengeler. Böylelikle hem kalp sağlığını hem de kilonuzu korur.
En büyük artılarından bir tanesi beyin üzerinde sağladığı olumlu etkilerdir. Bu etkiler sayesinde alzheimer gibi hastalıklara karşı önlem oluşturur. Ceviz kabuğu tarih boyunca pek çok kez boya maddesi olarak da kullanılmıştır. Günümüzde hala bazı yöre halkları ceviz kabuklarını kaynatarak ortaya çıkardıkları kahverengi rengi pamuklu iplikleri boyamakta kullanırlar.
Cevizin faydalarına bir sonraki başlığımızda ayrıntısıyla değindik. Ama şunu da eklemeden geçmeyelim. Cevizin, kabuk içerisindeki kısmının yanında yaprağı, suyu ve kabuğu da birçok şey için şifa kaynağıdır. Örneğin yaprağından meydana getirilen macunlar, deri üzerindeki yara ve çatlaklara iyi gelmektedir.
Cevizin Faydaları Nelerdir?
Ceviz zengin bir enerji kaynağıdır ve optimum sağlık için gerekli besleyici maddeler, mineraller, antioksidanlar ve vitaminler barındırır. Bunlar, oleik asit gibi tekli doymamış yağ asitleri ve linoleik asit, alfa-linolenik asit (ALA) ve araşidonik asitler gibi önemli omega-3 esansiyel yağ asitlerinin mükemmel bir kaynağıdır.
Düzenli olarak ceviz tüketilmesi, LDL'nin (kötü kolesterol) düşmesine yardımcı olabilir ve HDL'yi (iyi kolesterol) artırabilir. Cevizde bulunan omega-3 yağ asitlerinin koroner arter hastalığını azalttığı ve sağlıklı kan lipid profilini desteklediği düşünülmektedir.
Her gün bir avuç (25 g) ceviz yiyerek omega-3 yağ asitlerinin yaklaşık %90'ını alarak önerilen günlük doz alımını sağlayabilirsiniz. Araştırma çalışmaları, anti-inflamatuar etkileri nedeniyle her gün bir avuç ceviz yemenin; kan basıncını düşürebileceğini, koroner arter hastalığının ve inme riskinin azalmasına yardımcı olabileceğini, meme, kolon ve prostat kanserlerinden korunma sağlayabileceğini ortaya koymaktadır.
Ek olarak ceviz; melatonin, ellagik asit, vitamin E, karotenoidler ve polifenolik bileşikler de dahil olmak üzere, anti-oksidan aktivitesine katkıda bulunabilecek birçok bitkisel maddenin zengin kaynağıdırlar. Bu bileşiklerin kansere, yaşlanmaya, inflamasyona ve nörolojik hastalıklara karşı potansiyel sağlık etkileri olduğu bilinmektedir.
[renkbox baslik="Havuç Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/havuc-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/02/havuc-faydalari-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="turuncu" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Ceviz yağı özellikle dolaşım sistemi ile ilgili rahatsızlıklarda sıklıkla başvurulan nebati bir yağdır. İshal ve hemoroid problemi gibi bağırsak problemlerini azaltmak için kullanılmaktadır. Kafa derisinin ekstrem kaşıntısı genellikle kafa yüzeyinde oluşan yaralardan kaynaklanmaktadır. Ceviz yağı ve ceviz kabuğunun kaynatılmış hali bu yaraların azaltılmasında etkendir. Ayrıca yanıklar, ülser tedavisi, sıkıştırıcı özelliği ve dezenfektan etkisi kullanılmaktadır.
Cevizin en yaygın bilinen faydalarını şu şekilde toparlayabiliriz;
- Bağırsakları temizler, düzenli olarak çalışmasını sağlayarak kabızlık ve dolayısıyla da hemoroid oluşma ihtimalini azaltır.
- İçerdiği omega 3 yağ asitleri nedeniyle kan basıncını azaltır ve kalp sağlığını korur.
- Kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucudur.
- İçerdiği yararlı vitamin ve mineraller sayesinde tam bir beyin dostudur. Unutkanlık ve bunama gibi sağlık sorunlarının önüne geçer.
- Meme, prostat ve pankreas gibi birçok kanser türüne karşı koruyucu kalkan vazifesi görür.
- Bağışıklık sistemini güçlendirerek, hastalıklara yakalanma ihtimalini azaltır.
- Vücutta biriken toksinlerin dışarı atılmasını sağlar.
- Kan şekerini düzenler, diyabet oluşma riskini azaltır.
- Yüksek miktarda lif içeren ceviz, tok tutma özelliği nedeniyle kilo vermek isteyenler için ideal bir besindir.
- Her gün yenilen birkaç ceviz, uykunuzun düzene girmesine yardımcı olur.
- Kemiklerin ve dişlerin gelişimi için gerekli bir gıdadır.
- Hafızayı güçlendirir.
- Birçok akciğer hastalığına karşı korucu özelliktedir.
- Ruh sağlığı ve depresyon gibi psikolojik sorunlara iyi gelir.
- Kolesterolü düşürür.
- Cildin yenilenmesini ve daha sağlıklı görünmesini sağlar.
Cevizin Zararları (Yan Etkileri) Nelerdir?
Cevizin bilinen direkt bir zararı bulunmamaktadır. Fakat bazı insanlarda özellikle ceviz ve fındığa karşı bir hassasiyet durumu söz konusudur. Cevize alerjisi olan kişiler çok dikkatli ve az tüketmelidirler. Yine normal bireyler de aşırı tüketimden kaçınmalıdır.
Yukarıdaki yazımızda sizlere cevizin nasıl gıda olduğundan, genel özelliklerinden, faydalarından ve zararlarındna bahsetmeye çalıştık. Kapsamlı araştırmalar sonucunda hazırladığımız yazımızda hatalı veya eksik gördüğünüz kısımlar varsa, yorum bölümünde paylaşabilir ve daha doğru bilgiler sunmamız adına bizlere yardımcı olabilirsiniz.
