Çin Para Birimi: Yuan Hakkında Bilgiler

Dünyada ilk defa kağıt para kullanan ülkenin Çin olmasına karşın, küresel çapta değerinin ne kadar büyük olacağını tahmin edememiştir. Öyle ki dünyanın en büyük ekonomilerinden olmasına karşın parasını uluslararası ticarette kullandırmamıştır. Bunun önemine sonradan varmıştır ve 2015 yılında yuanın, rezerv para birimleri arasına girmesi için çeşitli girişimlerde bulunmuştur. Bu konu ise dünya genelinde büyük yankı uyandırmıştır.

Çin 2010 yılında Japonya’yı geride bırakıp, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olduktan sonra para biriminin, küresel bir güç haline gelmesi için çok çaba sarf etmiştir. Uluslararası Para Fonu (IMF), 2015 yılının sonunda Çin para birimi olan yuanın rezerv para birimleri arasına gireceğini söylemiştir. 2016 yılında ‘elit para birimleri’ arasında anılmaya başlayan yuan; Amerikan doları, İngiliz sterlini, Japon yeni ve Euro ile aynı sepete girmiştir. 1Ekim 2016 tarihinde ise Çin yuanı, Özel Çekme Hakları (SPR) sepetinde faaliyet göstermeye başlamıştır. Sepetteki ağırlığı ise 10,92 oranındadır.

[renkbox baslik="İnternetten Döviz Nasıl Alınır – Satılır?
" link="https://bilgihanem.com/internetten-doviz-nasil-alinir-satilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2014/12/internetten-doviz-alim-satimi.jpg" renk="mor" yenisekme="evet"][/renkbox]

Gelelim Çin para birimi hakkında bilinmesi gerekenlere. Kimilerine göre Renminbi kimilerine göreyse yuandır. Bu konu birçok kişinin kafasını karıştırmaktadır ve “yuan ile Renminbi aynı para mıdır” merak edilmektedir. Bilgihanem.com olarak; Çin para birimi hakkında genel bilgileri, yuan ve Renminbi nedir konularını sizlerle paylaşacağız. Ek olarak Çin ekonomisine ve ticari ilişkilerine de kısaca göz atacağız. Bu sayede hem para birimini daha iyi anlayabilecek hem de Çin ekonomisini yorumlayabileceksiniz.

Çin Para Birimi Nedir?

Çin’in para birimi, yuandır ve sembolü ¥ şeklindedir. Uluslararası kodu ise CNY olarak kısaltılmaktadır. Çin Merkez Bankası tarafından basılmaktadır ve birkaç farklı Asya ülkesinde daha kullanılmaktadır. Tüm Çin paralarına verilen isim ise Renminbi’dir. RMB şeklinde kısaltılan bu kelime, halkın parası anlamına gelmektedir. Yuan ile birbirine karıştırılmasına rağmen, ikisinin de birbirinden farklı olduğu ortadadır. Kısaca Çin’in para birimi yuan iken, ülkedeki tüm paralara verilen isim Renminbi’dir.

Çin parasının oldukça köklü bir tarihi bulunmaktadır. 1830 yılından beri çeşitli seri değişiklikleri ile kullanılmaya devam etmektedir. 2000’li yıllardan itibaren “kur savaşlarına” neden olduğu konuşulmaya başlamış ve SDR sepetine katılmasıyla birlikte büyük ses getirmiştir.

Çin’in; Almanya, Fransa ve İngiltere ekonomilerinin toplamından daha büyük olması, para biriminin güçlenmesine karşı endişeleri beraberinde getirmiştir. Üstelik Çin’in ilk para kullanan ülke olması; ama uluslararası ticarette parasını kullandırmamış olması, bugün Amerika’nın süper güç olmasında önemli bir etkendir. Eğer parasını uluslararası ticarette kullandırmış olsaydı, bugün belki de dolar en güçlü döviz olmayacaktı.

Yuan Nedir? Çin Yuanı Hakkında Bilgi

Çin’in resmi para birimi, yuandır. Muhasebenin kabul görmüş “para ölçüsü olma” ilkesine dayanarak yuan, günlük finansal dilde Çin’in ticarete konu olan değerleri için bir ölçü birimidir. Bu nedenle haberlerde yuan kullanıldığını rahatlıkla görebilirsiniz. Yuan isminin; bizim Kubilay Krallığı ismiyle tanıdığımız ve 13. Yüzyıl’da tüm Çin’i yöneten Cengiz Han’ın torunu Kubilay’ın Yuan Hanedanlığı’ndan geldiği tahmin edilmektedir.

Çin Halk Cumhuriyeti’nde kullanılan küçük para birimleri ise yuanın bölünmesi ile oluşmaktadır. Yuanın 10’a bölünmesiyle birlikte ‘jiao’ oluşur. Jiaonun 10’a bölünmesiyle de en küçük para birimi olarak kabul edilen ‘fen’ ortaya çıkmaktadır. Başka bir tabirle; 1 yuan, 10 jiao ve 100 fene eşittir.

Yaygın kullanılan para birimi büyüklükleri ise şu şekildedir:

• 100 Çin yuanı
• 50 Çin yuanı
• 20 Çin yuanı
• 10 Çin yuanı
• 5 Çin yuanı
• 2 Çin yuanı
• 1 Çin yuanı
• 5 jiao
• 2 jiao
• 1 jiao
• 5 fen
• 2 fen
• 1 fen

Çin Halk Bankası, bu zamana kadar 5 farklı baskı serisi piyasaya çıkarmıştır. Birinci baskı, 1 Aralık 1948 tarihinde ilk Renminbi’yi temsil etmektedir. İkinci baskı, 1 Mart 1955 tarihinde; üçüncü baskı ise 15 Nisan 1962 tarihinde piyasaya çıkarılmıştır. Artık birinci, ikinci ve üçüncü baskının kağıt paraları kullanılmamaktadır.

Dördüncü baskı paralar, 25 Nisan 1987 ve beşinci baskı paralar, 1 Ekim 1999 tarihinde piyasaya çıkarılmıştır. Beşinci seri paralarda, diğerlerinden farklı olarak Mao Zedong’un portresi bulunmaktadır. Daha önceki paralarda çeşitli liderlerin ve işçilerin portrelerine yer verilmiştir.

Renminbi Nedir?

Mandarince “Halkın Parası” anlamına gelen Renminbi, Çin’de basılı paralara verilen isimdir. 1830 yılından beri kullanılmaktadır ve 2015 yılında, dünyanın en çok kullanılan sekizinci parası olmuştur. Çin dışında Renminbi’nin resmi kullanıcı ülkeleri; Hong Kong, Moğolistan, Kuzey Kore, Makao, Myanmar, Vietnam ve Zimbabwe’dir.

Renminbi ile yuan arasındaki farkı anlamak için bir örnek vermek en iyi yol olacaktır. Çin’de bir şeyler almak için 10 yuanlık kağıt para kullandığınızı düşünelim. Para üstü olarak alacağınız kağıt ve madeni paraların tamamına Renminbi denecektir. Birimleri ise yuan, jiao veya fen olacaktır.

En Çok İşlem Gören Çin Yuanı Pariteleri

İlk başta Çin yuanının uluslararası ticarette kullanılmasına izin verilmemiş olsa da finans piyasalarında işlem gören güçlü dövizlerden birisi olmuştur. Özellikle Amerikan doları ve Euro ile oluşturduğu kurlar, yatırımcıların dikkatini çekmiştir. Ülkemiz açısından ise Çin yuanı – Türk lirası kurları, ticari ilişkiler kapsamında takip edilmektedir.

Şimdi bu kurlar hakkındaki kısaca bilgilere göz atalım:

Çin Yuanı – Amerikan Dolar Paritesi (USD/CNY)

Çin yuanının, Amerikan doları karşısındaki gösterimi, USD/CNY şeklindedir. Parite olarak dizilimin yorumunu yapmak gerekirse; Amerikan dolarının baz, Çin yuanının ise karşıt döviz olduğunu söyleyebiliriz. Amerikan dolarının değeri yükselirken, paritenin değerinin artacağını ve Çin yuanının değeri yükselirken paritenin değerinin azalacağını da bilmeniz gerekir.

USD/CNY paritesinin 5 yıllık fiyat değişimlerini izleyerek nasıl bir ilişki içerisinde olduklarını daha iyi anlayabiliriz. 5 yıllık grafikte USD/CNY paritesinin en yüksek seviyeyi, 24 Aralık 2016 tarihinde 6,9453 ile kaydettiği görülmektedir. En düşük seviyesini ise 28 Aralık 2013 tarihinde 6,0407 ile kaydetmiştir.

Çin Yuanı – Euro Paritesi (EUR/CNY)

Çin yuanının, Avrupa Birliği para birimi olan Euro ile oluşturduğu paritenin gösterimi; EUR/CNY şeklindedir. Parite dizilimi; Euro’nun baz, Çin yuanının ise karşıt döviz olduğunu anlatmaktadır. Çin yuanının yükselişe geçmesi ile paritenin değeri düşerken, Euro’nun değer kazanması ile paritenin değeri artmaktadır.

EUR/CNY paritesinin 5 yıllık fiyat değişimlerine baktığımız zaman, en yüksek seviyesini 26 Nisan 2014 tarihinde 8,6685 ile kaydettiğini görüyoruz. En düşük seviyesini ise 14 Mart 2015 tarihinde 6,5998 seviyesi ile kaydetmiştir.

Çin Yuanı – Türk Lirası Paritesi (CNY/TRY)

Çin para birimi ile Türk lirasının oluşturduğu kurun gösterimi, CNY/TRY şeklindedir. Parite dizilimine göre CNY baz döviz iken, Türk lirası karşıt konumdadır. Yuanın değerinin artması ile paritenin değeri yükselecektir. Türk lirasının değer kazanması durumunda da paritenin değeri azalacaktır.

CNY/TRY kurunun son 1 yıllık fiyat değişimlerine göz attığımız zaman, düzenli bir yükseliş trendinin hakim olduğunu görüyoruz. En düşük seviyesini, 3 Mayıs 2017 tarihinde 0,5110 seviyesiyle; en yüksek seviyesini ise 8 Şubat 2018 tarihinde 0,6000 seviyesini geçerek kaydettiğini görüyoruz.

Kısaca Çin Ekonomisi Hakkında Bilgiler

Çin’in enlerle dolu bir ekonomi yapısı bulunmaktadır. Sosyalist bir piyasaya sahip olan Çin, dünyanın en büyük ikinci ekonomisidir. Aynı zamanda dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi olarak da tanınmaya başlamıştır. Satın alma gücü paritesi bakımından ise en büyüktür. Küresel bir üretim merkezi olan Çin, dünyanın en büyük üretim ekonomisi ve ürün ihracatçısıdır.

[renkbox baslik="Döviz Ticareti Nedir? Nasıl Yapılır?" link="https://bilgihanem.com/doviz-ticareti-nedir-nasil-yapilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/doviz-ticareti-nedir-nasil-yapilir.jpg" renk="siyah" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Dünyanın en hızlı büyüyen tüketici pazarına sahip olan Çin, en büyük ikinci ithalatçıdır. IMF’nin 2017 verilerine göre; Çin ekonomisi, yüzde 6,77 oranında büyümüştür. Aynı verilere göre; kişi başına GSYİH ise 8583 dolardır.

Kısaca Çin’in Ticari İlişkileri

Çin, dünyanın en büyük ticaret ülkesidir ve uluslararası ticarette de önemli bir yer tutmaktadır. Buna bağlı olarak son yıllarda birçok ülke ile ticari işbirliği anlaşmaları yapmaktadır. Aynı zamanda 2001 yılından beri Dünya Ticaret Örgütü’nün üyesidir. Hizmet ürünlerinin net dış alımcısı olan Çin; Avustralya, Güney Kore, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN), Yeni Zelanda, İsviçre ve Pakistan ile serbest ticaret anlaşması yapmıştır.

Ülkemizle de sıkı bir ticari ilişkiye sahip olan Çin, Uzak Doğu’daki en büyük ortağımızdır. Çin’den aldığımız en temel ürünler; elektronik eşyalar, bilgi işlem makineleri, ses ve görüntü cihazlarıdır. Türkiye’nin Çin’e gönderdiği en temel ürünler ise krom, bakır, kurşun, demir, çinko ve mermerdir. Çin ile Türkiye’nin ikili ticaret hacminde ilk defa 1 milyar dolar, 2000 yılında aşılmıştır. 2017 yılında ise 28 milyar dolara ulaşmıştır.