Reptilia (Sürüngenler) sınıfına dahil olan çıngıraklı yılan, kendi türleri arasında en zehirli olanlardan biridir. Engerekgiller familyasında yer alan bir yılan türüdür. Çıkardığı ses nedeniyle bu ismi alan canlı, ısıya duyarlı ve oldukça keskin gözlere sahiptir. Çoğunlukla gece avlanan hayvanlardan biri olup, zifiri karanlıkta rahatlıkla fare ya da sıçan avına çıkabilir. Yayılan sıcaklık enerjisiyle avlanan çıngıraklı yılan, 0.004 derecelik sıcaklıktaki bir hayvanı dahi rahatlıkla hissedip yakalayabilir.
Çıngıraklı yılanda dikkat çeken özelliklerden biri de avını asla ıskalamamasıdır. Gece ya da gündüz fark etmeksizin hızlı manevralarla yaklaşık 1 dakika içinde avını öldüren bir yılandır. Yakalama sonrasında dişlerinden yaydığı zehirle, avını önce felç eder daha sonra yavaş yavaş yer. Bu nedenle en çok korkulan yılan türleri arasında yer almaktadır.
[renkbox baslik="Kara Mamba Yılanları Hakkında Bilgi; Kara Mamba Yılanı Nedir? Özellikleri Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/kara-mamba-yilani-hakkinda-bilgi/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/10/kara-mamba-yilani-hakkinda-bilgi.jpg" renk="siyah" yenisekme="evet"][/renkbox]
3 metre uzunluğa ulaşabilen çıngıraklı yılan, birbirinden farklı türlere sahiptir. Rengine ve yaşadığı bölgeye göre farklılık gösteren yılan 12-15 kilograma kadar çıkabilmektedir. Bilgihanem okurları için hazırladığımız yazımızda, çıngıraklı yılanın genel özelliklerini, üremesini, taksonomik sınıflandırmasını ve zehirlenme durumunda yapılması gerekenleri öğrenebilirsiniz.
Çıngıraklı Yılan Nedir?
Engerek yılanının bir alt ailesinden olan çıngıraklı yılan Asya ve Amerika hayvanları arasındadır. Diğer yılan ailelerinden çıkardıkları sesler ve görünümleriyle ayrılan çıngıraklı yılanlar, 18 farklı cinse sahiptir. Bunun yanında yalnızca bu cinslerin alt basamaklarının 150 farklı türü bulunmaktadır. Türler arasında ısı sensörü bulundurma özelliği ortaktır. Bu özellikleri sayesinde avlanma becerileri pek çok yılandan çok daha kuvvetlidir.
Tehlikeyi sezdikleri an çıngıraklarıyla gözdağı veren bu yılanlar, avlanma esnasında da bu özelliklerini kullanırlar. Pusuya yatmak yerine ses çıkararak avlarını köşeye sıkıştırmayı tercih ederler. Yoğunluklu olarak Amerika’da bulunan çıngıraklı yılan, ülkenin kuzey kesimlerini tercih etmektedir. Bölgenin iklim şartlarına rahat adapte olabilen yılanlar daha sıcak veya daha soğuk bölgelerde adaptasyon sorunu nedeniyle hayatta kalamamaktadır.
Kuyruk kısmında birbirinden farklı boyutlarda halkalar bulunan çıngıraklı yılanlar, her halkanın birbirine dokunması nedeniyle ses çıkarmaktadır. İsmini bu sesten alan yılanın kuyruk kısmından çıkan ses gerçek bir çıngırağı andırmaktadır. Çoğunlukla fare ve sıçan avlayarak beslenen çıngıraklı yılanlar tavşan da yiyebilmektedir. Aç kaldıklarında çevrelerinde bulunan hemen her eti rahatlıkla yutabilen bu canlı türleri, insanlar açısından da tehlikeli kabul edilmektedir.
Çıngıraklı Yılanın Özellikleri Nelerdir?
Kuvvetli zehri ile avını birkaç dakika içinde felç eden daha sonra öldüren çıngıraklı yılan, zehir sıralamasında ilk sıralarda yerini almaktadır. Vücudunun üzerinde kırmızı, kahverengi ve sarı renkli lekeler bulunan yılanın derisi aşağı yöne bakan pullarla kaplıdır. Oldukça sert bir deriye sahip olan çıngıraklı yılanın ağız kısmında 4 adet dişi bulunur.
Bu 4 diş avını yakaladığında kullanmak istediği zehrin kanallarından oluşmaktadır. Yalnızca hayvanlar üzerinde değil insanlar üzerinde de öldürücü etkiye sahip olan çıngıraklı yılan, kendi öldükten birkaç saat sonraya kadar tehlikeli kabul edilmektedir. Çünkü dişlerine temas edilmesi durumunda zehir gelmeye devam etmektedir.
Çıngıraklı Yılanın Fiziksel Özellikleri Nelerdir?
Boyu 2 ya da 3 metreyi bulabilen çıngıraklı yılan kadife görünümlü kahverengi, siyah, sarı deri bulundurmaktadır. Deri üzerinde yer alan farklı renklerdeki lekeler dikkat çekmektedir. Gövdesinin iki yan tarafında da siyah şeritleri bulunan çıngıraklı yılan, çatal şeklindeki dili ile hareketi sezmektedir.
Duyu merkezi, dili ve burun yanında bulunan ısı sensörleridir. Çoğunlukla gövde kısmı baş kısmından daha geniş olmaktadır. Kuyruğuna doğru yaklaşırken rengi tamamen değişir. Çıngıraklara gelmeden önce halka halka siyah ya da koyu kahverengi desenler görünür. Sonrasında çıngırak kısmı bulunur.
Çıngıraklı Yılanın Çıngırağının Yapısı Nasıldır?
Çıngıraklı yılana sesini veren ve adını almasını sağlayan kuyruk ucundaki çıngırak insanda bulunan tırnakla aynı maddeden oluşmaktadır. Keratin ismi verilen bu madde, kuyrukta pul ya da halka denilen küçük yapıları oluşturmaktadır. Bu yapılar yılanın sinirlenme ya da ava hazırlanma anlarında birbirine dokunarak çıngırak sesi çıkarmaktadır.
[renkbox baslik="Kaplan Yılanları Hakkında Bilgi; Kaplan Yılanı Nedir? Özellikleri Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/kaplan-yilani-hakkinda-bilgi/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/09/kaplan-yilani-hakkinda-bilgi.jpg" renk="kahve" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Zehrini kuyruğunda biriktirdiği bilinen çıngıraklı yılanın çıngırak kısmı boş pulcuklardan meydana gelmektedir. İlk doğduğunda henüz kuyruğundaki sesleri kullanamayan çıngıraklı yılan biraz geliştikten sonra derisinin ikinci aşamasına gelir. Sonrasında rahatlıkla dilediği zaman çıngırak sesi çıkarabilir.
Çıngıraklı Yılanlarda Üreme Nasıl Olur?
Çıngıraklı yılanlar birbirinden farklı pek çok türe sahiptir. Sessiz çıngıraklı yılan ve eski dünya çıngıraklı yılanı hariç hemen hepsi dünyaya gelmek için biraz aceleci davranırlar. Henüz anne karnında olan yumurtalar doğuma kısa bir süre kala yumurtadan çıkmaya başlarlar. Anne karnında kırılan yumurtadan yarı çıkmış şekilde dünyaya gelirler. Bir nevi canlı olarak dünyaya geldikleri söylenebilir. Farklı olan iki tür ise yumurtalarını ormanın derinliklerine saklarlar. Daha sonra dönüp geldiğinde yavrular yumurtadan çıkmış olurlar.
Çıngıraklı Yılanın Türleri Nelerdir?
Çıngıraklı yılan tür bakımından oldukça zengin bir hayvandır. Bilinen bazı türleri ise; boynuzlu çıngıraklı yılan, bozkır çıngıraklı yılanı, (Crotalus viridis), Meksika batı kıyısı çıngıraklı yılanı (Crotalus basiliscus), Kuzey Pasifik çıngıraklı yılanı, Güney Amerika çıngıraklı yılanı, Crotalus willardi, Crotalus vegrandis, Crotalus unicolor, Crotalus triseriatus, Crotalus pricei, Crotalus polystitus, Crotalus enyo, Crotalus durissus ve Crotalus catalinensis şeklindedir.
Çıngıraklı Yılan Zehirlenmesinde Ne Yapılmalı?
Çıngıraklı yılanın zehri en fazla 5 dakika içinde kısmi felce neden olmaktadır. Bununla beraber 15 dakika gibi bir sürenin sonunda kişi ölmüş olacaktır. Çıngıraklı yılanın zehrinden kurtulmak için zehirlenmiş olan kişiye anında müdahale edilmesi önemlidir. Özellikle ilk 5 dakikada zehrin emilmesi ve vücuttan atılması gerekir. Bu süreçte kişi en yakın hastaneye yetiştirilmeli ve serumla takviye verilmelidir.
Çıngıraklı Yılanın Bilimsel Sınıflandırması
Alem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Alt Şube: Vertebrata (Omurgalılar)
Sınıf: Reptilia (Sürüngenler)
Takım: Squamata (Pullular)
Alt Takım: Serpentes (Yılanlar)
Familya: Viberidae (Engerekler)
Alt Familya: Crotalinae (Çıngıraklı Yılanlar)
Cins: Crotalus
Harika bir yazı olmuş, en sona eklediğiniz videolar da çok işe yarıyor.