Düztabanlık Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi

Düztabanlık toplumda en sık görülen ortopedik sağlık sorunlarından biridir. Genellikle doğuştan oluştuğuna dair bir inanış hakim olsa da daha sonradan ayakların yapısında, herhangi bir nedenle meydana gelen değişimler sonucunda da oluşabilir. Uzmanlar geneli doğuştan olmakla birlikte, 30-40 yaşından sonra da düztabanlığın meydana gelebileceğini söylemektedir. İleri yaşlarda meydana gelen düztabanlık daha çok eklem hastalıklarından veya aşırı kilodan dolayı meydana gelmektedir.

Yetişkin bireylerde ayağın alt kısmında olması gereken kavisin yani ayak kemerinin bulunmaması düztabanlık olarak izah edilebilir. Ayak kemerini oluşturan lifler, topuk ve kemikleri birbirine bağlayan tendonlardır. Alt bacaktan ayağa doğru inen birçok lif de ayak kemeri oluşumunu desteklemektedir. Bütün lifler sağlıklı ve düzenli çalıştığında ayak kemerleri kavisli bir şekilde meydana gelir. Sağlıklı çalışma görülmediğinde ise ayak kemeri oluşmaz.

[renkbox baslik="Kuyruk Sokumu Ağrısı Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi" link="https://bilgihanem.com/kuyruk-sokumu-agrisi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/01/kuyruk-sokumu-agrisi-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="pembe" yenisekme="evet"][/renkbox]

Düztaban olma durumu, liflerinizin sağlıklı ve düzenli çalışmadığını gösterir. Emin olmak içinse küçük bir test yapabilirsiniz. Ayak tabanınızı ıslatıp, bu ıslaklığın net bir şekilde görüneceği bir zemine basın. Daha sonra ayak izinizi kontrol edin. Eğer yerde ayağınızın tamamının izi çıkmışsa o zaman düztaban olma ihtimaliniz yüksektir. Çocuklukta net bir şekilde görülemese de yetişkinlikte bu test ile düztaban olup olmadığınızı anlayabilirsiniz. Bilgihanem okurları için hazırladığımız bu yazıda düztabanlığın ne tür bir sağlık sorunu olduğunu, çeşitlerini, nasıl ve ne sebeplerle meydana geldiğini ve en önemlisi tedavisini anlatmaya çalıştık.

Düztabanlık Nedir?

Düztabanlık, taban düşüklüğü olarak da bilinmektedir. Ayak, yere her temas ettiğinde vücudun esneyerek yaylanma adı verilen davranışı yapmasını sağlar. Yaylanma davranışının yapılmasını sağlayan en önemli bölgelerden biri de ayak tabanının içidir. Eğer tabanda içe doğru kıvrımlı kavis yoksa buna düztabanlık denir. Henüz 3 yaşına kadar neredeyse tüm çocuklar düztabanmış gibi görünebilir.

Daha sonra yavaş yavaş ayak kavis almaya başlar. Yetişkinlik sürecinde ise ayakkabı giymeye hatta yürümeye kadar pek çok şeye etki eden bir sorun haline gelir. Çocuklar henüz 8 yaşına geldiğinde bariz görülebilen bir düztabanlık varsa hangi çeşit düz tabanlık olduğunu bilmelisiniz. Eğer gelişimsel olan düztabanlık söz konusuysa sorun olmayabilir. Tedavi gerektiren düztabanlık varsa bu durum, sorun teşkil edecektir.

Doğuştan meydana gelebildiği gibi daha sonradan yetişkinlerde de görülebilmektedir. Toplumda oldukça sık görülen ortopedik bir sorundur. Kişinin yaşam kalitesini düşürür. Özellikle kadınlar zarif ve topuklu ayakkabı giymek zorunda olduklarında çok zorlanırlar. Hatta düztabanlık sorunu olan birçok kadın her zaman doktor tarafından tavsiye edilen ortopedik ayakkabıları giymeyi tercih ederler.

Bu soruna sahip olan insanların yaşı ilerledikçe ayaklarında şekil bozuklukları başlar. Bununla beraber bel ağrıları ve kireçlenme gibi durumlar baş gösterir. Hiç kuşkusuz ayaklar vücut ağırlığının tamamına maruz kalmaktadır. Eğer ayağın iç kısmında kavis az veya yetersiz olursa o kişi için düztabanlıktan söz edilmelidir ve bu kişi ayak bileklerinde ve belinde kayda değer ağrılarr hissetmektedir.

Düztabanlığın esnek ve sert (rigit) olmak üzere iki çeşidi bulunmaktadır;

Esnek Düztabanlık: Esnek düztabanlıkta ayak boştayken kavis görünür fakat yere basıldığında bu boşluk kaybolur ve ayak düzleşir. Eğer genetiksel bir sorun değilse genellikle 8-10 yaşından sonra kendiliğinden düzelir. Erken yaşlarda kaybolan düztabanlık vakaları doktorun uygulayacağı tedavi yöntemiyle daha kısa bir sürede olumlu sonuçlar verecektir.

Sert Düztabanlık: Düztabanlığın bu türünde ayak yere bastığında da, boştayken de kavis olmaz. Kendi kendine düzelmediğinden tedavisi genellikle cerrahi operasyondur. Ayak kemikleri arasında dengenin bozulmasıyla meydana gelen bu tür eğer tedavi edilmezse ileride kalıcı sorunlar ortaya çıkarır.

Düztabanlığın Nedenleri Nelerdir?

Pes planus olarak bilinen düztabanlığın iki temel sebebi bulunmaktadır. Bunlardan biri doğuştan gelen esnek tabanlılık olarak bilinen düztabanlıktır. Bu ciddi bir sağlık sorunu değildir. Doğuştan gelen düztabanlıkta dikkat çeken hastanın ayağının yük kaldırmadığında kavis bulundurmasıdır. Yük kaldıran ayakta ise kavis kaybolur. Bu tür ayak sorunu toplumda yaklaşık %20 oranında görülmektedir. Tedavi gerektirmemektedir.

Diğer düztabanlık ise sert düztabanlık olarak bilinen, tedavi gerektiren bir rahatsızlıktır. Bunun temel nedeni ayak bileği içinde bulunan kemiklerin olması gerekenden farklı bir şekilde eklem yapmasıdır. Bu hastalık cerrahi müdahale gerektirir. Hasar alma, aşırı kilo, iltihaplanma, kırıklar, çıkıklar ve sinir hastalıkları da ayağınızda düztabanlığa neden olabilir.

Uzmanlar her insanın doğduğunda düztaban olduğunu ve ayak kavisinin 5 yaşından sonra belirginleştiğini söylemektedir. Bu yapının tam olarak gelişimi ve güçlenmesi yaklaşık 8-10 yaşına kadar sürmektedir. 5 yaşına kadar ayağın tabanı henüz gelişimini tamamlamamıştır ve kalın bir yağlı doku ile kaplıdır. Bu nedenlerle çocukların 5 yaşına kadar çıplak ayakla yürütülmesi önerilmektedir.

Bunun yanında yeni yürümeye başlayan çocuklara yumuşak deriden yapılmış ayakkabıların giydirilmesi önerilmektedir. Eğer derisi ve yapısı çok sert ayakkabılar giyilirse, çocuğun ayak kasların ve bağlarının gelişimi olumsuz yönde etkilenecektir. Değinmeden geçilmemesi gereken bir diğer önemli konu ise ortopedik ayakkabılarla ilgili... Halk arasında en doğru seçimin ortopedik ayakkabılar olduğu algısı yaygın olsa da bunun yerine anatomik veya fizyolojik denilen ayakkabıların tercih edilmesi önerilmektedir.

Düztabanlığın Belirtileri Nelerdir?

Birçok kişide rahatlıkla gözlemlenebilen düztabanlık, sorun yaratmıyorsa tedavi ettirilmez fakat herkes bu kadar şanslı değildir. Ayakta devamlı ağrı, kolay ve çabuk yorulma, ayak tabanının şişmesi, içe basma, kaval kemiği ağrısı, parmaklarda ağrı ve şişme gibi belirtiler varsa doktor tedavisi gerekmektedir. Düztabanlığın bir diğer belirtisi ise devamlı nasırlanan ayaklardır.

Ayakkabılarınızı doğru seçtiyseniz ve ayağınızda nasırlanma varsa bunun sebeplerinden biri de düztabanlı oluşunuz olabilir. Bir de az önce bahsettiğimiz, en kolay gözlemlenen belirtisi vardır. Normal insanlar yere bastığında ayağın orta kısmında yer alan boşluk zeminde iz bırakmaz. Oysa düztabanlık sorunu olan kişiler, zeminde ayağın tamamının izini bırakacaktır. Bu da düztabanlığın en basit ve anlaşılır testlerinden biridir.

Düztabanlığın genel belirtilerini toparlayacak olursak;

• Ayaklarda sık sık meydana gelen ağrı.
• Çok az hareket edilmesine veya yürünmesine rağmen erkenden yorulma hissi.
• Ayağın içe doğru basması.
• Giderek şiddetini artıran bel ağrıları.
• Yürürken dizlerin birbirine çarpması.
• Spor yaparken hareket kabiliyetinin azalması.
• Bel kısmında kireçlenme.
• Ayak ve kaval kemiğinde ağrı.

Düztabanlık Nasıl Önlenir?

Düztabanlıktan korunmanın ilk kuralı doğru ayakkabıyı tercih etmektir. Doğru ayakkabı denildiğinde akla ilk gelen ortopedik ayakkabılar ise yanlış bir inanıştır. Ortopedik ayakkabı ayak sorunu yaşayan kişiler için doktor tarafından tavsiye edilir. Sizler henüz düztaban değilseniz ayağınızın kavis kısmını destekleyecek, kavis dolduran ayakkabıları tercih etmelisiniz. Eğer düztabanlık belirtilerinden herhangi birkaçı dikkatinizi çektiyse önlem almak için ayak egzersizlerini yapmalısınız.

Düztabanlığın Tedavisi Nedir?

Düztabanlık tedavisine başlayabilmek için her şeyden önce doğru teşhisin yapıldığından emin olunmalıdır. Hastada görülen esneklik temelli mi yoksa tedavi gerektiren sert düztabanlık mı bu bilinmelidir. Daha sonra eğer hasta çocuksa ve ağrı söz konusu değilse yalnızca süreç takip altında tutulur. Ağrı görülen çocuklarda özel taban tedavisi görülür. Ağrıyı hafifletici ilaçlar verilir.

[renkbox baslik="Ayakkabı Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?" link="https://bilgihanem.com/ayakkabi-alirken-nelere-dikkat-edilmelidir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/01/ayakkabi-alirken-nelere-dikkat-edilmeli.jpg" renk="kirmizi" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Fizik tedavi ve ortopedik ayakkabı kullanımı, tedavinin en önemli aşamalarıdır. Düztabanlık sorunu olan insanlar, kesinlikle topuklu ayakkabı giymemelidir. Düztabanlıkta cerrahi müdahale yalnızca kemik sorunlarında ortaya çıkar, yani her zaman ameliyat gerekmez. Çocukluk döneminde gereken tedavi yapılmadığında yetişkinlikte cerrahi müdahale gerekecektir.