Egzama (Seboreik Dermatit) Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi

Görülme sıklığı yaygın hastalıklardan biri olan egzama (seboreik dermatit) vücuttaki saçlı derilerde meydana gelen bir rahatsızlıktır ve tedavisi mümkündür. Saçlı deri kısımlarında aşırı meydana gelmesi bu rahatsızlığın en önemli tetikleyici unsurlarından biridir. Kaşlarda, göz kapaklarında ve kulak arkasında kırmızı döküntüler başlıca belirtileri arasında sayılmaktadır. Çoğu zaman saçlarda görülen kepeklenme ile karıştırılan bir durum olsa da seboreik dermatit rahatsızlığında saçlı derideki döküntüler kızarıklıklarla birlikte görülmektedir.

Egzama sözcüğü, en yaygın egzama türü olan atopik dermatiti belirtmek için kullanılabilir. Egzama teriminin temelde iki farklı anlamı bulunmaktadır. Döküntü benzeri cilt koşullarını ifade etmek için veya genelde bebeklik döneminde başlayan ve çocukluğa kadar devam eden kronik bir cilt rahatsızlığı olan atopik dermatiti tanımlamak için kullanılabilir. Bazı insanlarda egzama büyüdükçe azalmaya başlarken bazı insanlarda tam aksine ergenlik ile kendini göstermeye başlayabilir.

[renkbox baslik="Zona Hastalığı Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi Nedir?" link="https://bilgihanem.com/zona-hastaligi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/zona-nedir-nedenleri-belirtileri-tedavisi.jpg" renk="turuncumavi" yenisekme="evet"][/renkbox]

Egzamanın kendi içinde ayrılan 11 farklı türü bulunmaktadır. Bu türler içinde en yaygın olanı atopik dermatittir. Bu sağlık durumunun genetik temeli vardır ve ortak bir egzama türü oluşturur. Atopik dermatit, uçucu alerjilere yatkınlık gösteren kişilerde ortaya çıkabilir ancak genellikle alerjik bir dayanağı yoktur. Özellikle, yanaklarda, ellerde, boyunda, dirsek ve dizlerde oluşmaktadır. Hayat düzeniniz, beslenmeniz ve çevresel faktörler hastalığı tetikleyebilir.

Egzama (Seboreik Dermatit) Nedir?

Egzama cilt derisinin; iltihaplı, kaşıntılı, kırmızı, çatlak ve kuru hale dönüştüğü bir durumdur. Hastalık sırasında kabarcıklar da oluşabilir. Dünya nüfusunun büyük bir bölümünü farklı şiddetlerde etkilemektedir. Döküntüler genellikle kafa derisinde ve yanaklarda görülür. Kızarıklıklar aşırı kaşıntıya neden olabilir, bu da uyku sorununa neden olabilir. Sürekli sürtünme ve cildin zedelenmesi de beraberinde cilt enfeksiyonlarını getirir.

Ciltte kızarıklık ve döküntülerin başlıca sebeplerinden biri olan egzamanın en hafif seyri bebeklerin kafa derisinde görülen konak şeklidir. Tedavisi son derece kolay olan bu hastalık düzenli bakım sonucunda tamamen geçebilmektedir. Sivilce ve sedef gibi cilt hastalıkları bulunan kişiler bu hastalığa yatkın özelliktedirler.

Birçok cilt hastalığı ile benzer belirtiler göstermesinden dolayı diğer hastalıklar ile sıkça karıştırılmaktadır. Bu sebeple hastaların kendilerinde gördükleri şikayetleri doktorlarına detaylı bir şekilde ifade ederek teşhisi konusunda yardımcı olmaları önerilmektedir.

Bebeklerde ve yaşlılarda daha çok görülebilen bu hastalık bir kişide görüldüğü takdirde tekrarlama olasılığı bulunmaktadır. 3 yaşın altındaki bebeklerde yalnızca bez bağlanan kısımlarda görülmesi olasıdır. Yağlı cilt yapısına sahip kişilerde daha sık görülürken, hastalığın başlıca sebepleri arasında mantar türündeki bazı organizmaların olduğu düşünülmektedir. Ayrıca bağışıklık sistemi düşük olan ve parkinson hastalığı mevcut olan kişiler de risk grubu içinde yer almaktadırlar.

Egzamanın Nedenleri Nelerdir?

Halk arasında egzama olarak bilinen, kaşıntı ve döküntüler ile seyreden, oldukça rahatsız edici bir hastalık olan seboreik dermatitin en önemli nedenleri arasında yağ bezelerinin normalin üzerinde çalışması gelir. Hastalığın şiddeti salgılanan yağ bezelerinin düzeyine göre farklılık gösterebilmektedir.

Yapılan araştırmalar sonucunda ise HIV virüsü taşıyıcısı olan kişilerde bu hastalığın görülme oranı %85’lere dayanmaktadır. Sebum bezeleri olarak adlandırılan ve en çok yüz, kulak ve göğüs bölgesinde bulunan bezelerdeki salgının yüksek miktarda olması seboreik dermatit için en önemli sebeptir. Bunun dışında epilepsi, parkinson ve yüz felci gibi hastalıklar da bu rahatsızlığı tetikleyen unsurlardır.

Egzamanın spesifik nedeni bilinmemekle birlikte kalıtsal (genetik) ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu nedeniyle geliştiği düşünülmektedir. Ebeveynlerde egzama ya da farklı bir atopik hastalık varsa, çocuklar egzama geliştirebilirler. Her iki ebeveyn de atopik bir hastalığa sahip olursa, ihtimal artar. Çevresel faktörlerin egzamanın semptomlarını ortaya çıkardığı da bilinmektedir. Bunlar arasında şunlar bulunur:

• Tahriş edici maddeler: Sabunlar, deterjanlar, şampuanlar, dezenfektanlar, taze meyveler, etler veya sebzeler.
• Allerjenler: Toz akarları, evcil hayvanlar, polenler, küf ve kepek.
• Mikroplar: Staphylococcus aureus, virüsler, bazı mantarlar gibi bakteriler.
• Hava koşulları: Sıcak hava, yüksek ve düşük nem, egzersiz esnasında oluşan ter.
• Gıdalar: Süt ürünleri, yumurta, fındık ve tohumlar, soya ürünleri, buğday.
• Stres: Egzamanın birincil nedeni değildir, ancak belirtileri daha da kötüleştirebilir.
• Hormonlar: Kadınlar egzama semptomlarının kötüleşmesini hormon seviyeleri değiştiğinde (örneğin gebelik sırasında ve menstürasyon döngüsündeki belirli noktalarda) yaşayabilirler.

Egzamanın Belirtileri Nelerdir?

Egzama, ciltte kuru ve pullu lekeler bulunan bebeklerde kendini gösterir. Bu yaralar genellikle yoğun şekilde kaşındırır. Egzama semptomları, kişinin yaşına bağlı olarak değişebilir. Kendini ilk olarak; kızarıklık, şişme ve yoğun kaşınma hissiyle gösterir.

Döküntüler genellikle dirseklerde veya diz kapaklarında görülür. Boyun ve ense bölgesinde de görülebilir. Döküntüler cildinizin kurumasına, kaşınmasına ve cilt enfeksiyonlarına neden olabilir. Kuruluk nedeniyle pullu görüntü olabilir veya kanamalı yaralar açılabilir. El egzaması parmaklarınızı etkilerken, ileri seviye egzamalar göz problemlerine neden olabilir. Bazı vakalarda ise deride su toplama, aşırı kurumadan kalınlaşma ve renk değiştirme durumları da görülmektedir.

Egzama rahatsızlığının belirtileri arasında yüz ve göğüs kısımlarında pembemsi ve kepeklenmiş özellikte olan deri dikkat çekmektedir. Genellikle saç bölgesinde baş gösterdiği için sıradan kepeklenme ile çokça karıştırılmaktadır. Pek çok kişinin saç derisinde görülen kepeklenme daha ince ve beyaz renkte kabuklanmalar iken, seboreik dermatitteki kabuklanmalar daha geniş alanı kaplamakta ve kabukları oldukça kalın olmaktadır.

Egzamadan Korunma Yolları Nelerdir?

Düzenli sıcak banyolar, egzama semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Pamuklu ve yumuşak kumaşlar giymek iyi gelecektir. Sert kumaşlardan ve tahriş edici giysilerden kaçınmanız gerekir. Çamaşırları yıkarken hafif sabun veya sabunsuz bir temizleyici kullanın. Sizi çok terletecek aktivitelerden mümkün olduğunca uzak durun ve yoğun nemden kaçının.

Kuru ve soğuk havalarda cildinizi elinizden geldiğince nemli tutun. Kimyasal maddelerden ve tozlardan uzak durun, parfüm, deodorant gibi ürünler kullanmamaya çalışın. Kış aylarında cildinizi korumak için bilmeniz gerekenler bu yazımızda anlatılmıştır.

Yağlı bir cilde sahip olmak seboreik dermatit için başlı başına bir risk faktörü olduğundan, bu tür riskleri ortadan kaldırmak en iyi önleme yolu olacaktır. Bu doğrultuda dengeli ve sağlıklı beslenmeye özen gösterilmelidir. Sağlıklı beslenerek vücut direncini çeşitli hastalıklara karşı korurken kişisel hijyene ve çevre temizliğine de dikkat ederek bu hastalıktan korunma ihtimali yükseltilebilir.

Egzamanın Tedavisi Nedir?

Egzama hayati tehlikesi olan bir hastalık değildir. Ancak tedavi edilmediği taktirde, kişinin günlük yaşantısını etkiler ve huzur bozucu bir hal alır. Önerilen tedavi, etkilenen cildi iyileştirmeyi ve belirtilerin alevlenmesini önlemeyi amaçlamaktadır. Doktorlar; hastanın yaşı, semptomları ve sağlık durumuna dayalı bir tedavi planı önerebilirler.

Seboreik dermatit tedavisi hastanın yaşı ve fiziksel özellikleri gibi etkenlere göre farklılık göstermektedir. Yetişkinlerde görülen bu cilt hastalığı için ilk etapta çinko ve selenyum içeriği yüksek olan şampuanlar önerilmektedir. Hastalığı daha şiddetli boyutta geçiren kişiler için ise kortizonlu ilaç ve kremler verilmektedir.

Bebeklerde cildi kurutmayacak ürünlerin kullanılması tavsiye edilmektedir. Saç derisinin kabuklanmış görüntüden kurtulması için banyo öncesinde zeytinyağı ile hafifçe masaj yağmak ve tarak ile nazikçe bebeğin saçlarını taramak söz konusu belirtileri yok edecektir.

Stres egzamayı tetikleyen en önemli şeylerden biridir, bu nedenle öfke kontrolü terapisi almak veya huzur verici aktivitelerde bulunmak iyi gelebilir. Daha önce egzama geçirmiş birinin cildi son derece hassastır. Hastalığın yenileme ihtimali olduğundan, çok daha dikkatli davranmaları gerekmektedir. Burada kastettiğimiz ise, egzamayı önleme yollarında bahsettiğimiz; kimyasal tahriş ediciler, kuru hava, stresli yaşam gibi faktörlerden uzak durmaktır.

[renkbox baslik="Beriberi Hastalığı Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi" link="https://bilgihanem.com/beriberi-hastaligi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/05/beriberi-hastaligi-hakkinda-bilgi.jpg" renk="sari" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Egzamanın artması halinde hemen bir sağlık kuruluşuna giderek reçeteli tedavileri deneyin ve ilaç tedavisine başlayın. Topik kortikosteroid kremler, anti-inflamatuar ilaçlardır ve cilt inflamasyonu, kaşıntısı gibi egzamanın ana semptomlarını hafifletmektedir. Mikroba bağlı sorun yaşayanlar antibiyotik etkili merhemler kullanabilirler.

Cilt hastalıklarında bitkisel tedavi yollarının gözle görülür şekilde olumlu etki etmesi egzama sorunu yaşayan pek çok kişinin de tedavi konusunda bitkisel yollara başvurmalarına neden olmaktadır. Doğal yoldan egzama hastalığından kurtulmak için düzenli olarak havuç suyu tüketmek, havuçta bulunan vitaminler aracılığı ile ilaç ya da krem kullanmadan iyileşmeyi sağlayacaktır.