Hayatımızın her dönemi ve her yaşımızın tadı elbette çok ayrı ve güzeldir. Çocukluk yılları hepimiz için vazgeçilmez ve en güzel anılarımızın olduğu yaşlarken, yetişkin bir birey olmaya başladıkça sorunlar baş gösterir. İşte yetişkinliğie ilk adımı ergenlik dediğimiz dönemde atarız. Bu dönemde kişide hem fiziksel hem de kişilik değişimleri görülmeye başlar. Anne va babaların da en korktuğu zamanlardır. Çünkü aileler evlatlarını adeta tanıyamaz hale gelirler. Çünkü karakter değişimleri, asabiyet, sorumsuzluk ve sürekli depresif bir mod, çocukların tamamen farklı biriymiş gibi davranmasına yol açmaktadır.
Ergenlik dönemi her insanın hayatının belli bir döneminde yaşadığı yetişkin olmaya atılmış ilk adım olarak tanımlanabilecek bir evredir. Aslında hayatın en keyifli zamanları iken, yaşanan bazı değişimler kişinin çok farklı bir ruh haline bürünmesine neden olmaktadır. Halk arasında delikanlılık diye bilinen ergenlik, yaşamın en zor ve karmaşık dönemlerinden biridir. Bu yüzden anne ve babalar bu dönemdeki çocuklarına karşı oldukça hassas davranmalıdır.
[renkbox baslik="Atalet Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/atalet-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/03/atalet-nedir-nedenleri-belirtileri-korunma-yollari-tedavisi.jpg" renk="kahve" yenisekme="evet"][/renkbox]
Onları her konuda anlamaya çalışmalı, sosyal ve kültürel açıdan doğru bir birey olabilmesi için elinden geleni yapmalıdır. Çünkü ergenlik döneminde yaşanan herhangi bir kötü olay, kişinin hayatı boyunca etkisinde kalmasına neden olmakta ve ileri ki dönemlerde yaşanan sorunlar için zemin hazırlamaktadır. Kızlarda ve erkeklerde farklı şekilde geçirilen ergenlik döneminde genel olarak; karşı cinse karşı ilgi duyma veya problemler yaşama, özgüven sorunu, okulda ve evde sorunlar yaşama, dış görünüşe fazla önem verip bunu takıntı haline getirmek gibi problemler yaşanmaktadır.
Ergenlik Dönemi Nedir?
Bireylerde çocuksu tutumlar ve davranışların yerini yetişkin davranışların aldığı, cinsiyet duyularının kazanıldığı, kişilerin yetişkinliğe kendilerini hazırladığı döneme ergenlik (puberte) veya ergenlik dönemi adı verilir. Genellikle 12 ila 21 yaş arası dönem ergenlik dönemi olarak adlandırılabilir. Herkes ergenliğe farklı yaşlarda girebilir. Bunu belirleyen faktörler; yaş, genetik, sosyoekonomik şartlar ve iklimdir.
Örneğin; Norveç ve civarı ülkelerde ergenlik yaşı daha geçken; siyahi ırklarda daha erken dönemdedir. Herhangi belirleyici bir faktör yoksa kızlar 9 ve 13 yaşları arasında, erkeklerden daha erken olarak ergenliğe girerler. Şimdi ergenlik dönemini daha iyi kavrayabilmek için bu dönemde meydana gelen değişimleri ve yaşanan sorunları hep birlikte öğrenelim.
Kızlarda Ergenlik Belirtileri Nelerdir?
Genç kızlar bu dönemde karışık duygular içerisinde olabilirler. Özellikle göğüslerin büyümeye başlaması, regl olma dönemine girilmesi zor ve bilinmedik bir durumun içine geçişi ifade eder. Birçok genç kız regl görmeyi heyecanla bekler ama bu durum olduktan sonra ne kadar zor bir duruma girdiklerinin farkına varırlar. Çocukluk döneminden çıkarak kadınlık dönemine adım atmışlardır.
Kadın faktörü olarak annelerini gören kız çocukları ne kadar zor bir dönem geçireceklerinin de farkına varırlar. Kızlara kendileri ve vücutları ile ilgili bilgi verilmemesi ve bunun yadırganması gibi çeşitli nedenler genç kızların bu dönemi daha zor geçirmesine neden olmaktadır. Bu dönemde kızlar en çok anneleri ile zıt bir konumdadırlar. Genel olarak kızlarda ergenlik dönemindeki değişimleri şu şekilde sıralayabiliriz;
- Vücut ağırlığı 6-18 kilogram artar.
- Boy 10 - 20 cm arasında uzar.
- Hormonal salgılar arttığı için deri yağlanır. Derinin yağlanmaya başlamasıyla da sivilce, akne, siyah nokta gibi sorunlar baş gösterir.
- Göğüsler belirginleşir ve büyümeye başlar.
- Ay hali dediğimiz (regl), adet kanamaları başlar.
- Genital bölgede, koltuk altında ve bacaklarda tüylenme oluşur.
- Kendine bakma, giyim kuşamına özenme ve daha güzel olma çabası gibi davranış değişiklikleri gözlenir.
Erkeklerde Ergenlik Belirtileri Nelerdir?
Erkekler bu dönemde boy konusunda artış yaşarlar böylece zayıflamaya başlarlar. Erkeklerde belirgin özelliklerden birisi de sesin kalınlaşmaya başlamasıdır. Cilt yağlanmaya başlar ve sivilcelerde artış görülür. Kas dokusunda artış görülür ve böylece daha erkeksi bir görünüm oluşmaya başlar. Tüylenmede artış gözle görülür derecede fazladır. Bu dönemde erkeklerde androjen hormonu salgılanmasında da yükselme görülmektedir.
Böylece cinsel organlar ve üreme organları gelişir. Bu süreç içinde erkeklerde ereksiyon olma yetisinde artış görülür. Sperm üretilmeye başlanır. Karşı cinse ilgide ciddi oranda artış olmaktadır. Genel olarak erkeklerde ergenlik dönemi değişimleri şu şekildedir;
- Vücut ağırlığı 7 - 20 kilogram artar.
- Boy 10 - 30 cm uzar.
- Kızlarda olduğu gibi deri yağlanır ve sivilceler çıkmaya başlar.
- Puberte yani ergenlik dönemine adım atılmasıyla birlikte vücuttaki kas hacmi artar ve daha erkeksi bir görünüm ortaya çıkar.
- Penis ve scrotum hariç, genital bölge, koltuk altı, kol ve bacaklarda kıllanma oluşur.
- Androjen (erkeklik hormonu) üretilmeye başlar. Bu nedenle penis ve testisler olgunlaşır, sperm üretimi artar, ereksiyon olma veya uyarılma yeteneği yükselir. Bu nedenle karşı cinse olan ilgi oluşmaya başlar.
Ergenlik Döneminde Yaşanan Problemler Nelerdir?
İnsan dünyaya geldiği ilk andan itibaren sürekli değişim ve yenilenme içerisindedir. Ergenlik dediğimiz çağ ise belki de bu değişimlerin en yoğun ve hissedilir şekilde görüldüğü dönemdir. Sadece kişi değil onunla yaşayan bireyler de bundan nasibini alır. Özellikle evde ergen bir çocuğu olan anne-babalar gerçekten çok zor birkaç yıl geçirmeyi göze almalıdırlar.
Şöyle bir etrafınıza bakarsanız, 13-14 yaşında olan ebeveynlerin bir dokun bin ah işit modunda olduğunu görebilirsiniz. Özellikle anneler çocukları hakkında; ne yemek yapsam yemiyor, ne alsam beğenip giymiyor, laf söylemeye korkuyorum hemen tersliyor, saatlerce aynanın karşısında vakit geçiriyor, bir şey yapmasını rica etsem yerinden kalkmıyor vs. gibi daha birçok şikayette bulunurlar.
[renkbox baslik="Dikkat Eksikliği (Dağınıklığı) Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/dikkat-eksikligi-daginikligi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/dikkat-eksikligi-nedir-nedenleri-belirtileri-ve-tedavisi.jpg" renk="yesil" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Gerçekten de söz konusu dönemde çocuklar tam bir çekilmez hal alıyorlar. Neyse ki geçici bir dönem olduğunu bilmek ailelerin sabretme gücünün artırıyor. Ünlü psikolog Doğan Cüceloğlu'nun ergenlik konusunda yaptığı değerlendirmeleri ve verdiği tavsiyeleri okumanızı öneririz.
Uzmanların genel olarak görüşü; çocukların bu dönemde kişilik arayışı içinde olduğu, zevklerinin, hayattan beklentilerinin sürekli değiştiği ve öfke kontrol sorunu gibi bazı psikolojik durumların ortaya çıktığıdır. Bu nedenle, ailelerin çok dikkatli olması ve söz konusu dönemi sabır ve anlayışla geçirmeleri önerilmektedir. Ergenlik döneminde yaşanan sorunları aşağıdaki gibi sıralayarak, akılda daha kalıcı olmasını amaçladık;
- Ergenlik dönemi cinsiyet farkı gözetmeksizin duygularında istikrar sürdürülemeyen bir dönemdir. Bir an çok mutluyken kısa süre sonra bitkin ve yalnız olabilirler. Anlık duygu geçişleri çok fazladır. Ebeveynler bu durumu kabullenmeli ve ergenlik döneminde çocuklarına bu durumla ilgili fazla soru sormamalıdırlar.
- Ergenlik dönemindeki kişiler duygularını fazlasıyla coşkulu yaşarlar. Ses tonları, vurguları çocukluk dönemine göre daha nitelikli yapıdadır.
- Hayal kurma yetilerinde ciddi artış görülür. Gelecekleri ile gerçekleri düşünmeye başlarlar. Hayalleri bazen gerçek ötesi hale gelebilir. Hayallerin çoğunluğu genellikle karşı cins ile ilgilidir.
- Bazı zamanlarda ergenlik döneminde olan kişiler, yalnız kalmak isteyebilirler. Bu durumda endişelenmeye gerek yoktur çünkü gayet olağan bir durumdur. Ciddi bir durum gibi algılanılmamalıdır. Bazen ergen kişiler, yaşadıklarının muhasebesini yapmak için yalnız kalmak isterler.
- Çalışmaya karşı isteksizlik görülür ve ergen kişi sürekli yorgundur. Vücut enerjisini kendini geliştirmeye harcamış gibi düşünülebilir.
- Bedensel değişiklikler yaşaması nedeniyle kendini saklama, çekinme gibi davranışlar sergileyebilir. Yaşadıkları değişimin dışarıdan görünmesi taraftarı değillerdir.
- Yeni deneyimler, yeni hobiler, yeni olan her şey ergenlik dönemindeki kişilerin ilgi alanı içerisindedir. Meraklarında artış vardır.
- Arkadaşlık ergenlik dönemindeki kişiler için çok önemli bir kavramdır. Ancak arkadaş seçimi bu dönemde önemlidir. Bu konuda aileler de çocuklarına destek olmalı; kötü arkadaşlardan uzak tutmaya çalışmalıdırlar.
- Ergenlik dönemindeki kişiler, kendilerini ve başarılarını gösterme isteği ile yanıp tutuşurlar. Ailelerini mutlu etmek başarılarıyla onurlandırmak onlar için önemlidir. Ailesi ile ihtiyaçlarını gideremeyen kişiler, arkadaş ortamlarında kendilerini tatmin etmeye çalışırlar.
