Ethereum, kripto para dünyasının ikinci en büyük para birimidir. Buna karşın tarihinde büyük bir tartışmayı barındırmaktadır. Ethereum classic ise piyasanın devleri arasında 10. sırada yer almaktadır. Bir çatallanma işleminin sonucu olarak karşımıza çıkan ETH (ethereum) ve ETC (ethereum classic) kısaltmalı kripto paralar, piyasanın en önemli ikinci gelişmesi olarak hafızalara kazınmıştır. Birincisi, tahmin edeceğiniz gibi bitcoinin çıkışıdır.
Classic ether ismiyle de anılan bu kripto para, ethereum platformuna yapılan bir saldırı sonucunda tanınmıştır. Şimdilerde ise ETH ile ETC arasında büyük bir çekişme vardır. Kimilerine göre ETC üretilmeye devam ettikçe, ETH için büyük bir risk oluşturmaktadır. Kimilerine göreyse ETH, platformda ayrılarak kendine çok daha iyi ve güvenli bir yol çizen kripto paradır.
[renkbox baslik="NXT Coin Nedir? Nasıl Üretilir ve Kullanılır? Ne İşe Yarar?" link="https://bilgihanem.com/nxt-coin-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/01/nxt-nedir-nasil-kullanilir.jpg" renk="kirmizi" yenisekme="evet"][/renkbox]
Ethereum nedir bilmeyenlere daha önce detaylı bilgiler vermiştik. Şimdi de bu platformun geçirdiği çatallanma ile oluşan ethereum classic hakkında bilgilere göz atalım. ETC’yi daha iyi anlamak için DAO’nun ne olduğuna, yaşanan çatallanma işleminin detaylarına ve sonuçta ortaya çıkanlara değineceğiz. Bu nedenle her bir başlığı dikkatlice okumanızı tavsiye ederiz.
Ethereum Classic Nedir?
Ethereum platformunun, kurulduğu günkü blok zinciri teknolojisi ile devamlılığını sürdüren kripto para ethereum classic'tir. ETH kısaltmasıyla bildiğimiz ethereum ise çatallanma işlemi sonucunda oluşan yeni kripto paradır. Platformun ilk ismiyle yoluna devam etmesinin nedeni ise yaratıcıları tarafından o yönde ilerlenmesinin daha doğru olduğuna inanılmasıdır. Ama platformun ilk günkü haline bağlı kalmasını tercih eden kullanıcılar, eski kurallara ethereum classic adıyla devam etmişlerdir. Sonuçta da platform, belli bir noktadan sonra ikiye ayrılmış ve iki farklı kripto para ortaya çıkmıştır.
Kripto para dünyasında fork işlemi her seferinde büyük ses getirmektedir. Bunun en önemli nedeni ise ethereum platformunda yaşananlardır. Hard fork işlemi bazıları için avantaj bazıları içinse kripto paraların mantığına terstir. İşte bu görüş ayrılığı ile doğan ethereum classic, hard fork işleminin kripto para mantığına ters olduğunu savunanların parasıdır.
Fazlasıyla sansasyonel olduğu için ethereum classic nedir anlamak için çıkış hikayesinin tüm detaylarına göz atalım. Bu noktada DAO nedir, bu sisteme yapılan saldırının detayları nelerdir ve hard fork aşamasını nasıl gelişmiştir inceledikten sonra ETC nedir daha iyi anlayacağınızı bilmelisiniz.
DAO Nedir?
30 Temmuz 2015 tarihinde resmi olarak ethereum platformu hayatımıza girmiştir. Ethereum platformunun en önemli özelliklerinden ve ürünlerinden olan akıllı kontratların, bilgisayar programları olarak kodlanmış kurallar aracılığıyla yönetildikleri kuruluşlar oluşturulmuştur. Bunlara merkezi olmayan özerk kuruluş (DAO) adı verilmiştir.
DAO’nun işleyişi şu şekildedir; merkezi olmayan uygulama (DAPPS) yönünde finanse edilecek herhangi bir iş yapılmak istendiğinde, belli miktarda ether için DAO tokenı satın alınmalıdır. Bu tokenlar, resmi olarak DAO sisteminin bir parçası olduğunuzun göstergesi olacaklardır. DAPPS’ın onaylanması ve sonucunda da oluşturulması için de fon elde edilmesi gerekecektir. Ethereum dünyasının küratörleri tarafından beyaz listeye alınması ile onay alan DAPPS, DAO token sahipleri tarafından oylanıp, %20 oranına ulaştığında gerekli olan fon için hak kazanmış olacaktır.
DAO’nun potansiyeli, sunduğu esneklik ve şeffaflık oldukça iyi özelliklerdir. Platformdan payını almak isteyen kişiler için de karlı bir avantajdır. Bir girişim sermayesi fonu olarak da tanımlanan DAO, akıllı sözleşme kullanan projelere yatırım yapmak için 168 milyon dolar kazandırmıştır. DAO sonucunda elde edilen etherlerin kullanımı için 28 gün beklenmesi gerekmektedir. Bu süre dolduktan sonra da akıllı sözleşmelere dayalı projeler için kazanılan ether kullanılabilmektedir.
Tüm bu avantajlara karşın bir süre sonra DAO ile güvenlik açıklarını ayrıntıları ile anlatan ve etherin çalınmasına izin verebilecek bir belge ortaya çıkmıştır. İşte ne olduysa bundan sonra olmuştur.
DAO Saldırısının Detayları
DAO ile ortaya çıkan ve ether çalınmasına izin verebilecek bir belgenin varlığı, ethereum platformunun kuruluş mantığına terstir. Güvenliğin ön planda olması gereken kripto paralarda, böyle bir risk kabullenilemezdir. Ama 2016 yılının 17 Haziran tarihinde korkulan olmuştur ve DAO’daki hesaplardan yaklaşık 50 milyon dolar değerindeki 3,6 milyon ether çalınmıştır.
Sahiplerinin izni olmaksızın, ortaya çıkan güvenlik açıklarının birinin kullanılması sonucunda ethereum platformunda büyük bir hırsızlık yaşanmıştır. Bu olay sonrasında ethereum platformu hızla değer kaybetmeye başlamıştır. Ether fiyatı 20 dolar seviyesinden 13 dolara hızla düşmüştür ve kripto para dünyasındakilerin güveni sarsılmıştır.
Hard Fork İşleminin Uygulanması
Saldırı sonrasında sorunun çözümü için geliştiricilerin elinde 28 günlük bir süre vardır. Bu süre içerisinde ethereum topluluğu ve ekibi, 3 olası çözüm üzerinde durmuştur. Bunlardan birincisi, kimse bir şey yapmayacaktır ve ethereum platformunun altında yatan felsefe nedeniyle bir değişiklik söz konusu olmayacaktır. Ama bu kabul edilemez görüşmüştür.
İkinci çözüm önerisi olan soft fork işlemi ise oy çokluğuyla kabul edilmiştir. Yumuşak çatallanmada, güncelleme alıp almamak kullanıcının seçimidir; ama güncellemeyi alanlar ile almayanlar birbiri ile etkileşimi sürdürebilmektedir. Amaç ise saldırıyı yapan kişinin çaldığı etherlerin dolaşıma girmesine yardımcı olacak bir işlemi içeren tüm blokların görmezden gelinerek ayrılmasıdır. Böylece hackerın elindeki etherler kilitlenebilecektir. Ama ikinci yöntem incelendiğinde DoS saldırı vektörüne neden olacağı fark edilmiştir.
Yumuşak çatallanma işlemi yapıldığında hacker, sistemin etrafında bir kaçak bulabilecektir. Bu nedenle de ethereum topluluğunda bazı kişiler hard fork işleminin uygulanmasının daha iyi olacağını düşünmeye başlamıştır. İncelendiğinde de tek çözüm, sert çatallanma olarak görülmüştür.
Sert çatallanma işleminde, geriye dönük uyumluluğun olmaması, en bariz özelliktir. Yani hard fork işlemi sonucunda güncelleme almamış kişiler ile alanlar arasında bir etkileşim söz konusu olamamaktadır. Bu nedenle de belli bir kesim tarafından hard fork işleminin uygulanmasına karşı çıkılmıştır. Kabul edenler ise yollarına yeni bir kripto para ile devam etmeyi tercih etmişlerdir.
Ethereum Classic Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
Hard fork işleminin tek çözüm olarak kabul edilmesinden sonra işleme vakit kaybetmeden geçilmiştir. Bu işlemde, DAO saldırısından hemen önce çatallanma uygulanıp ana blok zincirinden bir dal ayrılmaktadır. İşlem öncesindeki 1.920.000 blok, eski zinciri oluşturmaktadır. Aynı zamanda yeni zincirle de aynıdır. Ama hard fork işlemi sonrasında iki zincir tamamen farklı varlıklar olarak yollarına devam etmektedir.
Hard fork işleminde; tek işlevi geri çekme olan bir geri ödeme akıllı sözleşmesi yoluyla herkesten çalınan tüm paranın geri ödenmesi planlanmıştır. Yani DAO token sahiplerine her 100 DAO için 1 ETH verilecektir. Bu öneri, ilk başta olduğu gibi toplulukta büyük tartışmalara neden olmuştur. Böylece iki farklı yol çizileceği kesinleşmiştir.
Ethereum platformunda uygulanan hard fork işlemi ve görüş ayrılığı ile oluşan iki farklı grup sonucunda, ETH ve ETC kısaltmalı kripto paralar ortaya çıkmıştır. Ethereum Classic, hard fork işlemini kabul etmeyen kullanıcıların para birimi olmuştur. Yani bu kullanıcılar, eski blok zincirinde kalmaya karar vermişlerdir ve kripto parayı ethereum classic olarak anmaya başlamışlardır. Hard fork işlemini kabul edenler ise platformun adıyla yani ethereum (ETH) ile yeni bir başlangıç yapmışlardır.
Ethereum Classic Nasıl Üretilir?
Orijinal blok zincirine sadık kalan kullanıcıların benimsediği ethereum classic pazar payı, bu yazının yazıldığı zamanda 2,7 milyar dolara kadar çıkmıştır. Yeni blok zincirinde oluşan ethereum ise 107 milyar doları aşan piyasa büyüklüğüne sahiptir.
Ethereum classic kazabilmek için havuz sistemlerine başvurmanın en iyi yol olduğu minerlar arasında konuşulmaktadır. NanoPool ve EtherMine isimli havuzların ise en çok tercih edilenler olduğu bilinmektedir. Bunlara katılmak için kullanılan borsalardan ETC Deposit adresi alınmalı ve tercih edilen havuzun web sitesine girilerek Claymore dosyası indirilmelidir.
İndirilen Claymore dosyasına havuz parametreleri girilmelidir. Bu işlemden sonra bilgisayara indirilen dosya açılarak start.bat dosyasındaki ayarların yapılması gerekmektedir. Böylece ethereum classic kazmaya başlanmaktadır.
Ethereum Classic Nasıl Kullanılır?
Ethereum classic'teki en büyük sorun, hard fork sonucunda oluşan ethereum ile geriye dönük uyumluluğunun olmamasıdır. Platformun yaratıcıları ve geliştiricileri, ethereuma geçiş yaptıktan sonra ethereum classic'in başıboş kalması durumu ile karşılaşılmıştır.
Aynı zamanda yapılan güncellemelere erişemeyecek olmaları da cabasıdır. Mesela ETH, iş kanıtı olarak proof of work’ten proof of stake’e geçiş yapmıştır. Ama ETC, yazılım güncellemelerinin kullanılmasına izin vermediği için uygulaması söz konusu olmayacaktır.
[renkbox baslik="Stratis Nedir? Nasıl Üretilir ve Kullanılır? Ne İşe Yarar?" link="https://bilgihanem.com/stratis-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/01/stratis-nedir-nasil-uretilir-ve-kullanilir-ne-ise-yarar.jpg" renk="yesil" yenisekme="hayir"][/renkbox]
ETC’deki en büyük sorunlardan birisi de ayrılığa düşmeleri nedeniyle ethereum topluluğuna yönelik bir saldırı olarak nitelendirilmeleridir. Aynı zamanda ETC’nin dolandırıcılarla dolu olduğu iddia edilmektedir.
Ethereum Classic Ne İşe Yarar?
Ethereum classic'in, oldukça sansasyonel bir kripto para olduğunu eminim ki anlamışsınızdır. Ethereum topluluğunun görüş ayrılığına düşmesi ile birlikte oluşması ve önemli bir güvenlik saldırısı için çözüme yanaşılmaması, platformun geçmişinde bir kara leke olarak görülmektedir. Elbette ETH adıyla yoluna devam eden topluluk, başarılı bir şekilde ilerlemektedir. Bu da kripto paraların halen gelişen oluşumlar olduğunun en yakın göstergesidir.
ETC’nin bir süre sonra sona yaklaşması da muhtemel gözükmektedir. Bu nedenle de henüz başlangıçtaki başarısını elde edememiştir. Üstelik dolandırıcılık iddialarının devam ediyor olması da değerinde beklenen artışın yaşanmamasının ana nedeni olarak görülmektedir. Bu kapsamda ethereum classic için geleceğe yönelik pek yorum yapılamamaktadır.
Verdiğiniz bilgiler doğrultusunda bir miktar yatırım yapmaya karar verdim.