Fasulye Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Bilim dünyasında Phaseolus vulgaris ismi ile anılan fasulye, bir yıl gibi uzun bir sürede yetişen taze ya da kuru tüketilen sebzelerden biridir. Türkiye’nin hemen her yerinde severek yenilen fasulye gerek kendi bahçenizde yetiştirebileceğiniz gerekse marketlerden rahatlıkla temin edebileceğiniz besinlerden biridir.

Tüylü ve kalp şeklinde yapraklara sahip olan fasulye, yaprakların sık aralarından yetişir. Henüz fasulye oluşmadan önce pembe, mor, beyaz çiçekler açmaktadır. Meyvesini verdiğinde iki temel türe ayrılan fasulye ya yassı ve uzun ya da kısa ve tombul olmaktadır. Halk arasında birbirinden farklı isimlerle anılan bu iki tür, lezzet bakımından da bir hayli farklılık göstermektedir.

[renkbox baslik="Pirinç Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/pirinc-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/01/pirinc-nedir-ozellikleri-ve-faydalari-nelerdir.jpg" renk="kahve" yenisekme="evet"][/renkbox]

Soğuk iklimlerde dahi rahatlıkla yetişebilen fasulye Türkiye’nin iklim özelliklerine uyum sağlayan bir bitkidir. Bu nedenle ülkenin hemen her toprak türünde yetiştirilmeye uygundur. Yaklaşık olarak 80 çeşit fasulye türü bulunmakla beraber belli başlı türleri lezzetli kabul edilmektedir.

Fasulye Nedir?

Baklagiller familyasına ait olan fasulye, yılda bir kez meyve veren otsu bitkilerden biridir. Boğumlu gövdesi ve koyu yeşil yaprakları vardır. Yapısı gereği tüylü olan fasulye, pişirildiğinde herhangi bir tat bozukluğuna neden olmaz. Sayıca fazla çeşidi olmasına rağmen halkın beğendiği birkaç türü yetiştirdiği bilinmektedir. Yetiştiremeyenler ise pazarda bu birkaç türü bulabilme şansına sahiptir.

Meyvesi yaklaşık olarak 15 cm olan fasulyenin tadı şekerimsi bir yapıdadır. Genellikle yeşil meyve verse de farklı renklerde fasulye görebilmek de mümkündür. Dünya genelinde en çok tüketilen sebzeler arasında önemli bir yere sahip olan fasulye, Türk halkı tarafından da çokça sevilmektedir.

Fasulyenin Özellikleri Nelerdir?

Amerika’dan Afrika’ya kadar hemen her mutfakta yer edinen fasulye, asırlardır tanınan sebzelerden biridir. Farklı yollarla tüketildiği gibi herhangi bir katkı sağlanmadan tüketildiği de görülebilmektedir. Üstelik taze toplanıp yenilebileceği gibi taneli olarak da görmek mümkündür.

Kalsiyum ve vitamin bakımından zengin olan fasulyenin içinde en fazla B1 ve B2 vitaminleri bulunmaktadır. Ayrıca demir, potasyum bakımından da oldukça besleyici olduğu bilinmektedir. Birbirinden farklı türlerde olan fasulyeler soyadan barbunyaya kadar aynı isim altında bir araya gelebilmektedir. Her birinin faydası ayrıdır. Tüketirken lezzet ve şifa kaynağı olarak tercih edilmektedir.

Fasulye Nasıl Yetiştirilir?

Hemen her toprak türünde rahatlıkla yetişebilen fasulye, dikimi sırasında dikkat isteyen bir bitkidir. Kışın 3 ya da 4 derecenin altında olmayan yerlerde ekim yapılması daha sağlıklı sonuçlar verecektir. Sonbaharda ekim işlemi yapılırken öncelikle birer metre arayla çukurlar açılır. İçine en az 5 en fazla 7 adet tohum koyulur ve toprak kapatılır. Yavaş yavaş kendini göstermeye başladığında dalların diplerine çubuklar dikilir. Tırmanıcı bir bitki olan fasulye, bu çubuklara sarılarak daha da uzun hale gelecektir. İlkbahar ya da yazın meyve veren bitki daha sonra kuruyacaktır.

Fasulyenin Türleri Nelerdir?

Fasülyeler hem yeşil toplanarak hem de taneleri kurutularak tüketilmektedir. İki hali ile de oldukça besleyicidir. Türleri arasında tat ve vitamin farklar bulunmaktadır. Çeşitli şekillerle pişirilir ve servis edilirler.

Yeşil Fasulyenin Türleri Nelerdir?

Fasulye henüz yeşilken dalından toplandığında çalı fasulyesi ya da boncuk Ayşe adını almaktadır. Taneleri daha iri olan fakat tanelerini çıkarmadan yeşil şekilde pişirilen fasulyeye boncuk Ayşe adı verilmektedir. Çalı fasulyesi ise daha çok uzun ve yassı olandır. İçinde fasulye taneleri varla yok arasındadır. Aynı şekilde yemeklerde kullanılan çalı fasulyesi ayrıca konserve için de çok uygundur.

Kuru Fasulyenin Türleri Nelerdir?

Fasulye, dalından toplandıktan sonra tanelerine ayrılmaktadır. Tanelerine ayrıldıktan sonra farklı isimler alabilmektedir. Bunlardan birkaçı; göbekli, şeker, börülce ve barbunyadır. Börülce her ne kadar yapı olarak fasulyeden ayrı bir sebze olarak bilinse de tanelendikten sonra aynı isim altında bir araya gelmektedir. Aynı şekilde barbunya içinde farklı isimler verilebilmektedir. Taze olarak tüketilmeyen barbunya tanelerine ayrıldığında fasulye türlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Bunlar dışında horoz, dermason ve Dombay fasulye türleri de bulunmaktadır.

Türlerinden biraz daha farklı alanlardan kullanılan soya fasulyesi halk arasında en çok tüketilen fasulyelerden biridir. Protein ve yağ bakımından bir hayli zengin olan soya fasulyesi Amerika ve Çin’de en çok tüketilen besin unvanına sahiptir.

Fasulyenin Faydaları Nelerdir?

Sindirim sistemine faydası saymakla bitmeyen fasulyenin güçlü bir antioksidan olduğu söylenebilir. Vücudu, kanserli tüm hücrelerden koruyan fasulye aynı zamanda zararlı olan tüm maddelerin de uzaklaştırılmasını kolaylaştırmaktır. İçinde bulundurduğu K vitamini, kişinin kansere yakalanma riskini yok etmektedir. Aynı vitaminle beyin ve sinir sistemi gelişimine de katkı sağlayan fasulye, bilişsel işlevlerin kalitesini artırmaktadır.

Kan şekerini dengeleyen fasulye ayrıca folat ve folik asit zengini olduğundan dolayı kalp sağlığı ve kan dolaşımı için de oldukça şifalıdır. Kemiklerin güçlenmesi, protein eksiğinin tamamlanması, kolesterolü engellemesi fasulyenin diğer faydaları arasındadır.

[renkbox baslik="Mercimek Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/mercimek-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/01/mercimek-nedir-cesitleri-ozellikleri-ve-faydalari-nelerdir.jpg" renk="yesil" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Fasulye B vitamini içerdiği için alzheimer hastalığını önleme özelliği bulunmaktadır. Bol çinko içermesi göz sağlığına fayda sağlar. Bazı kaynaklara göre niasin maddesi içerdiği için migren hastalığında oluşan basıncı önler ve tedavi edicidir. Kalsiyum içeriği ile kemik hastalıklarını önlemede yardımcı olur. Magnezyum içeriği ile astım hastalığına iyi geldiği bilinmektedir.

Fasulyenin Yan Etkileri Nelerdir?

Aşırı tüketimde hazımsızlığa neden olan fasulye, midede gaz sancısı yaratan besinlerden biridir. Mide sorunu olanlar için kuru fasulyeden ziyade taze fasulye sindirimi daha rahat bir besin olacaktır.

En basit pişirme tekniği haşlama olan fasulyenin çiğ olarak yenmesi zehirlenmelere neden olabilmektedir. Alerjik reaksiyonlara karşı fasulyeyi tüketmeden önce muhakkak pişirmiş olmaya özen göstermelisiniz. En sağlıklısı haşlama olup zeytinyağlı hazırlamak da midenizin rahatsız olmasına engel olacaktır.