Küçük yaşta başlayan hüzünleri hayatı boyunca peşini bırakmayan Frida Kahlo, sanatçı kimliğinin yanı sıra güçlü bir kadın oluşuyla da hayranlık uyandırmaktadır. Yaşadığı acılara bir perde çekerek kendisi daha iyi hissettirecek olan sanata yönelmiştir.
Farklı tarzdaki eserlerinin bir kısmı ona hayranlık duyan Madonna tarafından satın alınmıştır. 1926 yılında ilk otoportesi olan “Kadife Elbiseli Otoportre” onun sanat hayatının başlangıcı olmuş, devamında çok değerli eserler ortaya koymuştur.
[renkbox baslik="Vincent van Gogh Kimdir? Hayatı, Eserleri ve Sözleri" link="https://bilgihanem.com/vincent-van-gogh/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2019/04/vincent-van-gogh-kimdir-hayati-eserleri-ve-sozleri-1024x597.jpg" renk="mavi" yenisekme="evet"][/renkbox]
Resimlerinde Meksika kültürünü ve devrimci ulusal kimliği başarıyla tuvale aktarmıştır. Çocukluğunda bir erkek çocuğu gibi giyinip o şekilde davranan Kahlo, hayatını mücadeleyle geçirmiş bir kadındır. Aşağıda onun hayat hikayesini ve sanatına dair detayları bulabilirsiniz.
Frida Kahlo Kimdir?
Tam adıyla Magdalena Carmen Frida Kahlo Calderon, Meksikalı ünlü bir ressamdır. Yine kendisi gibi bir ressam olan Diego Rivera’nın eşidir.
6 Temmuz 1907 tarihinde Meksika’nın güneyindeki Coyoacan’da dünyaya gelmiştir. Babası Macar Yahudisi bir fotoğrafçı olan Wilhelm Kahlo; annesi ise Kızılderili asıllı Matilde Calderon Gonzales’tir.
Kahlo, yirminci yüzyıl popüler kültür ikonu haline gelmiş bir isimdir. Yaptığı etkileyici resimlerin yanı sıra inişli çıkışlı özel yaşamı ve politik görüşleriyle de ün kazanmıştır.
Bir feminist ve devrimci olarak da bilinir. Zorlu ve acılı hayatına rağmen hiçbir zaman pes etmemiş, sanat dünyasına yaşamı boyunca 143 tablo kazandırmıştır.
Onun sanatı, sürrealist olarak tanımlanmıştır. Fakat kendisi bu tanımı reddetmiştir. Başarılı kadın ressamın ilginç hayat hikayesi acılarla doludur.
Frida Kahlo’nun Hayatı
Anne ve babasının dört kızından üçüncüsü olarak dünyaya gelen Frida, asıl doğum tarihi olan 6 Temmuz 1907’yi, sonraki yıllar kendi isteğiyle 7 Temmuz 1910 olarak değiştirdi.
Frida doğduktan kısa süre sonra annesi rahatsızlandı ve ona süt veremedi. Bu dönemde onun için Kızılderili bir sütanne bulundu.
Bu durum herkesin başına gelen klasik bir sütanne konusu olabilirdi. Fakat Frida için hiçbir zaman sıradan olmadı. Eserlerinin birinde sütannesinin Meksikalı yönünü ortaya çıkaracaktı.
Kahlo’ya göre onun hayatı, modern Meksika’nın doğuşuyla başlamalıydı. Bu nedenle asıl doğum tarihini, doğduğu yer olan Meksika’nın devrim tarih günü olarak saydı.
Ünlü ressamın bu kararı üzerine birçok kaynakta 7 Temmuz 1910 tarihinde doğduğu bilgisi yer alır. Frida, ölmeden önce ün kazanan nadir ressamlardandır.
Coyoacan’da ailesiyle birlikte yaşadığı ev, sahip olduğu kobalt mavisi renkten dolayı o dönemler Mavi Ev olarak biliniyordu. Frida, hayatının büyük bir kısmını burada geçirecekti.
Frida Kahlo’nun Kızılderili asıllı annesi onun anlatımına göre nazik, zeki ve dinine oldukça bağlı bir kadındı. Babası ise kızı Frida’ya karşı her zaman sevgi dolu ve anlayışıydı.
Babası hastalık döneminde Frida’nın hep yanında olacaktı. Onun sağlığına kavuşması için elinden geleni yapacak kadar fedakar bir babaydı.
Çocukluğu
Frida, henüz 6 yaşındayken o dönemlerde birçok çocuğun ölümüne sebep olan çocuk felci hastalığı geçirdi. Fakat o, direnerek hastalığın pençesinden kurtuldu ama bir bacağı diğerine göre daha ince kalmıştı.
Geçirdiği çocuk felci sonucu ince kalan tek bacağı, ona “tahta bacak” lakaplarının takılmasına neden olmuştu. Arkadaşları arasında alay konusuydu.
İnce bacağını gizlemek amacıyla hayatı boyunca hep uzun etekler giydi. Fakat bu, onun dünyaca ünlü bir ressam olmasına tabii ki engel değildi.
Okul Yılları
Frida, bir erkek çocuğu gibi büyüdü. Genellikle erkek çocuklarıyla arkadaşlık ediyordu. Bacağındaki olumsuz durum onun savaşmak zorunda olduğu ilk engel oldu.
Fakat güçlü bir kişiliğe sahip Frida, yılmadı ve tıp eğitimi almaya karar verdi. Meksika’daki Ulusal Hazırlık Okulu’na girdi. Burası, dönemin en iyi okullarındandı.
Ayrıca Frida, buraya giren ilk kız öğrenci olarak bir ilke imza atmıştı. Bu okulda sanat, edebiyat ve felsefe gibi konularda gelişim gösterdi.
Alejandro Gomez Arias, Alfonso Villa ve Jose Gomez Robleda gibi Meksika’nın gelecekteki önemli isimleri o dönemler Frida’nın okul arkadaşlarıydı. Frida, o zamanlar hayatının dönüm noktasına doğru yaklaştığından bihaberdi.
Geçirdiği Trafik Kazası
17 Eylül 1925 günü, erkek arkadaşı Alejandro Gomez Arias ile okuldan dönen Frida’nın bindikleri otobüs bir tramvayla çarpıştı. Feci kazada çoğu insan hayatını kaybederken, Frida ağır yaralandı.
Vücudunda çok sayıda kırık vardı. Ayrıca karnından girip omurgalarından çıkan demir bir çubuk parçası ile hastaneye kaldırılmıştı.
Doktorlar Frida’nın yaşama şansının çok düşük olduğunu söyledi. Fakat Frida hayata tutundu. Kazadan tam bir ay sonra, 17 Ekim 1925 tarihinde hastaneden taburcu edildi.
Çok fazla acı çekiyor ve bunu dışarıya yansıtmıyordu. Bir süre yatmak durumunda kalacak ve ilaç ile korseler kullanacaktı.
Ünlü ressam, 32 kez ameliyat geçirdi. Tüm gününü yatakta geçirmek durumunda kalıyordu. Ailesi hem maddi hem de manevi anlamda zorlanıyordu.
Frida’ya çok değer veren babası, kızının tedavi masraflarını karşılayabilmek için evdeki değerli eşyalarını satışa çıkardı. Bu zor zamanlarında en büyük destekçisi babasıydı.
Wilhelm Kahlo, kızının yüzünü biraz olsun güldürebilmek için ona bir karyola yaptı. Ünlü ressam Frida, daha sonra bu karyolaya eserlerinde de yer verdi.
Resim Yapmaya Başlaması
Tedavi olduğu dönem boyunca yatağa mahkum olan Frida’nın annesi, kızının yatarken kendini görebilmesi için tavana bir ayna astı. Bu ayna, onun dünyaca ünlü bir ressam olması için atılmış bir adımdı.
Frida, bir zaman sonra çareyi resim yapmakta buldu. Yaşadığı acıları çizdiği resimlerle unutmaya çalışıyordu. İlk portresini, ilk aşkı olan Alejandro Gomez Arias’a hediye etti.
Gün geçtikte iyileşmeye başlayan Frida, yattığı süre boyunca resim yaptı. Tavanda bulunan ayna sayesinde birçok otoportre çizimi denedi.
Kazanın üzerinden geçen 2 yıldan sonra yürümeye başladı. Bu dönemlerde sanat ve politika alanında kendini gösteriyordu. Kısa bir süre sonra Meksika Komünist Partisi’ne üye oldu.
Davetlere gidiyor, siyasi tartışmalara katılıyordu. Fakat aynı yıl, ileride eşi olacak Rivera’nın partiden ihraç edilmesiyle buradaki üyeliğini sonlandırdı.
Evliliği
Bir yandan siyasetle uğraşan Frida, diğer yandan resim yapmaya devam ediyordu. O dönemin ünlü ressamı Diego Rivera ile tanışmak istiyordu. Çünkü onu yakından takip ediyor, onu örnek alıyordu.
Bir süre sonra, Meksikalı Michalangelo olarak da bilinen ünlü ressam ile Frida tanıştı. Çift birbirine aşık oldu ve tüm karşı çıkışlara rağmen 1929 yılının Ağustos ayında evlendi.
Bu evliliğe herkes gibi Frida’nın annesi de karşı çıkıyor, yanlış buluyordu. Annesi Matilde, onların birlikteliğini bir güvercin ve bir filinkine benzetiyordu. Fakat Frida, tüm bunları umursamadı.
Eşi Frida’dan tam 21 yaş büyüktü ve sadakatsizliği ile tanınıyordu. Ayrıca Frida’dan önce başından 2 evlilik geçmişti.
İki ressam karı kocanın ilişki durumu çalkantılıydı. Kocası zaman zaman başka kadınlarla görüşüyor, Frida’yı aldatıyordu.
Çift, bu evlilikten çocuk sahibi olamadı. Frida birkaç kez hamile kaldı fakat ilkinde bebeğini aldırdı. Birkaç sefer de düşük yaptı. Bu olaylardan çok etkilenince resimlerinde hep hayal ettiği oğluna yer verdi.
Tutkulu bir aşık olarak da bilinen Frida, eşi Rivera için; hayatı boyunca iki büyük kaza geçirdiğini, bunlardan birinin okul yıllarındaki trafik kazası, diğerinin Diego olduğunu dile getirmişti. Fakat eşi Diego onun için trafik kazasına göre çok daha yıkıcı olmuştu.
Diego ve Frida’nın zorlu evliliği 10 yıl sürdü. Sonrasında çift boşanma kararı aldı. Fakat 1 yıl sonra yeniden evlendiler ve Frida’nın çocukluğunun geçtiği eve yerleştiler.
Evlilikleri boyunca aldatılan taraf sadece Frida olmadı. Tıpkı Diego’nun yaptığı gibi o da kocasını aldattı. Çift, birbirlerini çok sevmesine rağmen başkalarıyla da ilişki yaşıyordu.
Bununla birlikte Kahlo, yine evli olduğu dönemlerde Amerikalı fotoğrafçı Nickolas Muray ile bir ilişki yaşadı. Muray, ünlü ressama tutkulu bir aşkla bağlandı.
Fakat bir zaman sonra Frida’nın eşinden kopamayacağını anlayan Muray, Frida ile yollarını ayırdı. Ünlü ressam Frida’nın ilişki yaşadığı bir diğer isim ise Lev Troçki idi.
Troçki, Rus devriminin önde gelen isimlerinden biriydi. Bir süre sonra karısının Frida ile olan ilişkisini öğrenmesi sonucu bu birliktelik de sona erdi.
Şöhretinin Yayılmaya Başlaması
Frida, Diego ile ikinci kez evlendiği sıralar sanatçı arkadaşı Andre Breton’un desteğiyle New York’ta bir sergi açtı. Açılan bu sergiyle ünü yayılmaya başladı.
Fakat bu dönemlerde sağlık sorunları da yaşamaya başladı. Sık sık rahatsızlanıyordu. Güçsüzleşen vücudunda kalan tüm enerjiyi resim yapmaya harcıyordu.
Acılarını sanatla unutmaya çalışan Frida, hem kendi ülkesinde hem de Amerika ve Fransa’da sergiler açtı. 1943 yılında La Esmeralda adlı bir sanat okulunda akademisyenlik yaptı.
Sağlığının Kötüye Gitmesi
Yaşadığı ağır rahatsızlıklara rağmen 10 yıl boyunca sanat okulunda eğitim vermeye devam etti. Fakat sağlığı kötüye gitmeye başlayınca bir dönem evinde ders verdi.
Ondan eğitim alan öğrencileri de Los Fridos (Frida öğrencileri) olarak anıldı. Değerli ressam, 1950 yılında kötüleşerek hastaneye kaldırıldı.
Hastanedeki tedavisi 9 ay sürdü. Ardından 1953 yılında Meksika’da sergi açtı. Burası, ülkesindeki ilk kişisel sergisiydi.
Doktoru yataktan kalkmasını yasakladığı için Frida sergiye karyolada taşınarak götürüldü. Burayı açtığı yıl sağ bacağı kangren oldu ve kısa süre sonra bacağı kesildi.
Ölümü
Kahlo, 1957 yılında henüz 47 yaşındayken akciğer embolisi hastalığı nedeniyle hayata veda etti. Acılarla dolu hayatında verdiği son eser ise “Yaşasın Hayat” isimli natürmort tablosu oldu.
Ölümünden önce cesedinin yakılmasını isteyen dünyaca ünlü ressam buna gerekçe olarak, hayatı boyunca yatarak zaman geçirdiğini, bu nedenle daha fazla yatmak istemediğini söyledi. Onun bu isteği kırılmadı.
Ünlü ressamın cesedi ölümünden sonra yakıldı. Yakılmadan geriye kalan küller 1995 yılında eşi Rivera tarafından devlete bağışlanan Mavi Ev’de saklanmaktadır.
Frida Kahlo’nun Filmi
Birçok acıya karşı güçlükle ayakta kalan Frida Kahlo’nun yaşam öyküsü pek çok kişiye ders olacak niteliktedir. Ünlü ressamın ilginç hayatı 2002 yılında “Frida” ismiyle beyaz perdeye taşındı.
Hayden Herrera’nın Frida’nın hayat hikayesini kaleme aldığı kitaptan uyarlanan filmin yönetmenliğini Julie Taymor üstlendi. Salma Hayek ise filmde Frida’ya hayat verdi.
Frida Kahlo’nun En Ünlü 10 Eseri
47 yıllık ömrüne 143 eser sığdıran dünyaca ünlü ressam, otoportre tarzında fazlaca esere imza atmıştır. Çok sayıdaki eserinden 55 tanesi otoportredir.
Aşkını, acılarını, hislerini ve feminist ruhunu tablolarına başarılı bir şekilde yansıtmıştır. Kaza geçirmesiyle yatağa mahkum olan ve annesinin canı sıkılmasın diye tavana yerleştirdiği ayna, onun başarılı sanat hayatının adeta fitilini ateşlemiştir.
Onun resimlerindeki ustalık, dünyaca ünlü ressam Pablo Picasso’ya bile “Biz onun gibi insan yüzleri çizmeyi bilmiyoruz.” dedirtmiştir. Çoğu eserinde eşi Diego’ya duyduğu büyük aşkı kalbinden döküldüğü gibi yansıtmıştır. İşte ünlü ressamın en ünlü eserlerinden bazıları:
Frida ve Diego Rivera
Orijinal adı Frieda And Diego Rivera'dır. Başarılı ressamın 1931 yılına ait eseridir. "Senin çirkin olduğunu söyleyen annemden nefret ettim. Sana benim gibi bakamayan herkesten. Senin güzelliğini görememelerini anlayamadım hiç…" cümleleriyle eşine olan aşkını dile getiren Frida, bu ünlü eserinde büyük aşkı Diego ile düğün günlerini resmetmiştir.
Evliliklerinin portresi olan bu tabloda, Frida’nın yukarıdaki kuşun ağzındaki kurdeleye iliştirdiği bir not dikkat çeker. Bu notta; tabloda kendisinin ve eşinin yer aldığı ve tabloyu 1931 yılının Nisan ayında arkadaşları Albert Bender için yaptığı bilgisi yer alır.
Ayrıca San Francisco’da yapıldığını da belirtmiştir. Bu tablo günümüzde San Francisco Modern Sanat Müzesi’nde sergilenmektedir.
Henry Ford Hastanesi
Eserin orijinal adı Henry Ford Hospital'dır. Hamile olan Frida 4 Temmuz 1932’de bebeğini kaybeder. Bu eserinde Henry Ford Hastanesi’nde yaşadığı zor günleri anlatmıştır. Karnına bağlı altı farklı kurdele görülmektedir.
Bunlardan biri bebek, pembe renkli insan vücudu bebeğin ana rahmine düşmesi, eflatun orkide ise Diego’nun hastanedeyken ona getirdiği orkide anlamına gelir. Kemik benzeri figür ise onun hasar görmüş omurgasını tasvir eder.
Doğumum
My Birth, eserin orijinal adıdır. Frida’ya göre o, kendisini doğuran bir kişidir. Zorlu hayat şartlarına rağmen dünyaya geldiği ve mahkumu olduğu hayatı yaşamamıştır. O, küllerinden yeniden doğan biri olarak, geliştirdiği resim yeteneği ve şekillendirdiği kişiliği ile seçtiği hayatı sürdürmüştür.
1932 yılında resmettiği bu tabloda ana rahminde beliren ürkütücü büyüklükteki kafa dikkat çeker. Bu, şüphesiz Frida’nın kafasıdır. “Doğumum” adlı bu tablo günümüzde, büyük bir Frida Kahlo hayranı olan Madonna’nın kişisel koleksiyonunda yer almaktadır.
Leon Trotsky'ye Özel Portre
Self-Portrait Decidated to Leon Trotsky, eserin orijinal adıdır. 1937 yılında Meksika’da yaptığı bu tabloda Frida, kendisini zarif ve uzun bir etek ile saçaklı bir şal ile resmetmiştir. Saçları çiçeklerle süslenmiştir.
Burjuva kadın giysileriyle kendini tasvir ettiği bu resmi, Troçki’ye armağan etmiştir. Bir elinde çiçek, diğer elinde ise “Bu resmi 7 Kasım 1937’de bütün sevgimle Lev Troçki’ye adıyorum. Frida Kahlo, San Angel, Meksika” yazılı bir kağıt bulunur.
Maymunlu Otoportre
Self Portrait With Monkeys, eserin orijinal adıdır. Meksika mitolojisine göre maymun, sanatla birlikte şehveti de simgelerdi. Frida’nın çoğu eseri gibi otoportre tarzında yaptığı bu tablo, La Esmeralda adlı sanat okulunda akademisyenlik yaptığı sırada oluşturulmuştur.
1943 yılına ait bu tabloda göze çarpan maymunların Frida’nın öğrencilerini temsil ettiği söylenmektedir. Ünlü ressam saçındaki kep ile kendisiyle gurur duyduğunu belirtmiştir.
İki Frida
Two Fridas, eserin orijinal adıdır. Büyük aşkı Diego’dan boşandıktan sonra, 1939 yılında oluşturduğu bir eserdir. Tabloda iki farklı Frida’nın otururken birbiriyle el ele tutuşması dikkat çeker.
Birinin üzerinde geleneksel kıyafetler görülürken diğerinde bağımsız ve modern kıyafetler görülmektedir. Ünlü ressam bu eserinden günlüğünde bahsederken, yanındakinin hayali bir çocukluk arkadaşı olduğunu, onun yalnızlık ve umutsuzluğunu yansıttığını belirtmiştir.
Diken Kolye ve Sinek Kuşu ile Otoportre
Self-portrait with Thorn Necklace and Hummingbird, eserin orijinal adıdır. 1940 yılına ait bu eserini, Macar fotoğraf sanatçısı ve aynı zamanda sevgilisi olan Nickolas Muray için yaptığı bilinmektedir. Eşi Diego’dan boşandığı dönemlerde oluşturduğu ünlü bir eseridir.
Sağında bir örümcek maymunu, solunda keskin bakışlı bir kedi, boynundaki diken gerdanlıkta bir sinek kuşu dikkat çeker. Meksika’da sinek kuşu aşkta şans anlamına gelmektedir.
Kırık Sütun
The Broken Column, eserin orijinal adıdır. 1944 yılında oluşturduğu bu eseri, onun sağlık sorunları yaşadığı dönemde resmedilmiş bir tablodur. Frida bir dönem omurgasındaki şiddetli ağrıları hafifletmek için çelik korse giyer.
Kırık Sütun adlı bu eserinde çelikten korsesini betimlemiştir. Burada saçları diğer resimlerinden farklı olarak açıktır. Bedeninin her yerine yerleştirdiği çiviler, adeta yaşadığı acıları vurgular niteliktedir.
Umut Olmadan
Without Hope, eserin orijinal adıdır. 1945 yılında, hastalık çektiği dönemlerde yaptığı bir tablodur. Resimde gözyaşları içinde kendini çizmiştir. Ahşaptan yatağında yatarken resim sehpasına yediklerini kusar.
Hem umut hem de umutsuzluğun hissettirildiği farklı bir eserdir. Arka planda ay, güneş, kurak ve çatlamış zemin görülür.
Yaralı Geyik
The Wounded Deer, eserin orijinal adıdır. Yine acılarını yansıttığı bu eserini 1946 yılında yapmıştır. Kasvetli bir orman ardında mavi ve umut dolu bir deniz görülür. Fakat yaralı geyiğin oraya ulaşma şansı kalmamıştır.
Tabloda Frida kendi portresini geyiğin başına yerleştirmiş ve yaralı geyikle bütünleşerek yaşadığı acıları sembolize etmiştir. Geyiğin vücudundaki oklar Frida’nın yaşamındaki sıkıntıları temsil eder.
Diego ve Ben
Diego and I, eserin orijinal adıdır. 1949 yılında yaptığı bu resimde ünlü ressam, saplantılı derecede aşık olduğu eşi Diego’yu alnının ortasına yerleştirmiştir. Ona karşı beslediği duyguları resme dökmüştür.
Eşinin alnında dikkat çeken üçüncü gözün, kendisini aldatan Diego’nun başka kadınlarla olan ilişkilerini yansıttığı düşünülür. Yaşadığı acıları her resminde olduğu gibi burada da yansıtmış, gözyaşlarıyla buna vurgu yapmıştır.
[renkbox baslik="Samuel Morse Kimdir? Hayatı ve Eserleri" link="https://bilgihanem.com/samuel-morse-kimdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/01/samuel-morse-kimdir-hayati-ve-eserleri-1024x597.jpg" renk="siyah" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Frida Kahlo’nun Sözleri
Hayatı boyunca neredeyse hiç yüzü gülmeyen ve şansı bir türlü yakalayamayan Frida, birçok sorunla karşı karşıya kalmıştır. Mutsuz bir hayat sürmüştür.
Eşiyle ve diğer ilişki yaşadığı isimlerle kargaşa dolu ilişkileri onu adeta bir aşk ve acı kadını haline getirmiştir. Kalp kırıklıkları, umutsuzluk, yalnızlık ve acı içeren sözleri günümüzde hala birçok kişinin duygularına tercüman olmaktadır. İşte o anlamlı sözlerden bazıları:
Mutsuzluk ve şanssızlıkla dolu hayatına rağmen bugün dünyanın beğeni toplayan sayılı isimlerinden olan Kahlo, azmiyle hep ayakta kalmıştır. En yalnız zamanlarında bile umutsuzluğuna yenik düşmemiştir.
Çok sayıda sağlık problemi, duygusal acılar ve hayal kırıklıkları yaşayan Frida, hayatında istediklerine sahip olamamıştır. Bu sözünde, uçmanın bir kuş için gerekliliğini kendi yaşamındaki mutlulukla kıyaslamıştır.
Çok sevdiği eşi Diego tarafından çok kez aldatılan ve onun dışında birçok erkek tarafından mutsuz edilen Kahlo, kalp kırıklıklarından oldukça hasar görmüştür. Gönlünün alınmasını beklemiş, fakat karşılık görememiştir.
Yine aşk acısına vurgu yaptığı bu sözünde muhtemelen Diego’ya seslenen Frida, eşinin kendisini anlamasına rağmen hassasiyet göstermediğinden yakınmıştır. Aşk hayatında hep kalbi kırılan taraf olmuştur.
Hayatının çoğu döneminde kendini yalnız hisseden Kahlo, hep umutsuzluğa kapılmıştır. Umutsuzluklar onu yenik düşürmese de o kendini çok iyi tanıdığını düşünmüş, bir nevi insanları yanlış tanımış olabileceğinden şüphe etmiştir.
