Gelincik Çiçeği Nedir? Özellikleri ve Çeşitleri Nelerdir?

Gelincik Çiçeği Nedir? Özellikleri ve Çeşitleri Nelerdir?

Dünya üzerinde çok geniş bir yayılma alanına sahip olan gelincik çiçeği, Gelincikgiller ailesinin bir üyesidir. Yaprakları mavi - yeşil arasında bir renkte olan gelincikler genelde, çok koyu kırmızı olurlar. Tek yıllık olan bitkinin boyları ise 60 cm'ye kadar olabilir. Çok zarif bir çiçek olan gelinciğin özellikleri, çeşitleri ve kullanım alanları yazımızda anlatılmıştır.

Yasemin Saygın

Özellikle kırmızı çeşidi ile görünüşüne hayran bırakan gelincik çiçeği, nazlı olmayan bitkiler arasındadır. Üremek, yetişmek ve olgunlaşmak için çok detaylı ve zorlayıcı istekleri yoktur. Kendi kendine çoğalabilen çiçeğin kullanım alanı çok fazla olduğu için özel olarak yetiştiriciliği de yapılmaktadır. Gelincik çiçeği, tıp alanında ve mutfakta sık sık kullanılmaktadır. Çeşitlendirilmesi çoğunlukla renklerine göre yapılmıştır. Gelincik çiçeği, yetiştiricisini mutlu eden çiçek türlerindendir.

Tohumlandığı yerden başka bir yere nakletmeye gerek olmadan kolaylıkla büyüyebilir. Gelincik çiçeğinin ismi, eski Türk gelinliklerinin kırmızı olmasından gelmektedir. İnanışa göre bir bölgede çok sayıda asker ölürse orada gelinliklerin tükeneceği kabul edilir.

[renkbox baslik="Karanfil Çiçeği Nedir? Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/karanfil-cicegi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/01/karanfil-cicegi-nedir-ozellikleri-nelerdir.jpg" renk="kirmizi" yenisekme="evet"][/renkbox]

Gelincik çiçeği tarihte Birinci Dünya Savaşı'nın önemli sembollerinden bir tanesidir. Japonların bile gelincik çiçeği ile ilgili özlü sözleri vardır. Onlar gelincik çiçeğini insan ömrüne benzetirler. Onlara göre gelincik çiçeğinin insan ömrü gibi dünü vardır ama yarını belli değildir.

Gelincik Çiçeği Nedir?

Gelincik, ismini verdiği Papaveraceae yani Gelincikgiller familyasından, tüm dünyada geniş yayılma alanına sahip olan bir çeşit bitki türüdür. Bir yıllık bitkiden birçok şekilde yararlanılmaktadır. Çiçek kendiliğinden gelişerek de yayılabilir. Gelincik çiçeğinin merkezi konusunda süren bir tartışma vardır. Türkiye ve Bulgaristan arasında gidip gelen merkez tartışması netleşmiş değildir. Gelincik çiçeği Türkiye'de büyük oranda Adana, Antalya, Amasya, Bolu, Çanakkale, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, Samsun, Konya ve Trabzon illerinde, yüksekliğin 1700 metreyi aşmadığı boş arazilerde ve yol kenarlarında görülmektedir. Tıp alanında kullanılmak üzere özel olarak yetiştirildiği bölgeler de vardır.

Gelincik Çiçeğinin Özellikleri Nelerdir?

Çiçeğin boyu 30 ila 60 cm arasında değişmektedir. Yaprakları, sert ve tüylü; dik ve yeşil gövdeli olan bitki Nisan, Ağustos ayları arasında çiçek açar. Çiçekler büyük olasılıkla siyah, nadiren kan kırmızı renkte, 4 taç yapraklı, bal verme özelliği olan çiçeklerdir. Böbrek benzeri koyu gri renkteki tohumlar Ağustos ile Eylül ayları arasında olgunlaşır. Tohumlar beyazımsı süt barındırmaktadır. Bitkinin tohumu ekilerek üretilmesi mümkündür. Tohum bolluğu olduğundan bu çiçekler kendi varlıklarını ek bir çabaya gerek duymadan sürdürebilir. Üremesi için ılıman iklim ortamı olmalıdır. Güneş gören, süzek topraklar, gelincik çiçeğinin oluşup büyümesinde önemlidir.

Gelincik Çiçeğinin Çeşitleri Nelerdir?

Çiçeğin çeşitleri büyük oranda renklerine göre yapılmaktadır. Gelincik çiçeğinin en sık görülen çeşidi siyaha yakın, koyu kırmızı renkli olanıdır. Bunu kırmızı çiçekli olanlar takip eder. Bu ikisi dışında sarı ve beyaz renkleri de mevcuttur. Renk dışında ayrıca kırçıllı ve katmerli gibi çeşitleri de mevcuttur. Her çeşidin tohumunu bulmak gayet kolaydır.

Gelincik Çiçeğinin Faydaları Nelerdir?

Bitkinin üzerindeki çiçeklerin ağrı kesici, yatıştırıcı, kas gevşetici, balgam söktürücü ve kadınlarda adet söktürücü özellikleri vardır. Ayrıca uykusuzluk, bronşit, öksürük, sindirim zorluğu gibi rahatsızlıklarda da tedavi amacıyla kullanılabilir. Bunun için çiçeğin çayı demlenerek tüketilmektedir. Zatürre gibi daha ağır hastalıklarda 10 gram kadar çiçek yaprağı, 2,5 su bardağı ile kaynatılıp içilir. Demlenen çay ayrıca gözkapağı iltihaplarında göz banyosu için kullanılabilir.

Ancak çiçek üzerine araştırmalar devam ettiğinden bir uzman denetimi olmadan kullanılması önerilmemektedir. Bir miktar riskli olmasına rağmen özellikle ülkemizde hemen her bölgede farklı hastalıklar için çeşitli şekillerde tüketilmektedir. Araştırmalar hala devam ettiği için özellikle hamilelerde, emziren annelerde, bebeklerde ve küçük çocuklarda çay veya başka bir şekilde tüketimine kesinlikle izin verilmemelidir.

İç Anadolu bölgesi civarlarında özellikle öksürüğü kesmek ve göğsü yumuşatmak için demlenip içilmektedir. Kilis'te özellikle boğmaca tedavisinde bitkinin yapraklarının kaynatılarak içildiği görülmüştür. Mide ekşimesine gelincik şurubu kullanılmaktadır. Karında şişlikler için çocuklara çiçeğin yaprakları ısıtılıp sarılmaktadır. Gelincik çiçeğinden ülkemizde en çok öksürük giderici olarak faydalanıldığı bilinmektedir.

Gelincik Çiçeğinin Tıpta Kullanım Alanı Nedir?

Sağlık açısından birçok faydası olduğu bilinen gelincik çiçeği, ilaç üretiminde kullanılmaktadır. Üzerine araştırmalar devam etmesine rağmen hali hazırda bilinen iki üç ilaçta gelincik çiçeğine rastlanmıştır. Araştırmalar sonlandığında sayılan faydalarına yönelik birçok ilaç kategorisinde kullanılabileceği görülebiliyor. Tıp alanında tohumu, çiçek yaprakları ve bitkileri ayrı ayrı değerlendirilebilmektedir.

Gelincik Çiçeğinin Mutfaktaki Kullanım Alanı Nedir?

Gelincik çiçeği, sadece bitki çayı formatında kullanılmamaktadır. Ülkemizde birçok yemek çeşidinde gelincik çiçeği kullanıldığı bilinmektedir. Gelinciğin üstündeki tohumlar, haşhaş tohumlarıyla benzer etkidedir. Haşhaşla benzerliğinden sakinleştirici, uykusuzluk giderici etkileri olduğu kabul edilebilir. Bu tohumları çiğ ya da pişirip tüketmek mümkündür. Meyve salatalarına, keklere, pastalara eklenir. Tohumun cevize benzer bir tadı olduğu bilinmektedir. Ceviz hakkında bilgi almak için tıklayın.

[renkbox baslik="Papatya Nedir? Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/papatya-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/01/papatya-cicegi-hakkinda-bilgi.jpg" renk="sari" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Gelincik çiçeğinin yapraklarından da mutfakta faydalanmak mümkün. Bitki henüz açmamışken bu yapraklar ıspanak gibi pişirilerek yenir. Çiçek açtıktan sonra yapraklar sertleştiğinden yemek için kullanılmamaktadır. Çiçeğin yaprakları tüylüdür ve ağızda değişik bir tat bırakır. Gelincik çiçeğinin yemek olarak tüketilmesi genellikle yöresel bir davranıştır. Çiçeğin en çok yetiştiği civarlarda, bitkiyi tanıyan yerel halk tarafından yiyecek olarak kabul edilir.

Gelincik kırları süsleyen, çok narin çiçeklerdir. Özellikle kırmızı rengini daha çok gördüğümüz gelincik çiçeklerini bahçelerde, yol kenarlarında veya tarlalarda kendiliğinden yetişmiş halde bulabiliriz.
Kır çiçekleri kategorisinde yer alan gelinciği, hiç evinizde yetiştirmeye çalıştınız mı?
Gelincik çiçeğine en çok hangi mevsimde rastlıyorsunuz?
Daha önce hiç siyah gelincik gördünüz mü?
Gelinciğin şifalı yönlerinden faydalanmak için nasıl kullanıyorsunuz?



Okur Yorumları
  1. çok güzel bir çiçek. gördüğümde hemen tanırım en sevdiği rengide siyah ve kırmızı . bitki araştırmam gerikiyordu direk aklıma gelincik geldi. çok zarif bir çiçek olduğu için bakmaya ve onu dalından kapartmaya kıyamıyorummm çok seviyorum gelinciğiii

  2. Gelincik bir sevdadır. Aşktır. Hiç kimseye boyun eğmeyen biri gibi tıpkı 😉😊😋

  3. Bir bilgi de ben söylüyorum, biz de çiçeği çıkmadan öncesi otunu yeşillik olarak tuketiriz, tadı çok güzel, denemenizi tavsiye ederim kesinlikle

  4. Gelincik çiçekleri daha büyürken ortadan ikiye ayırırdık. Tek sevmediğim o altta akan sütü. Birçok faydası varmış bilmiyordum teşekkürler.

  5. Kucukken oyun bile oynardik bunlarla. Beyaz mi çıkacak kırmızı mi diye… Her bağda bahcede yetişir guzel bir cicektir. Bu bilgilerden sonra artık daha bir farklı bakarım bu güzelim çiçeklere.

  6. Bir bilgi de ben vereyim konuyla ilgili, Japonya dediğiniz gibi gelincik çiçeğine çok önem verir, kendilerine öz çiçekleri olmasına rağmen. Gelincik çiçeği her iklimde yetişmediği için gelincik çiçeğine özel yapay bulut ve sıcak ortam geliştirmiştir Japonya. Gelincik çiçek merkezi, başkent Tokyo’da yer alıyor.

  7. Bizim evin orda neredeyse her sokak girişinde olan bu bitkinin bu derece yararlı olduğunu düşünmemiştim 😀