Hamsi, Karadeniz ve Marmara’nın en sık görülen ve çok sevilen balık türlerindendir. Küçük gövdeleriyle, parlak renkleriyle ve muhteşem lezzetiyle, özellikle Karadeniz yöresi mutfağının vazgeçilmezlerindendir. Karadeniz mutfağında birçok yemek içinde kullanılmaktadır. Hamsinin doğal olarak yetişmesi faydalarını artırmaktadır. Kafeslerde yetiştirilen ve yemlerle beslenen balıklardan uzak durulmalıdır. Doğal hamsiyi bulmanız durumunda doğru pişirme yöntemleri ile sağlınız için faydalı mineral ve vitaminleri alabilirsiniz.
Hamside önemli olan bir nokta da taze olması konusudur. Hamsi satın alırken, taze olanların ayrımını yapabilmek çok önemli bir detaydır. Aksi takdirde zehirlenmelere kadar ilerleyen sağlık sorunları görülebilmektedir.
[renkbox baslik="Çupra (Çipura) Balıkları Hakkında Bilgi; Çupra Balığı Nedir? Özellikleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/cupra-baligi-hakkinda-bilgi/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/01/cupra-baligi-hakkinda-bilgi.jpg" renk="yesil" yenisekme="evet"][/renkbox]
Balık satın alırken gözlerinin canlı olmasına, parlak olmasına ve saydam olmasına özen göstermelisiniz. Tabi en güzeli mümkünse kendi balığınızı kendinizin tutmasıdır. Hem çok keyifli vakit geçirebilir hem de en doğal, sağlıklı ve taze balığa ulaşabilirsiniz.
Hamsi Nedir?
Çok sık tüketilen ve çok sevilen, Engraulidae familyasından küçük bir balık çeşididir. Hamsi ismi, arkaik Kolh diline ait bir kökenden gelir. Orijinal anlamı küçük sivri balıktır. Her yıl çok sayıda avlanır ve bol miktarda tüketilir. Hem çok lezzetli hem çok faydalı bir balıktır.
Hamsinin Özellikleri Nelerdir?
Hamsinin gövdesi, hafif yassı biçimindedir ve yan kısımları yuvarlaktır. Alt dudakları yoktur ve sırtı koyu mavi ile siyah arasında bir renktedir. Gövdenin alt kısmı açık renklerdedir. Kuyruğunun yüzgeci, homoserk formdadır. Karadeniz ve Marmara denizinde bulunmaktadır. Genellikle sürüler halinde yaşarlar. Ortalama olarak 18 cm boya sahiptir. Hamsi balığının ömrü 4 yıldır ve 1 yaş sonrasında olgunlaşırlar. Olgunluktan sonra üreyerek 40.000 kadar yumurta bırakırlar. Gündüz saatlerinde ortalama 35 metre derinlikle bulunurlar.
Doğu Karadeniz civarında Ekim ayının ortasında hamsi balığı için avlanma yasağı kalkar ve balıkçılar yola çıkarlar. 1970 yıllarında hamsi balığı fazlaca bulunmaktaydı. Bu nedenle de oldukça ucuzdu. 1937 yıllarında tenekelerle satılan hamsi 5 kuruş civarındaydı. Şimdilerde ise ne yazık ki hamsi sayısında yanlış avlanmalar sonucunda, yumurtlama dönemlerinde yapılan avlanmalar sonucunda hamsi sayısında ciddi azalma meydana gelmiştir. Bununla beraber de fiyatlarda artış görülmüştür. 2014 yılında yaklaşık olarak 5-7 TL arasında satışa sunulmuştur.
Hamsi Yemekleri Nelerdir?
Hamsi, Türk mutfağında özel bir yere sahiptir. Çeşitli lezzette birçok yemeği yapılır. Hatta hamsi festivallerinde tatlısının bile yapıldığı görülmüştür. Hamsi buğulama, hamsi salatası, hamsi tava, hamsili börek, hamsili pilav, hamsili pide, hamsili mısır ekmeği, hamsi salamurası, hamsi köftesi bilinen hamsi yemeklerinden bazılardır. Hepsi de birbirinden lezzetli bu yemekleri sizlerde rahatlıkla deneyebilirsiniz.
Hamsinin Faydaları Nelerdir?
Hamsi, ciddi anlamda bir protein deposudur ve içindeki omega-3 yağı oldukça fazladır. Omega-3 insanlarda kalp-damar hastalıklarının önlenmesinde, iyileştirilmesinde oldukça etkilidir. Ancak kızartma olarak tüketilen hamsinin ne yazık ki faydaları kaybolmaktadır. Bu nedenle mümkünse kızartma dışındaki yöntemleri denemelisiniz. Buğulama ve fırında pişirme en uygunudur. Düzenli olarak balık tüketmek, kilo dengesinin korunmasını sağlar. İçeriğindeki fosfor insanlar için gerekli fosfor ihtiyacını karşılamaktadır. Fosfor maddesi zekânın gelişmesinde etkili bir maddedir. Hamsi balığının hazmı kolaydır ve kolayca sindirilebilir. Tüm faydalarını görebilmek için balığı mutlaka taze olarak tüketmelisiniz. Tuzlama yöntemi, buzhane yöntemi ile saklanan balıklar sağlık açısından faydalı olmak bir yana zararlı bile olabilmektedir.
Hamsinin Taze Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Hamsi taze ise gözleri mutlaka saydam görünür, parlaktır. Gözleri içine çökmemiştir. Solungaç kısımları parlak kırmızı rengindedir ve balığın suya atılması halinde dibe çökmemelidir. Pul kısımları gergin ve parlak olmalıdır. Balığa dokunulduğunda kuyruk kısmının sert olması ve parmakla baskı uygulanması sonucunda çukur meydana gelmemesi gerekir. Balığın saklandığı plastik bidonların petrolden yapılmış olması büyük olasılıktır. Bu madde ile tuz tepkimeye girerse balıklara zararlı maddeler bulaşır. Satın alırken bu detaylara dikkat etmelisiniz.
Hamsinin Bilimsel Sınıflandırması
Alem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Actinopterygii (Işınsal Yüzgeçliler)
Takım: Clupeiformes
Familya: Engraulidae
Cins: Engraulis
