Hapşırmak Nedir? Neden Hapşırırız? Hapşırmak Nasıl Gerçekleşir?

Hapşırma, aslında nefes vermektir. Nefes vermekten tek farkı istem dışı olmasıdır. Burun içindeki sinirlerin çeşitli sebeplerle uyarılması sonucunda gerçekleşir. İnsanın nefes alışverişi yapması için gerekli olan organlardan bir tanesi burundur. Hapşırmak son derece önemli bir reflekstir. Eğer hapşırma esnasında ağız kapalı tutulursa beyne giden fazla basıncın etkisiyle beyin kanaması, buna bağlı olarak anevrizma, hipertansif hastalıklar ve vaskülit gibi sağlık problemleri ortaya çıkmaktadır.

Beyin kanaması sırasında ise ölümle sonuçlanan vakaların sayısı hiç de az değildir. Genel olarak burundaki sinirlerin uyarılması sonucu istemsiz bir şekilde gerçekleşen hapşırmanın nedenleri detaylı bir şekilde yazımızda anlatılmıştır.

[renkbox baslik="Doğru Nefes Nasıl Alınır? Nefes Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
" link="https://bilgihanem.com/nefes-almak/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2014/10/nefes-alirken-dikkat-edilmesi-gerekenler-nelerdir.jpg" renk="pembe" yenisekme="evet"][/renkbox]

Ancak bunlar arasında güneşe bakıldığında gerçekleşen hapşırma eyleminin mantığı ve nedeni henüz çözülememiştir. Bazı araştırmacılar bu durumda genetik yatkınlığın payı olduğunu düşünse de kesin bir yargı şu an için söz konusu değildir. Dilerseniz şimdi hapşırmanın nasıl bir eylem olduğunu, neden hapşırdığımızı ve diğer konuları detaylı bir şekilde öğrenelim.

Hapşırmak Nedir?

Burun içindeki tüyler, dışarıdan gelen havayı süzmek ve vücut ısısına uygun hale getirmekle görevlidir. Bazen burundaki sinirleri basit bir hava ile harekete geçirebilir. Burun içerisindeki sinirler uyarıldığında istem dışı, ağız ve burundan aynı anda nefes alma olayı yani hapşırma gerçekleşmektedir. Bunun dışında da parfüm, güneşe bakmak ile burun sinirlerini harekete geçirebilir. Diğer nedenlerin tüm detayları belirgindir ve genellikle alerjilerdir ama güneşe bakınca hapşırmanın gerçekleşmesinin detayları henüz tespit edilememiştir.

Uzmanlar bu durumun genetik olduğu yönünde karara varmıştır. Konuyla ilgili araştırmalar ise hala devam ediyor. Burun içindeki sinir uçları bir şekilde hareketlendiğinde beyin bunu algılar ve burun içinde salgı oluşur. Bu salgı genelde kişilerce hissedilmez. Hapşırma çok şiddetliyse burundan gelen sıvı nadiren hissedilebilir. Salgı meydana geldikten sonra boyun kaslarının hareketi başlar ve ani bir nefes veriş gerçekleşir. Nefesin verilmesi aşamasında ses telleri tamamen kapanır. Basınçta artış görülür. Basınca daha fazla dayanamayan ses telleri serbest kalır ve hava şiddetli ses ile beraber dışarıya atılır. Böylelikle burun içindeki mikrop ve yabancı cisimler de dışarıya atılır.

[renkbox baslik="Astım Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi
" link="https://bilgihanem.com/astim-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/04/astim-hastaligi-hakkinda-bilgi.jpg" renk="mavi" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Bazen hapşırma arka arkaya gerçekleşebilir. Bunun nedeni tek seferde temizlenemeyen burunun tekrar aynı düzenekte uyarılarak hapşırma isteğindendir. Hapşırırken mikrop gibi maddelerin dışarıya atılması nedeniyle ellerle ağza set yapılır. Mikropların etrafa yayılması ve diğer insanlara bulaşması bu yolla engellenir. Ancak her ihtimale karşı hapşırma sonrasında ellerin yıkanması gerekir. Elde kalan ve daha hızlı yayılan mikrop kolaylıkla bulaşabilir. Hapşırma ile ilgili bir diğer ilginç nokta da hapşıran insanların gözlerini açık tutamamasıdır. Bunun nedeni ise kişilerin fark edemeyeceği seviyede bir acının gerçekleşiyor olmasıdır. Refleks olarak gözler kapatılır.

Neden Hapşırırız?

Burnu rahatsız eden herhangi bir şeyin dışarı atılması için vücudun doğal olarak refleks vermesi nedeniyle hapşırma gerçekleşiyor. Aksi takdirde burun sürekli gıdıklanır ve rahatsızlık hissi kaybolmaz. Burnumuza giren toz veya ısı değişimleri önce buradaki sinirleri uyarır. Daha sonra beyne bir ikaz gönderilir. Daha sonra derin bir nefes alınır, alınan bu nefes ses tellerine depolanır ve aniden boşalarak sesli bir şekilde dışarı verilir.

Uyurken Neden Hapşırılmaz?

Uykusunda hapşıran birine rastlamamışsınızdır muhtemelen. Bunun nedeni insanlar uykudayken sinir hücrelerinin birçoğunun bloke edilmiş olmasıdır. Sinirlerin uyku esnasında uyarılması için ciddi büyüklükte etkiler gereklidir. Böyle bir etki olduğunda da zaten hapşırmadan evvel uyanma evresi gerçekleşmiş olur.

Hapşırma Beyin Kanamasına Neden Olur mu?

Hapşırırken ellerle burnu tıkamak, damarların içindeki basıncın artış göstermesine neden olur. Neticesinde de burun kanaması meydana gelir. Bu durumun bir benzeri aşırı ıkınma neticesinde de görülür. Kişilerin burun bölgesindeki damarların çeperlerinde zayıflık varsa kanama daha mümkün hale gelir ve en ufak bir etkide kanama gerçekleşir. Kanama öncesinde kendini baş ağrısı ile belli edebilir. Ardından rahatlamak isteyen damarlar kanı burun yoluyla dışarıya bırakabilir.

Hapşırma esnasında oluşan basınç nedeniyle beyin kanaması meydana getirebilecek rahatsızlıklara şunlar örnek verilebilir:

• Anevrizma: Beyin damarlarından birinin şişmesi olarak görülen ve halk arasında baloncuk olarak da bilinen bir hastalıktır. Hastalıkta damar çeperi incelmiştir ve en ufak bir basınç etkisinde kanama görülebilir.
• Hipertansif Rahatsızlıklar: Kan basıncının herhangi bir etki olmaksızın doğal olarak yüksek olmasına denir. Bazı zamanlarda hastalar kriz geçirebilir. Bunun üzerine bir de hapşırma gibi basınç etkisi yaratan bir olay meydana gelince kanama görülebilir.
• Metabolik Sebepler: Kişilerin genetik ve tamamen kendi kişisel fiziksel özelliklerine bağlı nedenlerden dolayı hapşırma bazen kanamalara sebebiyet verebilir.
• Vaskülit: Kan damarlarında görülen bozukluklara verilen isimdir. Kan damarlarında işleyiş bozuklukları basınç dengesinin kurulmasını önleyebilir. Hapşırma neticesinde oluşan basıncı dengeleyemeyen damarlarda kanama meydana gelebilir.