Günlük yaşamımızda araç konforunun ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. O yüzden de teknolojiyle birlikte buna yönelik yapılan paketler göz kamaştırıcı haller aldı. Gerek sürücü için gerekse de yolcular için son derece iyi sistemler kullanılmaya başlandı. Konumuz olan havalı süspansiyon sistemi de hem sağlıklı sürüşler için hem de bazı yol durumlarında daha aktif gidebilmemiz için geliştirilmiştir.
Şasiye bağlı ekipmanlar üzerine konumlandırılan parçaların kalitesi, kokpit içerisindeki ses, sarsıntı vb. durumların ortadan kaldırılması demektir. Biliyoruz ki araçlar segmentlere ayrılarak, alım gücüne göre insanlara sunulur. Haliyle de çoğu ekstra konfor özellikler üst klasmanla beraber gelir.
[renkbox baslik="BMW xDrive Nedir? Nasıl Çalışır? Ne İşe Yarar?
" link="https://bilgihanem.com/bmw-xdrive-nedir-nasil-calisir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/02/bmw-xdrive-nedir-ne-ise-yarar-calisma-prensibi-nedir.jpg" renk="kirmizi" yenisekme="evet"][/renkbox]
Air süspansiyon, premium alanda en çok söz sahibi olan Mercedes tarafından geliştirilmiştir. Amaç, değişken yol koşulları başta olmak üzere, yapacağımız yolculuk kalitesinin seviyesini artırmaktır. Şimdi sizlere konumuz olan özelliğin ne olduğunu ve otomobillerimizde ne işe yaradığından bahsedeceğiz.
Air Süspansiyon Nedir?
Tam karşılığı havalı süspansiyon sistemidir. Kullanım alanı oldukça geniştir. Aklımıza gelecek birçok araç sınıfında kullanılır. Mesela kamyon, otobüs ve trenlerin de kullandığı bir sistemdir. Konumuzu anlatırken daha çok otomobiller üzerinde nasıl çalıştığından bahsedeceğiz. Sistemin ismi söylendiğinde hemen SUV araçlarla ilişkilendiririz. Aslında böyle düşünmemiz doğru. Yalnız aynı mekanizmanın daha alçak karosere sahip sedan araçların da konfor paketlerine de eklenmiştir.
Air süspansiyon, hız ve yük şartlarına göre değişkenlik gösteren, üst sınıf uygulamasıdır. O yüzden de segmentten itibaren havalı süspansiyonu görürüz. Amortisörlerin her birinin içeriği değiştirilerek, üstündeki kütleye farklı kaldırma kuvvetleri uygulamak için hazır bekletilirler.
Aracın asfaltla olan arası manuel veya otomatik olarak ayarlanabilir. Havalı süspansiyonlar sadece bir engeli aşması veya yüküne göre ayarlanmaz. Yapacağımız hızlar da temel faktörler içerisindedir. Belli bir hıza kadar istenilen seviyede giden araçlar, sınır sürat çizgisine ulaştığında otomatik olarak kendini ilk seviyeye getirir. Süspansiyonun hava dolan körükleri, diğer bir değişle güvenlik sınırına getirilir.
Havalı Süspansiyon Sistemi Nasıl Çalışır?
Standart yol otomobillerinde olan helezon yaylar çıkarılarak, havayı alıp onu kullanabilen körükler takılır. Genellikle bu konfor paketi, bilgisayar sistemiyle şekillendirilip, duruma göre hava miktarları ayarlanır. Sinyalizasyona bağlı körükler, yüksek hızla girilen virajlarda anında sert pozisyon alarak savrulmayı önler.
Yana yatışları da aracın o anki dengesine göre yaptığı için kokpit kısmında yolcu ve sürücüler bunu hissetmez. Algısal hareketlerle yol alan havalı süspansiyona sahip otomobiller, yüksek süratlerde alçalıp sertleştiği gibi bozuk zeminli yollarda da aksine otomatik olarak yükselebilir. Sönümleme valfleri, değişken zeminlerde kütleyi yukarı ve aşağı hareket ettirecek özelliğe sahiptir.
Havalı Süspansiyonun Kaç Çalışma Modu Vardır?
Denk geldiysek airmatic mantığına sahip araçların içerisinde farklı yerlere de konumlandırılan düğmeler vardır. Spor otomobillerde bunu direksiyon üzerinde de görebiliriz. İlk spor moddan bahsedecek olursak; araç söylediğimiz modun aktif edilmesiyle kendini sert sürüşlere göre hazırlar. Spor kelimesinden de anlayacağımız gibi hızlanma, dönüşler ve frenaj gibi durumların zorlanıcı seviyesine göre pozisyon alınır.
Süspansiyon sertleşerek ani frenlerde öne yatma açısı azaltılmış, yüksek hızda girilen virajlarda da yana yatma eğilimi en aza indirilmiş olacak. Az önce bahsettiğimiz körüklerin içerisindeki hava da minimum düzeyde tutulacaktır. Çünkü aynı zamanda aracın karoseri de yere en yakın pozisyona çekilir. Sizlerin daha iyi anlaması için aracın yol alırken i tekerlek hareketlerine buradan bakabilirsiniz.
Bir de normal mod vardır. Seçeneklerin ikincisi olan bu sürüş pozisyonunda mekanizma orta seviyede durmaktadır. Yani bir nevi fabrika çıkış ayarlarında diyebiliriz. Misal, spor modda araç 10 derece yatma açısıyla viraj alıyorsa, standart modda 15 derece açıda yol alınıyor.
Aracımızın yerden yüksekliği spor modda 100 mm ise normal ayarında 120 mm dir. O yüzden normalden fazla sürat yapan spor otomobillerde, gövde açısını olabildiğince dengeli tutabilmek için spor modun önemi büyüktür.
Havalı Süspansiyon Sisteminde Kullanılan Parçalar Nelerdir?
İlk parçanın normal olarak hava kompressörü olduğunu söylemek mümkün. Ardından sistemi tamamlayacak olan valfler vardır. Ve havanın körüklere iletilme köprüsündeki basınç boruları ve hava tankı. Nasıl ki Audi’nin Quattro AWD sisteminde her bir tekerleğin bir ECU yönetim sistemine bağlanıp, sensör yardımıyla hareket yönü belirleniyorsa, air süspansiyon için de aynı şeyler geçerlidir.
Sonuçta değişken, araç yürüyen alt yapısının da belirli seviye iniş çıkışları algılaması gerekir. O yüzden seviye, hava basınç, fren ve denge sensörlerine sahiptir. Birbirleriyle etkileşim halinde olan sensörler, ABS ve ESP gibi güvenlik parçalarıyla da aktif halde tutulur.
En temeline bakıldığında air süspansiyon, aracın alt takımlarının değişen sistemle birlikte, tekerleklere yüklü parçaların organize çalışma şeklidir. Amaç, şartlara göre aracın adaptasyonunu sağlamaktır.
Air Süspansiyon Hangi Araçlarda Bulunur?
Amerika menşeli olduğu düşünülen konfor sistemini, her araca uygulamak mümkün. Ancak her işte olduğu gibi bunda da profesyonel işçilik gerekmektedir. Kullanılacak malzemelerin ömürlü ve dayanıklı olmasına da ekstra özen gösterilmelidir. Sarsıntıları minimum düzeye indirip, sert dönüşleri absorbe eden air süspansiyon genellikle lüks segment araçlarda bulunur. En bilindik ve kafalara kazınan Mercedes’in AirMatic’ini örnek olarak verebiliriz. Çünkü sedan yol araçlarına son teknolojik şeklini veren Alman üreticidir. Bizim yukarıda bahsettiğimiz kısmı yanlış anlaşılmaması için “air süspansiyon” olarak algılamamız gerekir.
AirMatic araçların donanımsal listelerinde yer alan ve özel olanlarıdır. Normal hava dolumlu sistemi her araca yaptırmak mümkün. Modifiye tutkunları son yıllarda araçlarına sıklıkla yaptırır. Teçhizat olarak; bagaja bir hava tankı ve sistemi kontrol etmek için verilen bir kumandadan oluşur. Helezonlara bağlı olarak istediğimiz yüksekliğe çıkartabilir, kuvvet için gerekli hava motorunu istediğimiz basınç birimlerde alabiliriz. İşlevsellik açısından ve mantık olarak aynı olabilir ancak ECU’ya bağlı otomatize yönelik bir beklenti olmaması gerekir.
Parçalar başlığımızda saydığımız gibi gerekli tüm sensörlerin olması ve onların birlikte senkronize çalıştırması lazımdır. Bunların dışında adapte olmuş bir diğer sınıf da SUV’lardır. Range Rover Vogue ve Toyota Land Cruiser gibi Amiral 4x4’lerde standart olarak koyulur. Zorlu offroad şartlarında yükseltilmeye ve dengeyi her daim korumaya ihtiyacı olan bu sınıfta, air süspansiyon gerçekten işe yaramaktadır.
Havalı süspansiyonu sık gördüğümüz araçlardan biri de yolcu otobüsleridir. Bir de özel not niteliğinde söylemek istediğimiz; lüks segmente dahil olmayıp ancak bünyesinde air süspansiyon paketi ile sunulan Citroen C5, bu alanda ilklerdendir. Markası içerisindeki isimlendirmesi de Hydractive’dir. Hatta fazlasıyla özellik barındıran bu aracın hava süspansiyonlusunu eski modellerinde de görmek mümkün.
Çağımız araç teknolojileri geliştikçe bizde bu güzel özelliklerden yararlanmaya devam edeceğiz. Otomotiv her ne kadar güvenlik üzerine yoğunlaşmış gibi gözükse de aynı derecede sürüş konforları üzerinde çalışmaktadırlar.
[renkbox baslik="Volvo Polestar Nedir? Özellikleri ve Tarihçesi
" link="https://bilgihanem.com/volvo-polestar-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/01/volvo-polestar-nedir-ozellikleri-ve-tarihcesi.jpg" renk="mavi" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Kokpitlerin dijital dünyaya bağlanması Audi A8, Lexus LS ve Jaguar XJ gibi otomobillerin göz kamaştırıcı hal almasını sağladı. Fiyatı milyon dolarları bulan sınıf araçları için anlattığımız harika sistem zaten standart üzerlerinde gelmekte.
Kabin içerisindeki hissedeceğimiz titreşimleri, koltukta kayması, zıplama ve sert düşüşleri ortadan kaldıran air süspansiyon tabanlı sistemler, konforla beraberinde getirdiği güvenlikte de işe yaramaktadır. Eğer ki işin içinde yol güvenliği olmasaydı belli bir hızdan sonra sistem yüksek konumdan otomatik olarak kendini orta konuma çekmezdi.
Araç altındaki hava sirkülasyonu denge için önem arz ettiği için kontrollü havalı süspansiyon körü hava miktarını azaltır. Günümüzde olacağını pek zannetmiyoruz ama ileriki yıllarda bir ihtimal aynı Citroen’de olduğu gibi alt sınıf otomobillerde görebiliriz. Yine de olayın gerçekten pahalı olduğunu unutmayalım!
