Ispanak, eskilerden beri faydası ile bilinen ve Türk mutfağında da sıklıkla tüketilen bir sebzedir. Çocukluğumuzdan bu yana da faydaları saymakla bitmeyen, annelerimiz tarafından yedirilmeye çalışılan bir sebzedir. Küçükken çok da severek yemediğimiz ıspanak aslında her yaşta insan sağlığına faydaları olan bir sebzedir.
Ispanak A, C, E, B grubu vitaminlerin yanı sıra fosfor, magnezyum ve iyot mineralleri açısından zengindir. En önemli özelliği ise demir yönünden çok zengin bir sebze olmasıdır. Bazı araştırmacılar ıspanağın bu kadar çok faydası olmadığını savunsa da, insanın bağışıklık sistemi ve vücut direncini yükseltmesi açısından işe yaramaktadır.
[renkbox baslik="Brokoli Nedir? Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/brokoli-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/01/brokoli-nedir-ozellikleri-ve-faydalari-nelerdir.jpg" renk="yesil" yenisekme="evet"][/renkbox]
Hayatımızda iyice yer edinen ve çeşitli tariflerde kullanılan ıspanak artık tatlıların yapılışında bile kullanılmaktadır. Bunun dışında yemeği, böreği, salatası da yapılabilmektedir. Son zamanlarda çeşitlenen tariflerde iç madde olarak da kullanılır. Örneğin; krep sarma, tavuk sarma gibi. Bu makalemizde sizlere ıspanağın genel olarak özelliklerinden, nasıl yetiştirildiğinden ve faydalarından bahsedeceğiz.
Ispanak Nedir?
Ispanakgiller familyasından ıspanak; kış sebzesi olarak yetişen, kazık köklü ve iki evcikli otsu bir bitki çeşididir. Serin ve rutubetli havalardan hoşlanır. Sebze olarak her yerde yetiştirilir ama anavatanı Kafkasya ve Afganistan civarıdır. -5 dereceye kadar dayanabilen ıspanak, daha soğukta zarar görmeye başlar. Dikenli ve dikensiz olarak iki çeşidi vardır.
Dikenli olan ıspanak; tohumları dikenli ve köşeli, yaprakları da mızrak şeklindedir. Kışa daha dayanıklıdır. Dikensiz ıspanak ise tohumları dikensiz, yaprakları geniştir. Dünyada ve ülkemizde en çok ekilen türü dikensiz olan ıspanaktır. Ispanak ne şekilde yenecek olursa olsun, mutlaka çok iyi yıkanmalıdır. Kazık köklü olan bitkinin yaprakları arasına dolan çamur birçok kez yıkanarak arındırılmalıdır.
Ispanağın Özellikleri Nelerdir?
Ispanak vitamin açısından çok zengin bir içeriğa sahiptir. Bir kış sebzesi olan ıspanağın genel olarak belirli bir yan etkisi veya zararı bulunmamaktadır. Ancak eklem iltihabı olanlar, mide ülseri veysa bağırsak problemi olanlar çok fazla tüketmekten kaçınmalıdır. Ilıman bölgelerde yetişen ve kış boyu yeşil kalan ıspanak, yenebilir çiçekli bitkiler sınıfında yer almaktadır.
Ekilecek toprağın önceden iyi çürümüş hayvan gübresi ile gübrelenmiş olması gereklidir. Derinden sürülür ve ardından çizgi usulü ile tohum ekimi yapılır. Tohumlar 15 gün içerisinde çimlenmeye başlar. Toprak iyiyse ve hava şartları da güzel gidiyorsa; 1,5 ay sonrasında hasat edilmeye başlanabilir. Ispanağın faydası içerisindeki mineral ve vitaminlerden gelmektedir. Bol miktarda A, B, C, D vitaminleri içeren ıspanak protein ve demir bakımındanda zengindir.
Ispanak Nasıl Tüketilir (Kullanılır)?
Ispanak son zamanlarda yeni üretilen tarifler sayesinde tatlılarda kullanılmasının yanı sıra sıklıkla yemek şeklinde tüketilmektedir. Bunun dışında kaynatarak suyunu içmek faydalarıdır. Yemeğinin ardından ülkemizde en çok tüketilen biçimi ıspanaklı böreklerdir. Kaynamış süte batırılarak tüketilen ıspanak ile yüz ve boyun bölgesine yapılan maskeler, cildin parlaklık kazanması ve eski sağlığına kavuşması bakımından önemlidir.
Maske ya da çay olarak tüketmeyecekseniz en sık tercih edilen türü olan ıspanak yemeğini deneyebilirsiniz. Yemeği pişirirken ıspanakların çok pişirilip vitaminlerinin öldürülmesindense hafif çiğ bırakmak sağlık açısından daha faydalıdır. Yemeği pişirirken zeytinyağı kullanmak, pirinç yerine de bulgur atmak daha faydalı olmasını sağlayacaktır.
Gördüğünüz gibi tüketmek için çeşitli yöntemleri bulunuyor. Vücudunuzu ıspanağın faydalarından mahrum bırakmamak için bu yöntemlerden birini sevmeye çalışmak ve kış aylarında sık sık tüketmek en doğrusudur. Özellikle çocuklar için farklı alternatiflerle ıspanağın tüketilmesine özen göstermelisiniz.
Ispanağın Faydaları Nelerdir?
İçerisindeki vitaminler, magnezyum, fosfor gibi değerli mineraller sayesinde vücut için oldukça gereklidir. Özellikle demir eksikliği sorunu olan kişilere, yüksek demir içeriği ile faydalıdır. Ispanak, vücudun direncini artırır ve kuvvet verir. Üstelik sadece bedenen değil zihnen de güç vermektedir. Yaş ilerledikçe kendini gösteren öğrenme güçlüğü, zihin tembelliği gibi sorunlara da iyi gelmektedir.
Kanser, kalp ve damar rahatsızlıkları gibi önemli ve ciddi hastalıklara karşı vücudun direnç kazanmasını sağlayan ıspanak; bunun yanında göğüs hastalıklarına, soğuk algınlığına faydalıdır. Kalp ve damar rahatsızlıklarına karşı etkisi genellikle kolesterol seviyesini düzenlemesinden gelmektedir. İçindeki besin değerleri sayesinde yüksek tansiyon ve buna bağlı olarak gelişen felç rahatsızlıklarına karşı da etkilidir. Hamile ve yeni doğum yapmış kadınların sık sık tüketmesi hem kendileri hem de bebekleri için uygundur.
[renkbox baslik="Karnabahar Nedir? Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/karnabahar-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/12/karnabahar-nedir-ozellikleri-ve-faydalari-nelerdir.jpg" renk="mor" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Sindirim sisteminin düzenli çalışmasına ve hazımsızlığa karşı etkisi büyüktür. Buna bağlı olarak da iyi bir idrar söktürücüdür. Yine sindirim sorunlarından hemoroid sorununa karşı ıspanak tüketmek faydalı olacaktır. Ayrıca ıspanak; kemikleri ve dişlerin güçlenmesini sağlar. Cilt üzerindeki yaraların, yanıkların ve deforme olmuş cildin iyileşmesi konusunda hız kazandırıcı bir bitkidir. Fiziki desteklerinin yanı sıra psikolojik bakımdan sakinleştirici etkisi de bulunur.
Ispanak böreğine bayılırım.
Ayda bir kerede olsa ıspanağı tüketmeye özen gösteriyorum. Yararlı bir sebze türü. Elbette fazla tüketmekte yararlı olmaz.
ekilecek toprak için çürümüş hayvan gübresi için size önerim yarasa gübresidir böceklerle beslendiklerinden dolayı organik gübre olarak belge almış tek gübredir