Osman Hamdi Bey’in 1906 ve 1907 yılları içinde iki farklı çeşidini çizdiği tablo Kaplumbağa Terbiyecisi adını almıştır. Edinilen bilgiye göre Lale Devri'ndeki gece eğlencelerinde kaplumbağaların sırtına mum koyularak serbest gezmelerine izin verilirdi.
Bu durumun da tablonun oluşmasında ilham kaynağı olduğu düşünülmektedir. Osmanlı Devleti'nde önemli bir yere sahip olan kaplumbağalar, kapıkulu olarak görevlendirilmiş olan canlılardır. Tablonun çizimini yapan kişi olan Osman Hamdi Bey'in ilham kaynağı olarak, aydın bir kişinin geri kalmış bir toplum insanını aydınlatmaya çalışan yorgun birini yansıttığı şeklinde yorumlar mevcuttur.
[renkbox baslik="Yılmaz Güney Kimdir? Hayatı ve Eserleri" link="https://bilgihanem.com/yilmaz-guney-kimdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/05/yilmaz-guney-hayati-hakkinda-bilgi.png" renk="kahve" yenisekme="evet"][/renkbox]
Bu noktada Osmanlı döneminde birçok önemli yeri kurup yönetmiş olan Osman Hamdi Bey, kendini kendi iş düzenine uyum sağlamayan astlarını yermek amacıyla betimlediği bir tablo yapmıştır. Tablonun birçok şekilde yapılan yorumu bulunsa da, tek ortak yorum olarak, kaplumbağa terbiyecisinin Osman Hamdi Bey'in kendisi olduğudur.
Kaplumbağa Terbiyecisi Tablosu Nedir?
Kaplumbağa Terbiyecisi, Osmanlı döneminde yaşamış olan, Osman Hamdi Bey'in, iki farklı versiyon şeklinde çıkardığı tabloya verilen isimdir. Tablo 1906 ve 1907 yıllarında yapılmıştır. O dönemde adı "Kaplumbağalar ve Adam" olarak geçmiştir ancak, sonraki yıllarda Kaplumbağa Terbiyecisi olarak anılmış ve tüm dünyada da bu isimle tanınmaya devam etmiştir. Tabloda bir adam ve birkaç kaplumbağa yer almaktadır. Eski bir odada, kırmızı kıyafetli, sakallı bir adam ve yerdeki yaprakları yiyen birkaç kaplumbağadan oluşmaktadır. Kaplumbağaların sayısı birincide 5, ikinci versiyonda ise 6'dır. Arkası dönük olan adam ellerini arkada kavuşturmuş ve ney tutmaktadır. Burada oda dediğimiz yer aslında, Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan Bursa'daki Yeşil Camii'dir.
1842 yılında dünyaya gelen Osman Hamdi, gençliğin ardından babasının isteği ile Fransa’ya gönderilmiştir. Burada sadece okuması ve avukat olması istenen Osman Hamdi, kendi istediği yoldan gitmiş ve ülkesine sanatçı olarak geri dönüş yapmıştır. Müzeciliğin kendi ülkesinde gelişmesini isteyen Osman Hamdi, ülkeden çıkarılan eserlere karşı çıkarak, ülke değerlerinin ülke sınırları içinde kalması gerektiğini savunmuştur. Vefatından önce yaptığı en değerli tablolardan biri olan Kaplumbağa Terbiyecisi, insanların üzerinde düşüneceği ve akıl yürüteceği bir eser olmuştur. Aralarında bir yıl bulunan iki ayrı tablonun birçok açıdan benzerlik göstermesi, Osman Hamdi Bey'in genel tarzını yansıtmaktadır.
Kaplumbağa Terbiyecisi Tablosu'nun Önemi Nedir?
Yansıttığı hikayesi ve görsel zenginliği ile oldukça pahalı fiyata satılan Kaplumbağa Terbiyecisi, şimdiye kadar yapılan müzayedelerde en yüksek fiyata satılan tablolardan biri olmuştur. Bu tabloyu bu denli özel yapan neden ise, tablonun sahibi olan Osman Hamdi Bey'in sanata eğilimi ve toplumsal yanlışların sanatla düzelmesi gerektiği gibi düşünceleridir. Tabloya bakan kişilerin değerlendirmeleri farklı bakış açıları ile değişik boyutlar kazansa da, ortak fikir, tablodaki sakallı adamın Osman Hamdi olduğu ve kaplumbağaların da insanları temsil ettiğidir.
Kaplumbağa Terbiyecisi Tablosu'nun İlham Kaynağı Nedir?
Tablonun neden esinlenerek Osman Hamdi tarafından çizildiği tam olarak bilinmese de, tablo üzerindeki figürlerin ve Osman Hamdi Bey'in düşünce yapısının bağdaştırılması ile bazı yorumlar ortaya çıkmaktadır. Öngörülen düşüncelerden biri olarak, Osman Hamdi Bey'in bir Fransız dergisinde gördüğü gravürün ilham kaynağı olduğu ileri sürülmektedir. 1869 yılında gördüğü dergideki gravürde de, benzer yönler oldukça fazladır. Kendine benzettiği yaşlı adam gibi bir adam ve etrafında bulunan kaplumbağalar gibi önemli detaylar benzeşmektedir. Şuanda Pera Müzesi'nde bulunan Kaplumbağa Terbiyecisi, şu ana kadar resmedilmiş en değerli tablolardan biridir.
Kaplumbağaların yavaş hareket edişlerini, insanların yola gelmelerindeki güçlük ile bağdaştıran Osman Hamdi, elinde neyi olan adam ile kendini, kaplumbağalar ile de insanları işaret etmiştir. Birçok tablo yapmış olmasına rağmen, taşıdığı anlam itibariyle en değerli eseri olarak Kaplumbağa Terbiyecisi görülmüştür. Eserlerinde ana tema olarak insanı seçen Osman Hamdi, sanat konusunu tablolarında en derin manaları kullanarak ele almıştır. Ünlü tablolara hayat vermesinden dolayı ressam zannedilse de, Osman Hamdi Bey'in esas ilgilendiği alanlar, arkeoloji ve müzeciliktir. Arkeolojik kazılarda bulunan eserlerin yurt dışına çıkarılmasını istemeyen ve buna engel olan ilk müze müdürü olarak tarihe geçmiştir.
Sağolun yaptım