Kayın Ağacı Nedir? Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Kayın Ağacı Nedir? Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Ortalama 700 yıl yaşayabilen, gölgelik ortamları seven kayın, yapraklarını döken bir orman ağacıdır. Ülkemizde genellikle Ege, Karadeniz ve Marmara bölgelerinde görülmektedir. Bu ağacın kurutulmuş dal ve yapraklarından, şifa niteliği taşıyan kayın katranı maddesi elde edilmektedir.

Yasemin Saygın

Kayın ağacı bir başka adı olan akhuş ismi ile bilinen ve Kayıngiller (Fagaceae) familyasından olan bir ağaç türüdür. Nemli topraklarda elverişli bir şekilde büyüme özelliği göstermektedir. Kayın ağacı meyveli ve yaprakları püskül şeklinde olan bir ağaçtır. Birçok bölgede yetişebilme özelliğine sahip olsa da; ormanlık alanlar, kumluk ve humuslu topraklar kayın ağacı için ideal toprak yapıları arasındadır.

[renkbox baslik="Meşe Ağacı Nedir? Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/mese-agaci-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/12/mese-agaci-nedir-ozellikleri-ve-faydalari-nelerdir.jpg" renk="mavi" yenisekme="evet"][/renkbox]

Yabani bir ağaç olma özelliğine sahip olan kayın ağacını ülkemizin Erciyes Dağı ve Ağrı Dağı'nın eteklerinde görmek mümkündür. Uzun boylu bir ağaç olmasından dolayı gösterişli bir yapıya sahip olan kayın, özellikle faydaları ile dikkat çeken bir ağaçtır.

Kış aylarında yaprak dökme özelliğine sahip olan kayın ağacının yaprakları ve meyvesi sağlık için tam anlamıyla şifa niteliği taşımaktadır. Ayrıca kurutulmuş olan kayın ağacı dal ve yapraklarından kayın katranı elde edilmektedir. Daha önemli kullanım alanı ise inşaat, mobilya ve dekorasyon alanlarıdır.

Kayın Ağacı Nedir?

Kayın Ağacı Nedir?Kayın ağacı bilimsel adıyla fagus, ülkemizde doğal olarak yetişen bir ağaç türüdür. Ancak Avrupa ülkelerinin fazlasıyla ilgi gösterdiği bir ağaç olması farklı çeşitlerinin de yetiştirilmesine neden olmuştur.

Dünya genelinde bilinen 10 çeşit kayın ağacı türünü saymak mümkündür. Bunlar arasında Avrupa kayını, Amerika kayını, Çin kayını gibi kayın ağacı çeşitleri yer almaktadır. Yetiştiği ülkenin ismi verilmiş ağaç aynı zamanda Güney Çin, Japon, Meksika ve Tayvan gibi ülkelerde yetişerek yine bu ülkelerin isimleri ile anılmaktadır.

Birçok alanda kullanım alanına sahip olan akhuş ağacı, doğal sağlık reçetesi olarak ve ahşap malzeme olarak kullanılmaktadır.

Ormanların en gösterişli ağaçları olmasının yanında sağlık açısından da çok önemli faydalara sahiptir. Örneğin; fazla kilo alımını önler, romatizma ağrılarına iyi gelir, ayak kokusunu geçirir ve birçok cilt hastalığını geçirir.

En yaygın türü Avrupa (F. sylvatica) ve Amerikan (Fagus grandifolia) kayınıdır. Bu iki tür de ahşap ve süsleme sanatında kullanıldığı için endüstriyel açıdan önemli bir yere sahiptir. Amerikan kayını yaklaşık 30 metre boya ulaşır.

Avrupa kayını biraz daha kısadır ve ılıman iklimleri sever. Bunların da kendi içinde çok fazla türleri bulunmaktadır. Çin kayını ise ortalama 20 metre uzamaktadır.

Bunlardan başka; Meksika (F. mexicana), oryantal (F. orientalis), Japon kayını (Fagus crenata), Antarktika kayın, Tayvan kayını (Fagus hayatae), Güney Çin kayını (Fagus longipetiolata) Parıltılı kayın (Fagus lucida), Doğu kayını (Fagus orientalis) gibi türleri de bulunmaktadır.

Kayın Ağacının Özellikleri Nelerdir?

Kayın Ağacının Özellikleri Nelerdir?Dünyada sık görülme özelliğine sahip olan kayın ağacı, sonbahar aylarında yapraklarını döken bir ağaçtır. Sık dizildikleri takdirde elverişli bir şekilde yetişebilme kabiliyetine sahip olmaları ideal bir orman ağacı olmalarına neden olmaktadır. Kayın ağacının bilinmesi gereken önemli özellikleri şunlardır;

  • Ülkemizin Marmara, Karadeniz ve Ege bölgelerinde görülür.
  • Yaklaşık 700 yıl ömürleri olan kayın ağaçları boy olarak da ömürleri boyunca 40 metreyi bulabilirler.
  • Yapraklarının ve dallarının kullanımı söz konusu olduğunda sağlık için oldukça faydalı olan kayın ağacı, aynı zamanda doğaya saldığı oksijen miktarı ile de pek çok insanın sağlıklı nefes alabilmelerine olanak sağlamaktadır.
  • Kuzey Yarımküre’nin ılıman ve subtropikal bölgelerinde daha sık rastlanmaktadır.
  • Her yıl yapraklarını döken bir ağaç türüdür.
  • Yaprakları parlak yeşil ve kenarları dişli bir yapıya sahiptir.
  • Çiçekleri tıpkı bir iplik gibi gövdeden sarkar. Genellikle kısa tüylüdür.
  • İç mekanlarda kullanılan ağaç suya dayanıklıdır. Bu nedenle çeşitli dekorasyon ürünlerinde tercih edilmektedir.
  • Yavaş büyüyen bu ağaç türü yüzlerce yıl boyunca yaşayabilmektedir.
  • Yetiştiği bazı bölgelerde süpürge ağacı olarak da bilinmektedir.
  • Ülkemizde Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde yetişmektedir.
  • Uzun ömürlü oldukları için olgun ağaç grubuna girerler.
  • Ağacın iç ve dış odununun renkleri aynıdır fakat sonbaharda genel olarak renginde koyuluk olur.
  • Orta göbeğe yakın kısmı açık kahve, daha iç kısım ise beyaza yakın bir renktedir. Bu nedenle tasarımsal bir ağaç türü olarak tercih edilmektedir.
  • Sıkı, orta sertlikte ve ince yapılı bir odunu olduğu için de çeşitli eşyaların yapımında kullanılır. Ancak vida veya çivi gibi aletlerle bir yere sabitlemek çok zordur. Bunun yerine tutkal benzeri yapıştırıcılar kullanılmalıdır.

Kayın Ağacının Faydaları Nelerdir?

Kayın Ağacının Faydaları Nelerdir?Kabuklu bir ağaç türü olan kayın ağacının sağlık için pek çok faydası bulunmaktadır. Özellikle kabuklarının kaynatılarak tüketilmesi, bronşit ve astım gibi kronik hastalıkları iyi etmeye yetmektedir.

Diğer yandan diş ağrısı şikayeti olanlar kayın ağacının yaprak ya da kabuklarından yararlanarak fayda sağlayabilirler. Hastalıkları iyi etmeye yarayan görkemli bu ağaç aynı zamanda kabuk ve yapraklarının kaynatılarak elde edildiği su ile de etkili bir cilt temizliği yapmanızı sağlayacaktır.

Uygulanacak olan bu kür aynı zamanda ciltte bulunan leke ve çillerin yok olmasına da etki etmektedir. Kayın ağacının bilinen bazı faydaları şunlardır;

  • Vücuttaki tuz oranını düzenler.
  • Fazla iştahı baskılar, bu sayede daha az yemeyi ve kilo almamayı sağlar.
  • Böbreklerdeki taş ve kumun düşürülmesine yardımcı olur. Bunun için yapraklarından çay yapıp içebilirsiniz.
  • Romatizma ve eklem ağrılarına iyi gelir.
  • Ayak kokusunu geçirir.
  • Yaprakları kaynatılıp o su ile cilt temizlenirse, birçok akne ve sivilce problemi giderilebilir.
  • Benzer şekilde çeşitli deri hastalıklarının tedavisine de yardımcıdır.
  • Astım ve bronşit gibi üst solunum yolu hastalıklarına iyi gelir. Nefesi açar.
  • Midede oluşan ülser benzeri yaraların tedavisinde yardımcıdır. Fakat ileri vakalarda doktora danışmadan tüketilmemesi önerilmektedir.
  • Ağacın yaprakları ve kökü kullanılarak ateşli hastalıklardan kurtulmak mümkündür.
  • Geçmeyen dizanteriye de çözüm olduğu bilinmektedir.
  • Bağırsaklarda farklı sebeplerle oluşan kurtçuk ve solucanların düşürülmesini sağlar.
  • Antiseptik özelliği olan bir bitki türüdür.
  • Eski zamanlardan bu yana birçok tıbbi ürünün içerisinde tedavi edici olarak kullanılmaktadır.
  • Ağacın yapraklarından, kabuğundan, tohumundan ve fıstığından tedavi amacıyla faydalanılmaktadır.
  • Tohumlarından yağ elde edilir. Bu yağ şifa kaynağı olarak kullanımının dışında; kumaş, mobilya, sandık ve çeşitli ahşap objelerin parlatılmasında kullanılır.
  • Saç köklerini besleyerek daha sağlıklı ve güçlü olmasını sağlar. Aynı zamanda daha hızlı uzamasını sağlar.
  • Saç diplerinde oluşan kuruluk ve kepek benzeri oluşumları geçirir.
  • Vücuttaki zararlı sıvıların idrar aracılığıyla atılmasını sağlar.
  • Vücudun tuz oranını düzenler.
  • 1 litre suya 40 gram kadar kayın ağacı yaprağı eklenip, 2-3 dakika kaynatılır. Kurutulmuş yapraklar kaynamış suyun içinde 10-15 dakika kadar bekletilir. İyice demlendikten sonra içilebilir duruma gelir. Günde en fazla 2-3 fincan içilebilen bu çay yukarıda saydığımız birçok faydayı size sunmaktadır.

Kayın Ağacının Kullanım Alanları Nelerdir?

Kayın Ağacının Kullanım Alanları Nelerdir?Kayın ağacının en yaygın şekilde kullanım şekli olan margarin yapımıdır. Bu kullanım şeklinde genellikle Avrupa kayınları tercih edilmektedir. Aynı zamanda kayın katranı adı verilen madde kullanılarak yapılan kreozot; eklem ve romatizma hastalıklarına iyi gelmektedir.

Dayanıklı ve sağlam yapısı ile kayın ağacının en çok mobilya ve oyuncak üretiminde kullanıldığı görülmektedir. Doğadaki doğal sistemin korunması ve bozulmaması için kayın ağaçlarına daha çok ilgi gösterilmesi gerekmektedir.

[renkbox baslik="Toprak Nasıl Oluşur? Katmanları ve Türkiye’de Görülen Çeşitleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/turkiye-toprak-cesitleri/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/02/toprak-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="yesil" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Bu sayede etkili bir oksijen kaynağı olan kayın ağaçlarından en verimli şekilde faydalanmış olmak mümkün hale gelebilir. Aksi halde kayın ağaçlarının farklı amaçlar doğrultusunda yok edilmesi doğaya zarar verecektir.

Süsleme sanatında, mobilyacılıkta, inşaatta kullanılan kayın ağacı, aynı zamanda sağlık açısından da çok önemli faydalara sahiptir.
Kayın ağacından veya yağından sağlığınız için faydalandınız mı?
En son ne zaman bir çiçek veya ağaç fidanı diktiniz?
Kayın ağacı hakkında bizimle paylaşmak istediğiniz ilgin bir bilgi var mı?



Okur Yorumları
  1. Bir oyuncak degilsede bir oyun için kayın ağacını düşünmüştüm onca çaba sonucu azalan ağaç stokumuzu düşününce iyiki olmadı diyorum. Yerine fidanda dikilse o flora epey zaman sonra oluşuyor bu bilgiler için teşekkür ederim .Şu karbon emen suni ağaçlar bir görünsün bakalım sonra fayda zarar kıyaslaması yapariz

  2. Bana göre doğada bulunan görünümü en güzel ağaç kayın. Nefis bir görüntüsü var, otur saatlerce izle.!