Kuşcenneti Milli Parkı (Manyas Kuş Cenneti) Hakkında Bilgiler; Nerededir, Özellikleri ve Tarihçesi

Balıkesir iline değer katan yerlerden biri olan Manyas Kuş Gölü, ülkemizdeki sayılı milli parklar arasındadır. Kuş çeşitliliği ve milli park kapsamındaki değeri ile 1975 yılında Avrupa Konseyi tarafından, A sınıfı Avrupa Diplomasına layık görülmüştür.

Türkiye’nin doğal güzellikleri arasında yer alan, Balıkesir'in Bandırma ilçesinde yer alan Kuş Cenneti Milli Parkı diğer adıyla Manyas Kuş Cenneti pek çok kişinin ziyaretine açık olan bir yerdir. 1959 yılında milli park ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 24.047 hektardır. İlk önce orman rejimi içerisine alınmış daha sonra milli park statüsü verilmiştir.

[renkbox baslik="Noel Baba Kilisesi Hakkında Bilgiler; Nerededir, Mimarisi ve Tarihçesi" link="https://bilgihanem.com/noel-baba-kilisesi-hakkinda-bilgiler/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/10/noel-baba-kilisesi-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="kahve" yenisekme="evet"][/renkbox]

Yaklaşık 3 metre derinliğine sahip göl, sığ bir yapıda olmasının yanı sıra tatlı su gölüdür. Suyun sürekli bulanık olma özelliği koloidal kil içermesinden kaynaklanmaktadır. Dipte yaşayan canlılar için müsait bir ortam oluşturması, yaban yaşamın gelişmesine olanak sağlamıştır. Manyas denince akla ilk gelen kuş cenneti, sulak yerlerin ve kuşların bu bölge ile anılmasına imkan vermiştir. Birçok kuş topluluğuna ev sahipliği yapmasından dolayı, milli park özelliği kazanmıştır.

Kuşcenneti Milli Parkı Nerededir?

Balıkesir ilinin Bandırma ilçesinde yer alan Kuş Cenneti Milli Parkı, ülkemizdeki en küçük alana sahip milli parktır. Tam olarak konumu Bandırma, Manyas ve Gönen arasında yer aldığından, Manyas Kuşcenneti adıyla da anılmaktadır.

1938 yılında keşfedilen bir yer olarak, ilerleyen yıllarda bu bölgenin incelemeye alınarak bugünkü özelliğine kavuşmuştur. Kuş Cenneti'nde, kuşların doğal yaşamları Mart- Temmuz ayları arasında gözetleme kulesinden ziyaretçilere seyir imkanı sunulmaktadır.

Ayrıca ziyaretçilere kuşların genel özellikleri ve yaşam biçimleri hakkında kapsamlı bilgi veren müdürlükler bulunmaktadır. Olağanüstü güzellikte olan göl ve çevresinde çeşitli otlar, balıklar, kuşlar, ağaçlar ve sazlıklar bulunmaktadır.

Bunlar kendi aralarında doğal bir uyum ve bütünlük kurmuşlardır. Her yıl ilkbaharda gölün suları yükselip yaz aylarında geri çekilir. Bu doğal döngü ekosistemin devamlılığı açısından son derece önemlidir

Kuşcenneti Milli Parkı'nın Özellikleri

Manyas Kuşcenneti 24 bin hektara yayılan alanı ile ülkemizde bulunan en küçük milli park olma özelliğindedir. Ancak içindeki en güzel kuş çeşitliliği ve ziyaretçilerine sunduğu imkanlarla, en çok ilgi görmeyi başaran doğal alanlardan biridir. Uzunluğu 20 km ve genişliği 14 kilometre olan tatlı su gölüdür.

Bu ılık gölde 266 kuş türü doğal yaşamını sürdürmektedir. Ayrıca 118 bitki çeşidi ve 23 çeşit balığa şahane bir ortam sunan doğal yaşam alanıdır. Ekosistem için faydalı bir özelliğe sahip olması ile birçok canlının doğal hayatını sürmesine olanak sağlayan kuş cenneti, adı gibi ve cennet niteliği taşıyan yerlerden biridir.

Asya, Avrupa ve Afrika’dan gelen kuşların göç güzergah üzerinde yer aldığı için çeşitlilik açısından çok zengindir. Karabatak, yaban kazı, yaban ördeği, kaşıkçı ve pelikan gibi daha bir çok kuş türü bulunmaktadır.

Gölün çevresinde 34 familyaya ait 118 bitki türü bulunmuştur. Oldukça zengin bir bitki örtüsüne sahip olan milli parkta baskın olan tür söğüt ağaçlarıdır.

Gölde 23 balık türünün yaşadığı tespit edilirken dip canlıları ve planktonlar açısından da oldukça zengin bir canlı çeşitliliğine sahiptir.  Bilim insanlarının yaptığı çalışmalara göre gölde; gümüş, turna, sazan, kaya balığı, tatlı su kolyosu, kızılkanat ve tatlı su kefali olmak üzere birçok balık türüne rastlanmıştır.

Bunun yanında görün etrafında çeşitli sürüngenler ve iki yaşamlı canlılara rastlanmaktadır.  Hyla arborea, Bufo viridis, Bufo bufo, Pelabates syriacus, Rana ridibunda ve Rana macronelis isminde 6 kurbağa türü bulunmuştur.

Ayrıca; Coluber caspius, Natrix natrix, Natrix tessellata, Ophisarus apodus isimlerinde 4 yılan türü, Ablepharus kitaibeli, Lacerta sp. olmak üzere 2 kertenkele türü ve Salamandra salamandra, Triturus vittatus, Triturus vulgaris, Triturus crisiatus adında 4 tür semender de gölde yaşamını sürdürmektedir.

Milli park içerisinde; sakarmeke (Fulica atra), çıkrıkçın, büyük kamışçın, kızıl sırtlı örümcekkuşu (Lanius collurio) ve karabaşlı kirazkuşu gibi kuş türleri bulunmaktadır. Fakat baskın olan esas türler şunlardır;

• Tepeli pelikan (Pelecanus crispus)
• Karabatak (Phalacrocorax carbo)
• Küçük karabatak (Phalacrocorax pygmeus)
• Gece Balıkçılı (Nycticorax nycticorax)
• Alaca balıkçıl (Ardeola ralloides)
• Gri balıkçıl (Ardea cinerea)
• Küçük ak balıkçıl (Egretta garzetta)
• Çeltikçi (Plegadis falcinellus)
• Kaşıkçı (Platalea leucorodia)
• Bıyıklı sumru (Sterna hybridus)
• Tepeli batağan (Podiceps cristatus).

Kuşcenneti Milli Parkı'nın Tarihçesi

Prof. Dr. Curt Kosswig tarafından keşfedilen ve Kuşcenneti adını alan bu göl, doğaya ilgisi olanların da merakı ile kıymeti kısa sürede anlaşılmış bir doğa harikasıdır. 1952 yılında kurulan inceleme istasyonu sayesinde, bölgedeki doğal yaşama uyumlu yerler, kuşlar için güzel bir yaşam alanı olmuştur.

Yer altı suları ve Kocasu’dan gelen su ile sürekliliğini devam ettiren Kuşcenneti, Mürvetler ve Sığırcı göllerinin de birleştiği bir göldür. Sazlıklarla çevrili olan gölün kıyısı, bataklık ve ağaçlık deltalarla kaplı bir alanda yer almaktadır. Sürekli yapılan revizyon çalışmaları sayesinde, doğal güzelliği bozulmadan, günümüzde halen ülkemiz dahil birçok ülkeden misafir çeken bölgelerden biridir.

Göl ve çevresi 1981 yılında birinci derece doğal SİT alanı ilan edilmiştir. Önemli değerlerimizden biri olan göl, coğrafi konumu ve ritmik su akıntıları sayesinde bioçeşitlilik açısından oldukça önemli bir değeri sahiptir.

Daha eski tarihine bakacak olursak Lidyalıların milattan önce sekizinci yüzyıldan itibaren Kuş Gölü’nün güneydoğu ucuna doğru yerleşmeye başladığı biliniyor. Daha sonra Anadolu'ya gelen Persler bu devleti yıkarak kendilerine yeni bir düzen kurmuşlar.

Buraya da cennet anlamına gelen Paradeisos adını vermişler. Gölün çevresini kapsayan bu alan park ve av sahası olarak kullanılıp kralların hizmetine sunulmuş. Ünlü Türk gezgin Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi’nde de Kuş Gölü ile ilgili bilgiler de yer alıyor.

Evliya Çelebi ünlü Seyahatnamesi'nde Manyas Gölü için; "İlyas Pınar’ından çıkar ve Türkmenler buna Manyas derler, o kadar derin değil, suyu hayat vericidir. Bu göl kaz, ördek, kuğu, bozbakkal, yeşilbaş, saka ve diğer kuşlarla dolu olur. Her gece kuğu, kaz sesinden kanat şakırtısından Manyas Sahrası titrer.”  ifadesini kullanmaktadır.

Kuşcenneti Milli Parkı Doğal Yaşam Özellikleri

Konumu itibariyle göçmen kuşların en önemli uğrak noktalarından biri olan Kuşcenneti, su hareketliliğinin yoğunluğu sayesinde, ekosisteme pek çok yarar sağlamaktadır. Çeşitli kuş türlerinin konaklama bölgesi olmasının yanı sıra, birçok canlının da çoğalıp doğal yaşamlarını sürdürmelerine olanak sağlamaktadır.

Küçük bir alanı kapsamasına rağmen, yüzlerce kuşun üremesine, konaklamasına ve beslenmesine katkı sağlamaktadır. Kuşcenneti Milli Parkı'nda; sumru, tepeli pelikan, küçük karabatak, küçük akbalıkçıl, mahmuzlu kız kuşu, gece balıkçılı, ak pelikan ve dikkuyruk olmak üzere 266 kuş türü yaşamaktadır.

En fazla kuş türünü görebileceğiniz dönem ise Nisan, Mayıs ve Haziran aylarıdır. Bu özelliği sayesinde birçok ülkenin gözdesi olmakta ve turistik açıdan gelişmeye açık bir yer olmaktadır. Ziyaretçilerin dünyaya bakış açılarını değiştirecek güzellikteki Kuşcenneti Milli Parkı, bir yıl boyunca yaklaşık 15 bin ile 60 bin arasında ziyaretçi ağırlamaktadır.

[renkbox baslik="Hattuşaş Antik Kenti Hakkında Bilgiler; Nerededir, Mimarisi ve Tarihçesi" link="https://bilgihanem.com/hattusas-antik-kenti-hakkinda-bilgiler/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/12/hattusas-antik-kenti-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="mavi" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Parkın içerisinde yaklaşık 18 metrelik yüksekliğe sahip bir kuş gözetleme kulesi bulunuyor. Yaklaşık 40 kişinin aynı anda bulunabildiği kule dünyadaki benzerleri arasında en büyük olanı olarak biliyor. Ayrıca gelen ziyaretçilerin kuşları çok daha net bir şekilde görmeleri amacıyla dürbünler veriliyor.

İçinde yaşayan canlıların tür devamına oldukça önem verilen park içerisinde fotoğrafçılık, yürüyüş, bisiklet sürme gibi çeşitli aktiviteler yapmak da mümkün.