Meşe Ağacı Nedir? Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Dünyanın her yerinde yetişen ve yaklaşık 400 çeşidi bulunan meşe ağacı, 20 farklı çeşidi ile de ülkemizde yetişmektedir. Sulak alanları sever. Bu bölgelerde daha iyi yetişmekte ve güneşle direkt temasla değil, gölge sıcaklığında güzel büyümektedir. Palamut adında meyvesi ile sanayi kuruluşlarına hammadde sağlamakta ve pelit adı verilen kısmı ile hayvancılığa katkı sağlayan bir ağaçtır.

Meşe ağacının kendiliğinden görüldüğü ülkelerde süs ağacı olarak değerlendirilmektedir. Mobilya sektörü için dayanıklı bir malzeme niteliğinde olması, sağlam mobilyaların üretimini sağlamaktadır. Ancak en çok boya sanayisinde kullanılan meşe ağacı, aynı zamanda gemi yapımında da tercih edilmektedir.

[renkbox baslik="Ladin Ağacı Nedir? Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/ladin-agaci-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/01/ladin-agaci-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="yesil" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Yapılan araştırmalara göre meşe palamudunun kemirgen hayvanlar için oldukça besleyici bir besin maddesi olduğu ortaya çıkmıştır. Özellikle sincaplar ve köstebekler tarafından tüketilen bir besindir. Geniş dalları sayesinde birçok kuşun da yuva yapmasına olanak sağlayan bir ağaçtır.

Meşe Ağacı Nedir?

Suriye, İran, Afganistan, Lübnan, Pakistan, Yunanistan ve Irak gibi ülkelerin anavatanı olduğu meşe ağacı, farklı türleri ile her mevsim canlılığını koruyan bir ağaçtır. Kayıngiller (Fagaceae) familyasına ait, cins ismi Quercus olan bir ağaç türüdür.

Eski inanışlara göre Zeus’un kutsal ağacı olarak kabul edilmiştir. Meşe ağaçlarından oluşan ormanlar diğer ormanlardan pek çok farklı özellikleri bulunur. En ilginç özelliği ise yazların serin, kışların ise ılık bir etki göstermesidir.

Aynı zamanda doğal afetlerin önlenmesinde meşe ağaçlarının etkili yönü keşfedilmiş ve meşe ormanlarının çoğalması için gerekli çalışmalar yapılmaktadır. Meşe ağacının meyvesi sadece palamut olmayıp, üzerinde oluşan meşe yosunu yağı da sağlık için oldukça yararlı olmakta ve tıp alanında çalışmalarda yer almaktadır.

Meşe Ağacının Özellikleri Nelerdir?

Meşe ağacı insan sağlığı için faydası büyük olan ve ülkemizle birlikte diğer ülkelerde de oldukça çok olan bir ağaçtır. Özellikle palamudun hayvanların beslenmesi ve yüksek oranda protein içermesinden dolayı oldukça değerli bir ağaç konumundadır.

Eski çağlardan beridir günümüze uzanan meşe ağacının varlığı, farklı kullanım amaçlarına sebep olmuş ve eski dönemlerde ekmek ve kahve yapımlarında değerlendirilmiştir. Meşe ağacı yetiştirilmesi için özel bir alan gerektirmeyen ve uygun görülen yerlerde yetiştirilmeye elverişli bir ağaçtır.

Bu nedenle yaygın bir şekilde görülme sıklığına sahip olan bu ağacın da aynı doğrultuda pek çok kullanım amacı mevcuttur. Ancak sulak alanlarda daha elverişli olmasından dolayı, bol yağış alan bölgelerde yetiştirilmesi tavsiye edilmektedir. Yaklaşık 500 yıl ömre sahip olmakla birlikte boyları 30 metreye kadar ulaşabilmektedir.

Meşe ağacı meyvesi palamudun çay olarak kullanım şekli birçok mide ve bağırsak rahatsızlıklarını iyileştirmede etkili olmaktadır. Çocuklarda sık görülen kabızlık ve ishalin giderilmesinde palamut çayının etkisi büyüktür.

Oldukça geniş çaplı bir ağaç türü olmasından dolayı geniş arazilerde yetiştirilmesi uygun olan meşe ağacı, suyu ve gölgeyi seven bir yapıya sahiptir. Bu sebeple ilk kez dikilecek olan yerlerde bu özelliklerin olmasına dikkat etmek gerekir.

Meşe Ağacının Türleri Nelerdir?

Dünyanın hemen her yerinde, 400 kadar türü bulunan meşe ağacının, ülkemizde yaklaşık 20 türü yetişmektedir. Ülkemizin hemen her yerinde bu ağaca rastlamak mümkündür. Özellikle Marmara Bölgesi’nde meşe ormanları ünlüdür. Ülkemizde yetişen meşe türleri şunlardır;

• Saplı meşe
• Sapsız meşe
• Lübnan meşesi
• Saçlı meşe
• Doğu Karadeniz meşesi
• İspir meşesi
• Tüylü meşe
• Macar meşesi
• İran palamut meşesi
• Makedonya meşesi
• Kasnak meşesi
• Pırnal meşe
• Kermes meşesi
• Yalancı tüylü meşe
• Boz pırnal
• Anadolu palamut meşesi
• Mazı meşesi

Meşe Ağacının Faydaları Nelerdir?

Meşe ağacından ziyade meyvesi olan palamudun insan sağlığı için faydaları oldukça fazladır. Kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı etki gösterdiği için diyabet hastalarının rahatlıkla kullanabileceği bir besin maddesidir.

Yüksek miktardaki protein ve karbonhidrat seviyesinden dolayı besleyici özelliğe sahiptir. Fındık ile benzerlik göstermesine karşın palamutta yağ miktarı düşük düzeydedir.

[renkbox baslik="Alıç Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/alic-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/11/alic-nedir-cesitleri-ozellikleri-faydalari.jpg" renk="sari" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Ayrıca mineraller bakımından zengin olduğundan; kalsiyum, demir ve fosfor eksikliği yaşayanların kullanmalarında fayda vardır. B12, B6 ve tiamin vitaminleri de palamut içinde yoğun miktarda bulunan vitaminlerdir.

Meşe Yaprağının Faydaları

Eski Yunanda Zeus’un kutsal ağacı olarak meşenin palamudu, kabuğu, yaprakları ve kerestesi olmak üzere her kısmı fayda sağlamaktadır. Meşe yaprağının genel olarak şu faydaları bulunmaktadır;

• Bel soğukluğuna iyi gelir. Bel soğukluğu yani gonore cinsel yolla bulaşan, ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır.
• Diş ağrılarına azaltır.
• Şiddetli ishali keser.
• Vücuttaki toksinlere karşı savaşır.
• Yağ ve ilaç sektöründe tedavi amacıyla kullanılmaktadır.

Meşe Palamudunun Faydaları

Meşe denince akla ilk gelen kavram kesinlikle palamuttur. Meşe palamudu yağ seviyesi düşük, karbonhidrat ve protein değeri yüksek, besin değeri açısından zengin bir meyvedir. İnsan sağlığı için bilinen faydaları ise şu şekildedir.

• Kan şekerini düzenler.
• Dizanteri benzeri şiddetli ishali keser. Çörek otu ile birlikte kullanıldığında şeker hastaları için faydalıdır.
• Lif değeri oldukça yüksek bir besindir, aynı zamanda mineral ve vitamin açısından da zengindir.
• Besleyicilik özelliği çok yüksek olduğu için toz haline getirilip kahve şeklinde tüketilebilir.
• Yine toz haline getirilerek kullanıldığında kanamayı durdurucu etkisi bulunmaktadır.
• Açık yaraları iyileştirici, mikropları öldürücü ve dezenfekte edici özelliği bulunmaktadır.
• Yapılan araştırmalar prostat hastaları için tedaviye yardımcı olduğunu ortaya koymuştur.
• Damarlar üzerinde olumlu etki bıraktığı için kalp hastalıkların oluşma riskini azaltır.
• Mide kanamalarına iyi gelir.
• Bel soğukluğu ve frengi gibi cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisinde kullanılır.
• Çok eski zamanlarda kolera tedavisinde kullanıldığı bilinmektedir.
• Hemoroid nedeniyle oluşan kanamaları durdurucu etkisi vardır. Bunun için kahve şeklinde tüketilir ya da taze olarak yenilebilir.
• Vücutta meydana gelen iltihaplarını geçirilmesine yardımcı olur.
• Gastrit ve reflü gibi rahatsızlıkların tedavisinde yardımcıdır.
• Geceleri altını ıslatan çocuklara bal ile karıştırılarak verildiğinde fayda sağladığı tespit edilmiştir.
• Meşe palamudu bir miktar su içerisine konulup kaynatılır. Daha sonra soğuyan su egzama benzeri deri hastalıklarının üzerine pamuk yardımıyla sürüldüğünde tedavi edici etkisi olduğu görülmüştür.
• Saçkıran tedavisinde faydalıdır.
• Yine yapılan bir araştırma palamut tozunun kısırlık tedavisinde etkili olduğunu ortaya koymuştur.
• Eski çağlardan bu yana şifa amacıyla kullanılan bu meyveyi tüketenlere ek olarak, yanında taşıyanların da yaşlanmayacağına dair bir inanış yaygındır. Bu elbette ki sadece bir batıl inançtır.
• Palamut ve içindeki pelit adı verilen kısım, ormanlarda yaşayan hayvanlar için besin kaynağıdır. Sincaplar, köstebekler, ayılar, geyikler ve kemirgenler bu meyveyi severek tüketirler.

Meşe Kabuğunun Faydaları

Yukarıda da değindiğimiz gibi bu ağacın meyvesi, tohumu, yosunu ve kabuğu olmak üzere bütün kısımları insanlık için faydalıdır. Meşe odunu veya kerestesi inşaat, dekorasyon, mobilya yapımı ve daha birçok alet yapımında kullanılmaktadır. Kerestesinin kullanım alanları ile kabuğunun faydaları kısaca şu şekildedir.

• Meşe odunu dekorasyon alanlarında, mobilya ve inşaat yapımında, gemicilikte, iskele yapımında, doğramacılıkta kullanılır. Bunlardan başka fıçı üretiminde, gemi, tekne, kayık yapımında, pencere, merdiven, döşeme ve parke yapımlarında da kullanılır.
• Dayanıklı olması açısından birçok aletin sapı olarak tercih edilir.
• Kabuğu bir su içine konulup kaynatılırsa çıban, egzama ve çeşitli cilt yaralarını yaralarını geçirir.
• Toz haline getirilmiş kabuğu burna çekilirse kanamayı önler.
• Meşe kabuğu ayak kokusunu geçirir. Sıcak denebilecek bir suya birkaç parça kabuğu atıp ayaklarınızın beklettiğinizde, var olan kokunun azaldığını görebilirsiniz.
• Kabuğu ağız içi yaralarını ve iltihaplarını geçirir.
• Mide rahatsızlıklarını önler. Özellikle çay yapılarak tüketildiğinde midedeki iltihapların geçmesine yardımcı olur.
• Meşe kabuğundan yapılan çay boğmaca ve isal gibi rahatsızlıkları tedavisinde yardımcı olur.