Nikel Nedir? Özellikleri, Kullanım Alanları ve Çıkarıldığı Yerler

Nikel, yapısal olarak oldukça ağır, gümüş renginde, periyodik cetvelin 8 numaralı bölümünde yer alan, kimyasal bir elementtir. Sembolik gösterimi Ni olan, nikel elementinden kimyasal alanda fazlasıyla yararlanılmaktadır. Var oluşu milattan önce 20 yıllarına kadar dayanan nikel, o tarihlerden bu yana farklı elementlerle karıştırılarak kullanılmıştır. Nikelin en çok karışım yaptığı madde ise gümüştür. 1751 yılında Baron Axel Fredrik Cronstedt, bakırı nikolitten ayırma işlemi sırasında nikeli bulmuştur.

Nikel o dönemlerde cama yeşil renk vermesi amacıyla tercih edilirken, 1881 yılına gelindiğinde, İsviçre'de saf nikelden yapılmış metal paralar üretilmeye başlanmıştır. Nikelin bugünkü kullanım alanlarına baktığımızda genel olarak sanayi alanında yararlanıldığını görmekteyiz.

[renkbox baslik="Demir Nedir? Özellikleri, Kullanım Alanları ve Çıkarıldığı Yerler
" link="https://bilgihanem.com/demir-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/02/demir-nedir-ozellikleri-kullanim-alanlari-ve-cikarildigi-yerler.jpg" renk="gri" yenisekme="evet"][/renkbox]

Tren ve uçak yapımında kullanılan paslanmaz çelikler nikel elementinin karışımıyla elde edilir. Evlerde dekoratif amaçlı kullandığımız gümüşler, mıknatıs, bozuk para ve daha birçok metal eşyanın bileşiminde nikel elementine rastlamak mümkündür. Şimdi gelin hep birlikte nikelin genel özelliklerini, çıkarıldığı bölgeleri ve kullanım alanlarını öğrenelim.

Nikel Nedir?

Yapısal bakımdan sert ve ağır bir formda olan, gümüş rengine sahip bir kimyasal elementtir. Yeryüzünde bulunan çeşitli elementlerin bulunma oranına bakıldığında nikel elementi 22. sırada yer almaktadır. Bu kadar çok görülmesine bakılarak söylenebilir ki yer kabuğunda bile nikel %6 oranında bulunmaktadır. Nikel, periyodik cetvelde Ni sembolü ile gösterilir.

Nikelin Özellikleri Nelerdir?

Nikel elementi periyodik cetvelde Ni simgesi ile gösterilmektedir. Nikelin atom numarası ise 28’dir. Nikel elementinin atom ağırlığı 8.8 olarak tespit edilmiştir. Katı halde bulunan bir elementtir. Nikel ile ilgili en dikkat çekici özellik ferromanyetik özelliğe sahip olmasıdır. Nikel maddesi, demir elementi ile alaşıma girebilme özelliğine sahiptir. Nikelin, demirle olan alaşımı için bir ön koşul gerekmektedir. Alaşımdan önce nikel maddesinin uygun olan bir ortamda zenginleştirilmesi gerekecektir.

Bunun dışında nikel maddesi, su ya da hava ile temasa girer ve etkileşirse; oksitlenme özelliği görülür. Bunun yanında nikel, bilinen birçok asit çeşidine ve bazlara karşı fazlasıyla dayanıklıdır. Nikel, ayrıştırılma özelliği olan bir elementtir ve ayrıştırma işlemi iyi yapıldığı zaman yüksek oranlarda hidrojen emme özelliği vardır. Bu işlemin sonucunda ise kataliz olayı gerçekleşmektedir. Çeşitli özellikleri ile ama özellikle de kataliz olabilme özelliği nedeniyle kimya alanında sık sık kullanılan bir maddedir.

Nikelin Kullanım Alanları Nelerdir?

Çeşitli kullanım alanına sahip nikelin, en çok kullanıldığı alan paslanmaz çelik üretimidir. Nikel elementi paslanmaz yapıda olan çeliğin, paslanmama özelliğini ve işlenmesi aşamasında dövülebilirlik oranını artırmak amacıyla kullanılır. Günümüzde paslanmaz çelik, vagon, kamyon, uçak ve lokomotif gibi ulaşım araçlarının üretiminde sıkça kullanılmaktadır. Ulaşım araçları dışında bazı ev eşyalarının yapımında da paslanmaz çelik kullanılmaktadır. Ancak genel olarak bakıldığında paslanmaz çelik en çok ulaşım alanında kullanılmaktadır ve bu sanayi dalı için gereklidir.

Motor parçalarında nikel kullanılır ve bunun nedeni de nikelin düşük ya da yüksek ısılarda gösterdiği dayanıklılıktır. Nikel maddesi, yüksek ısı gerektiren ürünlerde alaşımlar şeklinde kullanılabilen bir maddedir. Bu türe verilebilecek en sağlıklı örnek; gaz türbinleri ve jet motorlarıdır. Bu tür motorlarda sıcaklık derecesi 1000 dereceye kadar çıkmakta hatta bazen 1000 dereceyi geçmektedir.

Nikelin gerekli olduğu bu ürünlerde kullanılan alaşımlara süper alaşım denmektedir. Süper alaşımlarda %56 kadar nikel, %19 oranında krom, alüminyum, titanyum ve demir bulunur. Bunların haricinde bakır, alüminyum ve demirin nikel ile alaşımlarında nikel maddesinin manyetik özelliklerinden yararlanılır. Sanayi alanı haricinde para basma aşamasında da nikel kullanılmaktadır.

Nikel Nerelerde Çıkarılır?

Dünyada çeşitli nikel rezervleri bulunuyor. Rezervlerin %20 oranı kadar kükürt bileşiklerinden ya da pentlandditen elde edilebilmektedir. Kükürt bileşikleri ve pentlanditler, bünyelerinde nikelden başka; kobalt, gümüş, demir, altın ve bakır gibi maddeleri de içerebilmektedir. Bu şekilde bileşikler bulunduran nikel yatakları, dünya üzerinde en fazla Rusya ve Kanada’da görülmektedir. Dünyadaki nikel rezervlerinin %80 kadarı laterit ismi ile bilinen topraklarda yer almaktadır.

[renkbox baslik="Boraks Nedir? Özellikleri, Kullanım Alanları ve Zararları Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/boraks-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/12/boraks-nedir-ozellikler-kullanim-alanlari-ve-zararlari.jpg" renk="mavi" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Nikel açısından zengin olan laterit topraklar, nikel ile beraber demir de içerebilmektedir. Bu özelliğe sahip toprakların rengi genellikle kırmızı ve kahverengidir. Nikel içeren bu topraklar, dünya üzerinde en çok Yeni Kaledonya sınırları içerisinde bulunur. Yeni Kaledonya’da yaklaşık olarak 15 milyon ton nikel rezervi yer alır. Burası, Pasifik Okyanusu'nun güneydoğusunda yer almaktadır ve bu topraklar Fransa’ya bağlıdır. Buna karşılık dünya üzerindeki toplam nikel rezervinin 60 milyon ton olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde ise lateritik ve sülfit tipi olan nikel mineralizasyonları bulunmaktadır.