Oscar Wilde Kimdir? Hayatı ve Eserleri

Oscar Wilde Kimdir? Hayatı ve Eserleri

Dünya edebiyatına pek çok unutulmaz eser bırakan Oscar Wilde, 1854 yılında dünyaya geldi. Bu makalemizde, gerek özel hayatıyla, gerek ideolojik fikirleriyle, gerekse hapse girmesiyle hayatı büyük dalgalanmalar içinde geçen dünyaca ünlü yazar Oscar Wilde hakkında ayrıntılı bilgileri, siz değerli okuyucularımızla paylaşmaya çalıştık.

Erkan Karaca

Dorian Gray isimli kitabının önsözünde yer alan bir kısım ile başlayalım Oscar Wilde'ın biyografisini anlatmaya; "Sanatçı, güzel şeylerin mimarıdır. Sanatın gayesi, sanatçıyı gizlemek, sanatı gün yüzüne çıkarmaktır. Eleştirmen ise, sanatı bir başka biçime dönüştüren yahut güzel şeylerin kendisinde bıraktığı izlenimi, yeni bir vasıtayla ifadeye kavuşturan kişidir."  der usta yazar.

Hayatı boyunca inandıklarından vazgeçmeyen, kendine rehber aldığı ideolojiler doğrultusunda yazan, döneminin en başarılı yazarlarından biri Oscar Wilde... Sosyalizm düşüncesini destekleyen Oscar Wilde özgürlükçü düşüncelerini kaleme aldığı eserleriyle insanlara ulaştırmayı amaçlamış ve başarmıştır. Gerek giyim tarzı, gerek yaşam şekliyle birçok kesim tarafından eleştirilere maruz kaldı.

[renkbox baslik="Voltaire Kimdir? Hayatı ve Eserleri
" link="https://bilgihanem.com/voltaire-kimdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/01/voltaire-kimdir-hayati-ve-eserleri.png" renk="sari" yenisekme="evet"][/renkbox]

Biseksüel olması ya da olduğu varsayılması hakkında birçok asılsız haberlerin çıkmasına neden olmuştur. 1895 yılında bahsettiğimiz yaşam tarzı sebebiyle hapis cezasına çaptırılan ünlü yazarın hayatı bu olaydan sonra büyük ölçüde sarsıldı. Çocukları soyadını değiştirmeyi tercih etti. 2 yıl süren hapis hayatı sona erdikten sonra oldukça zor şartlarda bir hayat sürmeye başlayan Wilde, 30 Kasım 1900 tarihinde, Paris'in en kötü otellerinden birinde ölü olarak bulundu.

Oscar Wilde Kimdir?

Oscar Wilde Kimdir?Tam adı O’Flahertie Wills Wilde’dır. 16 Ekim 1854 yılında İrlanda’nın Dublin kentinde dünyaya gelmiştir. Sadece 46 yıl yaşamıştır ancak ismi dünya literatüründe bir asırdan fazladır altın harflerle yaşamaktadır. 30 Kasım 1900 yılında Paris’te hayata gözlerini yummuştur. Onu tanımlarken; şair, öykü, oyun ve roman yazarı ifadelerini kullabiliriz.

Oscar Wilde'ın üç tanesi gayrimeşru olmak üzere beş kardeşi vardır. Babası döneminin tanınan doktorlarından biri olan William Wilde, annesi ise devrimci hareketleri savunan Jane Francesca Elgee'dir. Babası Sir William Wilde, dönemin en tanınmış göz doktorlarından biriydi. Mesleğindeki üstün başarılar dolayısıyla 1864 yılında “Şövalye” unvanına layık görülmüştür. Annesi ise şair Francesca’dır. Francesca devrin İrlandalı devrimcilerinin ilgiyle takip ettiği bir yazardır.

Döneminin en büyük yazarlarından biri olan Oscar Wilde, kaldığı otelin duvarına “Ya bu duvar kağıtları bu odadan gider, ya da ben giderim!” yazmıştır ve menenjit hastalığı nedeniyle hayata veda etmiştir.  Usta kalem, hem iğneleyici hem de gözlemlere dayalı yazdığı eserleri ile çağının en dikkat çekici yazarlarından biri olmuştur. Onun dikkat çekmesindeki diğer unsur ise cinsel tercihidir. Oscar Wilde denince akla edebi kimliğinin hemen ardından cinsel tercihleri ve bu sebeple aldığı cezalar gelmektedir.

Oscar Wilde’ın Hayatı

Oscar Wilde’ın HayatıOscar Wilde, 9 yaşına kadar hiçbir okula kaydolmamış, dokuz yaşına geldiğinde ilk kez eğitim hayatına atılmıştır. İlk kayıt yaptırdığı okul, Portora Kraliyet Okulu’dur. Portora Kraliyet Okulu’ndan mezun olduktan hemen sonra Oscar Wilde, Dublin’de bulunan Trinity Koleji’nde eğitimine devam etmiştir. O dönem Trinity Koleji’nin verdiği en büyük ödül olan Berkeley Altın Madalyası'nı, Oscar Wilde kazanmıştır.

Aynı zamanda, Oxford Üniversitesi’ne bağlı olarak eğitim veren Magdalen Koleji’nden de burs kazanmıştır. O dönem edindiği sanat anlayışı, hayatı sanata yaklaştırmak olan “Estetik Sanat Anlayışı Akımı”dır. Hayatı boyunca bu akımın ilkelerini sürdürmeye devam etmiştir. Yazmış olduğu Ravenna şiiri dolayısıyla, kendisine Newdigate Ödülü verilmiştir. Bu ödülü aldığı zaman takvimler 1878 yılını gösteriyordu.

Kazandığı bursun ardından Oxford’da okumaya başlayan Oscar Wilde, buradan mezun olduktan sonra tekrar Dublin’e dönmüş ve orada iken Florance Balcomb ile tanışmıştır. Çok kısa bir süre içerisinde de ona aşık olduğunu fark etmiştir. Ama Florance Balcomb, Oscar Wilde ile değil de, Yazar Bram Stoker ile evlenmeye karar vermiştir. Sene 1878’dir.

Bu olaydan derinden etkilenen Oscar Wilde, hemen İrlanda’yı terk etmiştir. Daha sonra ömrü boyunca İrlanda’ya sadece 2 kez gelmiştir ve her iki ziyaret de kısa süreli ziyaret amaçlıdır. Oscar Wilde, İrlanda’yı terk ettikten yaklaşık 6 yıl sonra 1884 yılında Londra’dayken, Constance Llyold isimli bir bayan ile aşk yaşamıştır. Constance Llyold, kraliçenin danışmanlık görevini üstlenen Horace Llyold’un kızıdır. Aynı yıl evlenmişlerdir.

Oscar Wilde, eşi Constance Llyold’un her ay kazandığı iki yüz elli sterlin maaştan dolayı, hayatını büyük bir lüks içinde geçiriyordu. 1885 yılında bir çocukları oldu. Ona Cyril adını verdiler. Bir yıl sonra bir çocukları daha oldu. Ona da Vyvyan adını verdiler. Ne yazık ki 3 sene sonra Constance, bel kemiği ameliyatı olduğu sırada zamansız bir şekilde hayatını kaybetti. Oğulları Cyril de, Birinci Dünya Savaşı devam ederken, Fransa’da savaştığı esnada öldürüldü. Küçük çocukları Vyvyan ise çevirmenlik ve yazarlık yaparak geçimini sürdürüyordu. 1954 yılında, kendi anılarını yazdığı bir kitabı yayımlandı.

Oscar Wilde’ın giyim tarzı o dönem hep göz önünde olmuştur çünkü o dönem giydiği elbiseler erkeklerdeki dişiliği ortaya çıkartıyordu. Ünlü eleştirmenlerden Higginson, Unmanly Manhood adlı gazetede yayımlanan bir yazısında, Oscar Wilde’nin giyim tarzından etkilenen erkeklerin hem züppeleşeceğini hem de feminenleştirileceğini yazmıştı. Ayrıca Oscar Wilde’ın toplumu ahlaksızlaştıracağını ima etmişti.

Hakkında yapılan tüm olumsuz eleştirileri görmezden gelen Oscar Wilde, hayatı kendi istediği şekilde yaşamaya devam etmiştir. Hayatı boyunca inandığı ideoloji sosyalizmdi. İnsanların özgürleşme ihtiyacının önemine değinen Oscar Wilde, Sonnet To Liberty şiiriyle büyük yankı uyandırdı. Ancak kanlı eylemleri değil; pasif eylemleri tercih ediyordu. Bir yazısında aynen şu cümleleri kullanmıştır: "Özgürlük kanlı elleriyle geldiğinde onunla el sıkışmak zor olacak."

Oscar Wilde, 1895 yılında fiili livata suçlamasıyla hapis cezasına çarptırıldı Bu olayın ardından çocukları soy adını değiştirerek Holland soy adını aldılar. Hapisteyken arkadaşı Douglas’a mektuplar yazmış ancak gönderememişti. (Oscar Wilde öldükten sonra bu mektuplar biraz daha kısaltılarak “Oscar Wilde’ın Mektupları” adıyla yayınlandı.)

[renkbox baslik="Johann Sebastian Bach Kimdir? Hayatı ve Eserleri
" link="https://bilgihanem.com/johann-sebastian-bach-kimdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/01/johann-sebastian-bach-kimdir-hayati-ve-eserleri.jpg" renk="siyah" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Oscar Wilde, 1897 yılında hapisten çıktı. Ancak hapisteyken yaşadığı olaylar ve hapse girmesine sebep olan suçu, yazarın bundan sonraki hayatını yokluk içinde geçirmesine sebep oldu. Fakat bu yokluğa rağmen yazmaktan vazgeçmeyen Oscar Wilde, “Reading Zindanı Baladı” adlı oyununu bu yokluk günlerinde yazdı.

Ölmeden önceki son dönemlerinde kaldığı Hotel d’Alsaceta, Paris’in en fakir otellerinden biri olarak bilinmektedir. Öldüğü zaman yanında otelin sahibi ve bir de papaz bulunuyordu. Ve onlara ölmeden önce şu ünlü sözünü söylemişti: “Ya bu duvar kağıtları bu odadan gider, ya da ben giderim!”

30 Kasım 1900 tarihinde hayata veda eden Oscar Wilde, vefatının ardından önce Cimetiere de Bagneur mezarlığına defnedildi. Ardından, sanat severler tarafından mezarı ünlü Pere Lachaise Mezarlığı’na taşındı. Mezar taşları, erkek melekler ile süslendi. Bunda, yazarın biseksüel olmasının da etkisi vardır. Mezar taşına hayranlarının öpücük izi bırakması bir gelenek halini aldı ve hala mezarından öpücük izleri bulunmaktadır.

Oscar Wilde’ın Eserleri

Oscar Wilde’ın EserleriOscar Wilde'ın ilk şiir kitabı olan Poems 1881 yılında basıldı. Aynı yıl Amerika'ya yerleşen Wilde, burada kaldığı dokuz aylık süre boyunca 140'tan fazla konferans verdi. Vera adlı oyununu bu dönemde yazan unutulmaz isim, 1887 yılında Dünyanın Tek Gerçek Hayaleti adlı eserini kaleme aldı. En ünlü eserlerinden biri olan Dorian Gray'in Portresi 1891 yılında kitap haline getirildi. Oscar Wilde'ın oyun ve şiir olmak üzere birçok eseri bulunmaktadır. Bunların en bilinenleri ise şunlardır;

  • Vera veya Nihilistler (1880)
  • Padova Düşesi (1883)
  • Dünyanın Tek Gerçek Hayaleti (1887)
  • Şu Bizim Hortlak (1887)
  • Narlı Ev (1891)
  • Lady Windermere’nin Yelpazesi (1892)
  • Ehemmiyetsiz Bir Kadın (1893)
  • Salome (1893)
  • İdeal Bir Koca (1895)
  • Ciddi Olmanın Önemi (1895)
  • Kutsal Metres (1894)
  • Mutlu Prens (1888)
  • Bir Floransa Trajedisi (1894)
  • Ravenna (1878)
  • Reading Zindanı Baladı (1898)
  • De Profundis
  • Sosyalizm ve İnsan Ruhu
  • Yalanın Yozlaşması
  • Mürver Ağacı
Oscar Wilde, Victoria dönemi İngiltere'sinin en başarılı şair ve yazarlarından biridir. Aynı zamanda oyun da yazan Wilde, sıra dışı giyim tarzı ve cinsel tercihleri sebebiyle çok fazla yargılanmış hatta bu yüzden hapis cezası almıştır.
Sizce bir insanın cinsel tercihleri sorgulanmalı mı?
Cinsel kimliğin oluşmasında, günümüz ve Oscar Wilde'ın yaşadığı dönemi kıyaslarsanız, size doğru gelen hangisi?
Oscar Wilde birçok kitap yazmıştır. Siz en çok hangisini beğendiniz?



Okur Yorumları
  1. Hayatını doğru ya da yanlış olarak değerlendirmekten çok cesur olarak kategorize etmeyi doğru buluyorum.Edebiyata kattığı yazınlarının yanında karakterinide çok sevdiğim bir yazar.Farklılık katmış olması benim için en önemli nokta,o farklı biriydi ve bunu hem hayatı hemde eserlerine yansıttı.

  2. Eşcinsel olduğunu ilk duyduğumda çok şaşırmıştım ama sonra sanatına engel olmadığını düşündüm

Enis Kara için bir cevap yazın Cevabı iptal et