Bir yatırımcı için akla ilk gelen enstrümanlardan birisi de dövizlerdir. Eskiden döviz bürolarında ve bankalarda alım – satımı söz konusu olurken, günümüzde forex gibi küresel piyasalara konu olmaktadır. Üstelik parite denen şekillerde ve çok daha karlı yöntemlerle işlem görmektedirler. Bu nedenle de bir yatırımcı için parite kavramı son derece önemli bir hal almaktadır.
En çok işlem gören dövizlerden bahsederken; Amerikan doları, Euro ve İngiliz sterlini akla ilk gelenler olur. Bunlarla forex piyasasında çiftler halinde işlem yapılır. Bu çiftlere ise parite denir ve bir para biriminin, diğer karşısındaki değerini gösterir. Zaten yapılan işlemlerde de bu mantık geçerli olduğu için parite kavramı hemen anlaşılan bir konudur. Dünyanın en yüksek işlem hacimli pariteleri ise EUR/USD, USD/GBP, EUR/GBP ve USD/JPY gibi paritelerdir.
[renkbox baslik="Forex Nedir? Nasıl Çalışır? Nasıl İşlem Yapılır?" link="https://bilgihanem.com/forex-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2014/12/forex-nedir-nasil-islem-yapilir.png" renk="kirmizi" yenisekme="evet"][/renkbox]
Ülkelerin para birimlerinin birbirine karşı değerini takip ederek işlem yaptığınız forex piyasasında, yüzde 85 oranında işlem paritelerle yapılmaktadır. Dövizlerde görülen anlık dalgalanmaların, forex piyasasında kolay ve karlı şekillerde değerlendirilebiliyor olması, bu oranın oluşmasındaki en büyük etkendir. Eğer sizler de birikimlerinizi forex piyasasında karlı şekillerde değerlendirmek istiyorsanız mutlaka parite nedir öğrenmeli ve çeşitleri hakkında bilgi sahibi olmalısınız.
Parite Nedir?
Dövizler, yatırım dendiği zaman ilk tercih edilen enstrümanlardandır. Özellikle Euro, Amerikan doları ve İngiliz sterlini gibi yüksek işlem hacmine sahip olan dövizler, ülkemiz yatırımcıları tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Bu para birimleri, döviz bürolarından Türk lirasına karşı değerleri üzerinden alınıp satılabilirler. Bu noktada, Türk lirası ile Amerikan dolarının oluşturduğu çifte de parite denmektedir. USD/TRY, EUR/TRY ve EUR/USD gibi gösterimler birer paritedir.
Kısaca; bir ülkenin para biriminin başka bir ülkenin para birimine karşı oranına parite denmektedir. Örnek vermek gerekirse; EUR/USD paritesinin değerinin 2 olduğunu düşünelim. Bu durumda, Euro’nun 2; Amerikan dolarının ise 1 değerinde olduğu anlaşılır. Aynı zamanda ilk yazılan döviz, baz (base currency); ikinci yazılan döviz ise karşıt (quote currency) dövizdir. Paritenin değeri; baz döviz ile doğru orantılı ilerlerken, karşıt döviz ile ters orantılı bir ilişkiye sahiptir.
Paritede alım yapmaya, uzun pozisyon adı verilir. USD/TRY paritesinde alım yapıldığı zaman, Amerikan doları alınıp, Türk lirası satılmaktadır. Alım yapılıyorsa, doların değer kazandığı da anlaşılmaktadır ve beklentiler gerçekleştiği zaman bu işlemden kar edilmektedir. Bu işlem ilk bakışta karmaşık gibi görünse de döviz bürosunda yapılan işlemin birebir aynısıdır.
Buna karşın internet üzerinden basit bir şekilde al veya sat emrinin verilmesiyle gerçekleşmektedir. Aynı zamanda parite yalnızca değer kazanırken değil, değer kaybederken de forex piyasasında kazandırmaktadır. (Bakınız: İnternetten Döviz Nasıl Alınır Satılır?)
Parite Çeşitleri Nelerdir?
Yatırımcıların takip etmesi gereken 3-5 tane enstrümandan fazlasını bu piyasada bulabilirsiniz. Örneğin altına meraklı mısınız? Altının ons rakamları üzerindeki hareketlilik dolar, altın ya da Euro fiyatlarında değişim olduğu zamanlar hızlanabilmektedir. Buna sebep olan ekonomik veriler olsa da bu verilerin önemli derecelerde pek açıklanmadığı zamanlarda bile altın rakamlarını doğru tahmin edebilirseniz bakiyenizi de artırabilirsiniz. Bunu başarmanın elbette tecrübe işi olduğu açıktır.
Gün içi analizler için Forex firmanız sizlere bazı araştırma sonuçlarını anlatabilecek ve emirlerinizin türlerinin neler olabileceği konusunda fikirler verebilecektir. Aynı zamanda sizlerin not defterinize yazacağınız kazançlı işlemlerin sebeplerini, hangi zaman diliminde, hangi dönemde ve tam olarak neyi görerek işleme girdiğinizi açıkça ifade etmenizden sonra bu ve buna benzer stratejileri özellikle aramanız, bir yatırımcı olarak getiri oluşturabilir.
Majör Pariteler
Bilindiği gibi finans piyasalarında 7 majör para birimi işlem görmektedir. Bu para birimleri, Amerikan doları (USD), Euro (EUR), İngiliz sterlini (GBP), Kanada doları (CAD), Avustralya doları (AUD), İsviçre frangı (CHF), Japon Yeni (JPY)’dir. Bu para birimlerinin majör olmasının nedeni, ülkelerinin ekonomilerinin oldukça dinamik olmasıdır.
Dolar, Euro ve İngiliz sterlini alım satımının forex piyasasında nasıl yapıldığından daha önce sizlere bahsetmiştik. Bu para birimleri dışında kalan ve ekonomileri daha az dinamik olan ülkelerin para birimleri ise minör döviz olarak bilinmektedir. Bu para birimlerinin en çok işlem görenleri ise Güney Afrika Cumhuriyeti randı, Singapur doları, Yeni Zelanda doları ve Hong Kong dolarıdır.
Majör dövizler bir araya gelerek majör pariteleri oluşturmaktadır. Majör daha yoğun işlem yapılan pariteler olup EUR\GBP, GBP\USD, USD\CHF, USD\JPY, EUR\USD, AUD\USD, CHF\JPY, NZD\USD, EUR\CHF örnek olarak verilebilir. Euro’nun Sterlin karşısında değer kazanacağınızı düşünüyorsanız EUR\GBP’de alım yapabilir tam tersi düşüş yaşayacağı konusunda elinizde somut bulgular varsa bu pariteyi satma yoluna gidebilirsiniz.
Minör Pariteler
Minör para birimleri ise bir majör para biriminin yanında işlem görmektedir. Minör pariteler arasında USD\TRY, EUR\TRY, GBP\CAD, GBP\TRY, USD\HKD gibi enstrümanlar vardır. Dikkat edilmesi gereken dolar pariteleri her zaman aynı pips değerinde hareket edemezler. 100 pips USD\JPY yükselmiş ise bunu USD\CHF aynı değer boyunca takip edecek gibi kural yoktur. Piyasalar bunu 40 pips olarak fiyatlayabilir ya da bazen daha farklı gelişmeler olur, düşüş daha baskıcı hale gelebilir. Paritelerin hepsini takip etmek için sizleri oldukça yıpratabilir.
Majör piyasa ya da emtia alanında yatırıma başlamak; uygun teknikler ve sistemleri test etmek, hangisinin hangi parite için kazanç miktarı daha stabil seviyede ve riskleri hangisinin en aza indirdiğini bulmak, kısacası araştırma sürecine başlayarak buna yönelik hamle yapmak sizlerin daha çok yararınıza olabilir.
Parite İşlemi Örneği
ABD para birimi, dolar ve Avrupa’nın Euro’dur. İngiltere Sterlin (GBP), Türkiye’nin Türk lirasıdır (TRY); o halde birkaç parite ismi yazmaya başlayalım. EUR\USD, USD\TRY, EUR\GBP, USD\TRY paritesinin şu andaki fiyatının 2.26 olduğunu söyleyebiliyorsak 1 dolar 2.26 Türk Lirası anlamına gelecektir. Siz bu parite ile işlemlere başladınız ve bir süre sonra 50 dolar kazanırsanız, dolar olarak paranızı çekmeniz mümkün.
İşlem platformu genelde MetaTrader ve Ctrader üzerine yoğunlaşmıştır. Bazı firmalar farklı programları kullanmamıza izin vermektedir. Seçtiğiniz programdaki para biriminiz Euro ise kazançlarınız otomatik o andaki Euro cinsine çevrilecek ve sabitlenecektir. Bu anlattığımız işlemin kapanma anında olacaktır. Bir örnek verelim; USD\TRY ile 68 pips kazanç yaptığınızda 40-50 dolar arasında (alış satış arasındaki makas farklılığında göre değişim gösterebilir) kazanç getirecektir.
[renkbox baslik="Forex Piyasasına Giriş Yapmak için Ne Kadar Param Olmalı?" link="https://bilgihanem.com/forex-piyasasina-giris-yapmak-icin-ne-kadar-param-olmali/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/06/forex-piyasasina-giris-yapmak-icin-ne-kadar-param-olmalidir.jpg" renk="yesil" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Kazancınız dolar fakat işlemi kapattığınız andaki 1 doların karşılığı kaç Euro ise otomatik hesaplanacak ve bakiyenize eklenecektir. Ülkemizde bu iki para birimi son derece değerli ve Türkiye koşullarında bu bakiyeleri artırma imkanınız olursa kazançlarınız da muazzam düzeylere ulaşabilir.
Pek çok ülke ortak para birimi kullanmaz ve kendi parasını oluşturur. Bunun üzerinde kararlar alacak Merkez Bankası kurulunu kurar ve yararına dokunacağı şekilde fiyatlandırmak için çaba gösterir; yani müdahale eder. Ülkemizde Türk lirası adına karar alma yetkisine sahip olan Merkez Bankası Başkanı olduğu gibi Avrupa ve ABD’nin de aynı alanda kurumları vardır.
Amaç fiyatların artık istenmeyen noktalara ulaşmasının önünü kesmek için ekonomik seçenekleri masaya yatırmak ve gerektiği kadar kullanabilmektir. Bu her zaman döviz satım ihalesi ya da faiz artırımı ile olmayıp, bazı zamanlar birkaç cümlelik ifadelerden bile sonuçlar çıkartmak ve bunu parite fiyatlarına yansıtmak mümkündür.
Parite diyip geçme ne çok çeşidi varmış:D