Pirinç, nişasta açısından zengin, içerdiği kalori miktarıyla enerji veren bir besindir. B1, B2, C ve E vitaminlerini barındıran pirinç ayrıca, sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum, demir ve çinko gibi sağlık üzerinde ciddi anlamda etkili olan mineralleri içerir. Pirinç kabuklarından ayrıldığı takdirde besin değerini yitirir.
Bu nedenle, daha yararlı olması için kepekli pirinç tercih edilmelidir. Sulu yerlerde ve bataklıklarda yetişen pirincin dağlarda yetişen türleri de vardır. Ülkemizde yetiştirilen pirinç çeşitleri, kılçıksız çeltik, sarı çeltik, ak çeltik, mısbak, amberbu, karakılçık, kırmızı çeltik, kasım beyazı ve Japon pirincidir. Pirinç başta pilav olmak üzere, birçok yemeğin yapımında kullanılır.
[renkbox baslik="Çörek Otu Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/corek-otu-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/03/corek-otu-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="gri" yenisekme="evet"][/renkbox]
Yemek olarak kullanılmasının yanı sıra, yaraları kurutmakta faydalıdır. Kaynatılan pirincin suyu yüze sürüldüğü zaman, cilde beyazlık ve canlılık verir. Bebekler için, mama yapımında kullanılır ve oldukça doyurucu bir besindir. Evcil hayvan yiyeceklerinde de sıklıkla kullanılan pirinç metabolizmayı artırma ve cildi nemlendirme gibi birçok önemli faydaya sahiptir.
Pirinç Nedir?
Buğdaygiller familyasının bir üyesi olan pirinç, yaklaşık olarak 50-120 cm boylarında, dikine yükselen ve kökten çatallaşarak bir grup oluşturacak şekilde yetişen bir bitkidir. Pirincin son yaprağının üzerinde, birkaç adet başak meydana gelir. Milattan önceki devirlerde de bilinen bu bitkinin, günümüze ulaşan en eski türü kalamin pirincidir.
Pirincin Özellikleri Nelerdir?
Pirinç, fazlasıyla tok tutan ve kolay işlenebilen bir bitkidir. Yaklaşık olarak 50-100 cm boyunda, sapları sağlam ve dayanıklı, ağırlığı 33-34 gram civarındadır. Olgunlaşma süresi, ortalama 130-135 gün arasında olan pirincin camsı ve malt bir görünümü vardır.
Sofralarımızın vazgeçilmez gıdası olan pirinç, neredeyse 5 bin yıldır dünyanın hemen her yerinde yetişmektedir. Daha çok Çin, Asya ve Hindistan’da yetiştirilmektedir. Pirinç su ve bataklıkta yetişen tek tahıl bitkisidir. Yetiştirilmesinden sofralarımıza ulaşıncaya kadar oldukça zahmet ve emek gerektirmektedir.
Halk arasında çeltik olarak da bilinen bitki sürekli bakım istemektedir. Sulu ortamda yetişen bitki sivri sineklerin çok olması sebebiyle hastalık riski içermektedir. Bu nedenle çeltik tarlasında çalışan işçilerin çok dikkatli olması gerekir.
Su geçirgenliği az, derin, tınılı ve besin maddeleri açısından zengin olan toprakları sever. Aynı tarlaya üst üste ekilmemelidir. Aksi halde toprağın mineralleri kaybolacağından hasatın verimi düşecektir.
Ayrıca bu durum hastalıklarla ve yabancı otlarla mücadeleyi zorlaştırır. 2-3 yıl ekimden sonra tarla dinlendirilmeli ve gerekli olan gübreler verilerek toprak yeniden beslenmelidir.
Ekilecek olan tohum miktarı; ekim zamanına, çeşidine ve toprağın verimlilik durumuna göre değişkenlik gösterir. Tohumlar iki gün önce suya konularak çimlendirilmelidir. Ön çimlenme esnasında çok dikkatli davranılmalı ve hastalıklara karşı ilaçlama yapılmalıdır.
Fide evresinde hava sıcaklığı 18 – 35 derece arasında olmalıdır. Ülkemizde çeltik ekimi için uygun olan zaman Mayıs ayının ilk haftalarıdır. Ekim işlemi elle serpme veya uçakla serpme şeklinde olabilir. Bu da toprağın büyüklüğüne göre üreticinin tercihine kalmıştır.
Pirincin Çeşitleri Nelerdir?
Dünya üzerinde, yaklaşık 7000-10000 çeşit pirinç türü vardır. Görünüşleri, şekil ve boylarına göre, uzun taneli, orta taneli ve kısa taneli pirinç olmak üzere temel olarak gruplandırılabilir.
- Uzun Taneli Pirinç: Eninin 4-5 katı uzunluğunda olan, ince taneli pirinç türüdür. Pişirildiği zaman, tane tane, yumuşak ve hafif olur.
- Orta Boy Taneli Pirinç: Eninin 2-3 katı kadar uzunluğu olan, uzun taneli pirince göre daha kısa ve geniş taneleri bulunan pirinç türüdür. Pişirildiği zaman, nemli ve yumuşak olur. Ayrıca, birbirine yapışma olasılığı daha fazladır.
- Kısa Taneli Pirinç: Boyu kısa, hemen hemen yuvarlağa yakın bir şekli olan pirinç türüdür.
- Tatlı Pirinç: Boyu kısa, tombul olan bir pirinç türüdür. Pişirildiği zaman, şeklini tamamen kaybeder ve çok yapışkan, glutenli bir hale gelir.
- Aromatik Pirinç: Patlamış mısır ve kavrulmuş fındıkta olduğu gibi, kendine özel doğal aroması ve tadı vardır.
Pirinçten Elde Edilen Ürünler Nelerdir?
Pirinci bizler genellikle pilav yapımında kullanırız. Çeşitlerine göre dolmalık ve pilavlık diye kategorize ettiğimiz türler en çok yemeklerde tercih edilir. Daha yuvarlak ve küçük taneli olanlar sushi yapımında tercih edilir.
Bunlar şekersiz, glütensiz ve yuvarlak yapıdadır. Pirinç yemeklerde kullanılmasının dışında birçok farklı şekilde de karşımıza çıkan bir üründür. İşte onlardan bazıları ve kısaca özellikleri;
- Pirinç Kepeği: Esmer pirincin üst tabakasıdır. Tahıllarda, vitamin konsantrelerinde, karışımlarda bileşen olarak kullanılır. Gıda kalitesi bulunmayan çeşidi hayvan yemi olarak kullanılır.
- Pirinç Kepeği Yağı: Pirinç kepeğinde çıkarılmakta olan, oldukça yüksek kaliteli, yemeklik bir yağdır.
- Pirinç Unu: Öğütülmüş, kabuksuz veya esmer pirincinden üretilir. Glutenli olması, alerjik olmamasını sağlar. Buğday ürünlerine karşı alerjisi bulunmayanlar için, oldukça değerli bir besindir.
- Pirinç Hamuru: Cips veya başka atıştırmalık yiyecekler, kahvaltı amaçlı tahıl ürünlerinin yapımında kullanılır.
- Kırık Taneler: Bir tane pirincin, kırılmış küçük tanelerinde oluşur. Genellikle pirinç unu yapımında ve evcil hayvanların mama yapımında kullanılır.
Pirincin Faydaları Nelerdir?
Neredeyse dünyadaki tüm insanların temel gıda maddelerinden biri olan pirincin faydaları oldukça fazladır. Yüksek tansiyonu düşürür, kan şekerini sabit tutar. Pirinç tüketimi, kanda sabit bir şeker düzeyinin olmasını sağlar ve muhteşem bir enerji kaynağıdır. Verdiği enerji sayesinde, şeker hastalarının kilo almalarını önler.
Böbrek taşının oluşmasını önler, günde iki kez pirinç kepeği yiyen kişilerin böbrek taşı oluşumunun daha az olduğu yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır. Pirinç, içerdiği birçok vitamin ve mineraller sayesinde kansere yakalanma riskini azaltır.
[renkbox baslik="Zencefil Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/zencefil-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/02/zencefil-nedir-nasil-kullanilir.jpg" renk="kahve" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Kilo vermek için pirinç diyetleri yapılmaktadır. Neredeyse ömür boyu süren ilaç tedavileriyle iyileştirilemeyen sedef hastalarının, deri bölgelerini temizlediği görülmüştür. Alerjik rahatsızlığı olanlar için en iyi seçenek besin çeşidi pirinçtir. Bunun nedeni ise, nişastalı bir besin olmasıdır.
Pirincin bilinen faydalarını hep bir arada şu şekilde toparlayabiliriz;
- Karbonhidrat açısından zengin olan pirinç vücuda enerji verir. Metabolizmanın sağlıklı şekilde çalışmasını sağlar. İçerisinde bulunan mineraller, vitaminler ve organik bileşikler tüm organların metabolik aktivitesini artırmaktadır.
- Düşük yağ ve kalori içerdiğinden kilo kontrolüne yardımcı olmaktadır. Bu sayede obeziteyi önlemektedir.
- Kan şekerini düzenler.
- Gluten içermeyen besin çölyak hastaları için de uygundur.
- Yüksek tansiyonu, aterosklerozu, kalp krizini, damarların daralmasını ve diğer birçok kalp-damar hastalıklarını önler.
- Birçok kanser türüne karşı koruma sağlar. Lif bakımından zengin olan besin vücudu kanserli hücrelerin oluşumuna ve yayılımına karşı korur. Lif oranı yüksek olan besin özellikle kolon kanseri oluşma riskini azaltır.
- A ve C vitamini açısından zengindir. Bu sayede bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıkların oluşmasını engeller.
- Doğal antioksidan içeren bitki serbest radikallerin vücuttan atılmasını sağlar.
- Birçok kozmetik ürünün içerisinde pirinç malzemesine denk gelmişsinizdir. Ciltteki akne ve sivilceleri geçirir, güneş ışınlarının yol açtığı ve diğer sebeplerle meydana gelen kahverengi lekeleri geçirir. Cildin renk tonunu eşitler. Aynı zamanda kırışıklıkları azaltır ve cildin yaşlanmasını geciktirir.
- Yapılan bilimsel araştırmalar beyin fonksiyonlarını geliştirdiğini, bunamayı geciktirdiğini ve alzheimer hastalığından koruduğunu ortaya çıkarmıştır.
- İdrar söktürücü özelliği ile böbrek fonksiyonlarını düzenler, bu bölgede meydana gelen iltihapları geçirir.
- Yüksek lif içeriği ile bağırsak hareketlerini düzenler, sindirim sisteminin daha iyi çalışmasını sağlar.
- Midede oluşan şişkinliği ve hazımsızlığı geçirir.
