Polonya Para Birimi: Zloti Hakkında Bilgiler

Eyalet sistemiyle yönetilen ve demokratik bir ülke olan Polonya, istikrarlı bir ekonomiye sahiptir. Öyle ki Dünya Bankası'nın verilerine göre; yüksek gelirli ülkeler grubunda yer almaktadır. Ülke ekonomisinin büyüme rakamları ise Avrupa'nın parlayan yıldızı olarak görülmesini sağlamaktadır. Aynı zamanda dünyanın en büyük ekonomileri listesinde 20. sırada yer almaktadır. Shengen ülkesi olan Polonya, 1999 yılında NATO, 2004 yılında da Avrupa Birliği üyesi olmuştur.

Tarihi açıdan da zengin bir ülke olması nedeniyle turizm cennetlerinden birisidir. Tarihindeki savaşlar, direnişler ve daha birçok zorluklar onu yıkmak yerine güçlendirmiştir. Bugün ise ekonomisindeki istikrarlı büyüme ile dünyanın gözde ülkelerinden biri konumuna gelmiştir. Bu durum, zlotiye de yansımıştır. AB üyesi olmasına rağmen henüz Euro kullanmaya başlamamış, zlotiyi terk etmemiştir. Bunun nedenlerinden birisi de ekonomisindeki istikrarlı büyümenin stabil hale gelmesinin istenmesidir.

[renkbox baslik="Ukrayna Para Birimi: Grivna Hakkında Bilgiler" link="https://bilgihanem.com/ukrayna-para-birimi-grivna/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/02/ukrayna-para-birimi-grivna-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="turuncu" yenisekme="evet"][/renkbox]

Polonya zlotisi, finans piyasalarında işlem gören dikkat çekici dövizlerden birisidir. Genellikle Euro karşısındaki değeri üzerine işlemler yapılıyor olsa bile ticari ilişkileri göz önünde bulundurularak, Amerikan doları ve komşu ülkelerinin para birimleri ile de işlem görmektedir. Aşağıda okuyacağınız bilgiler ise zloti hakkında tüm detayları sizlere verecektir.

Polonya Para Birimi Nedir?

Hem kültürel hem de ekonomik zenginliği ile Avrupa'nın incilerinden birisi olan Polonya'nın para birimi, zlotidir. Sembolü zł şeklindedir. Finans piyasalarında Polonya zlotisini PLN kodu ile sıklıkla görürsünüz. Basımı ve piyasaya sürülmesi, Polonya Ulusal Bankası tarafından gerçekleştirilmektedir.

Ülkenin sağlam ekonomisi, dünya genelinde gerçekleşen krizlere bile dirençlidir. Bu nedenle zloti de güçlü dövizler arasında anılmaktadır. Her ne kadar majör dövizler arasında yer almasa bile finans piyasalarında oluşturduğu paritelerde güçlü yönlerini güvenilirlik özelliği ile birleştirmektedir. Tarihi boyunda birçok savaşa konu olması nedeniyle tarihin en şanssız milletlerinden biri olarak anılan ülke, günümüzde bunu şansa çevirmiştir. Tarihin izlerini taşıması sebebiyle turizm ülkelerinden biri olmuştur ve ekonomisini buna göre geliştirmeyi başarmıştır.

Gelişen ekonomisi, büyüyen ticari ilişkileri, eğitimli genç nüfusu ile gelecek vaat eden ülkelerdendir. Polonya zlotisi ise AB üyeliğine rağmen uzunca bir süre kullanılmaya devam edilecektir. İşsizlik oranlarının düşürülmesi üzerine yapılan çalışmalar ise ülke ekonomisinin her geçen gün biraz daha büyümesine olanak tanımaktadır. Buna bağlı olarak zlotide görülen değişimler, döviz yatırımcılarının iştahını kabartmaktadır.

Zloti Nedir? Polonya Zlotisi Hakkında Bilgi

Polonya zlotisi, 2017 yılının en çok kazandıran dövizi olarak anılmıştır. 1 yıllık süreçte yüzde 28,64 oranında değer kazanmıştır ve doğal olarak yatırımcıların yakın markajına girmiştir. "Zvoti – zvotı" şeklinde okunmaktadır. Yalnızca tekil rakamlar için ziloti kullanılırken; 12, 13 ve 14 ile biten rakamlar dışında yalın çoğullar için zivote (złote) kullanılır. Genitif halindeki çoğullarda ise zivotih (złotych) kullanımı söz konusudur.

Lehçede altın anlamına gelen zlotinin, modern ekonomide alt birimi grosz (groş) olarak anılmaktadır. 1 zloti, 100 grosza eşittir ve gr kısaltması ile kullanılmaktadır. Zloti, 1990 yılının başında enflasyona bağlı olarak yeniden isimlendirilmiştir. Yani 1 Ocak 1995 tarihinde 10 bin eski złotych, 1 zloti olarak anılmaya başlanmıştır.

Zlotinin oldukça eski bir tarihi bulunmasına rağmen isim değişiklikleri olması nedeniyle bu şekilde anılmamaktadır. 11. yüzyılda zloti, grzywna ve kopa isimleriyle biliniyordu. Ayrıca o yıllarda 1 grzywna 210 gram gümüşe denk gelen bir paraydı. 14. yüzyılda ise Kraków grzywna ismiyle anılmaya başlanmıştır ve 198 gram gümüşe eşitlenmiştir. İlk başta grzywna tamamlayıcısı olarak görülmüş, ardından grosz dönüşümü yaşanmıştır. 1 grzywna ise 48 groszy değerinde kabul görmüştür. 1496 yılında ise zloti onaylanmıştır.

Yaygın kullanılan Polonya zlotisi banknot ve madeni paraları:

• 10 zloti
• 20 zloti
• 50 zloti
• 100 zloti
• 200 zloti
• 1 Grosz
• 2 Grosz
• 5 Grosz
• 10 Grosz
• 20 Grosz
• 50 Grosz

Ülkede 1 grosztan 5 zlotiye kadar madeni paralar bulunmaktadır. Bunların dışında da banknotlar vardır ve ülkede Türk lirası dönüşümü yapmak kolaydır. Yani hemen her döviz bürosunda Euro ve Amerikan doları çevrimi yapabilirken, bazılarını Türk lirasına da doğrudan çevirebilirsiniz.

Euro’ya geçişi konusunda birçok tartışma yaşanmıştır ve AB ülkesi olmasına rağmen hala geçiş sağlanamamıştır. Ekonominin stabilitesinin sağlanması ve halkın geçişi istememesi ise nedenler arasında en üst sırada yer almaktadır. Ayrıca yabancı tüccarlar da bu dönüşüme pek taraftar olmamıştır.

En Çok İşlem Gören Polonya Zlotisi Pariteleri

Polonya zlotisi, finans piyasalarında en çok Euro ve Amerikan doları ile işlem görmektedir. Bunun dışında Danimarka kronu, İsviçre frangı gibi çevre ülkelerle yapılan ticaretler nedeniyle oluşmuş pariteler de bulunmaktadır. Ama burada en yüksek işlem hacimli pariteler hakkında bilgilere göz atmak istiyoruz. Bu sayede daha anlaşılır şekilde zlotiyi anlayabiliriz.

Amerikan Doları – Polonya Zlotisi Paritesi (USD/PLN)

Amerikan dolarının, Polonya zlotisi karşısındaki değeri, USD/PLN paritesi ile gösterilir. Dizilimi göz önüne alarak yorum yapmak gerekirse; Amerikan dolarının değer kazandığı durumlarda paritenin yükseldiği, zlotinin değer kazandığı durumlarda ise paritenin düştüğü görülmektedir. Yani zloti ile parite, birbiriyle ters orantı içerisindedir.

USD/PLN paritesinin 5 yıllık fiyat değişimlerini incelediğimiz zaman; en yüksek seviyenin 19 Aralık 2016 tarihinde 4,2525 seviyesi ile kaydedildiği görülmektedir. Paritenin en düşük seviyesi ise 8 Haziran 2014 tarihinde 3,0017 ile görülmüştür. Bu iki seviye arasında dalgalı bir yükseliş trendi görülmüştür.

Euro – Polonya Zlotisi Paritesi (EUR/PLN)

Euro’nun, Polonya zlotisi karşısındaki değerini, EUR/PLN paritesi göstermektedir. Dizilimine göre; Euro parite ile doğru, zloti ise ters orantılıdır. Yani karşıt döviz olan zlotinin değer kazandığı durumlarda, parite düşüş göstermektedir. Baz döviz olan Euro’nun değer kazandığı durumlarda da parite yükselişe geçmektedir.

EUR/PLN paritesinin 5 yıllık fiyat değişimlerini incelediğimiz zaman; en düşük seviyenin 21 Nisan 2015 tarihinde 3,9868 ile kaydedildiği görülmektedir. En yüksek seviye ise 1 Aralık 2016 tarihinde 44,4906 ile kaydedilmiştir. Bu iki seviye arasında kısa vadede ani yükseliş ve düşüşler gözlenirken, uzun vadede yükseliş trendi hakim olmuştur.

Türk Lirası – Polonya Zlotisi Paritesi (TRY/PLN)

Türk lirasının Polonya zlotisi karşısındaki değerini, TRY/PLN paritesi göstermektedir. Türk lirası, baz döviz konumundayken, parite ile doğru orantılıdır. Zloti ise karşıt döviz konumundadır ve pariteyle ters hareket etmektedir. Bu durumda, Türk lirasının değer kazanması ile parite yükselmekte; zlotinin değer kazanmasıyla düşmektedir.

TRY/PLN paritesinin 1 yıllık fiyat değişimlerini incelediğimiz zaman; 24 Kasım 2017 tarihinde en düşük seviye olan 0, 8921 kaydedilmiştir. En yüksek seviye ise 27 Şubat 2017 tarihinde 1,1285 ile görülmüştür. En yüksek ile en düşük seviye arasında düşüş trendi hakim olmuştur.

Kısaca Polonya Ekonomisi Hakkında Bilgiler

2004 yılında Avrupa Birliği üyesi olan Polonya, imalat sanayisine yönelik yabancı sermaye yatırımları ve AB fonlarının desteğiyle güçlü bir ekonomiye sahip olmuştur. Ülke bu desteği, her yıl biraz daha büyüyen yapısıyla hak etmiştir. Hatta 2002 yılında ülkede işsizlik oranı yüzde 20 civarındayken, 2008 yılında yüzde 7’ye kadar düşmüştür. Ülkede istihdamın en yüksek olduğu sektör ise yüzde 9 ile inşaat, yüzde 8 ile ticarettir.

Ülkede iş gücü, 2007 yılında yüzde 4,2 ve 2008 yılında yüzde 3,7 büyüme kaydetmiştir. 2009 yılında ise 14 milyon kişiye ulaşılmıştır. İşgücü hizmet sektöründe yoğunlaşmaktadır ve ülke ekonomisine destek olmaktadır. Bunlara rağmen 2009 yılında yaşanan küresel mali kriz nedeniyle istihdam koşulları kötüleşmiştir. Özellikle imalat sanayi ve hizmet sektöründe olumsuzluklar yaşanmıştır. Buna bağlı olarak 2009 yılında işsizlik oranı yüzde 11,9’a fırlamıştır. Ama 2010 yılının ikinci çeyreğinde hızlı bir toparlanma yaşanarak göstergeler yeniden olumlu yönde ilerlemiştir.

[renkbox baslik="Çin Para Birimi: Yuan Hakkında Bilgiler" link="https://bilgihanem.com/cin-para-birimi-yuan/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/02/cin-para-birimi-yuan-hakkinda-bilgiler.png" renk="kirmizi" yenisekme="hayir"][/renkbox]

2017 IMF verilerine göre; ülkede kişi başına gayri safi yurt içi hasıla oranı 13.429 dolar olarak gerçekleşmiştir. Toplam GSYİH ise 509.995 milyon dolardır. Ülkenin 2017 yılında yüzde 3,84 büyümesi ile Avrupa’da dikkat çekmiştir.

Kısaca Polonya’nın Ticari İlişkileri

Polonya ihracatının yüzde 80’ini Avrupa Birliği ülkelerine gerçekleştirmektedir. Ülkenin başlıca ticaret ortakları; Almanya, İngiltere, Çin, Çek Cumhuriyeti ve Fransa’dır. Başlıca ihracat kalemleri ise kara taşıtları için aksam ve parçalar, mobilya şeklindedir. İthalat kalemleri de otomobil, ham petrol ve ilaçtır.

Türkiye ile Polonya arasındaki ticari ilişkiye baktığımızda ise 2005 yılında 2 milyar dolar oranında gerçekleşen ticaret hacmimiz dikkat çekmektedir. Bu oran 2011 yılında 5 milyar dolara yükselmiştir. 2016 yılına kadar da bu seviyelerde gerçekleşmiştir. 2016 yılında ise yüzde 11 oranında artışla 6 milyar dolara çıkmıştır. İhraç ürünlerimiz, motorlu taşıtlar, tekstil ve hazır giyim, yaş meyve – sebze, mücevher, beyaz eşya şeklindedir. İthalat kalemlerimiz ise motorlu kara taşıtları, dizel ve yarı dizel motorlar, karayolu taşıtları için aksam ve parçalardır.