Renk Körlüğü Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi

Renk körlüğü tamamen gözün retina yapısından kaynaklanan bir hastalıktır. Göz yapısında eksik olan koni hücrelerinin çokluğuna göre renk algılama yetisi giderek azalmaktadır. Büyük olasılıkla doğuştan itibaren görülür. Kendi içerisinde farklı çeşitleri olan renk körlüğünde bazı tablolar ağır seyredebilmektedir.

Renklerin seçiciliğinde zorlanmak günlük hayatı zorlaştırabilmektedir. Renk körlüğü ile ilgili en çok merak edilen konulardan birisi dünyayı nasıl gördükleridir. Göz yapısındaki pigment eksikliği ile iki renk görme şeklinde kendini gösteren renk körlüğünde en çok rastlanan tür anormal trikomatopsidir.

[renkbox baslik="Gece Körlüğü (Tavuk Karası Hastalığı) Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi" link="https://bilgihanem.com/gece-korlugu-tavuk-karasi-hastaligi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/05/gece-korlugu-tavuk-karasi-hastaligi-nedir-nedenleri-belirtileri-korunma-yollari-ve-tedavisi.jpg" renk="sari" yenisekme="evet"][/renkbox]

Renk körü olan kişiler uzunca bir zaman herhangi bir tetikleyici olmadan renk körü olduklarının farkına varmayabilirler. Bu nedenle tedavi çoğu zaman gecikmektedir. Fark edildiğinde hemen bir uzmana danışılmalı ve mümkünse tedaviye başlanmalıdır. Çok sık görülen bir göz hastalığı olmasına rağmen çoğu kişi renk körlüğünden habersizdir. Hastalık her 200 kadından ve her 20 erkekten birinde görülebilir.

Renk Körlüğü Nedir?

Renk körlüğü, göz retinasında var olan koni hücrelerinin eksik ya da hiç olmaması şeklinde kendisini gösteren bir göz hastalığıdır. Renklerin ayırt edilememesi neticesinde renk körlüğünden söz edilir. Koni hücrelerinin hiç bulunmadığı tablolar çok nadir görülür. Bu kişilerde görüntü siyah, beyaz renklerden ibarettir. Hastalık aynı renk tonlarını ayırt edememek gibi hafif seyredebileceği gibi hiçbir rengin ayırt edilmemesi şeklinde şiddetli de görülebilir. Çoğunlukla kırmızı ile yeşilin ayırt edilmesi biçiminde ortaya çıkar.

Renk Körlüğünün Nedenleri Nelerdir?

Renk körlüğü erkeklerde kadınlardan daha fazla görülmektedir. Bunun sebebi kalıtsal olarak açıklanabilir. Renk körlüğünün en önemli etkeni genetik bir hastalık olması ve bozuk genin taşıyıcı anneden erkek çocuğuna geçmesidir. Renk körlüğünün temel sebebi hatalı kromozomun taşınmasından kaynaklanmaktadır. Bu sağlık problemi erkek ile kadın arasındaki kromozom farkı sebebiyle, kadının hatalı geni taşıyıcı olarak bulundurması neticesinde ortaya çıkmaktasır.

Erkeklerde bir anneden gelen X kromozomu, bir de babadan gelen Y kromozomu bulunur. Eğer anne taşıyıcı ise anneden gelen X kromozomuyla birlikte, erkek bebeğe renk körü geni geçmektedir. Kadınlar ise anneden gelen X kromozomuna ve babadan gelen Y kromozomuna sahiptir. Anneden gelen taşıyıcı kromozom olan X, kız bebeğine geçtiğinde renk körü olmaz, çünkü sağlam olan bir X kromozomu daha bulunmaktadır. Eğer ailede bulunan erkek çocuk renk körü ise, aynı ailede bulunan kız kardeşi de büyük ihtimal ile taşıyıcı olacaktır. Bu sebeple kız kardeşin doğacak erkek çocuğu %50 ihtimalle renk körü hastası olacaktır.

Renk körlüğü genetik faktörlerin dışında da oluşabilmektedir. Bebeklikte kızıl ötesi ışınlara maruz kalınması, radyasyon veya geçirilen kazalar sebebi ile renk körü olma ihtimali bulunmaktadır. İleriki yaşlarda çıkan hastalıklarla da renk körü olunabilir. Bazı ilaçların kullanımı ile ortaya renk körlüğü çıkabilir. Ayrıca yaşlılıkta göz merceğinin yaşlanması ve katarakt oluşması gibi nedenler de renk körlüğüne sebep olmaktadır. Disülfür ve gübre (karbon) bulunan iş yerlerinde bu kimyasallara yoğun şekilde maruz kalmak renk körlüğüne sebep olabilmektedir.

Renk Körlüğü Kimlerde Görülür?

Renk körlüğünün erkeklerde görülme olasılığı daha yüksektir. Pek çoğu kalıtsal olarak geçer ve doğumdan itibaren mevcuttur. Kimi zaman da doğum esnasında saydam olan lens, yaşlandıkça koyulaşmaya başlar ve renk körlüğü oluşabilir. Hastalığın doğumdan itibaren etkili olması nedeniyle çoğunlukla çocukluk döneminde görüldüğü söylenebilir. Sonradan olma ihtimali son derece azdır.

Renk Körlüğünün Belirtileri Nelerdir?

Renk körlüğü aslında belirti verir ama renk körü olan kişi çevrenin normalde ne renklerde göründüğünü bilmediği için hastalığı fark edemez. Hastalıkta yeşil, kırmızı, turuncu ve sarı aynı şekilde algılanır ve renkler yoğunluklarına bağlı olarak ayırt edilebilir. Görüş biçimi şeklinde başka bir belirti vermediği için fark edilmesi güçtür. Renk körünü yoğun biçimde yaşayan hastalar şoför, denizci gibi renk ayırt etmenin önemli olduğu işlerde çalışamazlar.

Renk Körlüğünün Çeşitleri Nelerdir?

Renk körlüğünde ana renklerin hiç görülmemesi ya da bazılarının eksik görülmesi söz konusudur. Görünümünde sorun olan renge göre renk körlüğü çeşitleri kategorilere ayrılmıştır. Temelde 4 farklı renk körlüğü çeşidi mevcuttur. Bunlardan ilki ve en ağır olanı tam renk körlüğü anlamına gelen monokromatiktir. Tam renk körlüğünde hiçbir renk ayırt edilemez ve çevre siyah beyaz olarak görünür. Bu hastalar dışarıda uyarıcı tabloları olmadığından pek güvende sayılmazlar.

İkinci renk körlüğü çeşidi ise protonotopia olarak isimlendirilmiştir. Kısmi renk körlüğü anlamına gelen protonotopiada kırmızı renge duyarlı olan koni hücreleri yoktur. Dolayısıyla kırmızı renkler ayırt edilemez. Üçüncü renk körlüğü çeşidi ise yine kısmi renk körlüğü kapsamında deuteranopiadır. Bu türde eksiklik yeşil rengin ayırt edilememesine neden olur. Son renk körlüğü çeşidi de tritanopia yani mavi renge olan kısmi renk körlüğüdür.

Renk Körlüğü Nasıl Teşhis Edilir?

Son dönemde göz kontrolleri çocukluk hatta bebeklik döneminden başladığı için fark edilmesi daha kolaydır. Özellikle ailede renk körü olan kişi ya da kişiler varsa detaylı bir göz muayenesi düşünülmelidir. Teşhis için farklı renklerin karışımından oluşan içeriğinde harf ve rakam barındıran tablolar kullanılmaktadır. Bu tablolar sayesinde hastalığın teşhisi çok kolaydır.

[renkbox baslik="Graves (Basedow) Hastalığı Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi" link="https://bilgihanem.com/graves-basedow-hastaligi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/05/graves-hastaligi-nedir-nedenleri-belirtileri-korunma-yollari-ve-tedavisi.jpg" renk="turuncu" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Bir başka teşhis şeklinde de farklı renklerden oluşan ip yumakları karıştırılır ve hastadan bunları renklerine göre ayırması istenir. Gruplandırma konusunda başarısız olunursa renk körlüğünden söz edilir. Kısacası teşhis için teknik aletlere detaylı göz arkası muayenelerine pek gerek yoktur. Renk körlüğünün teşhisi için en iyi yöntem renkleri kullanmaktadır.

Renk Körlüğünden Korunma Yolları Nelerdir?

Hastalık büyük oranda kalıtsal olduğu için renk körlüğünden korunmak gibi bir durum söz konusu değildir. Sadece sonradan oluşabilen renk körlüklerine karşı tedbirli olmakta yarar var. Özellikle bazı ilaçların renk körlüğüne neden olabileceği bilindiğinden, ilaç ne olursa olsun araştırılmadan kullanılmaması önerilmektedir. Bunun dışında renk körlüğünün önüne geçmek pek mümkün değildir.

Renk Körlüğünün Tedavisi Nedir?

Hastalığın tedavisinde ortaya çıkış nedeni önemli bir detaydır. Renk körlüğü kalıtsalsa ve doğumdan itibaren varsa tedavisi mümkün değildir. Görme sinirlerinin zayıflamasına bağlı gelişen renk körlüklerinde önemli ölçüde düzelme sağlanabilir. Ancak yine de bu hastalıkta göze cerrahi uygulayarak başarılı olmak zordur.

Tercih edilebilecek en iyi yöntem oluşan körlüğün hangi türde olduğuna bağlı olarak filtreli kontakt lensler kullanmaktır. Bu lenslerin mutlaka doktor tarafından tavsiye edilmiş olanlarını kullanmak gerekiyor. Bu tedavi de gözü iyileştirme söz konusu değildir ama hastalığın etkileri ortadan kaldırılır ve hastaya rahat bir görüş biçimi sağlanır.