Şeftali Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Gülgiller (Rosaceae) familyasının iki çeneklilier grubunda yer alan şeftali, aynı isimdeki ağacın meyvesine verilen isimdir. Anavatanı Çin olan meyve çok özel bir yetişme ortamına gerek duymaz. Türkiye şartlarında ise oldukça çok ve verimli bir şekilde yetişebilmektedir. Ancak genel olarak ılıman iklimleri sevmektedir. Uzun, sağlıklı yaşam ve ölümsüzlüğü simgeleyen şeftaliye bu nedenle, Yunan mitolojisinde sıklıkla rastlayabilirsiniz.

Sulu ve tatlı lezzeti ile yaz mevsiminin en çok tüketilen meyvelerinden biri olan şeftali, oldukça faydalı meyveler arasındadır. Ayrıca cilde olan inanılmaz etkisi ile doğal bir güzellik meyvesi olarak nitelenebilir. Sıcak iklimlerde yetişmeye elverişli olan şeftalinin kökeninin Çin olduğu yönünde bilgiler mevcuttur. Ömrü uzattığına dair yararları ile de ölümsüzlük meyvesi olarak birçok yerde adı geçmektedir.

[renkbox baslik="Portakal Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/portakal-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/02/portakal-hakkinda-bilgi.jpg" renk="turuncu" yenisekme="evet"][/renkbox]

Yaklaşık 30 - 50 yıl ömürleri olan şeftali ağaçlarının genel olarak, tüylü ve tüysüz meyve veren iki çeşidi vardır. Türkiye’de en fazla Akdeniz bölgesi ve Bursa taraflarında yetişmektedir. Meyve olarak tüketilmesinin yanı sıra meyve suyu olarak da değerlendirilen şeftali, yaz aylarında serinlik veren meyveler arasındadır. Gülgiller familyasına ait olan şeftali tüylü kabuğu ile diğer meyvelerden ayrılmaktadır.

Şeftali Nedir?

Ilıman iklimleri seven ve Gülgiller ailesinden olan şeftali (Prunus persica), yaklaşık 30 - 50 yıllık yaşam süresinde, verimli bir şekilde meyve vermektedir. Bursa şeftalisi olarak meşhur olan Türkiye’de en çok Bursa ve Marmara ve Akdeniz bölgesinde tarımı yapılmaktadır. 2-3 metreye kadar uzayan ağacın koyu yeşil ve uzun yaprakları bulunmaktadır.

Şeftali etli ve sulu bir meyve olarak, meyve suyu olarak üretimi sıkça yapılan meyvelerden biridir. Tek çekirdeği bulunan şeftalinin farklı çeşitleri bulunmakla birlikte tüylü ve tüysüz olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır. Kışın doğal yağışlarla su ihtiyacını karşılayan  şeftali, çok sıcak iklimlerde daha sık sulanmalıdır. Genel olarak minerale ihtiyaç duymaz fakat filizlenme aşamasında alüvyal toprakların tercih edilmesi daha uygun olacaktır.

Şeftalinin Özellikleri Nelerdir?

Kendi çekirdeğinden rahatlıkla yetişebilen şeftali hoş kokulu ve sulu bir meyvedir. Şeftali meyve suyu ve meyve şeklinde tüketilirken çekirdekleri de birçok yerde yakıt olarak kullanılmaktadır. Çekirdekleri üzerinde küçük delikler bulunan şeftalinin kendi içinde birçok çeşidi bulunmaktadır. Ağaç üzerinde yetişen şeftaliyi mevsiminde taze olarak tüketmek, keyif verirken aynı zamanda sağlığa birçok fayda sağlamaktadır.

Elma meyvesinden sonra en çok tarımı yapılan ürün olarak dünya genelinde oldukça yaygın yetiştirilen meyvelerden biridir. Şeftali çeşitlilik bakımından oldukça zengin bir meyve olduğundan neredeyse tüm mevsim tezgahlarda  görmek mümkündür. Olgunlaştığı zamanda taze olarak yenmesi en yaygın tüketim şeklidir. Fakat bunun haricinde; meyve suyu yapımında, meyve püresinde, bebek mamasında, pastaları ve tatlıları süslemede, reçel ve komposto yapımında da kullanılmaktadır.

Şeftali Çeşitleri Nelerdir?

En çok bilinen tüylü ve tüysüz şeftali olmak üzere, pek çok daha farklı çeşidi bulunmaktadır. Genel görünümleri benzer olan ancak farklı bir özelliği nedeniyle farklı kategoriye girmiş olan şeftali çeşitlerinin genel özellikleri tüylü ve etli olmasıdır. Ülkemizde yaklaşık 64 şeftali türü yetişmektedir. Akdeniz bölgesinde görülen şeftali çeşitlerinden biri olan flordasun oldukça verimli çeşitlerden biridir.

Yine Akdeniz bölgesinde yetişen çeşitlerden early amber ve early red sarı renkli iç kısımları ile oldukça sulu ve ağaçları verimli olan çeşitlerdir. Dış kabuğu kadife gibi tüylü yapıya sahip olan şeftalinin bir de nektarin adı verilen tüysüz çeşidi bulunmaktadır.

Lezzeti benzer olan ancak nektarinin daha sert olması aradaki farkları arasındadır. Bilinen diğer bazı şeftali çeşitleri şunlardır; elegant lady, symphonie, royal glory, spring crest, francoise, spring lady, spring bella, vista rich, rich lady, venüs, sweet lady, silver king, super red, adriana, big top, sun gold, caldesi 85 ve tastireddir.

Şeftalinin Faydaları Nelerdir?

Şeftali tam bir A vitamini deposu olmasından dolayı kanserden koruyucu özellikte olurken, kanser hastalarının da tedavi sürecini hızlandıran bir meyvedir. Aynı zamanda C vitamini, magnezyum, kalsiyum ve potasyum açısından da zengindir. Günde 1 adet şeftali yemek birazdan sayacağımız faydalarını almada ideal olan miktadır. Diğer tüm bitkilerde ve yiyeceklerde olduğu gibi şeftalide de aşırı kullanımdan kaçınılmalıdır. Şeftalinin en bilinen faydaları şunlardır;

• Hoş kokulu olması ağız kokusu sorunu olanlar için birebirdir.
• Bağırsak sorunlarının çözülmesinde şeftali oldukça etkili bir meyvedir. Diğer yandan olgun şeftalinin kabızlığı giderici ve hazmı kolaylaştırıcı özelliği bulunmaktadır.
• Şeftali Çin başta olmak üzere birçok ülkede güzellik ve ölümsüzlük meyvesi olarak tüketilmektedir. Ömrü uzattığına inanılan şeftali, gerçekten gut hastalığından kansere kadar pek çok hastalığın şifası niteliğindedir.
• Şeftali, içten cilt sağlığına fayda ederken yüz maskesi olarak kullanmak da ciltteki kırışıklıkların giderilmesi ve pürüzsüz bir cilde sahip olmayı sağlar.
• Vücut fonksiyonlarına olumlu etkisini yanı sıra merkezi sinir sistemine de iyi gelmesi, strese bağlı uykusuzluk ve asabiyet gibi sorunların yok olmasına yardımcı olmaktadır.
• Sindirimi kolaylaştırır, bağırsaklarda oluşan şişkinliği önler, bağırsakları yumuşatır ve metabolizmayı hızlandırarak kronik kabızlık soruna iyi gelir.
• Hücreleri onararak yaşlanmayı geciktirir.
• Kemiklerin güçlenmesini sağlar.
• Göz sağlığına iyi gelir.
• Kilo vermeyi kolaylaştırır, düşük kalorili bir meyve olduğundan diyet yapanlar günde 1-2 tane şeftali yiyebilirler.
• Kemik ve kalp sağlığına faydalıdır.
• Böbrekler oluşan kum taşının atılmasında yardımcı olduğu gibi, bu tür sorunların oluşmasının da önüne geçer.
• Kanser hücrelerinin oluşumunu engeller ve var olan hücrelerle savaşır.
• Bağışıklık sistemini güçlendirerek, vücudun hastalıklara karşı dirençli olmasını sağlar.
• Güçlü bir antioksidan olan şeftali, vücuttaki toksik maddelerin ve serbest radikallerin atılmasını sağlar.
• Herhangi bi nedenle hasar görmüş dokuların onarımına yardımcı olur, tedavi süresini hızlandırır.
• Enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olur.

Şeftali Suyunun Faydaları Nelerdir?

Doğanın sunduğu nimetler öyle güzel ve tükenmez ki... Bir meyvenin hem kendini, hem suyunu, hem kabuğunu ve hatta yapraklarını bile kullanarak fayda sağlayabiliyoruz. Şeftali de özellikle suyu ile ön plana çıkan meyvelerden biri. İnsanların akıllarına genellikle suyu mu yoksa kendisi mi daha faydalı diye sorular gelmektedir. İşte şimdi en çok  merak edilen bu konuya açıklık getirebiliriz. Şeftali suyunun en sık duyulan faydalarından bazıları şunlardır;

• Kanı temizleme özelliği bulunan şeftali suyu damar tıkanıklığı riskini azaltır.
• İyi bir idrar söktürücü olduğundan mesane ve prostat kanseri gibi hastalıkların oluşma riskini düşürür.
• Ateş düşürücü özelliği vardır.
• Tıpkı meyvesi gibi sindirim sistemi sorunlarına iyi gelir, bağırsakları yumuşatır.
• İçerdiği vitamin ve mineraller sayesinde ağızda bakteri oluşumunu engeller, aynı zamanda ağız kokusunu giderir.

Şeftalinin nasıl bir meyve olduğu ve faydalarını anlattıktan sonra sizlere küçük bazı tavsiyelerde bulunmak istiyoruz. Öncelikle saydığımız bu faydalardan tam anlamıyla nasiplenmek istiyorsanız taze şekilde tüketmeye özen göstermelisiniz. Marketlerden alınan şeftali suyu yerine de evde kendi hazırladığınızı içmeniz çok daha iyi olacaktır. Çünkü hazır meyve suları içerisine eklenen koruyucu ve gıda boyaları ile faydadan çok zarar sağlamaktadır.

[renkbox baslik="Üzüm Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/uzum-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/11/uzum-meyvesi-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="mor" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Yan etkilerinden de kısaca bahsedecek olursak; genelde önemli bir yan etkisi bulunmaz. Ancak alerjisi olanlar veya düzenli ilaç kullananlar aşırı tüketimden kaçınmalıdır. Özellikle alerjisi olan küçük çocuklarda ciltte kızarıklık veya kaşınma yapabilir. Yüksek oranda potasyum içerdiği için böbrek hastalarının da kontrollü bir şekilde tüketmesi ve hatta doktorlarına danışmaları önerilmektedir.