Şeytan Pençesi Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Kökleri birçok doğal tedavide kullanılan şeytan pençesi, enteresan isminden ziyade faydalarıyla gündeme gelmektedir. Doktorlar tarafından yazılan çoğu ilacın yan etkileri hususunda endişe edilmesi nedeniyle birçok kişi çareyi doğal yöntemlerde aramaktadır. Saymakla bitmeyen birçok faydası bulunan bu bitkinin, Avrupa ve Afrika’daki geleneksel tıbbi uygulamalarda yüzyıllardır kullanılmaktadır.

Görünümü pençeyi andıran yapısıyla bu bitkinin her bir çiçeği bir gün kadar yaşar ve kuruduğunda uzun iğneli korkunç bir bitkiye dönüşür. Pençeler bitkinin meyvesini saklamaktadır. Oldukça keskin yapılı kancalı dikenleri yanlara doğru eğilen şeytan pençesi, ismini bu görüntüsünden almaktadır. Halk arasında ağaç örümceği ve şeytan kökü gibi isimlerle anılmaktadır.

[renkbox baslik="Aslanpençesi Bitkisi Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/aslanpencesi-bitkisi-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/aslanpencesi-hakkinda-bilgiler-1024x597.jpg" renk="yesil" yenisekme="evet"][/renkbox]

Kuru havayı ve sıcak iklimleri sevip daha çok çöl bölgelerinde yetişen bitki Afrika kökenlidir. Yetiştiği bölgenin yerlileri tarafından değişik hastalıklara iyi geldiğine inanılmaktadır. Kızılderililerde sepet yapımında kullanıldığı da bilinmektedir. Romatizma rahatsızlıklarını azaltmasından iltihap giderici olmasına; kireçlenmeden sinir hasarı sonucu oluşan veya ameliyat sonrasında kendini gösteren vücut ağrılarına kadar birçok faydası vardır. Bu bitkinin kullanım şekillerini, faydalarını ve olası yan etkilerini aşağıda bulabileceksiniz.

Şeytan Pençesi Nedir?

Latince ismi Harpagophytum procumbens olan, yerde sarmaşık gibi genişleyen tırmanıcı dallara sahip, Güney Afrika’nın sıcak çöl ortamlarında yetişen şifalı bir bitkidir. İngilizcedeki ismi devil’s claw'dır. Şekli, bakıldığında bir kancayı andırır. Kurak iklimleri sever ve killi ya da kumlu topraklar için uygundur. Pedaliaceae-susam familyasından gelir, yapraklı ve çok yıllık bir bitkidir.

Madagaskar stepleri, Namibya, Botsvana, Güney Afrika, Angola, Zambiya ve Zimbabve’de bulunur. Ayrıca çöl bulunan hemen her kıtada da yetişebilir. 10-20 cm kalınlığında ve 30-70 cm uzunluğunda kökleri, ana köklerin 100-200 cm kadar yanlarına uzanan ince yan kökleri ve dışı esmerimsi kızıl renkte yumruları vardır.

Bitkinin kökleri pençe görünümündedir. Kadife kırmızısı çiçekleri bitkinin saplarını çevreler. Sahip olduğu bu çiçeklerin kökü ilaç yapımında kullanılmaktadır. Kurutulan yumruları ise bitkinin asıl kullanılan kısımlarıdır.

Kalahari Çölü’nde yaşayan Khoikhoi’ler ve diğer Güney Afrikalı topluluklar çok uzun yıllar şifa bulmak amacıyla; bu bitkiyi mide-bağırsak problemleri, ateşi düşürmek, migren, alerjik reaksiyonlar ve yaraların tedavisinde kullanmışlardır. 1900’lü yılların başında batı tıbbında bilinmeyen bu bitki daha sonra Avrupa ve ABD’ye kadar her yerde tanınır duruma gelmiştir. Bu değişik çöl bitkisinin bilinen en önemli özelliği ise doğal bir ağrı kesici olması ve romatoid artrite iyi gelmesidir.

Bu şifalı bitki, anti-inflamatuar etkileriyle iridoid glikozitler içermektedir. Bu glikozitlerin antioksidan etkileri olabileceği düşünülür ve bu, bitkinin dengesiz moleküllerin hücrelere zarar veren etkilerini yakalama özelliğine sahip olması anlamına gelir. Ayrıca bitkinin tohumları geyiklerin, tavşanların ve sığırların ayaklarına yapışır ya da koyunların yünlerine dolanır. Böylelikle kolayca yayılır. Şeytan pençesinin çok yıllık (P. altheaefolia) ve yıllık (P. Parviflora) olmak üzere iki türü bulunur.

Şeytan Pençesi Nasıl Kullanılır?

Sonbahar aylarında sökülen, toprak altında kalan yumru kökler çıkarılır ve fırçayla temizlenir. Daha sonra 2-5 cm kalınlığında dilimlenir ve kurutulur. Uygun koşullar sağlandığında uzun süre sağlıklı şekilde saklanabilir. Kurutulan yumrular her derde deva olup çeşitli kullanım şekilleri mevcuttur.

Bu bitkiyi kapsül, tablet veya çay poşetleri halinde aktarlar ve eczanelerden bulabilirsiniz. Ambalajı üzerinde kullanım sıklığı ve miktarı yer alacaktır. Yara ve ağrı tedavisi için ise merhem olarak kullanımı mevcuttur ve direkt tedavi edilmek istenen bölge üzerine uygulanır.

Çayı için ise 1 çay kaşığı öğütülmüş şeytan pençesi üzerine 300 ml civarı kaynamış su eklenir, üzeri kapalı olarak 8 saat kadar bekletilir. Diğer bitki çaylarının aksine oldukça uzun süre sıcak suda bekletilen bu bitkinin kökü oldukça serttir ve içerisindeki maddeler ancak uzun bir sürede suya geçebilir. Günde en fazla üç fincan alınabilir.

Şeytan Pençesinin Faydaları Nelerdir?

Yetiştiği bölgelerde birçok derde deva olmasından dolayı sıkça tercih edilen şeytan pençesinin kök ve yumruları tıbbi etkiler barındıran kimyasallar içerir. Bu bitkinin başlıca faydalarını sıralayacak olursak:

• El, bilek, dirsek, omuz, bel, diz ağrılarına karşı etkinliği kanıtlanmıştır. Bu bitkiyi kullanan hastaların %60’ı kullandıkları diğer ağrı kesicileri azaltmış ve daha sonra bırakmayı başarmıştır.
• İçeriğindeki harpagosid maddesi özellikle sırt ağrılarına çok iyi gelmektedir. Kimyasal ilaçların etki etmediği sırttaki ağrıların kısa sürede azalmasını sağlamaktadır. Yapılan araştırmalarda ciddi bir yan etki kaydedilmeyip dolaşımın iyileştirilmesine yardımcı olduğu görülmüştür.
• Kemik kayıplarını önler.
• En çok bilinen yanı, osteoartrit semptomları bastırması ve tedavi edici olmasıdır. Artrit rahatsızlığına iyi gelir.
• İltihap gidermeye yardımcı olur.
• Yaralanmalar ve cilt sorunlarına iyi gelir.
• Romatizma rahatsızlıklarında, fibromiyaljide iyileştirici etkisiyle destekleyici tedavi olarak kullanılır. Bu özelliği birçok uzman tarafından kabul edilmiştir.
• Alerjik rahatsızlıklara iyi gelir.
• Vücuttaki kireçlenmeleri önler.
• Açlık hissini azaltarak kilo vermeye yardımcı olur. İrlanda’da yapılan bir üniversite araştırması bu bitkinin ghrelin hormonunun (açlık hormonu) durmasına veya yavaşlamasına yardımcı olabileceğini öne sürmüştür. Ayrıca fazla kilolardan kaynaklı damar sertleşmesine de iyi gelir.
• Mide rahatsızlıklarına iyi gelir.
• Baş ağrılarına ve gözlerde kararma, mide bulantısıyla kendini gösteren migrene iyi gelir.
• Ateş düşürmeye yardımcıdır.
• Pek çok hastalığın temelinde yatan inflamasyonlara karşı savaşır.
• Gut hastalığına iyi gelir.
• Suda çözünebilen antioksidanlar yönünden oldukça zengindir.
• Vücudu toksinlerden arındırır.
• Foliküler lenfoma tedavisinde kullanılabilir. Bu konudaki bir araştırma kemoterapi almayan bir hastanın lenfomasının şeytan pençesi etkisiyle gerilediğini kesin olmamakla birlikte öne sürmektedir.
• Adet dönemi sorunları ve menopozda olumlu etkileri vardır.
• Sindirim sistemine faydalıdır, hazımsızlığı giderir.
• Böbreklerin sağlıklı çalışmasını sağlarken nitrit oluşumunu engeller ve böbreklerin hasar görmesini engeller. Glomerüler hastalıklar olarak bilinen iltihapla alakalı böbrek ve mesane rahatsızlıklarının tedavisini olumlu etkiler.
• Ürik asit düzeyini artırmaya yardımcı olur.
• Travmadan kaynaklanan problemlerin iyileştirilmesine yardımcı olur.
• Yüksek kolesterole iyi gelir.
• İdrar söktürmeye yardımcıdır.
• Sıtma rahatsızlığına iyi gelir.

Şeytan Pençesinin Yan Etkileri Nelerdir?

Uygun dozlarda kullanıldığında çok fazla yan etkisi bulunmayan bu bitkinin hamilelikte ve emzirme dönemlerinde kullanılması önerilmez. Bazı kişilerde en sık rastlanan yan etkileri ise gastrointestinal (gaz ve ishal), baş ağrıları, sindirim güçlüğü olarak bilinmektedir. Bunlara ek olarak mide asidinin artmasına sebep olduğu için midede yanmalar da ortaya çıkabilir.

[renkbox baslik="Yer Elması Nedir? Çeşitleri, Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/yer-elmasi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/01/yer-elmasi-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="kahve" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Kalp problemi olanlar, tansiyon hastaları, düşük kan basıncı olanlar, şeker hastaları, safra taşı olanlar ve peptik ülser rahatsızlığı olanların kullanması sakıncalı olabilir. Ayrıca karaciğer ve böbrek problemleri yaşayanlar da bitkiyi kullanmamalıdır, alerjik reaksiyonlar görülebilir.

Kalp ritmini düzenleyen ilaçlarla alınması bitkinin etkilerini değiştirebilir. Kan inceltici ve mide asidini azaltıcı ilaçlarla alınması sakıncalı olabilir. Belirtilen faydaları her bireyde aynı etkiyi göstermediği gibi hastalıkların tedavisinde ilaç yerine geçmediği, uygun şekil ve dozlarda kullanılması gerektiği unutulmamalıdır.