Ton Balıkları Hakkında Bilgi; Orkinos Balığı Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Orkinos balığı, genel olarak adlandırılması ile ton balığı, Uskumrugiller (Scombridae) ailesine ait bir deniz canlısıdır. Boyları yaklaşık 6 metreyi bulabilen ve ağırlıkları 1 tona ulaşan balıklar yüzgeçleri parlak olan balıklardır. Boyları ve kiloları elbette türlerine göre değişkenlik göstermektedir.

Denizdeki küçük canlıları avlayarak beslenen ton balıkları ağırlıklarına nazaran oldukça hızlı yüzme yeteneğine sahiptirler. Tropik bölgeleri tercih eden türlere nazaran daha çok ılıman sularda yaşamayı tercih ederler. Ton balıklarına ait bazı türlerin ortalama 30- 40 yıl yaşadıkları bilgisine rastlanmaktadır. Derin suların canlısı olan orkinoslar, bazı dönemlerde yer değiştirmekten hoşlanırlar.

[renkbox baslik="Lepistes Balıkları Hakkında Bilgi; Lepistes Balığı Nedir? Özellikleri Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/lepistes-baliklari-hakkinda-bilgi/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/01/lepistes-baligi-hakkinda-bilgi-lepistes-baligi-nedir-ozellikleri-nelerdir.jpg" renk="yesil" yenisekme="evet"][/renkbox]

Günümüzde nesli tükenmekte olan canlılar arasında yer almasına rağmen, üreme zamanlarında 1 milyona yakın yumurta dökerek nesillerini sürdürme özelliğine sahiptir. Ton balıklarının en çok bilinen türleri arasında sarı kanatlı orkinos, çizgili orkinos ve uzun çizgili orkinos türleri yer almakta ve bu türler yaklaşık 500 kg ağırlığına ve 2,5 metre uzunluğuna kadar ulaşabilmektedir.

Orkinos (Ton Balığı) Nedir?

Orkinos balıklarına verilen diğer isim olan ton balığı, pek çok kişinin severek tükettiği balıklardan biridir. Özellikle konserve olarak alınıp tüketilebilmesi, sağlığına ve formuna dikkat edenler için pratik seçeneklerden biridir. Omega 3 ve B12 vitaminleri açısından oldukça zengin olan ton balığı sayesinde günlük vitamin ihtiyacının büyük bölümünün karşılanması mümkündür.

Protein açısından da zengin bir besin olan ton balığı, halk arasında daha çok orkinos balığının konservelenmiş haline verilen isim olarak kullanılıyor denebilir.Birçok bölgede tuna balığı olarak da bilinmektedir. Göçmen balık türleri arasında hızı ve büyüklükleri ile bilinen ton balıkları kendilerinden küçük olan canlıları yiyerek beslenmektedirler. Bu canlılar arasında; hamsi, sardalya, uskumru, palamut ve lüfer gibi balıklar da vardır. Eti genellikle konserve yapılarak o şekilde insanların kullanımına sunulmaktadır.

Orkinos balıklarının kendi içlerinde pek çok farklı türünün bulunmasına karşın et kaliteleri hemen hemen benzerlik göstermektedir. Etlerinin lezzetli olması ve konservecilik alanına elverişli bir balık türü olmasında dolayı nesilleri tehlike altında olan balıklardan biridir. Bu noktada güney mavi yüzgeçli orkinosların daha çok popüler olmasından dolayı ton balığı türleri arasında en çok bu tür risk altındadır.

Orkinos Balığının Özellikleri Nelerdir?

Saatte ortalama 60 kilometre hız yaparak denizdeki en hızlı canlı türlerinden biri olarak bilinen orkinoslar, göçmen bir balık olarak sürekli yüzme eğilimindedir. Vücutlarının ön kısmı yuvarlak hatlı, kuyruğa doğru incelen yapıdadır. Köpekbalıkları ile ortak özelliklerinden olan gaz keselerinin bulunması, ton balıklarının yüzeyde kalabilmek amacıyla sürekli yüzmek zorunda kalmalarına neden olmaktadır.

Sürekli hareket halinde olmaları besin ihtiyaçlarının da artmasına neden olmaktadır. Bu nedenle ton balıkları kendi ağırlıklarının onda biri kadar avlanarak beslenme gereksinimini giderirler. Deniz canlıları arasında kendilerine özgü özellikleri ile oldukça ilgi çeken ton balıkları, yaz aylarında dişi orkinosların denize bıraktıkları yumurtalar ile çoğalırlar. Yağla dolu küçük kapsüller içinde yer alan ton balığı yumurtaları denize bırakılmalarının ardından 24 saat sonunda çatlarlar.

Yaklaşık 2 milimetre boyunda ve henüz yüzgeçleri olmayan ton balıkları kısa sürede hızla gelişerek büyürler. 3 ay gibi kısa bir zaman içinde ağırlıkları yarım kiloyu bulan orkinosların, 1 yaşına geldiklerinde boyları 60 santimetreyi bulabilmektedir. İri vücutlarına rağmen son derece çevik hareketlerde bulunabilen ton balıkları uzun mesafe göçlerde dinlenmeden yüzebilirler.

Orkinos Balığının Türleri Nelerdir?

Orkinos balıklarının en çok bilinen türleri sarıkanat ve çizgili orkinostur. Bunlardan başka diğer türleri ise;

• Benekli veya yazılı orkinos (Euthynnus alletteratus)
• Beyaz orkinos (Thunnus alalunga)
• Mavi yüzgeçli Atlantik orkinosu (Thunnus thynnus)
• İnce orkinos (Allothunnus fallai)
• Kara kanat orkinos (Thunnus atlanticus)
• Sarı kanat orkinos (Thunnus albacares)
• Uzun kanat orkinos (Thunnus alalunga)
• Uzun kuyruk orkinos (Thunnus tonggol)
• Güney mavi kanat orkinos (Thunnus maccoyii)
• Kocagöz orkinos (Gymnosarda unicolor)
• Küçük orkinos (Euthynnus affinis)

Orkinos Balığı Nasıl Pişirilir?

Orkinos balığı ile ton balığının aynı şey olduğundan bahsettik. Dolayısıyla konserve şeklinde alıp tüketebilirsiniz. Ancak bunun dışında kendiniz de taze olarak alıp, zevkinize göre farklı şekillerde pişirebilirsiniz. Ton balığının taze halini marketlerde veya balıkçılarda, dilimlenmiş şekilde bulabilirsiniz. Eğer küçük bir orkinos balığı ise tüm haliyle de alabilirsiniz.

Bu haliyle aldığınız balığı tercihinize göre; ızgarada, fırında, buğulama şeklinde veya güveç olarak yapabilirsiniz. Kızartma tekniği orkinos balıklarında pek tercih edilen bir yöntem değildir. En çok beğenilen ve yapılan pişirme yöntemi ise güveçtir. Bunun için orkinos balığını temizledikten sonra, renginin açılması için bir saat kadar limonlu ve tuzlu suda bekletin. Yıkayıp, süzdüğünüz orkinosları kuşbaşı doğrayın. Bundan sonrasında damak tadınıza göre, arpacık soğan, sarımsak, defne yaprağı, çok az salça ve tuz ekleyerek toprak bir kaba alın.

Orkinos yağlı bir balık olduğu için fazladan yağ eklemenize gerek kalmayacaktır. Güveç usulü pişirme yöntemini, orkinos balığı için gönül rahatlığıyla deneyebilirsiniz. Konserve olarak aldığınız ton balığını ise, salatalara, pizzalara ekleyerek ya da direkt tüketebilirsiniz. Pratikliği açısından insanların en çok tercih ettiği ise ton balıklı sandviçlerdir.

Orkinos (Ton) Balığının Faydaları Nelerdir?

Sağlıklı ve pratik bir yiyecek dendiğinde akla ilk gelenlerden biri olan ton balığı, sağlıklı beslenmenin başlıca unsurlarından biri niteliğindedir. Düzenli olarak tüketenlere doğal bir cilt güzelliği kazandıran ton balığı aynı zamanda iyi bir kalp dostudur.

Kalp krizi riskini azaltıcı özelliklere sahip olduğu son yıllarda yapılan araştırmalar sonucunda ortaya konmuştur. Saç yapısının da sağlıklı olmasına katkı sağlayan ton balığı, parlak ve güçlü saçlara ulaşmak isteyenlerin, düzenli olarak tüketmeleri önerilir. İçeriğinde bulunan esansiyel yağ asitleri nedeniyle saçların ihtiyaç duyduğu tüm eksiklikleri gidermesine yardımcı olmaktadır.

Magnezyum, selenyum ve protein açısından oldukça zengin olan ton balığı, tercihi sağlıklı beslenmek olan herkesin başlıca besin maddelerinden biridir. Besin değerleri üst düzey bir yiyecek olarak bağışıklığın güçlenmesinde ve kanserle mücadele konusunda oldukça etkilidir. Yüksek tansiyon ve kolesterol gibi rahatsızlıkları bulunanlar için ideal bir besin kaynağı olarak kan basıncının dengelenmesini sağlar.

Orkinos Balığının Zararları Nelerdir?

Sağlık yönünden ağır basan özelliklerinin yanı sıra cıva içeriyor olması, ton balıklarının aşırı tüketiminden kaçınılmasını gerektirmektedir. İnsan vücudu için tehlikeli olan civanın ton balığı aracılığı ile vücuda girmesi birçok hastalığa davetiye çıkarmaktadır. Özellikle civanın anne karnındaki bebeği olumsuz etkileyici özelliğinden dolayı hamilelik döneminde oldukça kısıtlı tüketilmesi gereken yiyeceklerden biridir.

[renkbox baslik="Japon Balıkları Hakkında Bilgi; Japon Balığı Nedir? Özellikleri Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/japon-baliklari-hakkinda-bilgi/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/12/japon-baliklari-hakkinda-bilgi-japon-baligi-nedir-ozellikleri-nelerdir.jpg" renk="turuncu" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Deniz sularında bulunan cıvanın ton balığı aracılığı ile vücuda alınması oldukça zararlıdır. Bu nedenle aşırı tüketim yerine az miktarda düzenli olarak tüketmek, orkinos balığı içerisindeki faydalardan sağlıklı bir şekilde yararlanmayı sağlayacaktır. İdeal miktarda ton balığı tüketmek vücuttaki zararlı toksinlerin dışarı atılmasında da oldukça etkilidir.

Orkinos Balığının Bilimsel Sınıflandırması

Alem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Actinopterygii (Işınsal Yüzgeçliler)
Takım: Perciformes
Familya: Scombridae (Uskumrugiller)