TÜBİTAK Nedir? Ne İşe Yarar? Görevleri ve Çalışma Alanları Nelerdir?

TÜBİTAK 1963 yılında, Cemal Gürsel hükümeti tarafından devlete danışmanlık etmek, milli bilim politikalarını belirlemek ve rehberlik etmek amacıyla kurulmuştur. İlk olarak Türkiye Bilim Teknik ve Araştırma Kurumu olarak isimlendirilmiştir. Bir süre sonra, teknik yerine teknolojik isminin kullanılmasıyla beraber Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu olarak anılmıştır.

1993 yılından itibaren yayım konusuna el atmış ve popüler bilim kitaplarının basımına başlamıştır. Her ülkede bilimi denetleyen, bilimi yönlendiren bir kuruluş mutlaka vardır ama isim olarak farklılıklar taşır. Ülkemizde bilimin yönlendirilmesi, özellikle gençlerin bilime teşvik edilmesi ve icatları desteklemesi bakımından TÜBİTAK önemli bir yere sahiptir.

[renkbox baslik="Uluslararası Para Fonu (IMF) Nedir? Kuruluşu, Amacı ve Görevleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/uluslararasi-para-fonu-imf-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/08/uluslararasi-para-fonu-nedir-kurulusu-amaci-gorevi.jpg" renk="mavi" yenisekme="evet"][/renkbox]

Verdiği teşvikler sayesinde birçok kişinin, ciddi anlamda önemli keşifleri mümkün olabilmektedir. Özellikle öğrencilerin sıkça faydalandığı TÜBİTAK, ülkemizde kendisine ait çeşitli görevlere de sahiptir. Son dönemde bazı projeleri desteklemediği için kamuoyunda eleştirilere maruz kalsa da, başarılı işlere verdiği destekle adından söz ettiren, başarılı bir kurum olan TÜBİTAK'ı gelin daha ayrıntılı bir şekilde tanıyalım.

TÜBİTAK Nedir?

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu'nun kısaltması olan TÜBİTAK, ülkemizde bilim ve teknolojiye teşvik etme, yön verme gibi amaçları olan bir kurumdur. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın kuruluşlarından biri olup, çeşitli özel hükümlerle bağlıdır.

TÜBİTAK, 24.07.1963 yılında, 11462 sayılı Resmi Gazete yayımı ile genç bilim adamlarını desteklemek amacıyla kurulmuştur. Tarihi içerisinde birçok başkana ev sahipliği yapmış ve kendi içerisinde kurumların sayısını artırmıştır.

Önceleri sadece bilim desteklemesi yaparken; günümüzde Ar-Ge projelerinin desteklenmesi, tarım politikalarına yön verilmesi gibi birçok alanı içine alan önemli bir misyona sahiptir.

Kurum kendisini; “Toplumumuzun yaşam kalitesinin artmasına ve ülkemizin sürdürülebilir gelişmesine hizmet eden, bilim ve teknoloji alanlarında yenilikçi, yönlendirici, katılımcı ve paylaşımcı bir kurum.” olarak tanımlamaktadır.

Amacı; endüstriyel ve akademik araştırma çalışmalarını desteklemek, Ar-Ge çalışmalarını yürütmek, ülkemizin bilim ve teknoloji alanlarında farkındalığını artırmaktır. Desteklenen projelerin haricinde bilim ve teknoloji alanlarında kitap ver dergiler yayınlamaktadır.

Akademik kariyer yapan öğrencilerin ve bilim insanlarının hem yurt içi hem de yurt dışı faaliyetlerini, burs ve ödüllerini destekleyen, dünyadaki gelişmelere özendiren TÜBİTAK, ülkemizin küresel piyasalarda rekabetini artırmak amacıyla gerekli fonları sağlamaktadır.

TÜBİTAK Ne İşe Yarar?

Kurum, ülkemizde çeşitli bilim alanlarında araştırma ve geliştirme ile ilgili her faaliyeti desteklemektedir. Ülkenin kalkınmasında öncelikli olan projeleri geliştirmek, özendirmek ve bunları düzenlemek kurumun politikaları arasındadır.

Keşifler ve projeler için gerekli bilimsel, teknik bilgilere ve ilgili kişilere ulaşmayı da mümkün kılmaktadır.

Ülkemizi uluslararası bilimsel ve teknolojik çalışmalarda temsil eden TÜBİTAK, bilim okuryazarlığının geliştirilmesi için de etkin çalışmalar yapmaktadır. Kurulduğu ilk yıldan bu yana yayımladığı dergi ve kitaplar, yaptığı yarışma ve etkinliklerle gençlerin bilime bakış açısını geliştirmeyi hedeflemiştir.

2007 yılından bu yana Bilim ve Toplum Projeleri’ne destek vermeye başlayan kurum, toplumun da bilim ve teknolojiyi eğlenerek öğrenmesini sağlayarak etkinlik ve çalışmalar düzenlemektedir.

TÜBİTAK’ın Görevleri Nelerdir?

Kurulduğu ilk günden bu yana, dünya genelinde bilim ve teknoloji çalışmalarını takip eden TÜBİTAK’ın genel olarak görevleri şunlardır;

• Türkiye’nin bilim ve teknoloji konusundaki politikalarını belirlemek ve bunları uygulamaya geçirmek.
• Akademik alanda Ar-Ge desteği sağlamak, akademileri özendirmek ve takibini yapmak.
• Sanayi alanındaki araştırma, teknoloji ve geliştirme konularında yeniliklere destek vermek, özendirmek, destek verdiği projeleri takip etmek.
• Üniversitelerle, sanayi alanlarındaki ilişkilerin gelişme göstermesini sağlamak.
• Ulusal öncelikler dikkate alınarak gelişme çalışmalarını yürütmek.
• Ar-Ge faaliyetlerinin kolaylığı ve teknik gerekliliği için hizmet sağlamak ve bu hizmetleri sağlayacak birimleri işletmek.
• Gelecek dönemlerin bilim adamlarını keşfetme ve onları bilim konusunda teşvik etmek.
• Bilimsel alanlarda teşvik unsurları dahilinde yıllık ödüller sunmak.
• Uluslararası bilimsel, teknolojik iş birliklerini ayarlamak ve devam ettirmek.
• Bilim alanında dergilerin ve kitapların yayımını yapmak.

TÜBİTAK'ın Çalışma Alanları Nelerdir?

2005 yılından itibaren adındaki "teknik" kelimesi, "teknolojik" olarak değiştirilen TÜBİTAK; matematik, fizik, bilim, biyoloji, kimya ve teknoloji gibi alanlarda destek vermektedir. Çalışma alanlarını kapsayan bu konulardaki hizmetlerini ise, aşağıda sıraladığımız kolları sayesinde gerçekleştirmektedir.

TÜBİTAK Birimleri

TÜBİTAK kendi içinde birimleri olan oldukça gelişmiş bir kurumdur. Birimlerin sayısı zaman içerisinde artış göstermiştir. Çeşitli görevleri ve amaçları bulunan bu birimler; Araştırma Destek Programları Başkanlığı, Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı, Kurumsal İletişim Müdürlüğü, İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı, İdari Hizmetler Daire Başkanlığı ve Mali Hizmetler Daire Başkanlığı'dır.

TÜBİTAK Yayınları

Kurum, ülkemizde bilimi popüler hale getirmek ve insanların bilinçlenmesini sağlamak amacıyla şuan için üç adet, aylık dergi yayını yapmaktadır. Bunlardan bazıları; Bilim ve Teknik, Bilim ve Çocuk, Meraklı Minik’tir. Bunun yanında yıllık olarak yaklaşık 20 adet bilim kitabı yayımlanmaktadır. Ayrıca direkt olarak ülkemizdeki bilim camiasına yönelik 12 adet de bilimsel dergi çıkartmaktadır.

TÜBİTAK Destekleri

Yükseköğretime Geçiş Sınavı'na (YGS) giren ve ilk 5000 kişi arasına giren öğrencilere; biyoloji, kimya, fizik, matematik, genetik, sosyoloji, psikoloji, tarih ve felsefe bölümlerinden birine yerleşmişlerse aylık olarak 250 TL karşılıksız burs verir. Bu tutar yıllara göre değişiklik göstermektedir.

TÜBİTAK’ın Tarihçesi

Ülkemiz için oldukça değerli ve önemli olan kurum, 1963 yılında kurulmuştur. İlk olarak; genç araştırmacıları teşvik etmek, doğa bilimlerinde temel ve uygulamalı akademik araştırmaları desteklemek gibi hedefler belirlemiştir.

1967 yılında Dokümantasyon ve Enformasyon Merkezi’ni kurmuş ve araştırmacılara Ar-Ge alanında dokümantasyon hizmeti vermeye başlamıştır. 1996 yılında bu birim Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi’ne (TÜBİTAK-ULAKBİM) dönüştürülmüştür.

Türkiye’nin bilim ve teknoloji politikalarının belirlenmesinde hükümete yardımcı olmak amacıyla, ilk çalışmayı 1983 – 2003 yılları dokümanını hazırlama görevini üstlenerek yapmıştır.

1 Haziran 1995 tarihinde destek verilecek Ar-Ge projelerinin değerlendirilmesi görevi Dış Ticaret Müsteşarlığı ile birlikte TÜBİTAK’a verilmiştir. 2005 ve 2010 yılları arasında hibe olarak verilen desteklerin yüzde 25’i görevi Dış Ticaret Müsteşarlığı, yüzde 75’i TÜBİTAK tarafından sağlanıyordu. 2010 yılında yayımlanan tebliğ ile bu finansman kaynağının tamamı TÜBİTAK tarafından karşılanmaya başlanmıştır.

2003 yılından itibaren Avrupa Birliği Çerçeve Programlarına tam katılım ile uluslararası ikili ve çok taraflı bilimsel ve teknolojik işbirliği faaliyetlerinde Türkiye’yi temsil etmektedir. 7 Temmuz 2005 tarihi itibarıyla, daha önceden “Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu” olan ismi “Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu” olarak değiştirilmiştir.

TÜBİTAK Yayınları Nelerdir?

Kurum projelere verdiği desteklerin yanında periyodik olarak çıkardığı dergi ve kitaplarla da toplumu bilim ve teknoloji konusunda bilinçlendirmeye ve bu alanlara olan ilgiyi artırmaya çalışmaktadır.

TÜBİTAK yayınları arasında; bilim dergileri, kitapları, akademik dergiler, elektronik kütüphane ve diğer ürünler yer almaktadır. Bunlar hakkında bilgi sahibi olmanız açısından kısaca şu şekilde bilgiler verebiliriz;

Popüler Bilim Dergileri

TÜBİTAK Bilim Toplum Daire Başkanlığı bünyesinde Popüler Bilim Dergileri Müdürlüğü tarafından Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk, Meraklı Minik ve Bilim Genç adında dergiler çıkarılmaktadır.

Bilim ve Teknik Dergisi; 1967 yılından bu yana çıkarılan dergi, 96 sayfadan meydana gelir ve her ayın 1’inde yayınlanır. Hedef kitlesi gençler ve yetişkinlerdir. Ayda ortalama 50 bin adet basılmaktadır. Herkesin anlayabileceği bir dil kullanılan derginin içeriği bilim ve teknoloji olmak üzere güncel gelişmelere göre şekillenmektedir.

Bilim Çocuk Dergisi; 64 sayfadan oluşan bu dergi her ayın 15’inde çıkarılır. Aylık baskı sayısı ortalama 150 bindir ve 1998 yılından bu yana her ay yayımlanır. İçerisinde; bilimi çocuk yaştan sevdirmeye yönelik etkinlikler ve anlatımların yanında, poster, maske ve maket gibi değişik ekler ve oyunlar da yer almaktadır.

Meraklı Minik Dergisi; 32 sayfadan oluşan bu dergi her ayın 1’inde çıkarılır. 2007 yılından bu yana aylık olarak yayımlanmaktadır. 3 yaş ve üzeri çocuklara yönelik, araştırma ve merak duygularını artırmaya yönelik yayınlar yapmaktadır.

Bilim Genç Dergisi; Kurumun elektronik ortamda yayınlanan dergisidir. 12 yaş ve üzeri çocuklara yönelik çalışmalar sunmaktadır.

Popüler Bilim Kitapları

1993 yılından bu yana yayımlanmaya başlayan bu kitaplarda; bilim ve teknolojiyi sevdirecek, bu kültürün gelişmesini sağlayacak bilgiler okuyucuyla buluşur.

Akademik Dergiler

Hem yurt içi hem de yurt dışından makalelerin bulunduğu dergiler, 12 alanda uluslararası bilimsel yayınlar yapmaktadır.

[renkbox baslik="Bilgisayarın İcadı: Bilgisayar Nedir? Ne Zaman, Kim Tarafından Bulundu?" link="https://bilgihanem.com/bilgisayarin-icadi-bilgisayar-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/01/bilgisayarim-icadi-kronolojik-siralama.jpg" renk="gri" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Elektronik Kütüphane

Kullanıcıların her türlü bilgi ve kaynağa elektronik ortamda ulaşma imkanın sunan bir platformdur.

Diğer Bilgi ve Ürün Hizmetleri

Bu başlık altında ise ülkenin bilgi birikimini artıracak bilgi ve hizmetler geliştirilerek, üniversite, sanayi ve kamu kesimi gibi yerlere ulaştırılır. Söz konusu çalışmanın toplumun faydalanması için yayılırken, bazen elektronik bazen de geleneksel yöntemler kullanılmaktadır.