Avcılığa merakından dolayı “Avcı Sultan” olarak adlandırılan 3. Murat, Pir Sultan Abdal’ın asılmasına ferman veren padişahtır. Aynı zamanda şair kimliğiyle de bilinen ve şiirlerini “Muradi” mahlasıyla yazan 3. Murat’ın en çok çocuğu olan Osmanlı Padişahı olduğu bilinmektedir.
Aynı anda 60 farklı bebeğine Osmanlı Sarayları’nda bakıldığı rivayet edilir. Osmanlı İmparatorluğu’nun 12. Padişahı, İslam Dünyası’nın ise 91. Halifesi olan 3. Murat, tahta çıktığı ilk gün, Ramazan ayı olmasına rağmen hemen 5 kardeşini birden boğdurmuştur.
[renkbox baslik="Evliya Çelebi Kimdir? Hayatı ve Eserleri" link="https://bilgihanem.com/evliya-celebi-kimdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/02/evliya-celebi-kisaca-hayati-960x560.png" renk="sari" yenisekme="evet"][/renkbox]
Padişahlığı döneminde Kuzey Afrika Fas topraklarını Osmanlı topraklarına katan 3. Murat, cariyelerine düşkünlüğüyle nam salmıştır. Hakkında iddialar öne sürülen 3. Murat, 21 yıl boyunca Osmanlı Padişahlığı yapmıştır.
III. Murat Kimdir?
3. Murat 4 Temmuz 1546 tarihinde Manisa’da dünyaya gelmiştir. Kanuni Sultan Süleyman’ın torunu, 2. Selim’in oğludur. Annesi Nurbanu Hatun’dur. Arapça ve Farsça dillerine hakim olan 3. Murat, dedesi Kanuni Sultan Süleyman henüz tahttayken, babası 2. Selim’in Manisa Sancak Beyliği’nden alınarak Karaman Valiliği'ne gönderilmesinden sonra Alaşehir Sancak Beyliği’ne atanmıştır. Bu kararın arkasında dedesi vardır. Babası 2. Selim padişahlığa geçince, 3. Murat bu sefer Manisa Sancak Beyliği’ne atanmıştır.
III. Murat’ın Hayatı
2. Selim’in ölümünden sonra 22 Aralık 1574 tarihinde tahta geçen 3. Murat, padişah olur olmaz hemen şeyhülislamdan fetva alarak 5 kardeşini birden boğdurmuştur. Burada dikkat etmemiz gereken bir konu vardır ki hiçbir padişah, kendi kardeşinin boğazını kestirmemiştir. Bunun sebebi Osmanlı Hanedanları’nın kanının kutsal kabul edilmesi ve bu yüzden yere dökülmesinin bu kutsallığa ihanet olacağının kabul edilmesidir. Bu nedenle padişahlar, kardeşlerinin boğazını kestirmek yerine onları boğdurmayı tercih etmiştir.
III. Murat’ın Özel Hayatı
3. Murat’ın eşi Safiye Hatun’dur. Asıl adı Sophia Baffo olan Safiye Hatun, aslen Venedikli’ydi ve Korfu Valisi’nin kızıydı. Sophia Baffo büyük bir gemiyle deniz yolculuğuna çıktığı sırada, Türk korsanları tarafından gemileri yağmalanmış ve kendisi esir alınarak cariye olarak saraya satılmıştır.
Safiye Sultan, 3. Murat’la evliliği boyunca kaynanası Nurbanu Sultan ile bir türlü anlaşamamış ve tabir-i caizse “gelin – kaynana” didişmeleri ile karşı karşıya gelmiştir. Bu çekişmelerden sadrazamlar da nasibini almış, kimi sadrazamlar Nurbanu Sultan tarafından Safiye Sultan safında yer aldığı iddiasıyla görevden alınmış; kimi sadrazamlar ise Safiye Sultan tarafından, Nurbanu Sultan’a yakın oldukları gerekçesiyle görevlerinden azledilmişlerdir.
Oğlu 3. Murat’ı eşi Safiye Hatun’dan ölesiye kıskanan Nurbanu Sultan, sürekli cariyeler satın alarak 3. Murat’a sunsa da onun gönlünü Safiye Hatun’dan bir türlü ayıramamıştır. Hatta bir rivayete göre cariye pazarlarının daimi müşterisi olan Nurbanu Sultan’dan dolayı, cariyelerin ücretleri 200-300 altından, 2000-3000 altına kadar çıkmıştır.
III. Murat’ın Devlet Yönetimi
3. Murat’ın tahta geçtiği ilk yıllarda hem dedesi Kanuni Sultan Süleyman hem de babası 2. Selim döneminde devletin en kritik kararlarında imzası bulunan Sokullu Mehmet Paşa hala hükmünü sürdürmekteydi. Tam 14 yıl boyunca devlet içindeki gücünü gitgide artıran Sokullu Mehmet Paşa, bundan dolayı saray içinde pek çok düşman da kazanmıştı. Aynı zamanda 3. Murat’ın eniştesi olan Sokullu Mehmet Paşa, bir gün Divan-ı Hümayün (Kabine) Toplantısı’ndan çıktığı esnada kimi rivayetlere göre kendisine dilekçe vermek isteyen bir derviş tarafından kimi rivayetlere göre ise bir meczup tarafından bıçaklanarak öldürülmüştür.
Tarihçiler, bu olayın arkasında 3. Murat’ın olduğunu iddia etmektedir. 3. Murat Dönemi’nde Osmanlı İmparatorluğu en geniş sınırlarına ulaşmıştı. O dönem Osmanlı topraklarının genişliği yaklaşık 19 milyon 900 bin kilometre kareydi. Ancak Osmanlı’nın gerileme dönemine girmesi de yine 3. Murat zamanında başlamıştır. 16 Ocak 1595 yılında henüz 49 yaşındayken hayata gözlerini yuman 3. Murat, Ayasofya Camii’ndeki türbesine gömülmüştür.
III. Murat Dönemi'nde İran Savaşı
İran Savaşı, sadece III. Murat’ın padişahlığı boyunca meydana gelen en önemli olaylardan biridir. Hatta o dönem dünyadaki en önemli olaylardan da birisidir Çünkü o dönemin en güçlü devleti Osmanlı İmparatorluğu ile Osmanlı’dan sonraki dünyanın en büyük ikinci devleti Safevi Devleti karşı karşıya gelmiştir.
Safevi Devleti, bugünkü İran topraklarında kurulmuş bir Türk Devleti’dir. 5 Nisan 1578’de başlayan savaşta, Osmanlı Ordusu’nun komutanlığını ilk önce Kıbrıs Fatihi olarak tarihe geçen Lala Mustafa Paşa yapmış, ardından onun yerine Özdemiroğlu Osman Paşa atanmıştır.
Osman Paşa yönetimindeki Osmanlı Ordusu ardı ardına büyük başarılara imza atmış, Tebriz’i Safeviler’in elinden tekrar almıştır. Ayrıca; Tiflis, Baku gibi şehirlerle birlikte, bütün Kafkasya, Dağıstan, Gürcistan, Azerbaycan, Doğu İran ve Orta İran’ın neredeyse tamamı Osmanlı Ordusu tarafından fethedilmiştir. Bu savaş sonunda Osmanlı İmparatorluğu’nun sınırları Hazar Denizi’ne kadar genişlemiştir.
Fas ve Lehistan’ın Ele Geçirilmesi
3. Murat döneminde 1577 yılında Avrupa’nın en güçlü devletlerinden biri olan Lehistan, Osmanlı himayesine alınmıştır. Bunun sonucunda Türk nüfusu Baltık Denizi’ne kadar uzandı ve Osmanlı’nın etkisiyle Erdel Prensi Batory, Lehistan’da devlet yönetiminin başına getirildi.
[renkbox baslik="İshak Paşa Sarayı Hakkında Bilgiler; Nerededir, Mimarisi ve Tarihçesi" link="https://bilgihanem.com/ishak-pasa-sarayi-hakkinda-bilgiler/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2014/12/ishak-pasa-sarayi-hakkinda-bilgiler-960x560.jpg" renk="turuncu" yenisekme="hayir"][/renkbox]
3. Murat aynı zamanda o dönemin güçlü devletlerinden Portekiz’in haritadan silinmesine sebep olmuştur. 4 Ağustos 1578’de tarihin en büyük meydan savaşlarından biri başlamış ve Osmanlı ordusu ile Portekiz Ordusu Vadi’s Seyl’de karşı karşıya gelmiştir. Osmanlı’nın zaferi sonucu sadece Portekiz haritadan silinmekle kalmamış aynı zamanda Portekiz yönetimi altındaki Fas Devleti de Osmanlı’nın boyunduruğu altına girmiştir. Böylece Osmanlı İmparatorluğu’nun sınırları batıda Atlas Okyanusu’na kadar uzanmıştır.
III. Murat’ın Eserleri
Aynı zamanda şair olan ve "Muradi" mahlasıyla şiirlerini yazan 3. Murat; iki Türkçe, bir Arapça ve bir de Farsça eser bırakmıştır. Kaleme aldığı şiirler arasında en çok bilinen ve ilahi tarzında söylenen "Uyan Ey Gözlerim" şiiri, hem içerdiği anlam hem de verdiği mesajlarla çok önemli bir yere sahiptir. 3. Murat'ın yazdığı bu şiirin bir kısmını aşağıda sizlerle paylaştık;
Söylendiği gibi rivayetten başka bir şey olamaz bu kadar çocuk. Diğer taraftan şunu da atlamamak gerek; tüm erkek liderler kadın düşkünüdür.
Kardeş katlinin caizliğine gelirsek de bu tamamen kişisel hırstan başka bir şey olamaz. Kimi tarihçiler bu konuda Fatihi haklı bulsa da bir insanın canını sırf “devlet bekası” için alıyor olmak affedilemez ve de görüldüğü üzere sonuçları da ortada, çoktan ölmüş bir osmanlı imparatorluğu.
Gerileme devri ya da daha doğrusu duraklama devrine girilmesi de olağandır çünkü müthiş bir yüzölçümüne yayılmış toprakların kontrolü bir hayli zorlaşmıştır, düşmanlar da artmıştır. Bundan mütevellit gerek iç gerek dış sorunlar, isyanlar, ayaklanmalar, savaşlar beraberinde duraklama ve gerilemeyi de getirmiştir.
130 çocuk bilgisini daha önce bi yerde okumuştum ama ihtimal vermemiştim, doğruymuş meğersem.
Bir padişah ve 130 çocuk. Kadınlara olan düşkünlüğü fazla olduğu belli.
padişahların kadın düşkünü olduğunu düşünüyorum. 130 çocuk uçuk bir rakam olsa da, mümkündür. Kardeşlerini boğdurması cinayettir. bir islam halifesi Kur2ana aykırı olarak, masum canı alamaz. Aksine koruması gerekir. Bu yüzden padişahların islamı hırslarına alet ettiklerini düşünüyorum. Günahkardırlar. Genişleme ilerleme her zaman doğru orantılı olmayabilir. İdare zorlaşır.