Vitiligo (Ala Hastalığı) Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi

Derideki renk pigmentlerinin bazı sebeplerle hasara uğraması yani pigment kaybı ile ortaya çıkan vitiligo, genel olarak bir cilt hastalığı olarak kabul edilse de bazı uzmanlar bu tanımlamayı kabul etmemektedir. Çok eski zamanlardan bu yana var olan; ala, alaca veya beyaz hastalığı olarak bilinen vitiligonun nedeni tam olarak tespit edilememiştir.

Birazdan nedenlerini anlatırken elbette konuya detaylı bir şekilde değineceğiz ama, birçok doktor ve bilim insanı vitiligonun nedeninin kesin bir şekilde ispatlanmadığını söylüyor. Bunun gerekçesini ise; yıllardır sadece cilt hastalığı olarak kabul edilmesine ve araştırmaların bu yönde olmasına bağlıyorlar. Son yıllarda yapılan araştırmalar vitiligonun bir otoimmün hastalığı olduğunu göstermiştir. Yani hastaların bağışıklık sistemi, kendi hücrelerine saldırarak bir yıkıma sebep oluyor.

[renkbox baslik="Albinizm (Albinoluk) Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi
" link="https://bilgihanem.com/albinizm-albinoluk-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/12/albinizm-albino-nedir-nedenleri-belirtileri-korunma-yollari-ve-tedavisi-nasildir.jpg" renk="kahve" yenisekme="evet"][/renkbox]

Derimize renk veren melanosit adındaki pigmentlere yapılan saldırı burada tahribata ve kayıplara yol açarak, beyaz lekelerin oluşmasına sebep oluyor. Vitiligonun tedavisi genellikle topikal kremlerle ve ultraviyole ışınlarıyla yapılmaktadır. Bu kişilerde başka bağışıklık sistemi hastalıkları olma ihtimali yüksektir. Bu nedenle hekim genel bir tarama ve muayene yapabilir.

Vitiligo (Ala Hastalığı) Nedir?

Halk arasında ala hastalığı olarak bilinen vitiligo, deride beyaz lekelerin oluşması ile karakterize olan bir cilt hastalığıdır. Deriye rengini veren melanosit hücreleri herhangi bir nedenle hasar görür veya yıkıma uğrarsa, görevini yerine getiremez hale gelir. Bu durumda deri normal rengini kaybedecektir.

Vitiligo, cildin bazı küçük bölgelerinde olabileceği gibi çok büyük bir alanı da kapsayabilir. Cinsiyet, etnik köken veya ırk fark etmeksizin herkeste görülebilir. Genellikle güneş gören açık yerlerde meydana gelmektedir. Düzgün çizgiler veya yama benzeri dağınık şekiller halinde meydana gelen beyaz lekeler yani vitiligo hastalığı bulaşıcı değildir. Tedavisi genel olarak mümkün olsa da bazı kişilerde olumsuz yanıt verebilmektedir.

El, yüz, ayak ve kollar olmak üzere vücudun her yerinde oluşabilir. Sağlığı tehdit etmez, herhangi bir ağrısı yoktur, ancak kişiyi daha çok psikolojik olarak etkilemektedir. Özellikle yüzde beyaz lekeler oluşması kişinin kendini kötü ve mutsuz hissetmesine neden olabilir. Ancak bu rahatsızlığa yakalananlara moral ve ilham olması açısından sizlere harika bir örnek verebiliriz.

Dünyaca ünlü manken Winnie Harlow, vitiligo hastası olmasına rağmen bundan en ufak bir rahatsızlık duymadan, mesleğini yapmaya devam etmektedir. Hatta bu özelliği onun daha çok akılda kalmasını ve ajanslar tarafından daha çok tercih edilmesine sebep olmaktadır. Yani kendinizle barışık olduğunuz takdirde, hiçbir şey sizin ne mutlu olmanıza ne de başarmanıza engel değildir.

Vitiligonun Nedenleri Nelerdir?

Nedeni kesin olarak bilinmeyen vitiligonun, otoimmün bir bozukluk olduğu sanılıyor. Bazı araştırmalar bu durumun doğruluğunun kanıtlandığını göstermektedir. Vitiligo vakalarının %30'unda, ailede aynı durumu yaşayanların olduğu tespit edilmiştir. Yani vitiligo nedenleri arasında genetik yatkınlık sayılabilir. Esas nedeni, insanın bağışıklık sisteminin kendi hücrelerine saldırarak hasar oluşturması ve hatta yok etmesidir.

Bunun yanında, vitiligolu kişilerde stres, üzüntü ve yorgunluk gibi dönemlerde ciltlerindeki beyaz lekelerin arttığı tespit edilmiştir. Başka bir bağışıklık sistemi hastalığı ile bağlantısı olduğu kabul edilen vitiligo; hipertiroidi, anemi, addison hastalığı ve diyabet gibi hastalıklarla doğrudan ilişkilidir.

Vitiligonun Belirtileri Nelerdir?

Vitiligonun belirtileri, deride oluşan süt rengi beyaz lekelerdir. Nadiren lekelerin oluştuğu bölgedeki kıllarda da beyazlaşma olabilir. Koyu tenli kişilerde çok çabuk fark edilen bu durum, ten rengi açık olan insanlarda zor ve geç fark edilmektedir. Ancak güneşte çok fazla kalındığında ya da bronzlaşmadan sonra dikkat çekmektedir. Pigment kaybı sürekli aynı hızda ilerlemez. Hastalık başladıktan bir süre sonra durabileceği gibi ara vermeden devam da edebilir.

Derideki renk kaybı; odaksal, genelleşmiş ve bölümlü olmak üzere 3 şekilde meydana gelir. Odaksal olan vitiligoda lekeler birkaç küçük nokta halindedir. Buna merkezi tip vitiligo da denmektedir. Bölümlü veya parçalı olan türünde renk kaybı vücudun belli bir kısmında görülür. Genelleşmiş vitiligoda ise vücudun her yerinde beyaz lekeler oluşabilir.

Vitiligo Hastalığını Önleme Yolları Nelerdir?

Vitiligonun kesin nedeni bilinmediğinden, önleme yolları hakkında da net bir şey söylemek zor olacaktır. Ancak vakaların genelinde yapılan analizlere ve uzman görüşlerine göre; bir otoimmün hastalığı olduğu tahmin edildiği için bağışıklık sisteminin sağlıklı olması vitiligoyu önleme yolları arasında sayılabilir.

Bunun için bağışıklık sistemini kuvvetlendirici besinler tüketilmeli, sigara, alkol gibi alışkanlıklar hayatımızdan çıkarılmalıdır. Bunun yanında aşırı stres, yorgunluk ve travma boyutuna ulaşacak üzüntü durumları da vitiligo sebepleri arasında gösteriliyor. Bu nedenle stresten diğer tüm hastalıklardan da korunma adına uzak durmalı, ruh sağlığınıza önem vermelisiniz.

Bazı uzmanlar vitiligo hastalığını önleme yolları arasında güneş ışınlarından korunmayı da sayıyor. Güneşin zararlı ışınlarından korunmak için evden çıkmadan önce mutlaka yüksek koruma faktörlü güneş kremleri sürmeyi alışkanlık haline getirmelisiniz. Alacağınız bu tedbir, güneş lekelerinin oluşmasını da önleyecektir. Son olarak şunu da ekleyelim; vitiligolu olan yere dövme yaptırmamalısınız. Dövme yaptırmak vitiligoya sebep olmaz ama var olan durumun ilerlemesini sağlayabilir.

Vitiligo Nasıl Teşhis Edilir?

Vücudunda her beyaz leke oluşan kişinin vitiligo olduğunu söyleyemeyiz. Peki, vitiligo tanısı nasıl konur? Bunun için önce bir dermatoloji uzmanına gidilmelidir. Doktor hastanın şikayetlerini dinler ve belirtileri inceler. Birçok kez sadece dışarıdan bakılarak vitiligo teşhisi konsa da, kesin tanı yapılan testler ve beyaz alanlardan alınan dokunun incelenmesi ile konmaktadır.

Bunun için cilt biyopsisi yapılır ve deride pigment eksikliğinin olup olmadığına bakılır. Az önce de belirttiğimiz gibi vitiligo, başka hastalıklarla aynı anda oluşabilir veya diğer hastalıkların habercisi olabilir. Bu yüzden hastanın tiroid hormonlarına, B12 vitamini eksikliğine ve kan değerlerine bakılır.

Doktor muayene ve teşhis esnasında size; ailenizde vitiligolu birinin olup olmadığını, güneşe karşı hassasiyet durumunuzu, saçlarınızın 35 yaşından önce beyazlaşıp beyazlaşmadığını ve son dönemlerde aşırı strese maruz kalıp kalmadığınızı sorabilir.

Vitiligonun Tedavisi Nedir?

Vitiligo hastalığının kişiye sağlık açısından herhangi bir zararı yoktur. Fakat kötü görünümü nedeniyle tüm şikayetler duygusal alanda gelmektedir. Tedavinin amacı deriye eski rengini geri kazandırmaktır. Birçok yerde kesin tedavisinin olmadığı yönde bilgiler okusak da, bilimsel araştırmalar erken müdahale edildiğinde vitiligonun büyük ölçüde durdurulup, tedavi edildiğini göstermektedir.

Tedavi seçenekleri arasında genellikle kremler, ışın tedavileri, lazer ve ağız yoluyla alınan ilaçlar sayılabilir. Bir diğer yöntem ise cerrahi müdahaledir. Bu yöntem hastayı bir hayli yorduğu ve zor olduğu için çok fazla tercih edilmez. Sağlam deri dokusundan nakil yapma esasına dayanan bu yöntem kısmen olumlu sonuçlanmaktadır.

Vitiligonun durdurulamadığı ve tüm vücudu etkisi altına almaya başladığı durumlarda, sağlıklı yani koyu renkli deriye depigmentasyon uygulanır. Yani derinin renginin açılması sağlanır. Bu şekilde sağlıklı ve vitiligolu olan kısımların renk tonunun eşitlenmesi hedeflenir. Kol, el, ayak ve bacaklarda meydana gelen hastalığın, vücudun diğer kısımlarında oluşanlarına göre daha direnç gösterdiği ve tedaviye yanıt vermediği biliniyor.

[renkbox baslik="Uyuz Hastalığı Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi
" link="https://bilgihanem.com/uyuz-hastaligi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/04/uyuz-hastaligi-hakkinda-bilgi.jpg" renk="mavi" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Son olarak bitkisel yöntemlerden de bahsederek sizler için hazırladığımız yazımızı toparlayalım. Her hastalıkta olduğu gibi vitiligoda da ek vitaminlerden ve bitkisel yöntemlerden yararlanabilirsiniz. Papaya suyunu ve ginkgo biloba çayını içerek vitiligo hastalığının etkilerini azaltabilirsiniz.

Bunun yanında zerdeçal veya zencefil içerisine sürülebilir kıvam olacak kadar (göz kararı koyabilirsiniz) bal ekleyerek bir maske oluşturabilir ve bunu beyaz lekelerin üzerine sürebilirsiniz. Cildinizde 15-20 dk bekleteceğiniz bu maskeleri haftada 1-2 defa uygulayabilirsiniz. Bu yöntemler aynı zamanda kan akışının hızlanmasını, cildin canlanmasını ve nefes almasını sağlayacaktır.