Zona, Varisella Zoster virüsünün (VZV) yol açtığı bir deri hastalığıdır. Bu virüs aynı zamanda Herpes Zoster ile aynı aileden geldiği için etkenleri arasında bu virüs de yer almaktadır. Kişinin bağışıklık sitemi zayıfladığında ve vücut direnci düştüğünde ortaya çıkar. Kişiden kişiye temas etme, hapşırma ve öksürme esnasında damlacık yoluyla bulaşabilmektedir. Halk arasında gece yanığı olarak da bilinmektedir.
Vücutta kabartı ve kızarıklık olarak deri üzerinde ortaya çıkan hastalık en fazla 1 ay içerisinde tamamen iyileşir ama sinir hücreleri üzerinde bulunduğundan uzun süren ağrılara neden olabilecektir. Hastalık vücudun tek bir tarafında görülür ve en belirgin belirtisi ise yüksek ateştir. Bu şekilde başlayan hastalık zamanla kabartılarla kendini belli edecektir.
[renkbox baslik="Hipertiroidi Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi" link="https://bilgihanem.com/hipertiroidi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/04/hipertiroidi-hakkinda-bilgi.jpg" renk="mavi" yenisekme="evet"][/renkbox]
Genellikle 50 yaş üstü kişilerde ortaya çıkan hastalık, sıklıkla egzama ile karıştırılmaktadır. Bu nedenle tanı koyma konusunda zaman zaman gecikme olabilmektedir. Ayrıca hastalığın semptomları arasında yer alan ağrılar da genellikle kalp ve safra kesesi sorunlarına yorulduğu için bu da teşhis konma konusunda hekimi yanıltabilmektedir.
Zona Hastalığı Nedir?
Su çiçeği geçirmiş olan kişilerde yerleşen virüsün seneler sonra ya da birkaç ay sonunda ortaya çıkması olayıdır. Halk arasında kuşak hastalığı veya gece yanığı isimleri ile de bilinir. İlk olarak ateşle ve deride kızarıklıkla kendini belli eden hastalık zamanla derinin tek tarafında oluşan su toplamış kabarcıklarla tam anlamıyla ortaya çıkacaktır.
Zona hastalığı, su çiçeğine bağlı olarak ortaya çıkan bir deri hastalığıdır. Önceden su çiçeği geçirmiş olan kişilerde ortaya çıkan zona hastalığı çok ilginç özellikler gösterir. Mesela bu hastalığa yakalanan bir kişi bir çocuğa su çiçeği hastalığını bulaştırabilirken, zona hastalığını bulaştırmayacaktır.
Çünkü zona hastalığının temelinde su çiçeği hastalığına neden olan virüsler yatar. Bu virüsler uzun yıllar boyunca insan vücudunda barınabilir ve sinir hücrelerinde bulunduğundan uygun bir dönemde ortaya çıkabilir.
Bir tür deri hastalığı olan zona, sıklıkla 50 yaş üzerinde görülmekle birlikte, her yaş grubunda meydana gelebilmektedir. Varicella zoster virüsünün neden olduğu hastalık, duyusal sinir hücrelerini tutarak, ağrılı deri döküntülerine yol açar. Bu hastalığın; oral, oftalmi, otik ve kranial olmak üzere farklı tipleri bulunmaktadır.
Genellikle vücudun bir tarafında görülür. En nadir ise diz ve dirsek kısımlarında meydana gelir. Deride meydana gelen kabarcıklar oluşmaya başladıktan üç gün sonra en yaygın halini almaktadır. Üçüncü günün sonunda kabarcıklar patlar ve kabuk halini almaya başlar. Hastalık boyunca kişi ağrı ve ateş gibi şikayetlerde bulunabilmektedir. Bunun yanında lenf bezleri de şişebilir ki bu daha ileri bir seviye olduğunun işaretidir.
Ortalama 2-3 haftada iyileşen hastalık nadiren de olsa aylar sürebilir. Hastalık geçip, cilt tamamen temizlense bile virüs vücutta uyur vaziyette kalmaktadır. Yeniden ortaya çıkmak için ise uygun zamanı bekler. Kişinin vücut direnci azaldığında, bağışıklık sistemi zayıfladığında ya da stres ve üzüntü gibi psikolojik durumlar içerisinde olduğunda yeniden nükseder.
Zona Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Zona hastalığının temelinde stres, travma, aşırı üzüntü gibi bağışıklık sistemini zayıflatan psikolojik durumlar yatmaktadır. Vücudun hastalıklarla savaşmasında görevli olan bağışıklık sistemi zayıfladığı an her türlü virüs kolaylıkla yerleşip çoğalabilecektir. Zona hastalığına sebep olan ise Herpes Zoster virüsüdür. Bu sebeple zona için Herpes zoster hastalığı ifadesi de kullanılmaktadır.
Bunların haricinde; beslenme düzenine özen göstermemek, sağlıksız gıdalar tüketmek, bazı ilaçlar, yaşlanma, romatizmal hastalıklar ve kanser tedavisi görüyor olmak da zonaya sebep olan faktörler arasındadır.
Zona Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Zona hastalığı ilk olarak aşırı stres ve üzüntü durumlarında kendine uygun ortam bularak deri yüzeyine çıkar. Aslında ciddi bir hastalıktır, zaten kendini ilk olarak yüksek ateşle belli edecektir. Halsizlik ve yorgunluk ateşe eşlik eden diğer belirtilerdir. Ayrıca bu hastalığın oluşum aşamasında organların sinir uçlarında ağrı hissedilir.
Bu ağrı yalnızca tek taraflı olarak vücutta ortaya çıkar. Sonrasında ise deride kabarıklar ve su toplama ile devam eder. Hastalık ilerledikçe bir çizgi halinde vücudun tek tarafını kaplar. Hastalığın belirtileri kişinin yaşına ve genel sağlık durumuna göre değişebilmektedir.
Bağışıklık sistemi zayıf kişilerde belirtiler uyutmayacak ve günlük yaşamını olumsuz şekilde etkileyecek ölçüde ağır olmaktadır. Deri döküntülerinden önce genellikle ağrılar meydana gelir. Ağrının olduğu bölgeye göre genellikle kalp, safra kesesi, apandist ve böbrek ağrıları ile karıştırılmaktadır.
Döküntüler ortaya çıktıktan yaklaşık 3-4 gün sonra yapılan tedavi en etkili sonucu vermektedir. Son derece ciddiye alınması gereken hastalığın tedavisine geç kalındığında; görme ve işitme kaybı, yüz felci, kasların oynatılamaması ve enfeksiyon gibi daha önemli sorunlar doğabilir. Sinirleri etkileyen bir hastalık olduğu için ihmal edilmemelidir.
Zona Bulaşıcı mıdır?
Bu tür deri hastalıklarında insanların merak ettiği ilk konu bulaşıcı olup olmadığıdır. Zona bulaşıcı bir hastalık değildir. Fakat burada dikkat edilmesi gereken son derece önemli bir ayrıntıya değinmeden geçmeyelim. Hastalık geçse dahi virüs vücutta uyur vaziyette durmaktadır.
Açık bir yaradan başka kişiye geçebilir. Fakat ortaya çıkan hastalık zona değil, suçiçeği olacaktır. Eğer daha önce suçiçeği geçirdiyseniz veya aşılı iseniz zona bu durumda da bulaşıcı olmaktan çıkacaktır.
Zona Hastalığından Korunma Yolları Nelerdir?
Zona hastalığı her yaştan kişide görülebilse de 50 yaş üstü kişilerde daha sık olarak ortaya çıkar. Bu hastalık virüsü vücutta bulunuyor olabilir ama ortaya çıkmasında stres ve sinir etkilidir.
Hamilelik döneminde yaşanan zonanın bebeği etkilemediği bilinse de sinir uçlarını tutan bir hastalık olduğu için işitme ve görme kaybı gibi ciddi yan etkiler ortaya çıkabilmektedir.
Bu yüzden stresten, sinirden ve aşırı acı durumlarından olabildiğince uzak durmak gerekecektir. Böylece hastalığın otaya çıkması engellenebilir. Ancak en önemli korunma yöntemi sağlıklı beslenerek bağışıklık sisteminizi güçlendirmektir.
Zona Hastalığının Tedavisi Nedir?
Yapılan tüm engellemelere rağmen hastalık belirtileri gözleniyorsa ilk olarak bir doktora başvurmakta yarar vardır. Zona her ne kadar önemsenmese de deri için oldukça tehlikelidir. Ayrıca organların sinir hücrelerinde de aşırı bir ağrıya sebep olur.
[renkbox baslik="Albinizm (Albinoluk) Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi" link="https://bilgihanem.com/albinizm-albinoluk-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/12/albinizm-albino-nedir-nedenleri-belirtileri-korunma-yollari-ve-tedavisi-nasildir.jpg" renk="kahve" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Bu nedenle olabildiğince çabuk bir şekilde müdahale edilmesi gerekir. Aksi halde zona vücutta tek taraflı olarak her yanınızı sarabilir. Zona vücuttaki savunma sistemine karşı bir saldırı olarak düşünülebilir, o zaman alınacak olan önlemler şu şekilde sıralanabilir;
- İlk olarak vücudun savunma sistemi güçlendirilmelidir. Bunun için vücuda B vitamini takviyesi yapılacaktır.
- Hasta vücudundan sağlık eşiğini yukarı çekmek için düzenli ve dengeli beslenmelidir. Doktoru ile birlikte hazırlayacağı bir sağlıklı beslenme programı hastalığın tedavisi için gereklidir.
- Mısır, limon, elma, badem, lahana gibi yiyeceklerden fazlaca tüketilerek vücudun tüm ihtiyaçları karşılanmalıdır.
- Çeşitli kimyasallar, deterjanlar, sentetik kumaşlar ve kozmetik ürünlerden hastalık süresince uzak durmak gerekir. Bu tür yapay maddeler hastalığı ilerletmektedir.
- Papatya vücudu sakinleştiren bir bitkidir. Sinir sistemi üzerinde etkili olan bitkinin zona hastalığı süresince tüketilmesi kişinin sinir hücrelerindeki ağrıları dindirmek adına oldukça faydalı olacaktır. Papatya çiçeğinden yapılmış çayın sadece zona üzerinde değil, daha birçok hastalık üzerinde faydası bulunmaktadır.
- Isırgan otu, adaçayı, melisa gibi bazı otların zona tedavisinde destekleyici olduğu bilinmektedir. Bunlar ilk olarak çay şeklinde tüketilir. Gerekli görülürse suyunun hastalıklı bölgeye sürülmesi ve bu şekilde müdahale edilmesi mümkündür.
