Evcilleştirilmiş ve doğada pek çok göreve sahip olan eşekler, asırlardır insanlarla beraber yaşayan hayvanlardır. Çalışkanlıkları ve uysallıklarıyla anılan eşekler, insanlar tarafından çalıştırılan, beslenen ve binek olarak kullanılan hayvanlar arasındadır.
Dayanıklı ve bir o kadar sabırlı bir hayvan olan eşek, çoğunlukla kırsal kesimlerde tarla ve taşıma işine yardımcı olması amacıyla satın alınmaktadır. Modern çağ ile beraber, teknolojik araçların çoğalması eşeklere olan ihtiyacı azaltsa da araçların ulaşamadığı dağlık alanlarda eşekler kullanılmaya devam etmektedir. Özellikle uzun yollarda en çok ihtiyaç duyulan hayvanlar arasındadır.
[renkbox baslik="Kangal Köpekleri Hakkında Bilgi; Kangal Köpeği Nedir? Özellikleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/kangal-kopegi-hakkinda-bilgi/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/02/kangal-kopekleri-hakkinda-bilgi.jpg" renk="kahve" yenisekme="evet"][/renkbox]
Dünyanın pek çok yerinde kullanılan eşekler birbirinden farklı özelliklere sahip türlerden oluşmaktadır. Evcillerinin yanı sıra yabani olanları da vardır. Yabani eşekler, doğada grup halinde dolaşan ve evcilleştirilemeyen türlerdir. Türkiye’de özellikle Amasya Merzifon civarında bakılan, yetiştirilen eşekler, özel çiftliklerde büyütülmektedir. En bakımlı ve özel türü Merzifon’da bulunduğu için ülkenin her noktasından alıcıların geldiği bilinmektedir.
Eşek Nedir?
Tek toynaklılar olarak Perissodactyla sınıfında olan eşekler, hisli ve duygusal hayvanlardır. Sahipleriyle duygusal bağ kurmayı sevdikleri ve oyuncu oldukları bilinmektedir. Özellikle sıpa adı verilen yavrularının çok sevimli olduğu, yetiştirilmek istendiğinde küçüklükten itibaren alınmaları gerektiği bilinmektedir.
Bilim dünyasında Equidae olarak bilinen Atgiller familyasına dahil olan eşekler, binek ve yük taşıma hayvanıdır. Birbirinden farklı pek çok çeşidi bulunan eşeklerin inatçılıkları ile meşhur oldukları bilinmektedir. Sahiplerinin zorlamalarına asla boyun eğmeyen eşekler, bir şeyi yapmak istemediklerinde kolay kolay yapmazlar. Bu nedenle kalıplaşmış deyimlere konu olmuşlardır.
Atla kıyaslandığında daha yavaş ve zayıf görünen eşekler, ağır kanlı ve ehli keyf hayvanlardır. Yine de uysallıkları ve evcilleşmeye daha müsait olmaları eşeklerin tercih edilme nedenleri olmaktadır. Eşekler, halk arasında en çok güvenilen ve en sadık hayvanlar olarak tanınmaktadır.
Eşeklerin Özellikleri Nelerdir?
Eşeklerin dünyaca meşhur olan gözlere sahip oldukları bilinmektedir. Siyah ve sık kirpikli iri gözleri oldukça güzel görünmektedir. Baş bölgesinde iki uzun kulağı bulunan eşeğin türüne göre kulak boyu değişkenlik göstermektedir. İki kulağının arasından sırtına doğru inen sık ve ince tüy grubu vardır. Vücudunun tamamına bakıldığında başından sırtına inan tüylerin çok daha fazla olduğu dikkat çekmektedir.
Baş kısmında burun ve ağız bölgesinin tüm kafa renginden biraz daha açık olduğu görülmektedir. Tüm vücudunda sık ve kısa tüyler bulunan eşeklerin kuyruklarının ucunda da baş kısımda bulunduğu gibi sık tüy grubu mevcuttur. Kısa ve ince olan kuyruklarının uç kısmında top şeklinde tüy yumağı bulunmaktadır.
[renkbox baslik="Tavşanlar Hakkında Bilgi; Tavşan Nedir? Özellikleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/tavsanlar-hakkinda-bilgi/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/10/tavsanlar-hakkinda-bilgi-tavsan-nedir-ozellikleri-nelerdir-960x480.jpg" renk="yesil" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Henüz sıpa olan küçük eşekler çok hareketli ve oyun oynamayı seven hayvanlardır. Aynı zamanda büyüdükçe çalışkan ve sadık oldukları da bilinmektedir. Saldırganlık huyları ve herhangi bir tehdit ifadesi olmayan eşeklerin kendilerini korumak için dahi saldırdıkları nadir görülmektedir. Eziyet edilmesi ya da canının yakılması durumunda arka bacaklarını kullanarak çifte attığı bilinmektedir.
Eşeklerin Ömrü Kaç Yıldır?
Yabani hayatta yaşamları yaklaşık 25-30 yıl olan eşeklerin bakım şartları değiştiğinde ömürleri de uzamaktadır. Evcil hayata adapte olabilen eşeklerin ise bakım şartları ve kullanım alanlarına bağlı olarak 35-40 yıl kadar yaşadıkları bilinmektedir. Yük taşımacılığı ya da eziyetli işlerle yorulan eşeklerin en fazla 35 yaşına kadar dayanabildikleri bilinmektedir.
Eşekler Nasıl Ürer?
Eşekler yavrularını dünyaya doğurarak getirirler. Gebelik süreleri yaklaşık 12- 13 ay süren anneler bir yıl boyunca dikkatle bakılmalı ve beslenmelidir. Çoğunlukla tek bir yavruya hamile kalan anne eşek, nadiren de olsa iki yavru dünyaya getirebilir. Yavrularına ise sıpa ismi verilmektedir. Küçük ve sevimliliği ile oldukça dikkat çeken sıpalar, anne sütü ile beslenirler. Bir süre sonra yalnız başlarına gezinip otlayabilirler.
Eşeklerde Beslenme Nasıl Olur?
Eşekler otçul hayvanlardır. Çoğu evcil olduğu için sahipleri tarafından buğday, arpa, saman ve yem ile beslenmektedirler. Yabani olan eşekler ise doğada buldukları tüm yeşilliklerle karınlarını doyurabilirler. Evcil olarak bakılan eşekler, insanların yediği yeşilliklerle de karınlarını doyurabilmektedirler. Bunlar arasında en sevdikleri ise kavun ve karpuz gibi meyvelerdir.
Eşek Türleri Nelerdir?
Eşek türleri arasında en çok bilinenler; evcil eşek ve çizgili yaban eşeği yani zebradır. Bu ikisi dışında Asya yaban, Afrika yaban, Moğol yaban eşeği de sıkça bilinmektedir. Kulan ismi verilen Moğol yaban eşeği eşek türleri arasında en güçlü olanlardan biridir. Tüm bunların yanı sıra Somali yaban eşeği de türler arasında yerini almaktadır. Türlerin çoğunlukla yoğun bulundukları bölgelere göre isim aldıkları dikkat çekmektedir.
Eşeklerden Hangi Alanlarda Yararlanılır?
Eşekler her ne kadar yük ve binek hayvanı olarak anılsa da son yapılan araştırmalar doğrultusunda eşek sütünün de oldukça faydalı olduğu görülmüştür. Protein bakımından diğer tüm süt çeşitlerinden en zengin olan bu sütü, temin etmek oldukça zordur. Bunun yanında özel olarak süt için yetiştirilen eşekler de yok değildir. Eşekler hakkında sık sorulan sorulardan bir tanesi ise etlerinin yenilip yenilmediğidir. Eşek etinin sağlıklı olmadığı, insan doğasına zarar verdiği bilinmektedir.
Eşeklerin Bilimsel Sınıflandırılması
Alem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Mammalia (Memeliler)
Takım: Perissodactyla
Familya: Equidae
Barış Manço’nun Arkadaşım Eşek şarkısıyla sevdiğimiz hayvan 🙂
evet doğrudur. at hızlıdır, at yüksektir, at hırçındır.
eşek öyle değildir. naiftir. yere daha yakındır ve yavaştır.
tüm bu bilgiler ışığında, attan düşme vakalarında ölüm riski eşeğe göre yüzde 80 daha fazla olması muhtemeldir.