Lezzetli balık denince akla ilk gelenlerden olan levrek, yanında limon ve salata ile harikalar yaratır. Tabi arkasından da helvanın gelmesiyle bu lezzet taçlandırılır. Özellikle kış günlerinin en bol miktarda bulunan ve en çok tüketilen balığı olan levrek, insan vücudunun ihtiyaç duyduğu birçok besin değerini içinde bulundurur.
Hem evlerde hem de restoranlarda en çok tercih edilip, tüketilen balık türleri arasında yer almaktadır. Levreğin tercih edilme durumu çupra ile başa baş gidiyor denebilir. Beyaz eti olan bu balık fileto biçiminde hazırlanabilir ve bu şekilde tüketilmesi daha kolaydır. Ayrıca ızgarada, fırında ve buğulama olarak yapılması da önerilir.
[renkbox baslik="Uskumru Balıkları Hakkında Bilgi; Uskumru Balığı Nedir? Özellikleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/uskumru-baliklari-hakkinda-bilgi/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/05/uskumru-baligi-genel-ozellikleri.jpg" renk="gri" yenisekme="evet"][/renkbox]
Levrek balığının en önemli özelliği kas fonksiyonlarında düzeni sağlayan proteinleri içermesidir. 100 gramlık bir levrek balığında ortalama 24 gram kadar protein bulunur. Bol proteinli bir balık olan levreği yanlış pişirme yöntemleriyle zararlı hale getirmemeye özen göstermelisiniz. Şimdi gelin bu balık türünün genel özelliklerini, besin değerlerini ve nasıl pişirildiğini hep birlikte öğrenelim.
Levrek Nedir?
Levrek; Moronidae familyasından, soğuk ya da ılık denizlerde yaşamını sürdüren bir balık türüdür. Vücutları fusiform biçiminde ve derileri büyükçe pullarla kaplı haldedir. Sırt kısmı kurşun rengindeyken, karnı daha açık gümüşi renklerindendir.
Üzerinde küçük kara benekler bulunduğundan bazen alabalık ile benzetilirler. Levreklerin boyları genellikle 40 ila 100 cm arasındadır. Ortalama ağırlıkları oldukça değişkendir. 300 gramdan 30 kilogram ağırlığa kadar levrek görmek mümkündür. Ağırlıkları türlerine ve yaşadıkları suya göre değişkenlik gösterebilir.
Levrek ülkemizde Karadeniz, Marmara ve Akdeniz kıyılarında görülmektedir. Genellikle her mevsimde bulunur ancak en lezzetlisi Mayıs ortalarından Kasım sonuna kadar avlananlarıdır. Sonbahar aylarında ırmak kenarlarında da üremeye başlarlar. Bu esnada buralarda sürüler halinde bulunurlar.
Karadeniz civarında dere ağzında kış aylarında, Akdeniz'de ise genelde Nisan ve Mayıs aylarında ürerler. Levrekler bu bölgelerde yaygın olarak çiftliklerde yetiştirilir. Üretilen levreklerin büyük çoğunluğu Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilmektedir.
Levreğin Özellikleri Nelerdir?
Kolay pişirilmesi, tadının çok lezzetli olması ve her mevsim bulunabilmesi sebebiyle en çok tercih eden edilen balık türlerinden biridir. Izgara, tavada kızartma, fırında buğulama, bol tereyağı içerisinde pişirme gibi birçok farklı şekilde pişirme imkanı bulunmaktadır. Etçil olması sebebiyle eti çok lezzetlidir. Levrek balığının genel özellikleri şunlardır;
- Moronidae familyasına ait olup Latince tür ismi Dicentrarchus Labrax'tır.
- Vücut yapıları füzeyi andırır bir formdadır ve yan çizgilerinde 65 ile 80 adet arasında pul mevcuttur. Aslında vücudun tamamı pullarla kaplıdır.
- Omur sayısı 12-13 civarındadır. Üzerlerindeki solungaç kapağının üst kısmında dikene benzer bir çıkıntı yer alır.
- Genelde denizlerde, bazen de acı su bölgelerinde yaşayabilirler. Ilık denizlerin sığ bölgelerinde yaşarlar. Genç dönemlerinde gruplar halinde gezen bir türdür.
- Yaşamak için suyun karanlık ve kuytu alanlarını tercih ederler. Gemi batıkları, kayaların oyukları levrekler için oldukça idealdir.
- Ömürleri ortalama 20 yıl olan levreklerin; ortalama 50-60 cm olan boylarının bazen 1 metreye çıktığı görülebilir. 40 cm'den küçük olan levreklere de ispendek ismi verilir.
- Üreme dönemleri, Ocak ve Mart ayları arasındadır. Bu dönemlerde 500.000-2.000.000 arasında yumurta bırakabilirler. Üreme dönemlerinde yağsızdırlar ve lezzetli değildirler.
- Sadece çiftliklerde yetiştirilen levrekler yılın her dönemi lezzetli ve yağlıdır.
- Etçil bir beslenme biçimiyle yaşayan levrekler yırtıcı canlılardandır. Sıklıkla karides, yengeç ve minik kurtlarla beslenirler.
- Ülkemizde genellikle Karadeniz, Akdeniz ve Marmara denizlerinde bulunur.
Levreğin Faydaları Nelerdir?
En mühim faydası kas fonksiyonlarını düzene sokmayı sağlayan proteinler içermesidir. Bu proteinlerden yararlanabilmek için pişirme yöntemi büyük önem taşır. Bunun için kızartma yöntemlerinden uzak durmalısınız. Levreği, ızgara, buğulama gibi yöntemlerle pişirmek en doğrusudur.
Bağışıklık sistemini güçlendiren levrek özellikle kış aylarında grip ve nezle gibi hastalıklara yakalanmayı engeller. Protein açısından zengin olması sebebiyle kas gelişimine destek sağlar. Yine kalsiyum açısından zengin olması kemiklerin güçlenmesine yardımcı olur. Fosfor ve A vitamini açısından zengin olan levrek, gözlerin daha sağlıklı ve iyi görmesini sağlar. Omega-3 açısından zengin bir içeriye sahiptir.
Omega-3 özellikle beyin gelişimi için gerekli olan esansiyel yağ asitlerinden biridir. Vücutta üretilmediği için dışarıdan besinler aracılığıyla alınması gerekmektedir. En çok balıklarda bulunan omega-3 yağ asitleri ceviz ve keten tohumunda da bulunmaktadır. Kalp ve damar sağlığını destekler. Hamilelik sürecinde annenin balık tüketmesi bu nedenle sık sık önerilmektedir.
Omega-3 yağ asitleri bebeğin zeka ve gözlerinin gelişimi açısından çok önemlidir. Yine okul çağına gelen çocukların tüketmesi hem zihinsel gelişimlerinde hem de başarılarında fayda sağlamaktadır. Cildin bağ dokusunu koruyarak kırışıklıkları önler. Bu sayede yaşlanmayı geciktirir. Depresyon, anksiyete, panik atak gibi psikolojik sorunları önler. Konumuz olan levrek başta olmak üzere tüm balık türlerinde bulunan omega-3'ün alınması açısından balık tüketimi çok önemlidir.
Ancak hem sağlık hem lezzet açısından düşünülürse en uygunu buğulamadır. Levreğin içindeki protein, insan vücudunun ihtiyaç duyduğu proteinin büyük kısmını tamamlar. Orta boylardaki bir levrekte ortalama 24 gram kadar protein mevcuttur.
Hiç balık yemem diyenler bilen levreğin tadına bir defa baktıktan sonra beğenmektedir. Ancak bu harika tadından ve faydalarından nasiplenmek için öncelikle sabır isteyen bir avlanma süreci geçirilmelidir. Çoğunlukla kıyıda olta ile avlanabilen levrek, farklı teknikler kullanarak da yakalanabilir. Avlanma sırasında çoğunlukla oltaya en çok beslendiği yengeç, karides ve sardalya gibi şeyler takılır.
Kullanılan misina orta sertlikte ve 0,26-0,28 kalınlığında olmalıdır. İğne olarak düz, kısa, pala tercih edilmelidir. Yarım kilo ila bir kilo arasında bir levreği tutmak için 1/0 iğne tercih edilmelidir. 1,5 kilo ağırlıkta olanlar için daha büyük olanı kullanılmalı, bu nedenle 2/0,3/0 ve 4/0 iğneler her levrek tutmaya giden balıkçının yanında olmalıdır.
Levrek Nasıl Pişirilir?
Balık türleri arasında en lezzetli ve en çok yenilenlerden biri olan levrek sofralarımızda sık sık yer bulmaktadır. Pişirme şekli elbette kişiden kişiye ve zevke göre değişiklik gösterir. 100 gram levrekte yaklaşık 125 kalori bulunurken, yağ oranının çok düşük olduğu dikkat çekmektedir. Kalsiyum ve potasyum açısından zengin olan besin, A vitamini açısından da oldukça faydalıdır.
Levrek yağ oranı az olduğu için aslında kızartarak pişirme yöntemine uygun bir balık türüdür. Ancak genel olarak büyük bir yapıda olduğu için kızartma yöntemi çokta tercih edilmez. Bunun yerine ızgara veya fırında buğulama en çok kullanılan pişirme yöntemleri arasındadır.
Tavada bol tereyağ içerisinde bir maşa yardımıyla sık sık çevirerek kızartmak da oldukça iyi sonuç veren bir yöntemdir. Fırında pişirirken tercihen balığın üzerine limon, fırın kabına soğan ve domates eklenebilir. Defne yaprağı ise genel olarak balık türlerine en çok yakışan alternatiflerden biridir. Balığın üzerine koyacağınız ikişer yaprak defne hem çok lezzetli olmasını sağlar hem de eve kötü bir koku yayılmasını engeller.
[renkbox baslik="Hamsi Balıkları Hakkında Bilgi; Hamsi Balığı Nedir? Özellikleri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/hamsi-hakkinda-bilgi/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/hamsi-hakkinda-bilgi.jpg" renk="gri" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Bunların haricinde kiremitte, sebzelerle zenginleştirilmiş veya soslu levrek tarifleri de bulunmaktadır. Eğer balık sevmeyen bir çocuğunuz varsa yanına ekleyeceğiniz soğan, patates ve domates gibi sebzeler de işe yarayacaktır. Yanına eklediğiniz sebzeler balığın hem lezzetini hem de vitaminini aldığı için oldukça faydalı bir yemek olacaktır.
Levreğin Bilimsel Sınıflandırması
Alem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Actinopterygii (Işınsal yüzgeçliler)
Takım: Perciformes
Familya: Moronidae
