Birleşik Arap Emirlikleri Para Birimi: Dirhem Hakkında Bilgiler

Dubai, Abu Dabi, Acman, Füceyre, Resü’l-Hayme, Şarika ve Ummül-Kayven isimli 7 emirlikten oluşan Birleşik Arap Emirlikleri, 30 yıl öncesine kadar küçük, yoksul bir ülke olarak anılıyordu. Petrol üretimine bağlı olarak devletin gelir kaynaklarının çeşitlendirilmesiyle birlikte günümüzde GSYİH oranı 2017 verilerine göre 357.269 milyon dolardır. Kişi başına milli gelir ise 35.236 dolardır.

B.A.E başkenti Abu Dabi’dir ve en büyük ikinci emirliktir. Ülkenin siyasi, endüstriyel ve kültürel merkezi olarak kabul edilir. Enler ülkesi olarak anılan Dubai ise zenginliğin, lüks yaşam alanlarının, gökdelenlerin ve alışveriş merkezlerinin merkezidir. Bu nedenle sadece ülkenin değil, dünyanın önemli turizm başkentlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Ayrıca Dubai’de cebinizde dirhem yoksa Amerikan doları ile alışveriş yapmanız da mümkündür.

[renkbox baslik="Macaristan Para Birimi: Forint Hakkında Bilgiler" link="https://bilgihanem.com/macaristan-para-birimi-forint/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/03/macaristan-para-birimi-forint-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="mor" yenisekme="evet"][/renkbox]

Birleşik Arap Emirlikleri para birimi olan dirhem, 1980’li yılların ortasından bu yana Amerikan dolarına sabitlenmiştir. Bunun birçok nedeni bulunmasına karşın en önemlisi ülkedeki enflasyonu kontrol etmektir. Ülkenin merkez bankası, 1 USD – 3,67 B.A.E dirhemi oranının korunmasında kararlıdır. Ayrıca doların diğer dövizler karşısında zayıflaması ve dolar dışındaki dövizlerle yapılan ithalatın maliyetinin artması, B.A.E ekonomisinde enflasyonist bir baskının oluşmasına neden olmaktadır.

Birleşik Arap Emirlikleri Para Birimi Nedir?

Petrol kaynaklı ekonomisi ile Birleşik Arap Emirlikleri’nin resmi para birimi dirhemdir. Kısaca B.A.E dirhemi veya Emirlik dirhemi olarak anılmaktadır. Uluslararası kısaltması ise AED şeklindedir. Resmi olmayan kısaltmalarda ise DH veya Dhs şeklinde de kullanım söz konusudur. Sembolü ise د.إ şeklinde gösterilmektedir. Dağıtımı ve basımı ise 11 Aralık 1980 tarihinde kurulan Birleşik Arap Emirlikleri Merkez Bankası tarafından yapılmaktadır.

Petrol zengini olan ülke, 1971 yılında kurulmuştur ve 1972 yılında 7 emirlik birleşmiştir. Daha sonra da kısaca Emirlikler olarak anılmayan başlanmıştır. B.A.E, 1996 yılında Dünya Ticaret Örgütü üyesi olmuştur ve 1998 yılından beri 17 Arap ülkesinden oluşan Pan-Arab Serbest Ticaret Alanı’nın (PAFTA) üyesidir. Aynı zamanda Arap Körfezi’ne kıyısı bulunan 6 Arap ülkesinden meydana gelen Körfez İşbirliği Konseyi’nin de üyesi olarak bilinmektedir.

28 Ocak 1978 tarihinde dirhem, resmi para birimi olarak belirlenmiş ve IMF’nin özel çekme hakları saptanmıştır. Uygulamada Amerikan dolarına sabitlenmesine karar verilmiştir. B.A.E dirhemi, 1997 yılının Kasım ayından beri, 1 USD – 3,6725 AED sabit kuruyla yönetilmektedir.

Doların diğer para birimleri karşısında değer kaybetmesi ve dolar dışı dövizlerle yapılan ithalatın maliyetinin artması, B.A.E ekonomisinde enflasyonist baskıları artırmıştır. Bu nedenle dirhemin devalüe edilmesi ve kur rejiminin değiştirilmesi gündeme gelmiştir. Ama B.A.E Merkez Bankası, mevcut rejimin değişmeyeceğini söylemiştir.

Dirhem Nedir? Birleşik Arap Emirlikleri Dirhemi Hakkında Bilgi

40 yıllık bir tarihe sahip olan Birleşik Arap Emirlikleri dirhemi, 7 emirliğin ortak para birimidir. Dirhemin 100’e bölünmesi ile fils oluşur ve 1 dirhem 100 filse eşittir. Dirhem kelimesi, Latince avuç anlamına gelen Yunanca “drahmisine” kelimesinden türetilmiştir. Ayrıca dirhem, Osmanlı İmparatorluğu’ndan kalma bir ölçü ve para birimidir. Birleşik Arap Emirlikleri ise dirhem ismini 1973 yılının Mayıs ayından beri kullanmaktadır.

Dirhem öncesinde Abu Dabi dışındaki tüm emirliklerde Katar ve Dubai riyali, 1966 kullanılmaya başlanmıştır. Abu Dabi’de ise Bahreyn dinarı kullanılmaktadır ve daha sonraları 1 dirhem, 0,1 Bahreyn dinarı olarak değiştirilmiştir. 1966 yılından önce ise B.A.E’yi oluşturan tüm emirliklerde Körfez rupisi kullanılmıştır.

1973 yılında ise 1, 5, 10, 25, 50 fils ve 1 dirhem ülkede tanıtılmaya başlanmıştır. Madeni para olan filsler, Katar ve Dubai dirhemi madeni paraları ile aynı boyutlarda üretilmiştir. 20 Mayıs 1973 tarihinde B.A.E Para Birimi Kurulu; 1, 5, 10, 50 ve 100 dirhem değerindeki banknotları tanıtmıştır. 3 Ocak 1976 tarihinde ise 1000 dirhem yayınlanmıştır. 28 Ocak 1978 tarihinde ise B.A.E dirhemi, resmi para birimi olarak benimsenmiştir.

Yaygın kullanılan Birleşik Arap Emirlikleri dirhemi banknot ve madeni paraları:

• 5 dirhem
• 10 dirhem
• 20 dirhem
• 50 dirhem
• 100 dirhem
• 200 dirhem
• 500 dirhem
• 1000 dirhem
• 1 fils
• 5 fils
• 10 fils
• 25 fils
• 50 fils

1 ve 1000 dirhem, 1982 yılında yenilenmiş bir seri ile kullanılmaya başlanmıştır. 1983 yılında 500 dirhem, 1989 yılında ise 200 dirhem yenilenmiştir. 2000 yılına gelinliğinde ise 1000 dirhem bir kere daha yenilenmiştir. Günümüzde 5 dirhem kahverengi, 10 dirhem yeşili, 20 dirhem açık mavi, 50 dirhem mor, 100 dirhem pembe, 200 dirhem yeşil – kahverengi, 500 dirhem lacivert ve 1000 dirhem yeşilimsi mavi renklerdedir.

En Çok İşlem Gören Birleşik Arap Emirlikleri Dirhemi Pariteleri

B.A.E dirhemi, Amerikan dolarına sabitlenmiştir. Bunun dışında Hint rupisi, Euro, Türk lirası, Japon yeni ve Çin yuanı karşısındaki değerleri, ticari ilişkiler nedeniyle takip edilmektedir. Bilgihanem.com olarak sizlere B.A.E dirheminin Amerikan doları, Euro ve Türk lirası karşısındaki değerlerini incelemek istiyoruz.

Amerikan Dolar – B.A.E Dirhemi Paritesi (USD/AED)

Amerikan dolarının, B.A.E dirhemi karşısındaki değeri, USD/AED paritesi ile takip edilmektedir. Amerikan doları, baz döviz konumundadır ve parite ile doğru orantılı hareket etmektedir. B.A.E dirhemi ise karşıt konumdadır ve parite ile ters orantılı hareket etmektedir. Tüm bu bilgilere karşın, dirhemin dolara endekslenmesi nedeniyle belli bir aralıkta dalgalanma söz konusudur.

USD/AED paritesinin son 2 yıllık fiyat değişimine göz attığımız zaman; en yüksek seviyenin 15 Eylül 2017 tarihinde 3,6750 seviyesi ile kaydedilmiştir. En düşük seviye ise 4 Kasım 2017 tarihinde 3,6710 ile görülmüştür. Paritenin dalgalanması 1 USD – 3,6725 AED eşitliği çerçevesinde gerçekleşmektedir.

Euro – B.A.E Dirhemi Paritesi (EUR/AED)

Euro’nun B.A.E dirhemi karşısındaki değerini EUR/AED paritesi göstermektedir. Dirhem paritede karşıt döviz konumundadır ve ters orantılı bir hareket söz konusudur. Euro ise baz dövizdir ve pariteyle doğru orantılı hareket etmektedir.

EUR/AED paritesinin 2 yıllık fiyat değişimine baktığımızda; en düşük seviyenin 20 Aralık 2016 tarihinde 3,8166 ile kaydedildiği görülmektedir. En yüksek seviye ise 1 Şubat 2018 tarihinde 4,5929 ile kaydedilmiştir. Paritenin 2018 yılının başından beri yükseliş trendinde olduğu gözlenmektedir.

Türk Lirası – B.A.E Dirhemi Paritesi (TRY/AED)

Türk lirasının, dirhem karşısındaki değerini TRY/AED paritesi göstermektedir. Türk lirası parite ile doğru orantılı hareket ederken, dirhem ters yönde hareket etmektedir. Dirhem karşıt dövizken, Türk lirası baz döviz konumundadır.

TRY/AED paritesinin 1 yıllık fiyat değişimine baktığımızda; en yüksek seviyenin 7 Eylül 2017 tarihinde 1,0785 ile kaydedildiği görülüyor. En düşük seviye ise 28 Kasım 2017 tarihinde 0,9262 ile kaydedilmiştir. Türk lirasında görülen zayıflama nedeniyle, parite düşüş trendine girmiştir.

Kısaca Birleşik Arap Emirlikleri Ekonomisi Hakkında Bilgiler

Serbest piyasa ekonomisine sahip olan Birleşik Arap Emirlikleri’nin zenginliği petrol ve doğal gaz kaynaklıdır. Sektörün GSYİH içerisindeki payı, yaklaşık yüzde 37 civarındadır. Küresel kriz, Çin’in ekonomisinin yavaşlaması ve 2014 yılının ikinci yarısından itibaren petrol fiyatlarında görülen düşüşün etkisiyle, B.A.E ekonomisinde gerileme görülmüştür. Petrol sektöründeki dalgalanma; sanayi üretimi ve ihracatı da olumsuz etkilemiştir. Bunlara bağlı olarak; harcamalar, tüketim, ithalat verileri de gerilemiştir. İç faizler yükselmiş, kredi piyasası daralmış ve piyasadaki para miktarı azalmıştır.

B.A.E, GSYİH oranlarına göre Suudi Arabistan ve İran’dan sonra en büyük 3. ekonomi konumundadır. Kişi başına milli gelir sıralamasında ise Katar’dan sonra ikinci ülke konumundadır. Sanayinin GSYİH sektöründeki oranı, yüzde 20,6’dır. Hizmetler sektörünün oranı ise 78,6 ve tarım sektörünün yüzde 0,8 oranındadır.

Ülkenin cari işlemler dengesi fazla veren bir ekonomisi vardır. Buna karşın son yıllarda yaşanan küresel kriz ve petrol fiyatı düşüşleri nedeniyle gelir azalması, cari fazlada azalmaya neden olmaktadır. En çok hidrokarbon ihracatı yaptığı ülkeler ise Çin, Japonya ve Hindistan’dır. Ülkenin ekonomik büyük hedeflerine yönelik olarak federal stratejik kalkınma planını yürürlüğe koymuştur.

[renkbox baslik="Azerbaycan Para Birimi: Manat Hakkında Bilgiler" link="https://bilgihanem.com/azerbaycan-para-birimi-manat/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/03/azerbaycan-para-birimi-manat-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="siyah" yenisekme="hayir"][/renkbox]

IMF verilerine göre; ülkenin 2017 yılı GSYİH oranı 357,269 milyon dolardır. Kişi başına GSYİH oranı ise 35.236 dolardır. Ülkenin 2017 büyümesi yüzde 2,6 oranında gerçekleşmiştir.

Kısaca Birleşik Arap Emirlikleri Ticari İlişkileri

Birleşik Arap Emirlikleri’nin başlıca ticaret ortakları; İran, Hindistan, Çin, ABD, Japonya ve Umman’dır. Başlıca ihracat kalemleri; mineral yakıtlar ve yağlar, organik kimyasallar, plastik ve mamulleridir. İthalat kalemleri ise inci, kıymetli taşlar ve madenler, elektrikli ve elektronik ekipmanlardır.

Türkiye ile ikili ilişkilerde ise 2012 ve 2013 yıllarında hacim artışı yaşanmıştır. 2012 yılında ticaret hacmi, 11.772 milyon dolar civarında gerçekleşmiştir. 2013 yılında ise 10.351 milyon dolar civarındadır. Ardından 2017 yılında 6.690 milyon dolar civarına gerilemiştir.

Başlıca ihraç ürünlerimiz; değerli taşlar – madenler, demir – çelik, mineral yakıtlar ve yağlar olurken; başlıca ithal ürünlerimiz değerli taşlar – madenler, alüminyum ve mamulleri, plastik ve mamulleridir.