Boxer (Boksör) Motor Nedir? Nasıl Çalışır? Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

En başta halk arasında Boksör motor olarak da bilinen Boxer motorun tarihçesinden ve hangi firmalar tarafından kullanıldığından bahsedelim. Boxer motor, ağırlıklı olarak Subaru ve Porsche tarafından kullanılan içten yanmalı bir motor çeşididir. Teknolojik ünite ilk olarak benzinli motorların mucidi Karl Benz tarafından bulunmuştur. Bulduğu bu motorun 1896 yılında patent hakkını almıştır.

Çalışması diğer içten yanmalı ünitelere göre biraz ters mantıktadır. Çünkü ünitede yer alan piston, krank mili ve silindirlerin yerleşimi farklıdır. İşte diğerlerinden ayrılmasının en büyük sebebi de budur. Boxer’ın genel mantığına baktığımızda her şey bir düzlem üzerinde gerçekleşiyor. Zamanında farklı teknolojideki motoru Alfa Romeo, Porsche ve Volkswagen de kullanmıştır. Hatta VW ve Porsche’nin kurucusu etkilendiği için Boxer üniteyi Beetle yani ülkemizde Kamlumbağa modelinin kalbine yerleştirilmiştir.

[renkbox baslik="Diferansiyel Nedir? Araçlar İçin Önemi ve Parçaları Nelerdir?
" link="https://bilgihanem.com/diferansiyel-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/03/diferansiyel-nedir-araclar-icin-onemi-ve-parcalari-nelerdir.jpg" renk="mavi" yenisekme="evet"][/renkbox]

Ancak yıllar geçtikçe yukarıda da dediğimiz gibi sadece iki firma kullanmaya devam etmiştir. Bahsettiğimiz firmaların kullanmaktan vazgeçmelerinin en büyük sebebi de Boxer’ın bakım, parça ve en önemlisi firmalara çıkan yüksek maliyetlerdir. Diğer içten yanmalı ünite seçeneklerine baktığımızda, seri üretim maliyetleri daha normal çıkmaktadır.

Boxer (Boksör) Motor Nedir?

Boxer motor; pistonları yere paralel olacak şekilde, silindirlerin tek bir krank milinin hareketiyle çalıştığı motor tipidir. Pistonlar, krank milinin 2 sıra halinde yerleştirilmesi sonucunda, hareketlenme tek bir düzeneğin hareketiyle sağlanmaktadır. İçinde kullanılan parçalar sıralıdır ve V tipi motorlardan farkı yoktur. Her motorun sahip olduğu gibi Boxer’da da supap, piston, eksantrik mili ve krank mili gibi ana parçalarla hareketleri söz konusudur. Normal motorların dik açıda çalışan silindirleri Boxer için yatay olarak düşünülmüştür.

Boxer Motor Nasıl Çalışır?

Daha iyi anlamak adına; V motoru ele aldığımızda silindirlerin kafaları 45 - 90 derece açıyla durmaktadır. Boxer’da ise bu açı 180 derecedir. Yani dik açıda duran bir şeyi açarak yatay konuma getirilmiş olarak da düşünebiliriz. İşte bu açı farklarından dolayı motor bloğunun tasarımı Boxer’ın çalışma prensibine göre yapılmıştır. Neden Boxer (Boksör) isminin verildiği de aslında açıkça belli oluyor. Mesela bir boks maçını hayal edelim. Sonrasında ise sporcuların birbirlerine hamle yaptığı sırada kol hareketlerini göz önüne getirelim.

İşte Boxer motor, müsabaka sırasında boksörlerin kol hareketlerinden ilham alınarak hayata geçirilmiş bir çalışma prensibidir. En çok karıştırılan konulardan bir tanesi de Boxer’ın zıt piston motor zannedilmesidir. Bunu ayırt etmenin en basit yolu Boksör ünitede krank mili her bir piston için ortak ve ortada olurken, zıt pistonlu motorda krank mili ayrı ve çoğunlukla dışta durmaktadır.

Boxer Motorun Avantajları Nelerdir?

1896 yılından beri kullanılan Boksör motor, sağladığı avantajlar sayesinde kullanım yoğunluğu bir hayli fazla olan motor türüdür. Çalışma prensibi olarak, iki boksörün karşılıklı yumruk atmasına benzetilen Boxer motorun avantajlarından bazıları şu şekildedir:

Boxer Motor Diğer Tiplere Göre Daha Dengelidir

Boxer motorun avantajlarını anlatırken ilk olarak denge konusuna değinmek istiyoruz. Boxer neden dengeli bir motor? Cevabı oldukça basit. V ve sıralı motorlara göre Boxer üniteler, aracın normalden biraz daha aşağısına konumlandırılmıştır. Söz konusu durumda geniş olan motor bloğunun aşağıya alınmasıyla kusursuz bir eşit dağıtım yapılmış oluyor.

Aracın kaputunu açtığınız anda silindir ve motor konumunu anlattığımız şekilde görebilirsiniz. Ön ve arka aks mesafelerinin eşit yapılması, torkun eşit dağıtılmasını sağlıyor. Bir de Subaru’nun akıllı dört çeker sistemi “simetrik 4 çeker” i devreye almasıyla aracımızın kayma eğilimlerini mümkün mertebe yok ederek, sürekli bir dengede tutma çabasında oluyor.

Boxer Motor Özgün Çalışma Sesine Sahiptir

Boxer’ın avantaj konusundaki diğer artısı ise kendine özgü çalışma sesine sahip olmasıdır. Boxer motor doğası gereği diğer ünitelere göre biraz daha sesli çalışır. Sesli çalışma konusunu açtığımızda; biraz homurtu ve V tipine göre kalın notalarda çalıştığını söyleyebiliriz. Bu da birçok kişinin sevdiği orta dereceli sportif sesler sağlamaktadır.

Boxer Motor Diğer Tiplere Göre Daha Güvenlidir

Alman'ın icat edip Japon'un ileriye taşıdığı Boxer tipi motorun avantajlarından birisi de güvenli oluşu. Boxer motor neden güvenli? Nedeni motor bloğunun ince mühendislik işçiliği ile yerleştirildiği konumundan kaynaklıdır. Çünkü bu ünite demin bahsettiğimiz gibi normalin daha aşağısına yerleştirilmiştir. Bundan dolayıdır ki önden gelebilecek büyük kazalarda yolculara paralel ve dik şekilde gelmeyecek, motor bloğu yolcu kabinine uğramadan altına düşecektir.

V tipi ve sıralı motorların yukarı konumlu yerleşimleri kaza sırasında yolcu kabinine direkt gelerek yaralanmalara hatta bu sebepten ölümlere yol açmaktadır. Ancak günümüz otomotiv üreticileri modellerinin de kaza sırasında motorları aşağıya düşme eğilimi göstermektedir. Yine de yapılan araştırmalar Boxer’ın daha güvenli olduğunu söylemektedir.

Boxer Motorun Titreşimi Daha Az Sarsıntı Yaratır

Boxer avantajlarına vibrasyon olayını da ekleyebiliriz. Çünkü çoğumuz araçlarımızın çalışırken veya gidiş sırasında verdiği titreşimlerden rahatsız olabiliriz. Yapısı gereği Boxer motor, pistonların çalışma prensibinden dolayı oldukça az sarsıntılar yaratmaktadır. Konuyu sıralı ve V tipi motorlara taşıdığımızda; pistonlarının bir hizada çalışmalarından dolayı titreşimi absorbe etme yetenekleri Boxer kadar gelişmemiştir.

Boxer Motorun Dezavantajları Nelerdir?

Her şeyin olduğu gibi Boxer motorların da hem iyi hem kötü yanları bulunuyor. Birine avantaj gelen bir konu, bir başka kişi için sorun olabiliyor. Bu nedenle biz sizlerle Boxer motorun var olan dezavantajlarından da bahsettik. İşte onlardan birkaçı;

Boxer Motorun Yüksek Sesli Çalışması

Dezavantajlarına ses konusuyla başlamak istiyoruz. Yukarıda avantaj olarak bahsettiğimiz motor sesinin dezavantajı da olmaktadır. Peki, neden ses avantajken dezavantaja döndü? Sebebi normale göre horultulu çalışan motoru sizleri rahatsız edebilir. Bilirsiniz ki ses konusu insanların adrenalin seviyelerini yükseltmektedir. Bundan dolayı fazla gaz tepkimeleri yaparak aracınızın daha fazla yakıt tüketmesine neden olabilirsiniz.

Boxer Motorun Bakım ve Onarım Zorluğu

Boxer motorların bakım ve onarımları diğer motor tiplerine göre zor bir işçilik gerektirmektedir. Yatay konumlu motorun usta tarafından parçalara ulaşımı ve değişimi normale göre daha zahmetlidir. V tipi motorların en basit bujileri yukarıda ulaşılabilecek yerdeyken Boxer’da motor bloğunun alt yan kısımlarına konumlandırılmıştır. Aslında birçok firmanın tercih etme sebeplerinden birisi de budur.

Boxer Motorun Yüksek Maliyetli Oluşu

Boxer motor kullanan üreticiler oluşumu bir araya getirebilmek için fazla parça kullanmak zorundadır. Yani V tipi ve sıralı motorlara göre daha fazla parçaya ihtiyacı vardır. Bunların her birini kullanıcılar tarafından düşünecek olursak oldukça fazla maliyetli, uzun süren bakım ve onarım işlemleri gerçekleşmesi gerekmektedir.

Boxer Motorlu Araçların Güç Aktarımı

Boxer motorların AWD çekiş sistemini kullanmak zorundadır. Aslında şöyle düşünebiliriz; Subaru firması Boxer motordan dolayı mecburen AWD (All Whell Drive)'ye başvurmak zorunluluğundadır. Dik ve yan şekilde konumlandırılan sıralı motor tipleri önden çekişe izin vermektedir. Dezavantaj kısmına baktığımızda Boxer’lar bulundukları konumda önden çekişle uyumsuzluk içinde olmaktadır. Bu sebeptendir ki konusu geçen 4x4 AWD sistemi simetrik şekilde Subaru araçlarında kullanılmaktadır.

Boxer Motorun Günümüzde Kullanım Yoğunluğu Nedir?

Farklı yol ve prensiplerde çalışan Karlz Benz'in “kontra motor” dediği üniteyi kullanan günümüzde sadece Porsche ve Subaru firmaları kalmıştır. 1966 yılanda 1.0L 4 silindirli motorlarla başlayan Japon firma bu zamana kadar yaklaşık 16 milyon Boxer motor üretip modellerinde kulanmıştır. Subaru, Boxer’ın dizelini de geliştirerek ilk Legacy sedanında kullanılmıştır.

Subaru’nun %30’na sahip olan Toyota ile ortak bantta imal edilen GT86 spor modelinde de Boxer motor kullanılmaktadır. Porsche tarafına baktığımızda 1948 yılında ilk Beetle modelinde kullanmaya başladığı Boxer’ı en son, dünyanın en pahalı arabaları listesinde yer alan Lykan Hypersport’a özel geliştirdiği 6 silindirli ünitesini vermiştir.

[renkbox baslik="Ateşleme Sistemi Nedir? Nasıl Çalışır?
" link="https://bilgihanem.com/atesleme-sistemi-nedir-nasil-calisir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2015/01/atesleme-sistemi-nedir-nasil-calisir.jpg" renk="mor" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Boxer motorun tarihi ile başladığımız yazıda, farklı prensiplere bağlı olarak çalışan ünitenin avantajlarından ve dezavantajlarından bahsettik. Günümüz standart motorlarına oranla baktığımızda çoğu yerde üstünlüğü var. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi ünite parça yerleşimlerinin sıralı ve V tiplerine göre ters açılarda olması, aynı zamanda maliyet ve işçilikte zorluklar çıkartıyor. Ancak Boxer’ın konum gereği düz, arka ve ortadan motorlu araçlara göre yüksek denge kontrolüne sahiptir. Yapılan bir deneyde; Subaru Forester SUV’u tam ortadan ikiye kesilerek iki parça haline getirildi. Sonrasında her bir parçanın eşit ağırlıkta olduğu anlaşılmıştır. Verdiğimiz bu örnekten de mühendislerin Boxer motor için ne kadar üstün çalışmalar yaptığını anlayabiliriz.