Monero Nedir? Nasıl Üretilir ve Kullanılır? Ne İşe Yarar?

Merkezi olmayan açık kaynak kodlu bir altcoin olan Monero, bitcoinde yaşanan sorunların ortadan kaldırılması amacıyla üretilmiştir. 2014 yılında 30 kişilik bir ekip tarafından yaratılan Monero, diğer coinlere göre daha güvenli, izlenemez ve değiştirilebilir olması gibi özelliklere sahiptir. Amacı ise kripto para birimlerinin mevcut tasarımlarını değiştirmek ve madenciliği daha eşit hale getirmektir.

Monero’nun diğer kripto paralara göre daha üstün özelliklerinin olması istendiği için daha karmaşık bir yapısı olduğunu söyleyebiliriz. Bu yapısı ise Monero’yu kimilerine göre değersiz kimilerine göre daha güvenilir kılmaktadır. Tüm bu karmaşa içerisinde de birçok kişinin henüz anlayamadığı bir coin olmuştur. Yine de 2017 yılında göstermiş olduğu performansı ile dikkatleri çekmeyi başarmıştır.

[renkbox baslik="Dogecoin Nedir? Nasıl Üretilir ve Kullanılır? Ne İşe Yarar?" link="https://bilgihanem.com/dogecoin-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/01/dogecoin-nedir-nasil-uretilir-ve-kullanilir-ne-ise-yarar.jpg" renk="sari" yenisekme="evet"][/renkbox]

Kripto paraların genel mantığı üçüncü tarafı ortadan kaldırma düşüncesiyle yaratılan coinlerden olan Monero, ek olarak kişilerin kendi paralarının yönetimini kendilerinin sağlayabileceği düşüncesine de sahiptir. Farklı ve öne çıkan özellikleri nedeniyle de fazlasıyla merak edilmektedir. Bu nedenle Bilgihanem.com olarak sizlere Monero nedir, nasıl üretilir ve ne işe yarar konularında detaylı bilgiler vermek istiyoruz.

Monero Nedir?

İsteğe bağlı olarak şeffaf bir kripto para birimi olabilen Monero, tıpkı diğerleri gibi açık kaynak kodlu bir coindir. Gizliliği ve değiştirilebilirliği ile öne çıkmaktadır. 2014 – Nisan’da 30 kişilik bir ekip tarafından tasarlanmıştır ve kripto paraların mevcut tasarımını değiştirmek amacıyla üretilmiştir. Ek olarak madenciliğin daha eşit olmasını sağlama amacı da taşımaktadır.

XMR kısaltmasıyla kullanılan Monero; Windows, MacOS, Android, Linux ve FreeBSD üzerinde çalışan, ölçeklenebilirlik üzerine odaklanan bir şifreleme sistemidir. Monero, hayatımızdaki para birimlerinde söz konusu olan banka gibi üçüncü tarafları ortadan kaldırmanın ve herkesin kendi parasının bankası olabileceğine inanmaktadır. Yani herkesin kendi parasının sorumluluğunu taşıyabileceği ve kontrol altında tutabileceği düşüncesini savunmaktadır.

Son derece güvenli olduğu savunulan Monero, bir kullanıcı ağı tarafından yönetilmektedir ve işlemler dağıtılan fikir birliği ile onaylanmaktadır. Şimdi kripto parayı daha iyi anlamak için kimler tarafından ve nasıl yaratıldığına göz atalım:

Monero’nun Yaratıcısı Kimdir?

Monero’ya 7 geliştiriciden oluşan bir ekip başkanlık etmektedir. Bunlardan 5 tanesi isimlerinin gizli kalmasını istemiştir. 2’si ise kimliklerini açıklamıştır ve bu kişiler; David Latapie ile Riccardo Spagni (Fluffypony)’dir.

Gizlilik konusunu son derece önemseyen Monero yaratıcıları, kimliklerinin de gizliliği ile öne çıkmaktadır. Ama kripto para ile ilgili çıkan gelişmeler, dünyanın önde gelen uzmanlarının ilgisini kısa sürede çekmeyi de başarmıştır. Bu isimler arasında; Andrew Poelstra (andytoshi), Gregory Maxwell ve Nicolas Courtois gibi kripto para dünyasının tanınmış yüzleri de bulunmaktadır.

Monero Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Monero’nun daha iyi anlaşılabilmesi için nasıl ortaya çıktığı konusunda da bilgi edinilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda da 2012 yılının Temmuz ayında CryptoNote’un ilk gerçek uygulaması olan bytecoinin piyasaya sürüldüğü zamana kadar gidilmelidir. Merkezi olmayan çeşitli para birimlerini besleyen uygulama katmanı protokolü olan CryptoNote, bitcoini çalıştıran uygulama katmanına benzemektedir. Buna karşın aralarında birçok fark bulunmaktadır.

CryptoNote’ın ilk ürünü olan bytecoinin gelecek vaat ettiği düşünülmüştür. Ama insanların bazı konularda şüpheye düşmesi ve mevcut koinlerin % 80’inin zaten piyasa sürülmüş olduğunu bilmeleri, bytecoinin geride kalmasına neden olmuştur. Sonucunda da bytecoinin blok zincirinde ilk çatallanma işlemine karar verilmiştir.

Bytecoin blok zincirindeki çatallanma işlemi sonucunda yeni zincir ve koinler oluşmuştur. Yeni blok zincirinde, bir blok her iki dakikada bir çıkartılmakta ve eklenmektedir. Yeni koinlere de Bitmonero denmesine karar verilmiştir. Daha sonra ise Monero olarak adlandırılmışlardır. Monero kelimesi, ütopik dünya dili olan Esperanto’da koin anlamına gelmektedir.

Monero Nasıl Üretilir?

Üretim yapabilmek için önce Monero’yu destekleyen bir borsa seçmeli ve cüzdan hesabı oluşturmalısınız. Sanal cüzdanı oluşturduğunuzda sahip olacağınız adresi mutlaka bir yere kaydetmelisiniz. Sonrasında Monero kazmak için mevcut havuz sistemlerinden birine giriş yapmalısınız. Bu havuzları iyice araştırdıktan sonra seçim yapmalısınız.

Monero havuzunuzu da seçtikten sonra madencilik programını indirme aşamasına gelirsiniz. Programı indirip kurulumunu yaptıktan sonra Monero üretmeye başlayabilirsiniz. Üretiminin ethereum ve bitcoin gibi zor olmadığını bilmelisiniz. Ama artık birçok kişi madencilikle uğraşmak yerine al – sat yapmayı tercih etmektedir. Çünkü kripto para piyasasında görülen yükselişler sonrasında madencilik yerine al – sat tercih edilmeye başlanmıştır.

Monero’nun Blok Zinciri Nedir?

Monero’nun çıkış amacında, bitcoinde görülen sorunların ortadan kaldırılması ve daha gizli bir kripto para yaratılması vardır. Bu kapsamda da en büyük görev blok zincirine kalmaktadır. Üstelik bitcoinde görülen ölçeklenebilirlik sorunu Monero’da ortadan kaldırılmıştır. Yani bitcoinin blok boyutu sınırının ilk başta olmaması, spam işlemlerine açık hale gelmesine neden olmuştur. Sonrasında da blok boyutuna sınır getirilmiştir.

Monero’da ise önceden belirlenmiş bir boyut sınırı bulunmamaktadır. Ama kötü niyetli madencilerin sisteme aşırı yüklenmesini önleyen özelliklere sahiptir. Bunun başında da blok cezası uygulaması gelmektedir. Bu sistem şu şekilde çalışmaktadır:

M100 olarak adlandırılan son 100 bloğun medyan boyutu alınır ve madenciler yeni bir blok çıkardıkları zaman her biri ‘yeni blok boyutu’ olarak adlandırılır. Yeni blok boyutu, M100’den büyükse blok ödülü, aradaki fark kadar azaltılır. Blok ödülü; yeni blok boyutu, M100’den %10 büyükse %1, %50 büyükse %25, %80 büyükse %64, %100 büyükse %100 azaltılır. Yeni blok boyutu, 60 kB’den eşitse veya küçükse de blok cezasından muaf tutulur.

Bu ceza sistemi, Monero’nun sınırsız blok zinciri boyutunun korunmasına ve kusursuz bir şekilde çalışmasına yardımcı olmaktadır.

Monero’nun Özellikleri Nelerdir?

Monero’nun gizlilik, izlenemez oluşu, değiştirilebilirlik ve madencilikte eşitlik gibi üstün özellikleri bulunmaktadır. Bu özellikler ise Monero’yu hem popüler hem de talep gören bir kripto para haline getirmektedir. Şimdi bu özelliklere tüm detaylarıyla göz atalım:

Gizlilik ve İzlenemez Oluşu

Monero’nun en dikkat çekici ve diğer koinlere göre en farklı olan yönüdür. Bu özelliği nedeniyle Monero, sorunsuz bir şekilde çalışmaktadır. Monero’da, MIT tarafından önerilen ‘ring imza’ gibi gelişmiş özellikler vardır. Bu özellikler bir süre denenmiş, yükseltilmiş ve eksik yönleri giderildikten sonra Monero sistemine dahil edilmiştir.

Geliştirilen sistemler sayesinde Monero’nun gizliliği 3 aşama ile korunmaktadır. Bunlar; ring imza, ring CT ve gizli adreslerdir. Ring imzaları, göndericinin adresini diğer grup adresleriyle karıştırır ve bulunmasını zorlaştırır. Ring CT, işlem miktarını ve gizli adresler de alıcının adresini saklamaktadır. Sonuçta da yapılan işlemin hiçbir aşaması tamamen gizli ve izlenemez bir şekilde gerçekleşmektedir. Ama istenirse Monero’nun görüntüleme ve harcama anahtarları sayesinde işlemler şeffaflaştırılabilir.

Değiştirilebilirlik

Monero’nun gizlilik özelliği, değiştirilebilirlik avantajını da sunmaktadır. Bu avantaj ise her para biriminin, diğerinin yerine geçebileceği ve her coinin eşit değeri olduğu anlamına gelmektedir. Aynı zamanda diğer coinlerin blok zincirlerinde işlem geçmişinin kaydı tutulur. Ama Monero’nun izlenemez oluşu nedeniyle coinlerin geçmiş işlemleri bulunmaz.

Monero’nun geçmişte hangi işte kullanıldığı konusunda bilgi alınamaz. Ayrıca geçmişte yasa dışı işte kullanılan bir Monero coin, başkasının eline geçtiği zaman, geçmişi nedeniyle yeni sahibini sorumlu tutamaz.

Madencilikte Eşitlik

Monero coinin bir diğer özelliği ise ASIC madenciliğine karşı dayanıklı olmasıdır. ASIC ile ilgili sorun, hızlı olmasına karşın dar bir işlev kümesi ile sınırlı ve pahalı olmasıdır. Yani sadece tonlarca para harcayabilen kişilerin madenci olabilir. Ama Monero’da böyle bir tekelcilik bulunmamaktadır.

Monero Nasıl Kullanılır?

Kripto para dünyasının asi coini olarak adlandırabileceğimiz Monero, gizlilik ve takas edilebilirlik gibi özellikleri ile dikkat çekmektedir. Sisteminin geliştirilmesi ve üzerine fazlaca kafa yorulması nedeniyle gelecekte kullanılabilecek kripto paralardan birisi olmuştur. Zaten bunu fiyatlarındaki hareketlilikten de anlamak mümkündür.

[renkbox baslik="Ripple Nedir? Nasıl Üretilir ve Kullanılır? Ne İşe Yarar?" link="https://bilgihanem.com/ripple-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/01/ripple-nedir-nasil-uretilir-ve-kullanilir-ne-ise-yarar.jpg" renk="siyah" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Monero’nun değiştirilebilirlik özelliği nedeniyle geçmişte hangi işlemlerin yapıldığı konusunun gizli tutulması, yeni sahiplerini suçlu duruma düşürmemektedir. Kripto paralarla ilgili en büyük sorulardan biri de bu şekilde çözülmüş olmaktadır. Kolay madencilik, güvenlik ve gizlilik özellikleri sebebiyle geleceğin para birimi olma özelliğini de barındırmaktadır. Geliştirilmiş sanal cüzdan uygulamaları sayesinde de kolay kullanım avantajı sunmaktadır.

Monero Ne İşe Yarar?

Monero, diğer kripto paralardan farklı olarak tamamen gizli bir şekilde kullanılabilmektedir. Bu ise yapılan işlemlerin yalnızca alıcı ve satıcı arasında kalmasını sağlamaktadır. Gizli işlemlerin aranan coini olacağı görüşleri de bu özellikleri nedeniyle ön plana çıkmıştır. Kimilerine göre geleceğin para birimi olabilecek güvenli bir kripto coin iken kimilerine göre bir süre sonra patlayabilecek ve çeşitli sorunlara neden olabilecek bir sisteme sahiptir.

Monero, arada bir banka veya herhangi bir üçüncü taraf olmaksızın alıcı ve satıcı arasında güvenli para transferi işlemlerinin yapılmasını sağlamaktadır. Geliştirilmiş güvenlik sistemleri ve anahtarları sayesinde işlemlere ait detaylar, isteğe bağlı olarak şeffaflaştırılabilmektedir. Geliştirici ekibin çalışmalarının devam ettiği bilinmekte ve bu geliştirmelerle birlikte gelecek kullanılabilecek bir coin olabilecektir.