İnsanlığın var olduğu günden bugüne kadar olan tarihi boyunca çeşitli inanışlar ortaya çıkmıştır. Tamamı dine bağdaştırılan bu inançlardan, halen faaliyet göstermekte olanlar arasında sayılan Şamanizm anaerkil düzende ortaya çıktığı tahmin edilen dinlerden bir tanesidir. Şaman ismi verilen din adamları sayesinde 3 farklı âleme inanan şamanistler, bölgesel Şamanizm farklılıklarına rağmen büyük topluluklar halinde yaşamaya devam etmektedirler.
Şamanizm belki de en eski din olarak adlandırılabilir ve bu yüzdendir ki halen devam eden inanışlarda mutlaka bir Şamanizm etkisi sürmektedir. 4 büyük ve kitaplı din dünya üzerinde mevcuttur, bu dinlerden hiçbiri de Şamanizm’i desteklemez. Buna rağmen her din kendi arasında küçük de olsa farklılıklar barındırır.
[renkbox baslik="Hinduizm Nedir? İnançları ve Tarihçesi Nedir?" link="https://bilgihanem.com/hinduizm-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/hinduizm-nedir-inanclari-ve-tarihcesi.jpg" renk="turuncu" yenisekme="evet"][/renkbox]
Bu da dinlerin eski dinlerin etkisinden kurtulamadığını gösterir. Bunun en güzel örnekleri Türklerde ortaya çıkmıştır. Eski Türklerde, ölünün ardından yapılan yas törenlerinde ölü kişinin atının kuyruğu kesilir ve kurban edilirdi. Türbelerden adaklarla dileklerin gerçekleşmesinin istenmesi, bazı ağaçları kutsal sayarak ağaçlara çaput bağlanması Şamanizm kökenli olduğu bilinmektedir.
Şamanizm Nedir?
Şamanların deneyim olarak adlandırdığı Şamanizm, aslında bir trans etkinliği olarak düşünülebileceği gibi çok uzun yıllık geçmişi ile de ilgi çekici bir din olarak karşınıza çıkar. İnisiyasyon içeren bu vecd etkinliği günümüzdeki ifadesi ile Neo - Şamanizm olarak adlandırılmakta ve halen eski Şamanizm inanışı ile varlığını sürdürmektedir.
Bölgelere Göre Şamanizm
- Avrupa: Demir çağının Avrupa’sında, Töton ve Fin – Baltık kabileleri inancı olan Şamanizm, ilk çağlardan beri koruduğu inanış yelpazesini Hristyanlığın doğuşu ile hızlı bir biçimde kaybetmiştir. Bu gelişmeden sonra neredeyse unutulmaya yüz tutan Şamanizm’in bazı gelenekleri, kırsal kesim tarafından korunarak Hristyanlık ile birlikte uygulanmaya devam etmiştir.
- Sibirya: Modern dönemlere kadar, özellikle avcı ve toplayıcı gruplar tarafından devam ettirilen Şamanlık geleneği yaygın olarak Ural ve Altay halkları tarafından uygulanmıştır. Bu sayede de Sibirya Şamanizm’in anavatanı kabul edilebilir. Bunun yanında Sibirya doğusunda yaşayan eskimoların da Şamanist oldukları bilinmektedir.
- Amazon: Bu bölgedeki yağmur ormanlarında yerli halkın Şamanizm’e inandığı bilinir ve bu inanç sayesinde 20. yüzyıl araştırmalarına konu olmuştur.
- Amerika: Amerikan yerlilerinin tek bir dini olmadığı kesin olarak kabul edilmektedir. Çok çeşitli dini inanışlara ve manevi değerlere sahip olan bu halk Şamanizm’e inanmakta, ama kelimeleri yerli dillerine göre uyarlamaktadırlar. Yerli halk bir tehlike ile karşılaştığında başlarına giderek transa geçmesini ve bu sorunu çözebilmek için ruhlar âlemine ulaşıp ateşten yararlanmasını istemektedir.
Şamanlarda Transa Geçiş ve Psişik Yetenekler
Şamanlarda trans dans ve davul ile gerçekleşir ama transa geçen hiçbir şamanın hareketleri bilinci dışında işlememektedir. Şaman trans halindeyken, şuuru yerinde hareketler yapar ve isterse bir ruh ile temas kurarak bir nevi medyumluk yapar. (Bakınız: Medyum Nedir?) Bu anlamda çeşitli yönleri olan şamanların usta olanlarının Demir Kazığa ulaştığı bile söylenir. Geleceği bilen, şifacı özelliklere sahip, çift bedenli, fasinatörlük ve büyü yapabilen şamanlar bulunur ve şamanlar bu özelliklerinden en az bir tanesini çok iyi geliştirirler.
Şamanizm’in Tarihçesi
Bütün insanlık tarihi kadar eski kabul edilen Şamanizm’in bunu kanıtlayan güçlü dayanakları bulunmaktadır. Anaerkil dönemlerde ortaya çıktığı düşünülen bu dinde kesin bir çıkış tarihinden bahsedilemeyeceği gibi, yaşadığı değişimleri belirtmek de imkânsız olmaktadır. Bu bilgiler ışığında yapılan yorumlara bakılırsa Şamanizm hakkında halen bile kesin bilgiler vermek yanlış olacaktır. Ancak elde ettiğimiz bazı bilgilerden en genel olanlarını sıralayacak olursak; ilk ve en etkili şamanlar kadınlardan oluşuyordu. Şamanların kolayca transa geçebilmesi için, toplumdan soyut yaşayan insanlar arasından seçilirlerdi. Zaten şamanlık belirtileri kişi henüz ergenlik dönemindeyken kendini göstermeye başlamaktadır.
