Alerjik ve kronik hastalıklar kategorisinde yer alan çölyak hastalığı, gluten içerikli gıdaların ince bağırsakta hasar oluşturmasına ve emilim sağlayan yapıların bozulmasına neden olan bir tür sindirim sistemi hastalığıdır. Bu noktada çölyak hastalarının arpa, buğday, tahıl ve yulaf gibi besin maddelerini tüketmeleri hastalığın tetiklenmesi için başlıca unsurlar arasındadır. Bu tür yiyeceklerin çölyak hastaları tarafından tüketilmesi ince bağırsak yapısına zarar vermektedir.
Ömür boyu glutensiz besinlerle beslenmek zorunda olan çölyak hastaları için eser miktarda vücuda giren gluten bile olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Çölyak hastalığı çok küçük yaşlarda tespit edilebileceği gibi, çok ileri yaşlara kadar da belirti vermeden ilerleyebilen bir hastalıktır.
[renkbox baslik="Pankreas Kanseri Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi" link="https://bilgihanem.com/pankreas-kanseri-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/pankreas-kanseri-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="mavi" yenisekme="evet"][/renkbox]
Bu nedenle çölyak hastalığına işaret eden en ufak bir belirti bile ciddiye alınmalı ve neredeyse hayatı tehdit eden bu hastalığa karşı erken dönemde tedbir alınmalıdır.
Çölyak Hastalığı Nedir?
Halk arasında gluten alerjisi olarak bilinen çölyak hastalığı, görülme sıklığı oldukça yaygın ancak iyi bir beslenme düzeni ile kontrol altında tutulması mümkün olan bir hastalıktır. Teşhisi güç olmasından dolayı ilerlediği durumlarda açıkça teşhis edilebilen çölyak hastalığı, bu hastalığa sahip olan kişilerin yaşam kalitesini de ciddi anlamda etkilemektedir. İnce bağırsaklarda villus adı verilen, emilimi sağlayan yapılar vardır. Çölyak hastalarında bu yapı bozulur dolayısıyla bağışıklık sistemine zarar verilmiş olur. Zarar gören villuslar görevini yerine getiremediğinden ne kadar besin alınırsa alınsın, bağırsaklar tarafından emilim sağlanamaz ve hiç beslenmiyormuş gibi olur.
Çölyak Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Geçmişi çok eskiye dayanan çölyak hastalığı ile birçok kişi yaşamını sürdürmüş ve sürdürmeye devam etmektedir. Yaşam kalitesini bu denli olumsuz etkileyen hastalığın başlıca sebebinin genetik yatkınlık olduğu saptanmıştır. Büyük ölçüde genetik faktörlerden dolayı çölyak hastası olma ihtimali yüksek olsa da, sonradan gelişen dış faktörler de bu hastalığa zemin hazırlamaktadır. Bu sebepler arasında; gebelik, doğum yapmak, enfeksiyon riski ve aşırı stres de sıralanmaktadır.
Benzer Bilgi: Gut Hastalığı Nedir?
Çölyak Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Çölyak hastalığı, hastalığın seyrine göre her hastada farklı belirtilerle ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. İnce bağırsakların bu hastalıktan zarar görmesinden dolayı karın bölgesinde oluşan şişkinlik başlıca belirtiler arasındadır. Bunu takiben yaş kilo arasındaki uyuşmazlık, kansızlık, ishal ve dışkıda görülen bazı anormallikler çölyak hastalığını akla getiren belirtilerdir.
Çölyak Hastalığından Korunma Yolları Nelerdir?
Çölyak hastalığında alınan bir takım önlemler dahilinde bu hastalığın insan bedeninden uzaklaştırılması mümkündür. Bu noktada ailesinde çölyak hastası olan ve bu nedenden dolayı genetik risk faktörü içinde yer alan kişilerin alması gereken en önemli tedbir, ambalajlı olan gıdalara karşı dikkatli olmaktır. Hazır besinlerin içeriği bazı zamanlarda çölyak hastaları için özenle hazırlanmamış olur ve gluten içerebilir. Bu nedenle çölyak riski taşıyanlar olabildiğince hazır gıdalar yerine, evde güvenerek yiyebilecekleri glutensiz yiyecekleri tercih edebilirler. Kadınlarda erkeklere nazaran daha sık karşılaşılan çölyak hastalığına karşı, kadınların daha tedbirli olmalarını söylemek mümkündür.
Çölyak Hastalığının Tedavisi Nedir?
Kişinin yaşam düzenini büyük ölçüde değiştiren bir hastalık olan çölyak hastalığı, tedavi için beslenme düzeninde kalıcı değişimleri gerektirmektedir. İçeriğinde gluten olmayan besinler çölyak hastalarının başlıca besinleri arasında yer alması gerekirken, buğday ve arpa gibi glutenden zengin yiyeceklerin ise neredeyse tamamen çıkarılması, çölyak hastalığının kontrolü ve tedavisi için gerekli olan adımlardan biridir. Glutensiz diyet ile tedavisi mümkün olan çölyak hastalarının; soya unu, mısır unu, pirinç unundan yapılmış besinleri tüketmeleri önerilmektedir. Çünkü bunlar herhangi bir şekilde gluten içermemektedir. Bu noktalara dikkat edildiği sürece, çölyak korkulacak bir hastalık değil, kontrol altında tutulacak ve yaşam kalitesini etkilemeyecek bir hastalıktır.