Göç Nedir? Nedenleri, Çeşitleri ve Sonuçları Nelerdir?

Göç Nedir? Nedenleri, Çeşitleri ve Sonuçları Nelerdir?

Temelinde hayatta kalma ve geçim kaygısı yatan göç, bir yerden başka bir yere taşınma durumudur. İnsanlar kadar hayvanları da ilgilendiren göç olayının bazı dezavantajları vardır. Nüfusu etkilemesi, iş sıkıntısı, çevre kirliliği gibi sonuçları olan göç hakkında merak ettiğiniz tüm bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Hatice Biçer

İnsanoğlu dünyaya gözlerini açtığı ilk andan itibaren hayatta kalma mücadelesi verir. Yeni doğmuş bir bebeği düşünsenize... Daha doğar doğmaz karnını doyurmak için annesinin sütünü alması gerektiğini bilir. O günden itibaren başlar hayata sımsıkı tutunmaya. Büyüyüp yetişkin bir birey olduğunda ise sadece hayatta kalması yetmez, bu kez de daha iyi koşullarda yaşamak ister. Daha iyi bir şehirde okumak, daha iyi işlerde çalışmak kısacası daha güzel bir yaşam sürmek ister.

İşte saydığımız bu gibi tercihler göç dediğimiz olayın temelini oluşturmaktadır. Bazen işsizlikten, bazen savaştan, bazen de töreden kaçmak için insanlar yaşadıkları yerleri değiştirirler. Aslında göç etmek birçok kez tercih değil, bir zorunluluk olmuştur. Neticede kim ister ki, doğduğundan beri yaşadığı, tüm sevdiklerinin bir arada olduğu toprakları bırakıp gitmeyi? Tarihimizin en büyük göçlerinden biri olan Kavimler Göçü'nü hepimiz biliriz. 4. yüzyıl ile 6. yüzyıl arasında gerçekleşen bu olayda, Asya'dan Avrupa'ya doğru, çok büyük bir insan göçü gerçekleşmiştir.

[renkbox baslik="Akraba Evliliği Nedir? Nedenleri, Sakıncaları ve Zararları Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/akraba-evliligi-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2017/02/akraba-evliligi-hakkinda-bilgi.jpg" renk="kirmizi" yenisekme="evet"][/renkbox]

Tarih sayfalarına geçen Kavimler Göçü'nün sebepleri ise hem çok kötü giden iklim şartları hem de Çin'in kurduğu egemenlik olmuştur. Gerçekleşen her göçün mutlaka bir nedeni ve sonucu vardır. Kavimler Göçü'nün sonrasında ise; İlk Çağ bitip Orta Çağ başladı, bazı imparatorluklar yıkıldı ve göç eden kavimler birleşerek yeni devletler kuruldu. Şimdi göç etmek kavramının nedenlerini, çeşitlerini ve sonuçlarını çok daha ayrıntılı bir şekilde anlamaya çalışalım.

Göç Nedir?

Göç en basit ve temel tanımıyla; insanların yaşadıkları coğrafyayı terk ederek başka bir yere taşınmasıdır. Bireysel veya toplumsal olabilen göçün; siyasi, dini, iklimsel, ekonomi, savaş ve sosyal olmak üzere birçok sebebi vardır. Yine yapılan göçler kısa süreli olabildiği gibi, kalıcı da olabilir. Örneğin mevsimlik işçiler geçici göç grubundadır.

Göç etmek insanlar kadar, hayvanların da yapmak zorunda olduğu bir eylemdir. Kuşlar, balıklar ve daha birçok canlı yılın belli dönemlerinde göç ederler. Bazı balıklar yumurtlamak için denizin daha sıcak yerlerine, bazı kuşlar ise yaşamak için yine sıcak iklimlere göç ederler.

Tüm göçlerin temelinde ise hayatta kalma ve daha iyi yaşama isteği yatar. Hemen hepsi mecburiyetten olsa da, bazen de gönüllü olarak yapılan göçler olabilmektedir. Göçün sonuçlarına birazdan değineceğiz ama, göçün en önemli ve büyük sonucu nüfusu etkilemesidir. Yani bir yerin nüfusu azalırken, başka bir yerin nüfus sayısı artar.

Göçün Nedenleri Nelerdir?

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi göçün birçok sebebi olabilir. Örneğin Kavimler Göçü'nün sebeplerinden biri iklim değişikliğiydi. Kötü giden hava şartları, artan kuraklık insanların yiyecek besin dahi bulamamasına yol açmıştı. Eski tarihten günümüze doğru gelelim. Yıllardır Suriye'den ülkemiz başta olmak üzere, diğer Avrupa ülkelerine yapılan göçleri tüm dünya olarak izliyoruz.

Yapılan açıklamalar Suriye'den gelen insan sayısının 3 milyona ulaştığını belirtiyor. Bu demek oluyor ki, Türkiye nüfusunda 3 milyon artış oldu. Her ne kadar birçoğumuz bu durumdan rahatsız olsa da, yaptıkları göçün sebebinin ülkelerinde yıllardır süren savaş olduğunu düşününce onlara hak vermekten başka yolumuz kalmıyor.

Bunlar göçlerin neden yapıldığı konusunda herkesin bildiği ilk örneklerdi. Şimdi göçün nedenlerini maddeleyerek siz Bilgihanem.com okurları için anlatmaya çalışalım.

  • Sosyal Nedenler: Eğitim ve sağlık sosyal nedenlerin en başında geliyor. Özellikle doğuda yaşanan töre cinayetleri de bir diğer göç nedeni. Kan davasından kaçıp, başka şehirlere kaçan insanlar, genelde kaçtıkları yerde kalarak, yeni bir hayat kurmaktadırlar.
  • Doğal Nedenler: Kuraklık, sel, deprem, volkan patlaması, erozyon ve heyelan gibi doğal afetler çoğu zaman insanların yaşayacakları bir alan bırakmayacak kadar şiddetli olabiliyor. Bu gibi doğa olayları ise doğal göçlerin nedenlerini oluşturmaktadır.
  • Siyasi Nedenler: Siyasi nedenlerin en başında savaş gelir. Savaştan kaçan insanlar başka ülkelere gitmek zorunda kalırlar. Bundan başka sınır değişiklikleri, mübadele ve ihtilaller de siyasi nedenler arasında yer almaktadır.
  • Ekonomik Nedenler: Ekonomik nedenler deyince hiç kuşkusuz, hepinizin aklına işsizlik gelir. Özellikle kırsal kesimden şehre yapılan göçler bu kategoridedir. Gelir dağılımındaki eşitsizlik, geçim sıkıntısı veya tarım yapılacak alanların kalmaması insanları göç etmeye mecbur bırakmıştır. Yine tarım alanlarında makineleşme ve insan gücüne ihtiyaç duyulmaması da, köyden kente yapılan göçlerin nedenidir.

Göç Çeşitleri Nelerdir?

Nasıl ki göçün birden fazla nedeni varsa, çeşitleri de aynı şekilde gruplandırılabilir. Ancak göçü temel olarak iç ve dış göç olmak üzere iki ana kategoriye ayırabiliriz. Bunlar da kendi aralarında yeniden ayrı sınıflar halinde incelenmektedir.

İç Göçler

Aynı ülke sınırları içerisinde, bir yerden başka bir yere yapılan göçler, iç göç olarak nitelendirilir. İç göçler genelde köylerden kentlere yapılan göçlerdir. Bu tip göçlerde ülke nüfusunda herhangi bir değişiklik olmaz. Fakat kırsal kesimin nüfusu azalırken, kentlerdeki nüfusta artış olmaktadır. İç göçler sadece köyden şehre değil;

  • Kırsal alandan kırsal alana
  • Kırsal alandan kente
  • Kentten kente
  • Kentten kırsal alanlara şeklinde de yapılabilir.

İç göçler kendi içerisinde ise mevsimlik ve sürekli göçler olarak ikiye ayrılır.

Mevsimlik (Geçici) Göçler

Mevsimlik göçleri; yaylacılık ve turizm gibi alanlar için yapılan işçi göçleri içerir. Yazın gittiğiniz Alanya, Çeşme, Bodrum gibi tatil ilçelerini hatırlayın. Tesislerde çalışan birçok personelin doğu illerinden geldiğini görürsünüz. Yine kış turizminin yapıldığı Uludağ, Erciyes gibi kayak merkezlerinin olduğu yerlerde de aynı durum geçerlidir.

Bunlar turizm sektöründe gerçekleşen işçi göçlerine örnektir. Tarım alanlarında ve yaylalarda çalışmak için, birkaç aylığına evini terk eden insanlar da mevsimlik göç yapmış olurlar. Hatta halk arasında mevsimlik işçi tabiri kullanılır. Örneğin narenciyenin toplandığı Eylül-Ocak ayları arasında, Adana ve Mersin gibi Akdeniz illerine birçok işçi kafilesinin göç ettiğini görürüz.

Sürekli Göçler

Sürekli göçler için de hemen hemen aynı şeyleri söyleyebiliriz. İş bulma amacıyla farklı şehirlere göç edenler, çocuklarının daha iyi şartlarda eğitim almasını isteyenler veya şehrin kötü hava koşullarından uzaklaşıp, temiz bir atmosferde yaşamak isteyenler olabilir. Mevsimlik göçten tek farkı ise, bunların temelli yapılması yani göç eden kişinin artık eski ikamet ettiği yere dönmemesi durumudur.

Dış Göçler

Adından da anlaşılacağı gibi, ülke sınırları dışına yapılan göçler dış göçlerdir. Bunlar da kalıcı veya geçici olabilir. Dış göçlerin gerçekleşmesinde yatan sebepler ise; savaş, dini baskılar, işsizlik gibi faktörlerdir. Bunlardan başka en önemli ve 1960 yılından bu yana artmaya devam eden bir dış göç örneği ise beyin göçüdür. Dış göçlere zorunlu göçler de denmektedir.

Ne yazık ki ülkemizde istediği kariyeri yapamayacağına inanan bazı insanlar, çalışmalarını yapmak için başka ülkeleri tercih edebiliyorlar. Son verilere göre 2017 yılında Türkiye'den göç eden kişilerin yarısına yakınını eğitimli ve genç bireyler oluşturmaktadır.

[renkbox baslik="Ova Nedir? Oluşumlarına Göre Ovalar? Türkiye’deki Ovalar" link="https://bilgihanem.com/ova-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2014/11/ova-konusu-ve-turkiye-ovalari.jpg" renk="yesil" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Beyin göçü en büyük kayıp olarak nitelendiriliyor. Çünkü donanımlı ve yetişmiş bir elemanın, başka ülkelere gitmesi oranın kalkınmasını sağlamaktadır. Direkt ülkeler arası gelişmişlik düzeyini etkileyen beyin göçünü en çok veren ülkeler; İran, Fas, Nijerya, Tunus, Filipinler ve Pakistan'dır. En çok beyin göçü alan ülkeler ise; Almanya, Kanada, Fransa, İsveç, Norveç, İsviçre, ABD ve Avustralya'dır.

Göçün Sonuçları Nelerdir?

Göçün ne olduğunu, nedenlerini ve çeşitlerini anlattıktan sonra gelelim sonuçlarına. Ülke içi veya ülkeler arası coğrafyaları etkileyen bu durum beraberinde çok önemli sonuçlar doğurmaktadır. Başlarda herhangi bir zararı olmayan göçler, zaman geçtikçe çözümü zorlaşan sorunlara ulaşırlar. Özellikle Türkiye köyden şehre yapılan göçlerin sıkıntısını en çok yaşayan ülkelerden biridir. İşte göçün ortaya koyduğu sonuçlardan bazıları;

    • Köyden kente yapılan göçler sebebiyle, kentleşme bozulur, gecekondu sorunu ortaya çıkar.
    • İç göçlerde nüfus dağılışında orantısızlık olur ve denge bozulur.
    • Normalde şehir merkezinin dışında yapılan sanayi kuruluşları, bir süre sonra şehrin içinde kalır.
    • Hastane ve okul gibi yerler kalabalıklaşarak, kaliteli hizmet verilemez hale gelir.
    • Gürültü ve hava kirliliği artar.
    • Farklı ülkelere yapılan dış göçlerde dini farklılıktan dolayı kültür çatışmaları çıkabilir.
Göç; ekonomik, siyasi veya başka sebeplerle bireylerin veya toplulukların bir ülkeden başka bir ülkeye yada bir şehirden başka bir yere taşınma işidir. Nedenleri kadar türleri de farklılık teşkil etmektedir.
Göç denince aklınıza ilk olarak ne geliyor? Konu hakkında bildiğiniz ilginç bir bilgi var mı?
Sizce en tehlikeli olan göç türü hangisi?
Yukarıda saydığımız sebeplerden hangisi sizi göç etmeye mecbur bırakırdı?



Okur Yorumları

Abdülgamikettamef için bir cevap yazın Cevabı iptal et