Hisse senetleri ile özdeşleştirdiğimiz borsalar, doğru alım – satım işlemlerinin yapılmasıyla birlikte para kazandıran piyasalardır. Doğru işlemlerin yapılabilmesi için belli bilgi ve deneyime gerek duyulmaktadır. Yatırım araçlarının fiyatlarında görülen dalgalanmaları doğru tahmin ederek oluşturulan pozisyonlardan kar edilir. Bu aşamada karşınıza çıkabilecek riskler de bulunmaktadır.
Borsada karşılaşacağınız risklerin başında yatırım araçlarının fiyatlarında görülen dalgalanmalar vardır. Bu dalgalanmaların neden kaynaklandığı tam olarak bilinmelidir. Hisse senedinin hangi faktörlere bağlı olarak fiyatlandığını bilirseniz doğru pozisyon oluşturur ve kar edersiniz. Ama fiyatın hangi faktörlere bağlı olarak değiştiğini bilmezseniz büyük ihtimalle zarar edersiniz. İşte bu durum borsanın en büyük riskidir.
[renkbox baslik="Borsa Riskleri Nelerdir? Nasıl Önlenir?" link="https://bilgihanem.com/borsa-riskleri-nelerdir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/borsa-riskleri-nelerdir-nasil-onlenir.jpg" renk="kirmizi" yenisekme="evet"][/renkbox]
Yatırım yapma konusunda ne kadar bilgili olursanız risklerin önüne o kadar geçebilirsiniz. Bu nedenle risklerin neler olduklarını öğrenmeden işlem yapmaya başlamamanızı öneririz. Riskli olabilecek durumları bilir ve ona göre pozisyonlarınızı oluşturursanız minimum riskle maksimum kazancı hedefleyebilirsiniz. Piyasayı iyi bir şekilde takip etmenizin, yatırım araçlarını ilgilendiren gelişmeleri izlemenizin ve ekonomiyi doğru yorumlamanızın son derece önemli olduğunu unutmamalısınız.
Borsa Piyasası Riskli midir?
Borsada yapılacak olan yatırımlardan birçok insan korkmaktadır. Piyasada işlem yapan bazı bilinçsiz yatırımcılar, borsayı öğrenmeden, mantığını bilmeden ve işlem seçeneklerini değerlendirmeden yatırımlarını gerçekleştirirler. Böylelikle sonucunda hüsranla karşılaşırlar ve borsa hakkında olumsuz düşüncelere kapılırlar. Durum böyle olunca da borsa korkulan ve kaybedilen bir piyasa olarak görülür. Diğer yatırım yapacak kişiler de borsadan korkarlar. Çünkü kaybedeceğim psikolojisine kapılırlar.
Yukarıda da belirttiğim gibi evet borsa risklidir. Bakıldığında sadece borsa piyasası değil ticaretin tümü risklidir. Borsada da birçok aracın ticareti yapıldığı için doğal olarak risk yansımaktadır. Bu durumda öncelikle borsanın riskleri hakkında bilginiz olmalıdır. İki parçaya ayırdığımız riskler; işlem hatası ve oluşan fiyat riskidir. İşlem hatası riski piyasanın bilgisizliğinden doğar. Nasıl işlem yapacağınızı bilmeme, pozisyonlarınızda kullanacağınız avantajlı seçenekler hakkında fikrinizin olmaması, yatırım araçlarından bihaber olmak gibi durumlar sonucu ortaya çıkar. Böyle bir durumda yatırım yapıldığında, mutlaka yanlışlıklar ortaya çıkar ve işlemler başarısız sonuçlanır.
Diğer risk olan fiyatların oluşumu ise birçok açıdan değerlendirilmektedir. Çünkü gelecekte oluşacak fiyatlar hakkında kimsenin bilgisi yoktur. Borsada fiyatlar arz ve talep ile belirlenir. Yani borsada bulunan katılımcılar fiyat oluşumlarını sağlar. Piyasanın katılımcılarını etkileyen de birçok unsur vardır. Yatırım araçlarının özelliklerine göre etki alanları, güncel olaylar, yaşanan kriz, faiz oranı değişimi, enflasyon gibi birçok etken mevcuttur. Bunların kontrolü ve gelecekte oluşacak fiyatların belirlenmesi gereklidir. Bundan dolayı da fiyat riskinden korunmanız önemlidir.
Borsaların Başlıca Yatırım Riskleri
Borsaların genel olarak başlıca riskleri bulunmaktadır. Bunlar, piyasalarda dalgalanmaya neden olacak faktörlerin en temel nedenlerini oluşturmaktadır. Yatırım risklerini sıralamak gerekirse; faiz oranı, enflasyon, piyasa, iş, yönetim ve finansal risk ibareleri görülmektedir. Faiz oranının yükselme ihtimali, menkul kıymet fiyatlarını olumsuz etkiler. Bu yüzden dönemsel olarak faiz oranlarının takip edilmesi gerekmektedir.
Enflasyon riski de menkul kıymetlerin fiyatlarını farklı şekillerde etkilemektedir. Hisse senetleri enflasyona karşı en dirençli finansal araçlardır. Enflasyon ile birlikte ciro ve karlılıklarının artması, kar paylarının da yükselişine yol açtığı gibi şirketin enflasyon nedeni ile artan piyasa değerleri, ortakların haklarının azalmasını önlemektedir.
Sermaye piyasalarında ekonomik nedenler dışında psikolojik etkiler nedeniyle de yatırım araçlarında dalgalanmalar meydana gelmektedir. Bu olaylar genellikle önceden tahmin edilemeyen durumlardır. Siyasi olaylar ve gelişmeler gibi durumlar, menkul kıymet piyasalarını olumsuz etkilemektedir. Bu olaylar tahvilden daha çok hisse senedi üzerinde etki yapmaktadır.
Finansal risk ise ortaklığın varlıklarını finanse etme şeklinde doğan bir risktir. Sermaye yapısı içinde yer alan kaynaklar sabit bir yük getirdiği takdirde, karlılık oranlarında dalgalanmalar meydana gelebileceği gibi mali yükümlülüklerin yerine getirilmesinde de risk yaratabilmektedir.
İş riski ise bir şirketin satışları ve faaliyet geliri üzerinde olumsuz yönde etki yaratabilecek çeşitli durumlar vardır. Bunlar grevler, trendlerin değişmesi, yoğun rekabet, hammadde temininde yaşanan sıkıntılar gibi durumlardır. Yönetim ile ilgili riskler de menkul kıymet fiyatlarını etkileyecektir. Çünkü firmaların satışları ve karlılıkları konusunda aldıkları kararlar ile yönetimin başarıları ve hataları hisse senedi fiyatlarında etkili olmaktadır.
Bu riskleri, anlar ve nasıl etkiler yarattığını öğrenirseniz buna uygun şekilde pozisyon alırsınız. Fiyatlarda meydana gelebilecek değişimleri önceden tahmin edebilmek için yukarıda bahsi geçen riskleri oluşturabilecek durumları takip etmeniz gerekmektedir.
Borsa Risklerine Karşı Nasıl Önlem Alınır?
Öncelikle böyle bir psikolojiye girmek çok yanlıştır. Bunun sebebi ise düşünüldüğü gibi borsa kaybettiren değil aksine kazandıran bir piyasadır. Eğer gerekliliklerini yapmazsanız işte o zaman borsadan korkmanız gerekir. Korkulan en büyük faktörü ise risklerdir. Birikimlerini borsada değerlendirmek isteyen yatırımcılar, borsa risklerinin ne olduğunu bilmeli ve bunlara karşılık önlem almalıdır. Böylelikle piyasada yatırımlarını başarılı bir şekilde gerçekleştirirler ve birikimlerini artırma seçeneğini yakalarlar.
Durum böyle olunca önce piyasa ve işlem yapacağınız platform hakkında bilgilenmeniz daha sonra da yatırımlarınızı maksimum kazançlara ulaştıracak seçenekleri değerlendirmeniz gereklidir. Yani genel çerçevede borsa riskleri karşısında önlem almalısınız. Burada bize düşen görev ise borsa riskli midir, riskleri nelerdir ve nasıl önlem alınır şeklinde destek vermektir.
Piyasada bulunan işlem hatası riski ve fiyat riskinden korunmak aslında çok kolaydır. İşlem hatası riskini aldığınız eğitimlerle minimuma hatta sıfıra indirebilirsiniz. Hem bu riskten korunmak hem de yatırımlarınıza değer katmak için borsa nedir ve işlemler nasıl yapılır bilmelisiniz. Bu konuda değerlendirebileceğiniz seçenek ise oldukça fazladır. Kitaplar, seminerler, online videolar, çeşitli borsa eğitim destek programlarından kendinize göre olanı seçer ve piyasayı öğrenirsiniz. Ayrıca yatırımlarınızı yapabilmeniz için gerekli olan aracı kurumlar da bu konuda size büyük destek verebilirler. Bu yüzden seçeceğiniz aracı kurumu bu yönüyle de incelemenizde fayda vardır.
Diğer önemli olan fiyat riskinden korunmak için yapmanız gereken işlemlerdir. Öncelikle yatırım yaptığınız aracı iyi tanıyarak fiyatlarına etki eden olayları incelemelisiniz. Daha sonra incelemelerinizi borsa analiz yöntemlerinde kullanılır ve oluşacak fiyatları ön görmeye çalışırsınız. Analizlerle yaptığınız belirlemede eğer doğru verileri kullanmışsanız elde edeceğiniz fiyatlar ya da trend oluşumları, yakın sonuçlara ulaşmanızı sağlar. Böylelikle riskinizi önemli ölçüde azaltmış olursunuz.
[renkbox baslik="Borsada Nasıl Yatırım Yapılır?" link="https://bilgihanem.com/borsada-nasil-yatirim-yapilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2014/12/borsa-yatirimi-hakkinda-bilgi.jpg" renk="siyah" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Elde ettiğiniz fiyatlar üzerinden pozisyonlarınızı oluştururken, piyasada bulunan emirleri de kullanmanız önemlidir. Kullandığınız emir türleri sizin araçlarınızda oluşacak fiyatları sınırlamanızı sağlar. Ya da istediğiniz fiyatlar üzerinden işlemlerinizi gerçekleştirmenize yardımcı olur. Böylelikle oluşması muhtemel olumsuz fiyatlara sınır getirir ve bulunan riskleri azaltırsınız. Bununla birlikte kendinize bir yatırım grubu oluşturmak da önemlidir. Yani bir tane araç yerine birden fazla araçla işlem yapmalısınız. Böylelikle aralarında kaybeden araçlarınız olsa bile diğer kazanan araçlarınızla kayıplarınızı kapatabilir hatta kara bile geçebilirsiniz.
Risklerin Dışında Nelere Dikkat Etmeli?
Borsada risklerin dışında dikkat etmeniz gereken durumların başında tüyolar gelmektedir. Tüyo denilen kavrama kanmamanızı önemle belirtiyorum. Çünkü herkesin yatırımı kendinedir. Size tüyo veren kişi kendi amaçlarına ve beklentilerine göre düşünür. Bu durumda da kendisine uygun olan şekilde işlemlerini gerçekleştirir. Burada bulunan seçenekler ve amaçlar sizinle bağdaşmayabilir, dolayısıyla aracın geleceği hakkında çok fazla fikriniz olmaz.
Durum böyle olunca müdahale şansınız azalır ve kayıplarla karşılaşabilirsiniz. Tüyolar üzerine işlemlerinizi oluşturmak yerine, kendiniz analizler yaparak yatırımlarınızı gerçekleştirirseniz daha doğru olur. İlla yardım almak istiyorsanız, aracı kurumların size sunduğu yatırım uzmanlarından destek alabilirsiniz.
Diğer önemli husus da borsada kendi paralarınızı değerlendirdiğinizi unutmamanızdır. Bu bilinçle işlemlerinizi gerçekleştirmeniz ve her yatırım aracınız üzerinde planlar yapmanız önemlidir. Dilerseniz yatırım günlüğü tutabilir ve işlemlerinizde yaşananları not alarak geleceğe yönelik planlar yapabilirsiniz. Bunun size faydası; pozisyonlarınızda oluşacak herhangi olumsuz bir durumda müdahalelerinizi paniklemeden ve ne yaptığınızı bilerek gerçekleştirmenizdir. Böylelikle borsada yatırım işlemleriniz daha sağlıklı olur ve minimum riskle kazançlarınızı oluşturabilirsiniz.
Borsa çok dikkat edilmesi gereken bir finans bölümüdür. Borsa oynayan ve takip edenler genellikle kullanmak istedikleri paraları yatırım olarak görürler. Borsa oynayanlar için tek önemli faktör ise alınan borsa hissesinin uzun vadeli olarak bekletilmesidir.