Diyaliz Nedir? Nasıl Yapılır? Ne İşe Yarar?

Böbrek yetmezliği teşhisi ile yaşamını sürdürmek zorunda olan pek çok kişi diyaliz adı verilen cihaz aracılığı ile vücutlarındaki kirli kanın temizlenmesi sağlanmaktadır. Böbrek nakli bekleyen hastaların yaşam sürelerini uzatmak ve koşullarını iyileştirmek adına kullanılan diyaliz, basit sistemi sayesinde pek çok hasta için ümit niteliğindedir.

Böbreklerin kan temizlemek gibi görevlerini yerine getiremeyecek durumda iflas etmesi sonucunda yapay bir cihaz olan diyaliz makinesine ihtiyaç duyulmakta ve hasta kişinin kanı düzenli olarak bu yolla temizlenmektedir.

[renkbox baslik="Böbrek Kanseri Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi" link="https://bilgihanem.com/bobrek-kanseri-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2018/01/bobrek-kanseri-nedir-nedenleri-belirtileri-korunma-yollari-ve-tedavisi-960x560.jpg" renk="mavi" yenisekme="evet"][/renkbox]

Tek seferliğe mahsus olmayan bu tıbbi yöntem insan yaşamı için kanın temizlenmesi gerektiği sürece devam etmelidir. Genellik haftada bir seans uygulanırken kanında daha çok yabancı madde saptanan kişiler için haftada birden fazla ve yaklaşık 3 saate kadar diyaliz uygulanmaktadır. Neredeyse böreğin tüm görevlerini üstlenmiş olan diyaliz böbrek hastaları için oldukça önemli olan ve eksikliği hayati sonuçlara neden olabilen bir tedavi şeklidir.

Diyaliz Nedir?

Böbreklerinin fonksiyonunu yaklaşık olarak %80 oranında kaybetmiş olan kişilere uygulanan bir kan temizleme yöntemi olan diyaliz, böbrek yetmezliği olan kişiler için farklı bir alternatif üretilene kadar en ideal tedavi yöntemlerinden biridir.

Tam anlamıyla tedavi edici bir özellikte olmasa da kan akışının normal seyrinde olmasını sağlaması ve kanı temizlemesi gibi özellikleri diyalizin son derece önemli bir yerde bulunmasına neden olmaktadır. Temizlenen kanın devir daimi ile vücuda geri verilmesi birkaç saatlik seanslar bir sonraki diyaliz seansına kadar sağlıklı olmayı mümkün kılacaktır.

Diyaliz Nasıl Yapılır?

Diyaliz tedavi şeklinin hastalara birden çok uygulanma şekli bulunmaktadır. Bunlardan en çok tercih edileni koldan olurken diğer bir yöntem de boyundan uygulanmaktadır. Acil diyaliz gereken kişiler için atar ve toplar damarların yoğun olduğu boyun bölgesi tercih edilmektedir.

Damar yolu açılmak suretiyle uygulanan diyalizde, açılmış olan damar yolunun bir sonraki seansa kadar dikkatli bir şekilde korunması gerekmektedir. Düzenli olarak diyaliz alan hastalara her seferinde damar yolu açmak yerine bir damar yolunun kapaklı sistem ile korunarak kullanılması hastalar için daha uygundur.

Diyaliz Ne İşe Yarar?

Yaşamsal faaliyetlerin üremesi için vücuttaki kanın temiz olması ve böbreklerin sağlıklı bir şekilde görevlerini yerine getirmesi gerekmektedir. Aksi durum söz konusu olduğunda ise böbreklerin kanı yeterince temizleyememesi kişilerde pek çok hastalığı beraberinde getirmektedir.

Diyaliz makinesi de vücuttaki kanın kirli kalmaması, tuz ve yabancı maddelerden arındırılması işine yaramaktadır. İleri derecede böbrek hastaları ve böbreklerinin işlevini yitirmiş olan kişiler için uygulanan diyaliz artık hastaların kendi evlerinde de uygulanan bir tedavi şeklini almıştır. Diyalize girmesi gereken hastaların zor koşullarda hastaneye gitmelerine gerek kalmadan evlerine talep etmeleri mümkündür.

Diyalizin Yan Etkileri Nelerdir?

Diyalize bağlı kalınan süre boyunca hastalarda bazı yan etkiler görülmektedir. Diyaliz makinesi aracılığı ile vücuttaki kan miktarının azalması durumunda kansızlık ortaya çıkar ve bununla birlikte halsizlik ve düşük tansiyon gibi yan etkiler sıkça yaşanmaktadır. Özellikle haftada birkaç kez diyalize girme mecburiyeti olan kişilerde bu yan etkiler daha şiddetli şekilde görülmektedir. Bu tür yan etkilerin önüne geçmek için öncesinde enerji veren ve besleyici yiyecekler yemeye özen gösterilmelidir.

Ciltte görülen kaşıntı ise hastaların vücudunda biriken potasyum miktarından ileri gelmektedir. Ayrıca bacaklarda hissedilen kramp hissi de kanın temizlenmesi sırasında görülen yan etkilerden biridir. Böyle durumlar hakkında doktorun bilgilendirilmesi ve önerilerine kulak verilmesi diyaliz uygulamasının olumlu etkisini de artıracaktır.

Diyaliz Türleri Nelerdir?

Böbrek yetmezliğinin boyutuna göre iki farklı türde gerçekleştirilen diyaliz, hemodiyaliz ve peritoneal diyaliz olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bu iki türden hangisinin uygulanması gerektiği alınan sonucun olumlu olması ve daha az yan etkiye maruz kalınması gibi noktalarda büyük önem taşımaktadır. Sonuç itibariyle benzer etkilere sahip uygulamalar olmasına karşın hemodiyaliz daha uzun süren ve haftanın birkaç günü girilmesi gereken türüdür.

Peritoneal diyaliz şeklinde ise uygulama ekipmanlarının daha az yer kaplaması ve evde uygulanabilir olması pek çok kişinin bu diyaliz türünü tercih etmelerine neden olmaktadır. Her iki diyaliz türünde de hastaların vücutlarındaki potasyum miktarına dikkat etmeleri gerekmektedir. Bu nedenle doktorun vereceği diyet programına uyulması gerekmektedir.

Diyalize Girenler Nelere Dikkat Etmelidir?

Diyaliz hastaları için sağlıklı beslenme oldukça önemlidir. Hasta diyaliz öncesinde kilolu ise kilo vermeye özen göstermeli ve dengeli beslenmesi gerekmektedir. Özellikle diyalizin başlıca amaçlarından biri olan vücuttaki tuzun temizlenmesi görevine yardımcı olabilmek için tuz tüketim miktarının eskiye nazaran kısıtlanmasında fayda vardır.

[renkbox baslik="Kolon (Kalın Bağırsak) Kanseri Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Korunma Yolları ve Tedavisi" link="https://bilgihanem.com/kolon-kanseri-nedir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/02/kolon-kanseri-nedir-nedenleri-belirtileri-korunma-yollari-tedavisi.jpg" renk="mavi" yenisekme="hayir"][/renkbox]

Tuzsuz yemek yemekte zorlanan böbrek hastalarının çeşitli baharatlar ile tuz eksikliğini gidermeleri mümkündür. Potasyum ve fosfor miktarlarının da kanda fazla olması diyalize girenler için dikkat edilmesi gereken noktalar arasındadır. Kuru baklagil ve muz gibi yiyeceklerin de kısıtlanması yararlı olacaktır.  

Diyaliz hastaları için düzenli olarak yapılan kan tetkikleri sonucuna göre doktorun öngördüğü diyet listesine uymak bu sürecin daha kaliteli ve yaşanabilir düzeyde olmasını sağlayacaktır.