Zerdeçal, doğal yoldan beslenmeye önem veren ve şifayı bitkilerden arayanların en çok tercih ettiği baharatlardan biridir. Özellikle köri sosu yapımında kullanılan, sarımsı renkteki baharatın adı zerdeçaldır. Amerikalı bilim adamlarının fareler üzerinde yaptığı çalışmalar, zerdeçalın kötü anıları sildiğini ortaya çıkarmıştır. Yapılan çalışma bu baharatın; psikolojik sorunlar, yoğun stres ve depresyon tedavisinde kullanılması için bir öneri sunmaktadır.
Çin ve Hint kültüründe oldukça köklü bir yere sahip olan zerdeçal, çok uzun yıllardır hem mutfaklarda hem tıp dünyasında kullanılmaktadır. Bilhassa son zamanlarda yapılan birçok araştırma, zerdeçalın kanser tedavisinde önemli bir etken olduğunu ortaya koydu. Bu gelişmeler ışığında zerdeçal daha çok tercih edilen bitki haline geldi. Yenilen tüm besinlerde kanserojen barındıran kimyasalları etkisiz kıldığı ortaya çıkan zerdeçal, ayrıca tüm dünya mutfaklarında yerini alan köri baharatının da kaynağıdır.
[renkbox baslik="Keten Tohumu Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/keten-tohumu-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/03/keten-tohumu-faydalari-hakkinda-bilgi.jpg" renk="kahve" yenisekme="evet"][/renkbox]
Hemen her yemekte bir çay kaşığı zerdeçal kullanan kişilerin kansere yakalanma ihtimalinin oldukça düştüğü tespit edilmiştir. İpek kumaşların boyanmasından kına yakımına kadar hayatın her alanında varlığını hissettiren zerdeçal, başta Pakistan olmak üzere, Güney Asya ülkelerinde yetişmektedir. Kullanım alanlarının bir hayli geniş olması ise zerdeçalın, bu denli yoğun üretilmesini haklı çıkarmaktadır. Zerdeçal ayrıca; Hindistan safranı, kurkuma, zerdeçap, zerdeçöp ve turmeric gibi isimlerle de bilinmektedir.
Zerdeçal Nedir?
Zencefilgiller familyasına ait olan zerdeçal, büyük yaprakları olan, sarı çiçekli, çok yıllık otsu bir bitki türüdür. Diğer adı Hint safranı olan bu bitki, safran kadar paha biçilemez olmasa da onun kadar faydalıdır. Anavatanı Güney Asya olsa da Pakistan, Hindistan, Çin ve Bangladeş’te en çok yetiştirilen bitkiler arasındadır. Yetiştirilme oranı ile tüketilme oranı ise paraleldir.
Boyu bir metreye kadar uzayan zerdeçal, tropikal iklimlerde yetiştirilmektedir. İçeriğinde; C vitamini, B6 vitamini, demir, magnezyum ve potasyum bulunmaktadır. Sıcak iklim bitkisi olması farklı bölgelerde yetiştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Türkiye sınırları içinde zerdeçal yetiştirmek yalnızca Akdeniz ve Ege bölgelerinde geçerlidir. Sıcaklığın devamlı yüksek ve aynı sabit ısıda kalması gerektiği için zerdeçal yetiştirmek çok zordur.
Zerdeçal Nasıl Kullanılır?
Sabah kahvaltılarında bir miktar zerdeçal tüketmek oldukça faydalıdır. Bu yüzden yaptığınız menemen ya da omlete bir tutam zerdeçal atabilirsiniz. Bunun yanında patates ve karnabahar sebzelerinin yanına çok yakıştığı için sulu yemeklerde kullanabilirsiniz. Zerdeçal pilava renk vermesi adına sıkça kullanılan bir baharattır. Bu şekilde yemeklerinize hem lezzet hem de şifa katabilirsiniz.
Özellikle tavuk suyu çorbaları için kullanılan zerdeçal çok lezzetli olacaktır. Tavuk sosu olarak ya da köfte sosu olarak safran yerine zerdeçal kullanabilirsiniz. Şifa için kullanılan ve soğuk algınlığına birebir gelen zerdeçal, bir tatlı kaşığı bal ile karıştırılıp tüketildiğinde birkaç günde şifa verecektir. Mutfakta aklınıza gelebilecek her yemekte zerdeçal kullanılabilir. Bilhassa Hint yemeklerine düşkünlüğünüz varsa zerdeçalı evinizden eksik etmemelisiniz.
Bunun dışında bir su bardağı kaynamış suyun içerisine bir kaşığı toz zerdeçal ve karabiber atın. Eğer elinizde toz yoksa, taze zerdeçal da kullanabilirsiniz. Fakat bunun için bir 5-10 dakika demlenmesini bekleyin. Peki, hazırladığınız bu karışım ne işinize yarayacak?
Eğer düzenli olarak, her sabah bir bardak zerdeçal suyu içerseniz; vücudunuzdaki iltihaplanmaların geçtiğini göreceksiniz. Bunun dışında hücreleri yenileyen mucizevi baharat, alzheimer ve bunama gibi ileri yaşlarda görülen hastalıkların oluşma riskini de azaltmaktadır.
Zerdeçalın Faydaları Nelerdir?
Bilim dünyasında Curcuma longa olarak bilinen zerdeçal, baharatlar içerisinde en önemli ve değerli olanlardan biridir. Dünyanın hemen hemen her mutfağında, bu bitkinin baharat olarak yemeklere katıldığı bilinmektedir. İçerisinde; virüs, bakteri, mantar, iltihap ve kanser hücrelerini önleyici vitamin ve mineraller bulunmaktadır.
C, E ve K vitaminlerinin yanında, potasyum, kalsiyum, demir, magnezyum ve çinko açısından da zengin bir içeriğe sahiptir. Yukarıda tarifini verdiğimiz zerdeçal suyu düzenli olarak tüketilirse; sindirim sistemi düzene girer vücuttaki iltihap ve enfeksiyonlar azalır, varsa eklem ağrılarında azalma olur. Zerdeçalın en yaygın bilinen faydalarından bazıları şunlardır;
- Kesik ve yanıklar için doğal bir merhem olan zerdeçal aynı zamanda antibakteriyel özelliği taşımaktadır.
- Soğuk algınlığı, grip gibi hastalıklarda faydalıdır.
- Hazımsızlığı giderir, sindirim sistemi sağlığı için çok faydalıdır.
- İdrar söktürücüdür.
- Antioksidan özellikte olduğundan, vücuttaki zehirli maddelerin atılmasını sağlar.
- Sarılık hastalığına iyi gelir.
- Alzheimer hastalığından korur. Aynı zamanda beyin hücrelerini yenileyerek, ileri yaşlarda görülen bunama ve unutkanlık tarzı sorunların önüne geçer.
- Kanı temizler.
- Karnabahar yemekleri ile tüketildiğinde prostat kanserine birebir geldiği bilinmektedir.
- Eğer prostat kanserine yakalandıysanız kanserin yayılmasını engelleyecektir.
- Kadınlar zerdeçalı mutfaklarda olduğu kadar diyetlerde de kullanabilir. Çünkü bitki, doğal zayıflamaya destek veren ve yağ yakımını hızlandıran bir yapıdadır. Bununla beraber metabolizmayı hızlandırması ve sindirimi kolaylaştırmasıyla da bilinir.
- Kimi araştırmalar sonucunda sürekli zerdeçal kullanımının midede meydana gelen gastrit, ülser ya da reflüye iyi geldiği kanıtlanmıştır. Mide asidini ve safra salgısını azaltır.
- İltihaplı hastalıklar, ağız içi yaraları ve mantar hastalığına da iyi gelen bir bitkidir.
- Kötü kolesterolü düşürür
- Çok yüksek antioksidan özelliktedir. Serbest radikallerle savaşır ve kanser hücrelerinin oluşmasını önler.
- Bağışıklık sistemini güçlendirerek, vücudun hastalıklara karşı daha dirençli olmasını sağlar. Bu nedenle özellikle kış aylarında yemeklerde sıklıkla zerdeçal kullanılması önerilmektedir.
- Östrojen hormonunu taklit eden maddeleri etkisiz hale getirir. Bu sayede meme kanseri oluşma riskini azaltır.
- Grip, nezle ve bronşit gibi hastalıkların tedavisinde yardımcıdır.
- Kalp krizi ve felç geçirme riskini azaltır.
- İnsülin seviyesini dengede tutarak şeker hastalığı tedavisinde yardımcı olur.
- Elbette yalnızca tek başına tedavi için kullanılması doğru değildir ancak lezzeti için bile tercih edilebilir.
Zerdeçalın Yan Etkileri Nelerdir?
Belirgin sorun çıkaran bir bitki olmasa da baş dönmesi, mide bulantısı yaptığı bilinen zerdeçal, kullanımı konusunda dikkat gerektirir. Safra kesesi sorunu olanlar, hamileler veya emzirenler, henüz yeni ameliyat olanlar, diyabet hastaları, demir eksikliği yaşayan kişiler zerdeçal kullanırken dikkatli olmalıdır.
[renkbox baslik="Kakule Nedir? Nasıl Kullanılır? Faydaları ve Yan Etkileri Nelerdir?" link="https://bilgihanem.com/kakule-nedir-nasil-kullanilir/" resim="https://bilgihanem.com/wp-content/uploads/2016/01/kakule-hakkinda-bilgiler.jpg" renk="yesil" yenisekme="hayir"][/renkbox]
Yan etkilerine bakıldığında rahim kanseri, yumurtalık kanseri, meme kanseri gibi kanser çeşitlerini yaşayanlar veya kanseri yenebilenler zerdeçal kullanımında muhakkak doktora başvurmalıdır. Yukarıda faydalarını sayarken bu hastalıklardan bahsettik ancak zerdeçal ve diğer birçok şifalı bitki daha çok hastalığın oluşmasını önlemektedir. Eğer özellikle kanser gibi ciddi bir hastalığınız varsa hiçbir şifalı bitkiyi doktorunuza danışmadan kullanmamanızı öneririz.
Doğadan gelen şifa ne varsa doğada var 🙂 osgb
Genelde grip ve soğuk algınlığı başladığında ya da başlayacağı zaman kullanıyorum. Bal ile karıştırıldığında gayet hastalığa iyi geliyor.